انسان در طول تاریخ در اندیشه سلامتی و افزایش طول عمر بوده است. سازمان جهانی بهداشت، سلامتی را رفاه و آسایش کامل جسمی، روحی و روانی و معنوی تعریف کرده است. از نظر این سازمان کسی که بتواند نقش های فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی خود را به نحو احسن ایفا نماید یک فرد سالم است. این فرد باید از شناخت دقیق خود، خدای خود و جهان پیرامونش به سلامت معنوی برسد و سبک زندگی سالم را انتخاب نماید.
بیماری های روانی در جامعه شیوع بالایی دارد. طبق آخرین پیمایش سلامت روانی که در کشور انجام شده است حدود ۲۴ درصد از جمعیت به یکی از اختلالات عصبی روانی(خفیف و یا شدید) دچار هستند.
آموزش جامعه و ارتقاء سطح سواد سلامت مردم، آموزش مهارت‌های زندگی(مهارت‌های فرزندپروری، همسرداری، جرات مندی، حل مسئله، مدیریت خشم، کنترل استرس،….)، ورزش و تغذیه مناسب، بیماریابی، درمان و بازتوانی و….. از موثرترین روش‌های موجود جهت ارتقاء سطح سلامت روان جامعه می‌باشد.
در این نوشته ما به بررسی نقش روزه‌داری با سلامت روانی و معنوی پرداخته‌ایم. از بررسی متون علمی موجود و پژوهش‌های صورت گرفته پیرامون این موضوع مشخص میشود که روزه‌داری در حوزه‌های ذیل اثر‌بخش می‌باشد:
۱- توجه به امور معنوی بهترین درمان برای بسیاری از بیماری‌های روحی و روانی انسان است، بطوریکه بر اساس یافته‌های روانشناسان نقش روزه در سلامتی روح و روان انسان به مراتب بیشتر از نقش آن در سلامتی جسم است، زیرا گرفتن روزه علاوه بر کاهش و حتی درمان بسیاری از بیماری‌های روحی، منجر به تقویت روان افراد میشود. در حال حاضر از امور معنوی بعنوان یکی از روش‌های درمان بیماری‌های اعصاب و روان یاد میشود.
۲- با توجه به اینکه ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی نظیر قتل، توهین، جرم، پرخاشگری و غیره در جامعه ریشه روحی و روانی دارد، روزه‌داری یکی از بهترین روش‌ها جهت تقویت صبر و تحمل افراد و کاهش خشونت و پرخاشگری می‌باشد.
۳- تحقیقات کاهش میزان اضطراب و افسردگی و همچنین اقدام به خودکشی را در روزه داران نشان داده است. کم خوابیدن یکی از روش های درمانی موثر در بیماران افسرده است، در واقع بیداری روزه داران برای سحری خوردن و انجام فرائض عبادی که ساعاتی را به خود اختصاص می دهد، در اصل نوعی کم خوابی تلقی می شود.
۴- در زندگی صنعتی عصر حاضر فرصت جمع شدن اعضاء خانواده در کنار هم کمتر میسر می گردد. این در حالی است که در ماه رمضان اعضاء خانواده حداقل در شبانه روز دو بار بهنگام سحر و افطار به گرد هم جمع می شوند. این ارتباط چهره به چهره افراد یک خانواده بهترین واکسن جهت پیشگیری از بیماری های اعصاب و روان است.
۵- روزه گرفتن می‌تواند آستانه تحمل افراد را نیز بالاببرد و به نوعی تمرین صبر است. همچنین یکی از اتفاقات خوب دیگر در روزه‌داری ارتقای اعتماد به نفس است. موفقیت‌هایی که فرد در زندگی خود دارد به رشد اعتماد به نفس او منجر میشود و زمانی که فرد موفق به روزه گرفتن میشود. اعتماد به نفس او در زمینه‌های مختلف ارتقا می‌یابد، خلق او نیکو و افسردگی از دور میشود.
۶- روزه داری بهترین وسیله ای است كه به افراد می آموزد چگونه هیجان های شدید روحی و درونی خود را كنترل كنند.
۷- افزایش فعالیت های جمعی و همچنین وحدت اجتماعی مانند شركت در مراسم افطاری و مراسم مذهبی دیگر نظیر عید فطر، از دیگر مزیت های اجتماعی ماه رمضان است که می تواند منجر به افزایش انسجام اجتماعی بین افراد و گروههای مختلف جامعه باشد. افزایش دید و بازدیدها و ارتباطات اجتماعی باعث ارتقاء سلامت روان می شود.
۸- زنده شدن ارزش های دینی باعث تقویت هنجارها و ارزش های اجتماعی می شود که این اثر، پویا شدن اجتماعی را به دنبال خواهد داشت.
۹- ماه رمضان فرصت خوبی است جهت ترک رفتارهای نامناسب. میزان موفقیت ترک سیگار، الکل و سایر مواد در مصرف کنندگان آن در ماه مبارک رمضان چند برابر می شود.
۱۰- تحقیقات دو محقق کانادایی نشان داده است وقتی افراد به خداوند و دین فکر می کنند فعالیت برخی قسمت های مغز آنها افزایش می یابد و همین فعالیت باعث کاهش استرس، اندوه و اضطراب در آنها می شود.
۱۱- روزه یکی از بهترین روش ها جهت آموزش نظم، امانت داری، مسئولیت پذیری و تعهد، مدیریت زمان، مهارت زندگی، تشویق و تنبیه در کودکان است.
منبع: سلامت‌نیوز
