طبق آمار منتشر شده از سازمان بهداشت جهانی تعداد افراد افسرده در سال ۲۰۲۰ به ۲۶۵ میلیون نفر رسید. بیماری افسردگی تنها مربوط به زنان نیست، این بیماری محدودیت جنسی و سنی ندارد. افراد در هر سن و سالی می‌توانند افسرده و گوشه‌گیر شوند. در این میان زنان هستند که برای درمان و بهبود حال خود بیشتر تلاش می‌کنند. البته برخی از این افسردگی‌ها ممکن است خود به خود برطرف شود اما برخی از آن‌ها به یک راه درمان اصولی نیاز دارند.
در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با افسردگی و راه درمان آن بیشتر آشنا شوید.
افسردگی چیست؟
افسردگی یک بیماری روانی است که قابل درمان بوده، در هر مرحله‌ای که باشد می‌توان نسبت به درمان آن اقدام کرد. افسردگی یا Depression حالت خلقی است که در آن فرد بی حوصله و بداخلاق می‌شود. فرد افسرده به دلیل بی حوصله بودن مدام در حال فرار از واقعیت و انجام کارهای روزمره خود است. مدت زمان درمان فرد به شدت بیماری بستگی دارد، هرچه بیماری کهنه‌تر باشد برای درمان زمان بیشتری نیاز دارد.
انواع افسردگی در زنان و مردان
افسردگی همانند سایر بیماری‌ها تنها دارای یک وجهه نیست. بلکه انواع مختلفی دارد که در ادامه با آن‌ها بشتر آشنا خواهید شد:
- اختلال دیس تایمی: در این نوع افسردگی فرد برای مدت زمان طولانی دچار خلق و خوی پایینی است. اگر این نوع افسردگی درمان نشود فرد برای مدت‌ها می‌تواند آن را همراه خود داشته باشد و زندگی با این شرایط برای فرد عادی شود.
- اختلال افسردگی اساسی: در این نوع افسردگی اگر حداقل پنج علامت افسردگی را بیش از دو هفته در خود داشته باشید می‌توان گفت که به افسردگی اساسی مبتلا شده‌اید. این نوع افسردگی می‌تواند در طول زندگی فرد بارها رخ بدهد و مجددا بازگردد.
- افسردگی پس از زایمان: این نوع افسردگی ممکن است سه ماه پس از زایمان خود را بروز دهد. در صورتی که درمان نشود ممکن است حاد شده و تا یک سال ادامه داشته باشد. از عواملی که موجب حاد شدن این بیماری می‌شود می‌توان به افزایش وزن، کمبود خواب، تغییرات هورمونی بدن و.. اشاره کرد.
- افسردگی مقاوم به درمان: در این نوع افسردگی، بیمار در دو دوره به درمان‌های افسردگی پاسخ مثبتی نداده است. همین امر می‌تواند موجب آن شود تا افسردگی شخص به عنوان افسردگی مقاوم به درمان معرفی شود. طبق آمار منتشر شده حدود ۲۱ درصد افراد به این نوع افسردگی مبتلا هستند.
- اختلال عاطفی فصلی: این نوع اختلال در واقع در زمان‌هایی که نرو کم است و بیشتر در فصول پاییز و زمستان ایجاد می‌شود. در این زمان انرژی فرد کاشه پیدا کرده و احساس خستگی به آن غالب خواهد شد.
چه دلایلی موجب افسرده شدن افراد می‌شود؟
همه ما ممکن است در برهه‌های مختلفی از زمان دچار افسردگی شده باشیم. افسردگی زمان و مکان خاصی ندارد، شدت افسردگی به شرایط روحی و جسمی فرد بستگی دارد. اما از عواملی که موجب افسردگی می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ژنتیک: مشکل افسردگی در فرد می‌تواند ناشی از مشکلات ژنتیکی باشد. این مورد در دوقلوها بیشتر دیده شده، در این صورت اگر یک قل به افسردگی مبتلا شود، ۷۰ درصد قل دیگر هم به این عارضه مبتلا خواهد شد.
- شخصیت: افرادی که از لحاظ شخصیتی هنوز کامل نشده‌اند و اعتماد به نفس پایینی دارند، بیش از سایرین در معرض افسردگی قرار خواهند داشت. معمولا این دسته از افراد علاوه بر افسرده دچار اختلالات دیگری چون بدبینی، شکاکی و… می‌شوند.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی چون خشونت، فقر، رفتار تهدیدآمیز، سواستفاده و… می‌تواند موجب افسردگی در فرد شود.
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از افراد خانواده دچار افسردگی است، این عارضه می‌تواند به افراد دیگر هم منتقل شود. البته اشتباه نکنید، افسردگی مسری نیست اما می‌تواند شخصیت و رفتار فرد را تحت تاثیرخود قرار دهد.
- گذشته: داشتن گذشته تلخ، بی توجهی، طرد شدن، آسیب‌های جسمی و عاطفی و.. می‌تواند زمینه را برای افسردگی فرد مهیا کند.
بیشتر بخوانید
تست افسردگی بزرگسالان
زمانی که برای درمان به پزشک مراجعه می‌کنید، پزشک متخصص تنها با صحبت کردن نمی‌تواند افسرده بودن فرد را قطعی نشان دهد. از این رو آزمایشات مختلفی را روی فرد انجام می‌دهد که می‌تواند وجود افسردگی در شخصیت فرد را نمایان کند. البته برخی از این آزمایشات علاوه بر تشخیص افسردگی، مربوط به سلامت جسمی فرد هم می‌باشد. در ادامه با شیوه درمان پزشک آشنا خواهید شد:
- معاینه فیزیکی: بسیاری از بیماری‌ها هستند که خود می‌توانند دلیلی بر افسردگی فرد باشند. تیروئید کم‌کار یا پرکار، کمبود ویتامین D، سرطان، ضربه به سر، سکته کردن و…. ازجمله بیماری‌هایی هستند که بستر را برای افسرده شدن فرد مهیا می‌کنند.
- تست آزمایشگاهی: پزشک متخصص برای بررسی بیشتر شرایط بدنی فرد، آزمایش خون را انجام می‌دهد. با توجه به نتایج این آژمایش می‌توان مشکلات ناشی از کمبود ویتامین، کلسیم، نامتعادل بودن هورمون‌های بدن و.. را مشخص کرد.
- تست غربالگری: پزشک متخصص با استفاده از تست غربالگری می‌تواند شناخت کامل‌تر و بهتری نسبت به شما داشته باشد. انجام این تست‌ها تنها راه تشخیص افسردگی نیست، بلکه در فرآیند تشخیص و درمان می‌تواند کمک بسیاری به پزشک معالج کند. پرسشنامه‌های غربالگری افسردگی شامل دو بخش است که می‌تواند در تشخیص افسردگی فرد تاثر بسیاری بگذارد.
- سایر تست‌های افسردگی: پزشک برای بررسی کامل وضعیت جسمانی فرد آزمایشات دیگری را انجام می‌دهد، با توجه به این آزمایشات می‌توان از سلامت جسمی فرد آگاه شد. از دیگر آزمایشات و تست‌ها افسردگی می‌توان به الکتروکاردیوگرام، الکتروانسفالوگرام، سی تی اسکن و ام آر آی مغز اشاره کرد.
علائم افسردگی چیست؟
شناخت علائم افسردگی می‌تواند روی تشخیص و درمان آن تاثیرگذار باشد. ازجمله علائم افسردگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال در خواب
- احساس هستگی و نداشتن انرژی برای فعالیت‌های روزمره
- کاهش و افزایش وزن و میزان اشتها
- عدم توانایی در تصمیم‌گیری و تمرکز
- فکر کردن مدام به مرگ و خودکشی
- دردهای جسمی
- استرس، اضطراب و بی‌قراری
- احساس پشیمانی و عذاب وجدان برای کارهای اشتباه گذشته
- از کوره در رفتن و رنجیدن
- بی علاقگی و بی حوصلگی
- احساس غم و پوچی
- بی علاقگی و بی میلی به انجام کارهای روزمره
آیا افسردگی می‌تواند خودبه‌خود رفع شود؟
این موضوع به شدت افسردگی هم بستگی دارد. اگر میزان افسردگی خیلی شدید و حاد نباشد می‌توانید آن را درمان کنید در غیراینصورت باید به پزشک مراجعه کنید. اما به این مورد هم باید توجه داشته باشید که درمان آن ممکن است چند ماه طول بکشد. در این مدت فرد تغییرات حاصل از افسردگی می‌تواند منجر به زوال اعصاب در افراد شود.
طبق تحقیقاتی که پزشکان به روی گروهی از افراد انجام دادند مشخص شد که ۲۳ درصد بیماران افسرده تنها بعد از گذشت سه ماه بدون درمان بهبود پیدا کردند، ۳۲ درصد از بیماران بعد از ۶ ماه و ۵۲ درصد آن‌ها بعد از یک سال بهبود یافتند.
نحوه درمان افسردگی
در علم پزشک، افسردگی را به عنوان قابل درمان‌ترین اختلال روحی و روانی معرفی کرده‌اند. برای درمان آن شیوه‌های مختلفی ایجاد شده است که پزشک با توجه به نوع افسردگی و شدت آن یکی از این روش‌ها را برای درمان استفاده می‌کند:
- استفاده از روش‌های دارویی: اگر شدت افسردگی بسیار شدید باشد پزشک مجبور است برای درمان فرد از داروهای شیمیایی استفاده کند. حدود دو هفته بعد از مصرف داروها می‌توانید شاهد بهبود حال خود باشید. این داروها در کنار مزایای بسیاری که دارد، معایبی هم همراه خود خواهند داشت. به همین دلیل نباید بدون تجویز پزشک از این داروها استفاده کنید.
- استفاده از روش‌های غیردارویی: بسیاری از روانپزشکان ترجیح می‌دهند از روش‌های غیردارویی چون روان درمانی، تحریک الکتریکی یا مغناطیسی برای درمان افسردگی استفاده کنند.
- مراجعه به روان درمان: شاید بتوان گفت که یکی از ابتدایی‌ترین راه‌حل‌ها برای درمان افسردگی، مراجعه به مشاوره و روان درمان است. روان درمانی د رواقع بدون مصرف دارو و تنها با مشاوره و صحبت کردن می‌تواند مشکل شما را حل کند. اگر نوع افسردگی شما شدید باشد در مرحله حادی قرار داشته باشد باید از روانپزشک کمک بگیرید.
- مراجعه به روانپزشک: زمانی که مشکل فرد با با مشاوره و صحبت کردن حل نشود، باید برای درمان‌های دارویی و تخصصی‌تر به روانپزشک مراجعه کنید.
- ورزش: زمانی که ورزش می‌کنید میزان برخی از هورمون‌ها در مغز شما افزایش پیدا می‌کند. این هورمون‌ها علاوه بر ایجاد حال خوب می‌توانند روی داشتن خلق و خوی بهتر تاثیرگذار باشند. البته این نکته لازم به ذکر است که ورزش به تنهایی نمی‌تواند درمان کننده افسردگی باشد. باید از ورزش در کنار دیگر روش‌های درمانی استفاده کنید.
- درمان افسردگی در خانه: افراد بسیاری هستند که برای درمان افسردگی خود از روش‌های خانگی استفاده می‌کنند. انجام تمرینات ورزشی، استفاده از دمنوش‌های گیاهی، مطالعه کتاب‌های انگیزشی و… ازجمله راه‌های درمان خانگی افسردگی هستند.
- طب سنتی: یکی دیگر از روش‌های درمان اختلالات روحی و روانی استفاده از طب سنتی است. طب سنتی با کمک ماساژ درمانی، طب سوزنی، عدم استفاده از داروهای شیمیایی و.. اقدام به درمان افسردگی فرد می‌کند.
چه زمانی باید برای درمان افسردگی اقدام کرد؟
اگر علائم افسردگی که در ابتدا عنوان کردیم بیش از دو هفته طول بکشید، باید نسبت به درمان آن و جلوگیری از کهنه شدن بیماری اقدام کنید. ادامه دار بودن این علائم می‌تواند تاثیر بسیاری منفی و مخربی رو زندگی فرد داشته باشد. علت عدم فعالیت، عدم سرکار رفتن، عدم حضور در اجتماعات و… همگی می‌تواند افسردگی و گوشه‌گیری فرد باشد. پس بهتر است در صورت بروز علائم نسبت به درمان خود اقدام کنید.
آیا بیماری افسردگی دارای علائم جسمی است؟
بیماری افسردگی تنها در روح و روان فرد تاثیر نمی‌گذارد بلکه می‌تواند باعث بروز مشکلات جسمی بسیاری در فرد شود. ازجمله این مشکلات عبارتنداز:
- ناراحتی گوارش: مغز و دستگاه گوارش با یکدیگر ارتباط دارند، از این رو در زمان استرس، اضطراب، عصبانیت و… معده و دستگاه گوارش به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرند. از دیگر عوارض افسردگی می‌توان به تهوع، سوهاضمه، اسهال و استفراغ و.. اشاره کرد.
- سردرد: افراد افسرده سه برابر بیش از سایر افراد در معرض سردرد قرار دارند. به همین دلیل است که افراد مبتلا به میگرن پنج برابر بیش از دیگران در معرض افسردگی قرار دارند.
- کمر درد: افسردگی می‌تواند میزان ابتلا به کمردرد را چهار برابر یک انسان عادی افزایش دهد.
- تغییر اشتها: افسردگی در بسیاری از افراد می‌تواند موجب افزایش اشتها و افزایش وزن شود و در برخی افراد به صورت معکوس عمل خواهد کرد. علاوه بر کاهش وزن موجب کاهش اشتها هم خواهند شد.
- اختلال جنسی: یکی دیگر از عوارض افسردگی، اختلال جنسی است. در واقع میزان تمایل جنسی فرد افسرده به شدت کاهش پیدا می‌کند، به همین دلیل است که برای درمان باید به پزشک مراجعه کنید. داروهایی که برای درمان افسردگی تجویز می‌شوند می‌تواند باعث کاهش میل جنسی در افراد شود.
- اضطراب و آشفتگی: افسرده بودن میزان خشونت در افراد را افزایش می‌دهد. در واقع این میزان خشونت در آقایانی که به افسردگی مبتلا شده‌اند بیشتر خودنمایی می‌کند.
- درد عضلات: طبق نظر پزشکان، افرادی که دردهای عضلانی و مفاصل را بیش از دیگران تحمل می‌کنند بیشتر در معرض افسردگی قرار دارند.
- خستگی و کاهش انرژی: بسیاری از افراد با وجود داشتن خواب کافی همچنان تمایلی به انجام کارهای روزانه ور وتین خود ندارند. این موضوع می‌تواند زنگ خطری برای ابتلا به افسردگی باشد.
- درد قفسه سینه: درد در قسمت قفسه سینه با وجود اینکه می‌تواند نشان‌دهنده بیماری‌های قلبی و عروقی باشد اما یکی از علائم رایج بیماری افسردگی هم است. اگر درد قفسه سینه شما دیلل خاصی ندارد باید آگاه باشید که از افسردگی می‌باشد.
- اختلال در خواب: اختلال در خوابیدن، مشکلایت از قبیل بیدار شدن در نیمه شب و بدخوابی همگی از علائم و نشانه‌های افرسدگی می‌باشد که بدن را به شدت تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
سخن پایانی
بیماری افسردگی هم همانند دیگر بیماری‌ها راه و روش‌های درمانی مختلفی دارد. البته هرچه سریعتر نسبت به درمان خود اقدام کنید، طول درمان کوتاه‌تری خواهید داشت. خوشبختانه علم پزشکی در این زمینه پیشرفت چشمگیری داشته است به این ترتیب با استفاده از روش‌های دارویی، طب سنتی، روش‌های غیردارویی و…. می‌توان این عارضه را درمان کرد.
پرسش و پاسخ
سلام دکتر درمان زود انزالی زیر ۱ دقیقه چکار کنم
سلام خیلی مفید بود ممنون