معرفی تخصص مشاوره خانواده و معرفی خانواده درمانگران حاذق کشور

«چرا مشاوره خانواده؟…زیرا منشا بسیاری از مشکلات ما خانواده است.»  ویرجینا ستیر

همانطور که ویرجینا ستیر گفته است، مشاوره خانواده با رنجش و مشکلی سر و کار دارد که منشا آن خانواده است و هدف از آن، درمان زخم‌هایی است که منشا آن خانواده می‌باشد.

در این مقاله قصد داریم شما را با مشکلاتی که مشاوره خانواده به حل آن ها کمک می کند آشنا کنیم و لیستی از بهترین مشاوران خانواده در سراسر کشور را در اختیار شما خوانندگان محترم، قرار دهیم. 

در زندگی موارد بسیار پیچیده ای وجود دارند که تمامی اعضای خانواده را درگیر یا بر آنها اثر می گذارد. مشاوره خانواده یا خانواده درمانی چارچوب مفهومی برای درک این پیچیدگی ها فراهم کرده است و شیوه هایی را برای مداخله بالینی برای کمک به خانواده ها جهت حل مشکلات پیچیده شان در اختیار می گذارد.

اهمیت بسیار زیاد خانواده در زندگی هر فرد

خانواده‌ای که در بدو تولد پیدا کرده‌ایم از اولین لحظات زندگی تا آخرین ثانیۀ آن بر تمام جنبه‌‌های زندگی ما تاثیر می‌گذارند. رابطه‌های اولیهبا خانواده بسیار پراهمیت است که به ما می‌آموزد چگونه عشق بورزیم و چطور با دیگران تعامل داشته باشیم.

اگر در خانواده‌ای سالم با روابط سالم دنیا آمده باشیم، به احتمال خیلی زیاد یاد می‌گیریم که چطور روابط سالم خود با دیگران را حفظ کنیم. اگر در خانواده‌ای ناکارآمد چشم به جهان گشوده باشیم خانواده‌ای که برای برقراری ارتباط و حفظ روابط خود کشمکش دارند، ما هم برای برقراری و حفظ روابط تقلا خواهیم کرد.

مطمئنا دنیا آمدن در خانواده‌ای از نوع دوم بدشانسی به حساب می‌آید، اما این موقعیتی است که هیچ‌کس قابلیت تغییر آن را ندارد. تقریبا تمام خانواده‌ها در برهه‌ای از زمان با نوعی ناکارآمدی سروکار دارند با این حال، بیشتر خانواده‌ها احساس یکپارچگی و شادی خود را حفظ می‌کنند یا دوباره آن را به دست می‌آورند.

درمان و مشاوره خانواده به خانواده‌ها راهی را برای حفظ و گسترش خانواده‌ای سالم و کارآمد نشان می‌دهد.

خانواده درمانی یا مشاوره خانواده چیست؟

خانواده درمانی یا مشاوره خانواده، شکلی از رواندرمانی است که به منظور بررسی موارد خاصی طراحی شده است که بر سلامت و کارآمدی خانواده تاثیر می‌گذارد.

این درمان می‌تواند به خانواده‌ها در مواجه با دورانی سخت، تحولی عظیم، مسائل مربوط به سلامت رفتاری هر یک از اعضای خانواده کمک کند.

مشاوره خانواده به چه منظوری آموزش می‌بیند؟

«در این نوع درمان، درمانگر مسئولیت نتایج درمان را بر عهده می‌گیرد. این درمان کاری به خوب و بد، گناهکار و بی‌گناه، درست و غلط ندارد. تنها این موضوع که شما در حال تغییر هستید را تایید و تصدیق می‌کند.» الین بابرو

همانطور که انواع مختلف درمان که در بالا شرح داده شدند، نشان می‌دهد مشاور خانواده ممکن است نقشهای مختلفی را در طول درمان داشته باشد. برای بر عهده گرفتن این نقش‌ها مشاور خانواده باید باید به میزان زیادی آموزش ببیند، تحصیلات رسمی داشته باشد، و برای اطمینان از اینکه برای انجام وظیفۀ خود آماده است، امتحان دهد.

در حالیکه مشاور ممکن است روش‌های مختلفی داشته باشد و بعضی از تکنیک‌های درمانی را ترجیح دهد، همۀ آنها موظف هستند حداقل تجربه را در موارد زیر داشته باشند:

• سوگ
• مشکلات رفتاری کودکان و نوجوانان
• افسردگی
• مواردLGBTQ 
•  اضطراب
• خشونت خانگی
• ناباروری
• درگیری‌های زناشویی
• سوء مصرف مواد

برای درمان این موارد و سایر مسائل خانوادگی، درمانگر باید:

• بر نحوۀ تعامل افراد در واحد‌های مختلف نظارت و مشاهده کند.
• مسائل و مشکلات مربوط به رابطه را ارزیابی و حل کند.
• اختلالات روانی در زمینۀ خانواده را تشخیص دهد و درمان کند.
• مراجعین را در طول دورۀ تغییرات بحرانی مانند طلاق و مرگ راهنمایی کند.
• بر الگوهای رفتاری و رابطه‌ای مشکل‌دار تاکید کند.
• کمک کند تا رفتارهای ناکارآمد با رفتار متناظر سالم آنها جایگزین شود.
• رویکرد جامعی (ذهن و بدن) نسبت به سلامتی داشته باشد.

به جهت به دست آوردن مهارت‌های لازم برای اجرای این امور و عملکردها مشاور خانواده معمولا در یکی از رشته‌های مشاوره، روانشناسی، جامعه‌شناسی یا مددکاری اجتماعی لیسانس می‌گیرد و در ادامۀ آن در رشته مشاوره فردی یا مشاوره خانواده و یا مشاوره ازدواج فوق لیسانس می‌گیرد.

در مرحلۀ بعد، پس از فارغ التحصیلی درمانگر باید دو سال کارآموزی انجام دهد و در مجموع بین ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ ساعت تجربۀ بالینی داشته باشد.

وقتی این نیازها و الزامات برآورده شد، درمانگر باید در آزمونی دولتی شرکت کند تا مجوز لازم را دریافت کند و علاوه بر آن برای ادامۀ تحصیلات خود سالانه دوره‌های آموزشی نیز بگذراند.

مشکلاتی که مشاوره خانواده به حل آن ها کمک می کند

این تحصیل و تمرین به درمانگر اجازه می‌دهد تا به مراجعه‌کننده‌ای که برای درمان به او مراجعه کرده است در طیف وسیعی از مشکلات کمک کند، از جمله:

• درگیری‌های شخصی در زوج‌ها یا خانواده‌ها
• بیماری غیر منتظره، مرگ یا بیکاری
• ایجاد یا حفظ رابطۀ عاشقانۀ سالم در تمام مراحل
• مشکلات رفتاری در کودکان
• طلاق یا جدایی
• سوء مصرف مواد یا اعتیاد
• مشکلات بهداشت روانی مانند افسردگی و اضطراب

این طیف وسیعی از مشکلات این موضوع را روشن می‌کند که احتمالا پاسخ دادن به این سوال که «مشاور خانواده برای چه موردی آموزش نمی‌بیند؟» کوتاه‌تر از پاسخ این سوال است که آنها برای چه منظوری آموزش می‌بینند.

مزایای استفاده از مشاوره خانواده چیست؟

رویکرد جامع‌تری برای درمان مشکلات درون خانواده است که تاثیر به سزای آن در بسیاری از موارد ثابت شده است. در مشاوره خانواده، خانواده‌ها می توانند با راهنمایی یک متخصص بهداشت روان در محیطی امن و کنترل شده مشکلات خود را حل کنند.

مزایای استفاده از مشاوره خانواده عبارتند از:

• درک بهتر از مرزهای روابط سالم و الگوهای و دینامیک خانواده
• ارتباطات پیشرفته
• بهبود توانایی حل مشکل و مسئله
• همدلی عمیق تر
• کاهش منازعه و بهبود مهارت‌های مدیریت خشم 

بهبود روابط خانوادگی با مشاوره خانواده

 مشاوره خانواده به ویژه می‌تواند روابط خانوادگی را از طریق موارد زیر بهبود بخشد:

• جمع کردن مجدد خانواده در کنار هم پس از طی بحران.
• ایجاد صداقت بین اعضای خانواده
• ایجاد اعتماد میان اعضای خانواده
• ایجاد محیط خانوادگی حمایت کننده
• کاهش منابع تنش و استرس درون خانواده
• کمک به اعضای خانواده برای بخشیدن یکدیگر
• حل اختلافات میان اعضای خانواده
• بازگرداندن اعضای خانواده‌ای که از هم جدا شده‌اند، در کنار یکدیگر

علاوه بر این، مشاورۀ خانواده می‌تواند مهارت‌های مورد نیاز برای داشتن خانواده‌ای سالم را افزایش دهد مهارت‌هایی مانند ارتباطات، حل اختلافات و حل مسائل. بهبود این مهارت‌ها برای هر یک از اعضای خانواده، نیروی بالقوه‌ای را برای موفقیت و غلبه بر مشکلات خانوادگی در آنها افزایش می‌دهد. در مشاوره خانواده، تمرکز بر گردهم‌آوردن همۀ اعضای خانواده با ابزارهایی است که آنها نیاز دارند تا راحت‌تر درمان شوند.

‌‌

معرفی بهترین مشاوران خانوداه و خانواده درمانگران ایران

• لیست بهترین مشاوران خانواده در تهران
• لیست بهترین مشاوران خانواده در شیراز
• لیست بهترین مشاوران خانواده در مشهد
• لیست بهترین مشاوران خانواده در تبریز
• لیست بهترین مشاوران خانواده در اصفهان
• لیست بهترین مشاوران خانواده در اهواز
• لیست بهترین مشاوران خانواده در رشت

هدف از مشاوره خانواده چیست؟

“برای اینکه جهان را در جای درستش قرار دهیم، ابتدا باید ملت‌ها را منظم کنیم ؛ برای به نظم آوردن ملت‌ها باید ابتدا خانواده را سامان بدهیم؛ برای قرار دادن خانواده در جای درست خود باید ابتدا زندگی شخصی خود را پرورش دهیم و پربار کنیم، قبل از هر کاری باید قلب‌هایمان را درست کنیم.” کنفوسیوس

به طورخلاصه، هدف مشاورۀ خانواده عبارت است از:

همکاری اعضای خانواده با یکدیگر به جهت برطرف کردن مشکلات روحی، عاطفی یا روانی که موجب از هم پاشیدن خانواده می‌شود.

برای اینکه اعضای خانواده در راستای داشتن زندگی خانوادگی سالم با یکدیگر همکاری کنند، مشاور خانواده تلاش می کند تا به اعضای خانواده در بهبود ارتباطات، حل مشکلات خانواده، درک و برخورد با موقعیت‌های خاص خانواده و ایجاد محیط کارآمدتری در خانه  کمک کند.

به طور گسترده‌تر، اهداف مشاوره خانواده به نحوۀ ارائه مشکلات از سوی مراجعه کننده دارد. به عنوان مثال، اهداف بر اساس سناریوهای زیر متفاوت هستند:

• یکی از اعضای خانواده مبتلا به اسکیزوفرنی یا روانپریشی شدید است: هدف این است که به دیگر اعضای خانواده کمک کنیم که این اختلال را درک کنند و خود را با تغییرات روحی که بیمار ممکن است بیمار در معرض آن قرار بگیرد، وقف دهند.
• مشکلات ناشی از اختلاف نسل، مانند وقتی که والدین از خانۀ مشترک با پدربزرگ و مادربزرگ زندگی می‌کنند و یا پدربزرگ و مادربزرگ بچه‌ها را بزرگ کرده‌اند: در این مورد، هدف بهبود ارتباطات میان اعضای خانواده است و اینک به آنها کمک کنیم تا مرزهای سالم را تعیین کنند.
• خانواده‌هایی که از هنجارهای اجتماعی منحرف می شوند (والدینی که ازدواج نکرده‌اند، زوج‌های همجنسگرا که کودک را تربیت و بزرگ میکنند و غیره): در اینجا هدف همیشه برای حل مشکلات خاص درون خانواده نیست، اما اعضای خانواده ممکن است نیاز به کمک به مقابله با عوامل خارجی مانند نگرش های اجتماعی داشته باشند.
• خانواده‌هایی که از پیشینه‌های نژادی، فرهنگی یا مذهبی متفاوتی با هم وصلت کرده‌اند: هدف در این مورد، کمک به اعضای خانواده برای درک بیشتر آنها از یکدیگر و ایجاد روابط سالم است.
• یکی از اعضای خانواده در معرض تهدید قرار می گیرد و یا در درمان‌های فردی خود ضعیف عمل می‌کنند: هنگامی که یکی از اعضای خانواده با احساس طرشدگی یا عدم‌حمایت از سوی دیگر اعضای خانواده مواجه‌ می‌شود و با آن مبارزه می‌کند، هدف این است که همدلی و درک فردی را در خانواده افزایش دهیم و از آنها حمایت کنیم تا درمانشان ادامه یابد.
• به نظر می‌رسد مشکلات بیمار به طور جدایی‌ناپذیر با مشکلات دیگر اعضای خانواده مرتبط است: در مواردی که مشکل یا مشکلات فرد عمیقا ریشه در مشکلات دیگر اعضای خانواده دارد، هدف این است که هر یک از مسائل مربوط حل و فصل شود تا اثرات این الگو بر مسائل فرد رفع یا کاسته شود.
• خانواده‌ای که مخلوطی از روابط قبلی هستند (به عنوان مثال خانواده‌ای که در آن پدر ناتنی یا مادر ناتنی وجود دارد): به دلیل شرایط خاص خانواده‌های مخلوط، آنها می‌توانند از مشکلات منحصر به فرد خود رنج ببرند. در خانواده‌های مخلوط، هدف از مشاورۀ خانواده، تقویت درک و تسهیل تعامل سالم بین اعضای خانواده است.

خانواده درمانی: یک گام جلوتر

ترجیح می‌دهیم که به درمان و روان درمانی به عنوان دو نوع درمان مختلف نگاه کنیم، اما در واقع آنها یکسان هستند. این ابهام وقتی افزایش می‌یابد که اصطلاح “مشاوره” را نیز معرفی می‌کنیم.

 با این حال، مشاوره گاهی اوقات «گفتار درمانی» نیز نامیده می‌شود، که این موضوع مرزهای میان آنها را گنگ‌تر می‌کند.

به طور کلی، مشاوره در مواردی صورت می‌گیرد که فرد (یا در مورد مشاورۀ خانواده، خانواده) برای کمک گرفتن در مورد مشکلی خاص یا مجموعه‌ای از مشکلات درگیر خدمات مشاور‌ه‌ای یا سایر خدمات متخصصان بهداشت روان می‌شود. درمان و یا روان درمانی عبارتی عمیق تر و معمولا طولانی مدت‌تر است که در آن مراجعه کننده در مورد گستره وسیع‌تری از مسائل و الگوهای مزمن از احساسات، افکار و رفتارهای مشکوک بحث می کنند.

خانواده‌ای که با شرایطی درگیرند که باعث می‌شود استرس بیشتری به آنها وارد شود، مانند مرگ یکی از اعضای خانواده، اعتیاد یا وضعیت وخیم مالی، ممکن است از مشاوره خانواده بهره بگیرند تا به آنها کمک کند تا از این شرایط سخت عبور کنند و همه با هم متحد و همسو شوند تا به واحدی قوی‌تری و جامع‌تر تبدیل شوند.

اگر خانواده‌ای در معرض مشکلات روحی و روانی مزمن‌تری قرار بگیرد، مانند اینکه پدر مبتلا به اسکیزوفرنی باشد، مادر با افسردگی مبارزه کند و یا کودکانی که مورد آزار و سواستفاده قرار گرفته باشند، احتمالا روان درمانی انتخاب بهتری است.

این نوع درمان مناسب خانواده‌هایی است که با مشکلاتی مانند این روبرو هستند، از آنجا که مشاوره خانواده دیدگاه متفاوتی نسبت به مشاور فردی دارد. در حالی که مشاور فردی با یک مراجعه کننده برای حل و یا درمان مسائلش کار می‌کند، درمانگر خانواده مشکلات را در بستر «سیستم» خانواده مشاهده می‌کند. برای حل یک مشکل در یک سیستم، باید تمام قسمت‌های سیستم را در نظر بگیرید.

اگر چرخ‌های ماشین پنچر باشند، انتقال به درستی انجام نشود، لوله اگزوز مشکل داشته باشد، تعمیر موتور به تنهایی مشکلی را حل نخواهد کرد.

مسائل درون خانواده شبیه به ماشینی است که چندین دلیل برای مشکل دارد. پدر یا مدر که دائم الخمر است، خود به تنهایی یک مشکل نیست. مشکلات و مسائل هر یک از والدین، همسر و فرزندان او را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. مشاور و درمانگر خانواده معتقد است که مشکلات باید در سطح کل خانواده حل شود و  نه تنها در سطح فردی.

پزشک خوب، سامانه آنلاین رزرو از روانشناس و روانپزشک و سایر تخصص های حوزه سلامت است که به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در کوتاه ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کرده و وقت خود را به صورت “آنلاین” رزرو نمایید.