حدود ۲ الی ۵ هفته قبل از شروع قاعدگی ممکن است علائمی را تجربه کنید، که این علائم به شما می‌گویند به زودی پریود خواهید شد. این علائم به سندروم پیش از قاعدگی (PMS) معروف هستند. بیش از ۹۰ درصد افراد تا حدی سندروم پیش از قاعدگی را تجربه می‌کنند که البته علائم در اکثر زنان خفیف است. در این مقاله به بررسی علائمی که نشان می‌دهد پریود شما نزدیک است اشاره می‌کنیم.
علائم و نشانه‌های شروع پریود
زنان معمولا ۱ تا ۲ هفته قبل از شروع قاعدگی متوجه تغییرات خلقی و جسمی در بدنشان خواهند شد. تغییرات هورمونی مقصر بسیاری از علائم و نشانه های ناراحت کننده یا ناخوشایند قاعدگی مانند درد و حساسیت پستان‌ها است. تغییر در سطح مواد شیمیایی در مغز در ایجاد علائم دخیل هستند، اما مشخص نیست تا چه اندازه.
علائم و نشانه‌های دوره معمولا حدود ۳ تا ۴ روز قبل از خونریزی از بین می‌روند.
۱۰ علامت و نشانه شروع قاعدگی
۱. درد در ناحیه شکم
گرفتگی شکم که قبل یا در حین دوره قاعدگی شما اتفاق می‌افتد را دیسمنوره اولیه نیز می‌گویند. که یکی از علائم شایع شروع پریود است. برخلاف بسیاری از علائم دیگر، که ۱ تا ۲ هفته قبل از قاعدگی شما اتفاق می‌افتد و با شروع خونریزی به پایان می‌رسد، گرفتگی شکم درست قبل از قاعدگی اتفاق می‌افتد و در ۲ روز اول قاعدگی بیشترین درد را خواهید داشت.
گرفتگی و درد‌های قاعدگی در پایین شکم احساس می‌شود. احساس درد و گرفتگی ممکن است به پشت و ران‌های شما نیز سرایت کند.
انقباضات رحمی باعث ایجاد این درد می‌شوند. تولید لیپیدهای شبه هورمونی به نام پروستاگلاندین باعث تحریک این انقباضات می‌شود. اگرچه این چربی‌ها باعث التهاب و ورم می‌شوند، اما به تنظیم تخمک‌گذاری و قاعدگی نیز کمک می‌کنند.
تعدادی از زنان، درد و گرفتگی شدیدتری را تجربه می‌کنند، که با خونریزی بیشتری نیز همراه است.
وجود دیگر بیماری‌ها می‌تواند درد قاعدگی را شدیدتر کند. این موارد عبارت‌اند از:
- آندومتریوز
- تنگی دهانه رحم
- آدنومیوز
- بیماری التهاب لگن (PID)
- فیبروم
گرفتگی مرتبط با این بیماری‌ها، به عنوان دیسمنوره ثانویه شناخته می‌شود.
۲. آکنه و جوش
تقریبا ۵۰ درصد از خانم‌ها قبل از شروع پریود آکنه‌ها و جوش‌های هورومونی را تجربه می‌کنند. آکنه‌ها و جوش‌های هورمونی مربوط به قاعدگی معمولا در چانه و خط فک ظاهر می‌شوند. اما این بدان معنا نیست که در قسمت‌های دیگر صورت جوش نمی‌زنیم.
این آکنه‌ها از تغییرات طبیعی هورمونی مرتبط با چرخه تولید مثل زنان اتفاق می‌افتد. اگر هنگام تخمک‌گذاری بارداری اتفاق نیفتد، سطح استروژن و پروژسترون کاهش می‌یابد و آندروژن‌ها مانند تستوسترون کمی افزایش می‌یابد. آندروژن‌های موجود در بدن شما سبوم، روغنی که توسط غدد چربی پوست تولید می‌شود را، تحریک می‌کنند.
در صورت تولید بیش از حد سبوم، ممکن است جوش‌های پوستی ایجاد شود. آکنه‌های مربوط به قاعدگی اغلب در اواخر دوره یا اندکی پس از آن با افزایش سطح استروژن و پروژسترون از بین می‌روند.
مطالب بیشتر: رابطه جنسی در زمان پریود
۳. حساسیت در سینه ها
در نیمه اول چرخه قاعدگی (که از روز اول قاعدگی شروع می‌شود.) سطح استروژن شروع به افزایش می‌کند. این اتفاق باعث تحریک مجاری شیر در پستان‌ها می شود.
سطح پروژسترون در اواسط چرخه هنگام تخمک‌گذاری افزایش می‌یابد. این امر باعث بزرگ شدن و تورم غدد پستانی در سینه‌ها می‌شود. تورم و افزایش پروژسترون منجر به درد سینه‌ها قبل و یا در هنگام قاعدگی می‌شود.
این علائم ممکن است برای تعدادی از افراد خفیف‌تر باشد. برای بعضی دیگر از زنان ممکن است احساس درد و سنگینی به همراه داشته باشد.
۴. خستگی
با نزدیک شدن به دوره قاعدگی، سطح هورمون‌ها در بدن کاهش می‌یابد. و اغلب احساس خستگی و بی‌رمقی را تجربه می‌کنید. همچنین تغییرات خلقی باعث ایجاد احساس خستگی در فرد می‌شود. علاوه بر این، برخی از زنان در دوران پریود در خوابیدن مشکل دارند. این امر منجر به احساس خستگی و بی‌رمقی در طی روز می‌شود.
۵. نفخ شکم
یکی از علائم ایجاد نفخ در دوران قاعدگی و پیش از آن سنگینی و نفخ است. تغییر در سطح استروژن و پروژسترون باعث می‌شود که بدن شما بیش از حد معمول آب و نمک در خود نگه دارد. که منجر به احساس نفخ می‌شود. در هنگام نفخ حتی ممکن است تا ۱ کیلوگرم افزایش وزن داشته باشید. بسیاری از افراد ۲ یا ۳ روز پس قبل از شروع پریود این علائم در آن‌ها کاهش می‌یابد. نفخ در روز اول پریود بسیار شدید است.
۶. مشکلات گوارشی
از آنجا که روده شما به تغییرات هورمونی حساس است، ممکن است در زمان عادت ماهیانه تکرر ادرار داشته باشید. پروستاگلاندین‌هایی که باعث انقباضات رحمی می‌شوند نیز می‌توانند باعث انقباضات در روده شوند. ممکن است در طی قاعدگی بیشتر به دستشویی بروید و همچنین علائم زیر را تجربه کنید:
- اسهال
- یبوست
- نفخ
- حالت تهوع
۷. سردرد
از آنجاییکه هورمون‌ها مسئول پاسخ به درد هستند، نوسانات هورمونی می‌تواند باعث ایجاد سردرد و میگرن شوند. سروتونین یک انتقال‌دهنده عصبی است که اغلب به کاهش سردرد و میگرن کمک می‌کند. استروژن ممکن است باعث افزایش سطح سروتونین و تعداد گیرنده‌های سروتونین در مغز در طول چرخه قاعدگی شود. تعامل بین استروژن و سروتونین ممکن است باعث ایجاد میگرن در افراد مستعد به ابتلا به این بیماری شود.
بیش از ۵۰ درصد از زنان مبتلا به میگرن، در حین قاعدگی علائم بیشتری از میگرن را تجربه می‌کنند. میگرن ممکن است قبل، در طی یا بلافاصله بعد از قاعدگی رخ دهد.
برخی دیگر از افراد در زمان تخمک‌گذاری میگرن را تجربه می‌کنند. یک مطالعه نشان می‌دهد که میگرن یک یا دو روز قبل از قاعدگی ۱.۷ برابر بیشتر و در سه روز اول قاعدگی ۲.۵ برابر بیشتر اتفاق می‌افتد.
مطالب بیشتر: پریود و باورهای غلط درباره آن
۸. نوسات خلقی
علائم عاطفی و تغییرات هورمونی ممکن است در بعضی افراد بسیار شدیدتر از علائم جسمی باشد. قبل از قاعدگی شما ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- نوسانات خلقی
- افسردگی
- تحریک‌پذیری
- اضطراب
احساس ناراحتی یا عصبانیت شدید قبل از شروع قاعدگی می‌تواند به دلیل افزایش سطح استروژن و پروژسترون باشد. استروژن می‌تواند بر تولید سروتونین و اندورفین‌های خوب در مغز تأثیر بگذارد، همچنین باعث کاهش احساس شادکامی و افزایش افسردگی و ناراحتی می‌شود.
پروژسترون ممکن است اثر آرام‌بخشی داشته باشد. وقتی سطح پروژسترون قبل از قاعدگی کم می‌شود، سطح آرام‌بخشی کاهش می‌یابد. گریه‌های بی‌دلیل قبل یا حین پریود و حساسیت عاطفی می‌تواند به این دلیل باشد.
۹. درد در پایین کمر
انقباضات رحمی و شکمی که در اثر ترشح پروستاگلاندین‌ها ایجاد می‌شوند ممکن است باعث انقباضات عضلانی در قسمت کمر شوند. ممکن است احساس درد یا احساس کشیدگی در ناحیه کمر ایجاد شود. برخی ممکن است در دوران پریود درد کمر قابل توجهی داشته باشند.
۱۰. مشکلات خواب
علائم و نشانه‌های شروع قاعدگی مانند گرفتگی، سردرد و تغییرات خلقی همگی می‌توانند خواب را تحت تأثیر قرار دهند، خواب ماندن را دشوار می‌کند. همچنین تغییر در دمای بدن در این دوران ممکن است خواب عمیق و راحت را از شما بگیرد.
دمای بدن بعد از تخمک‌گذاری حدود نیم درجه افزایش می‌یابد و تا زمانی که قاعدگی شروع نشود بالا می‌ماند. شاید به نظر زیاد نرسد، اما مزاج بدن با خواب بهتر همراه است. این نیم درجه می‌تواند توانایی شما در به خواب رفتن را مختل کند.
مطلب بیشتر: اختلالات خواب و درمان آن
از کجا بفهمیم پریود شدیم؟
دختران و زنان از زمانی که به سن بلوغ می‌رسند تا زمان یائسگی هر ماه در یک برهه زمانی مشخص عادت ماهانه(پریودی) را تجربه می‌کنند. به همین دلیل عادت ماهانه به یک سیکل ماهانه برای زنان تبدیل می‌شود. سیکل ماهانه از روزی که یک خونریزی شروع می‌شود تا خونریزی بعدی می‌گویند، این روزهای خونریزی برای زنان دارای علائم و نشانه‌هایی است که قبل از بروز آن متوجه خواهید شد که نزدیک به زمان عادت ماهانه خود هستید. معمولا چرخه پریود شدن رد زنان ۲۸ روز است و زمانی که خونریزی یا همان عادت ماهانه طول می‌کشد حدود ۳ تا ۷ روز خواهد بود.
درمان علائم قبل از شروع قاعدگی
شدت علائم و نشانه‌های شروع قاعدگی در زنان متفاوت است. اگر در این دوره میگرن شدید دارید بهتر است به یک پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. دیگر بیماری‌ها، مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا آندومتریوز، نیز ممکن است سندرم پیش از قاعدگی را شدیدتر کرده و نیاز به کمک پزشک داشته باشید.
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تنظیم هورمون‌های شما قرص‌های ضدبارداری تجویز کند. قرص‌های جلوگیری از بارداری حاوی سطوح مختلفی از انواع مصنوعی استروژن و پروژسترون هستند.
قرص‌های ضدبارداری با ثابت نگه‌داشتن سطح هورمون‌های شما به مدت سه هفته از تخمک‌گذاری طبیعی بدن جلوگیری می‌کنند. در هفته‌ای که باید پریود شوید باید مصرف قرص‌های ضد بارداری را قطع کنید و یا از قرص‌های دارو‌نما استفاده کنید.
اغلب می‌توانید علائم خفیف قبل از شروع قاعدگی را در خانه درمان کنید. درمان‌های خانگی عبارت‌اند از:
- برای کاهش نفخ، نمک مصرفی را کم کنید.
- داروهای مسکن بدون نسخه، مانند ایبوپروفن (Advil) یا استامینوفن (Tylenol) مصرف کنید. (قبل از مصرف حتما با پزشک مشورت کنید.)
- برای کاهش درد از کیسه آب گرم استفاده کنید.
- برای کاهش نوسانات خلق و خویی ورزش کنید.
- وعده‌های غذایی کم و مرتب مصرف کنید تا قند خون‌تان ثابت بماند. قند خون پایین می‌تواند باعث ایجاد نوسانات خلقی شود.
- مدیتیشن و یوگا انجام دهید.
- از مکمل‌های کلیسم استفاده کنید. مکمل‌های کلیسم در کاهش افسردگی بسیار مفید هستند.
مفهوم سندروم پیش از قاعدگی(PMS)
premenstrual syndrome علائمی است که یک زن می‌تواند قبل از شروع قاعدگی اصلی آن را تجربه کند. در واقع این سندروم می‌تواند حدود ۷۵ درصد زنان را قبل از یائسه شدن تحت تاثیر خود قرار دهد. سندروم پیش از قاعدگی یا همان PMS یک اتفاق معمول و طبیعی در بدن زنان است. این سندروم جزئی از چرخه قاعدگی در زنان است و می‌تواند روی هر بخشی از بدن تاثیرگذار باشد. طبق آمار و ارقام منتشر شده حدود دو سوم از جمعیت زنان در جهان یک تا دو هفته قبل از عادت ماهانه خود این سندروم را تجربه می‌کنند. اما از این میان تنها نیمی از آن‌ها به فکر سلامتی و بهداشت فردی خود است.
در بسیاری از مواقع به طور ناخودآگاه سایز فرد و وزن او افزایش پیدا می‌کند. این موضوع می‌تواند تنها به دلیل سندروم پیش از قاعدگی و تجمع آب در بدن باشد نه چربی. این اضافه وزن به طور موقت است و بعد از بهبود این سندروم از بین خواهد رفت. بهتر است در این زمان کمتر از مواد غذایی چرب، شیرینی‌جات و… استفاده کنید تا اضافه وزن شما به یک اضافه وزن دائمی تبدیل نشود.
عوامل خطر سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
- ضربه عاطفی و احساسی یا آسیب‌های فیزیکی
- سو مصرف مواد و خشونت خانگی
- داشتن سابقه بیماری‌های روحی و روانی و افسردگی
- داشتن سابقه خانوادگی
- داشتن افسردگی پس از زایمان یا اختلال دو قطبی
اختلالات مرتبط با سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
- اختلال افسردگی و عاطفی
- اسکیزوفرنی
- دیسمنوره
- اختلال استرس و اضطراب
علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
علائم PMS می‌تواند خفیف باشد، البته گاهی اوقات این علائم شدت پیدا می‌کنند و درد بسیاری را برای فرد به همراه دارند. البته طبق گفته پزشکان تنها ۸۰ درصد زنان هستند که یک یا چند علائم PMS را تجربه می‌کنند. این موضوع هم نمی‌تواند روی عملکرد و فعالیت‌های روزانه فرد تاثیرگذار باشد. در این میان تنها ۲۰ درصد زنان هستند که علائم شدید آن را پیش بینی می‌کنند.
اما شاید از خودتان بپرسید که این علائم چه چیزهایی هستند؟ باید بگوییم که نفخ شکم، یبوست، اسهال، سردرد، درد شکم، آکنه، خستگی، حساسیت به نور و صدا، افسردگی، غمگینی، تحریک پذیری، تغییر در الگوی خواب و طغیان‌های احساسی از علائم PMS هستند.
سندروم پیش از قاعدگی (PMS) شدید
احتمال خیلی کمی وجود دارد تا علائم شدید PMS در فردی ظاهر شود. اما اگر فردی دچار این علائم شدید شد، در اصطلاح پزشکی به آن دیسفوریک پیش از قائدگی یا PMDD گفته می‌شود. در حال حاضر حدود ۳ تا ۸ درصد زنان در جهان به PMDD دچار می‌شوند.
اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD) چیست؟
اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD) از ۱-۲ هفته قبل از پریودی آغاز می‌شود و علائمی نظیر سندروم پیش از قاعدگی یا همان PMS دارد با این تفاوت که نشانه‌های عاطفی آن بسیار بیشتر است.
علائم اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD)
اگر بخواهیم به اختلال دیسفوریک پیش از قائدگی اشاره‌ای داشته باشیم باید به مواردی چون: استرس و اضطراب شدید، افسردگی، خودکشی، وحشت زدگی، عدم تمرکز، گریه، بی‌خوابی، پرخوری، گرفتگی عضلات، نفخ شکم، عدم تحرک و فعالیت اشاره کرد.
درمان اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD)
در حال حاضر روش‌های بسیاری برای درمان این بیماری وجود دارد. اما از بهترین و موثرترین راه‌های درمان PMDD می‌توان به: ورزش روزانه، رژیم غذایی مناسب، مشاوره، استفاده از مکمل‌ها و ویتامین‌های تقویتی، کلاس‌های مدیریت استرس، استفاده از قرص و داروهای تجویز شده به دست پزشک اشاره کرد.
در بسیاری از مواقع با استفاده از این راه‌های درمان هم مشکل فرد برطرف نخواهد شد، به همین دلیل پزشک استفاده از داروهای ضدافسردگی همچون مهارکننده‌های بازجذب سروتونین می‌توانند گزینه‌های بسیار خوبی برای این مواقع باشد. این دارو می‌تواند میزان سروتونین موجود در مغز را کنترل کند. این سندروم قابل پیشگیری نیست اما می‌توان با استفاده از این روش‌ها از شدت یافتن آن جلوگیری کرد.
چگونه (PMDD) با نزدیک شدن به دوره یائسگی زن تغییر می‌کند؟
زنان با نزدیک شدن به زمان یائسگی میزان تولید هورمون و میل جنسی آن‌ها به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند. این کاهش یافتن هورمون‌ها می‌تواند موجب پراکنده شدن چرخه تخمک گذاری شود، از این رو توانایی بدن زنان در تولید مثل کاهش چشمگیری پیدا می‌کند. این پروسه را نمی‌توان پیش بینی کرد، به طور طبیعی در بدن هر زنی این سیر وجود دارد تنها می‌توان به کمک دارو و روش‌های پزشکی از شدت یافتن آن‌ها جلوگیری کرد. در بیشتر مواقع از هورمون درمانی برای درمان و بهبود این پروسه استفاده می‌کنند، همین موضوع باعث می‌شود تا شرایط و ضعیت از آنچه که هست سخت تر شود و در زمان یائسگی با مشکلات بیشتری روبه‌رو شوند.
منبع:
تجربه احساس ناخوشایند قبل از شروع پریود، امری کاملا طبیعی است. با این وجود اگر احساس می‌کنید علائم در شما بسیار شدید است و زندگی روزمره‌تان را مختل کرده، می‌توانید با مراجعه به پزشک خوب، از بهترین متخصصان زنان و زایمان در ایران وقت بگیرید.
همچنین با کمک پزشک خوب، می‌توانید از بهترین متخصصان طب سنتی در ایران، کمک بگیرید.
