بسیاری از افراد در زندگی خود استرس را تجربه می‌کنند و معمولاً خود به خود از بین می‌رود. در صورتی که استرس پایدار باشد باید درمان شود. درمان استرس شدید ترکیبی از داروی ضد استرس و رواندرمانی است. داروها می‌توانند به شما کمک کنند تا علائم استرس خود را مدیریت کرده و در زندگی روزمره خود بهتر عمل کنید.
داروهای مختلفی برای کنترل استرس وجود دارد. از آنجا که هر فرد با فرد دیگر متفاوت است، پزشک ممکن است چند دارو را امتحان کند تا بهترین دارو را پیدا کند.
بنزودیازپین‌ها
بنزودیازپین‌ها آرام‌بخش هایی هستند که به آرام سازی ذهن و عضلات کمک می‌کنند. این داروها با افزایش تاثیر برخی انتقال‌دهنده‌های عصبی عمل می‌کنند.
این دسته از داروها در درمان انواع اختلالات اضطرابی مثل اختلال پانیک، اختلال اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب اجتماعی موثر هستند. برخی از انواع داروهای ضد استرس در این دسته عبارتند از:
- آلپرازولام (زاناکس)
- کلرودیازپوکساید
- کلونازپام
- دیازپام
- لورازپام
بنزودیازپین‌ها درمان کوتاه مدت اضطراب هستند. چرا که این داروها می‌توانند باعث خواب آلودگی، ایجاد وابستگی دارویی، مشکلات تعادلی و حافظه شوند.
برای مصرف این داروها حتماً باید روانپزشک مشورت کنید. با اینحال اگر به اختلال پانیک دچار باشید ممکن است پزشک این داروها را برای بیش از یک سال تجویز کند.
عوارض جانبی
علاوه بر مشکلات حافظه و خواب آلودگی، مصرف بنزودیازپین‌ها می‌تواند باعث گیجی، مشکلات دید، سردرد و احساس افسردگی شود. اگر به طور منظم و برای بیش از دو هفته این داروها را مصرف می کنید، نباید مصرف آن‌ها را ناگهانی متوقف کنید. چرا که این کار می‌تواند باعث ایجاد تشنج در برخی افراد شود. بهتر است با پزشک صحبت کنید تا دوز دارو را به تدریج کاهش دهد.
بوسپیرون
بوسپیرون داروی ضد استرس و ضد اضطرابی است که برای درمان اضطراب کوتاه مدت و اختلالات اضطراب مزمن درازمدت کاربرد دارد. این دارو می‌تواند روی مواد شیمیایی در مغز که مسئول تظیم خلق هستند تاثیر بگذارد. تاثیرگذاری این دارو ممکن است چند هفته طول بکشد.
عوارض جانبی
عوارض جانبی این دارو شامل سرگیجه، سردرد و حالت تهوع است. برخی افراد هم گزارش‌هایی از خواب‌های عجیب یا مشکل در به خواب رفتن را در حین مصرف بوسپیرون داده اند.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی روی انتقال‌دهنده‌های عصبی اثر می‌گذارند. این داروها را می‌توان برای درمان علائم اضطراب و استرس به کار برد اما معمولاً بین چهار تا شش هفته طول می‌کشد تا تاثیر قابل توجهی دیده شود.
انواع داروهای ضد افسردگی عبارتند از:
– بازدارنده‌های بازجذب سروتونین (SSRI)
بازدارنده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) با افزایش سطح سروتونین باعث بهبود خلق، اشتها، کیفیت خواب و حافظه می‌شوند. این دسته از داروها ابتدا با دوز پایین تجویز شده و به تدریج پزشک دوز را افزایش می‌دهد.
برخی از داروهای این دسته که به عنوان داروی ضد استرس هم کاربرد دارند عبارتند از:
- سيتالوپرام
- فلوکستین
- پاروکستین
- سرترالین
عوارض جانبی
این داروها عوارض مختلفی نشان می‌دهند اما بیشتر افراد می‌توانند آن ها را تحمل کنند. عوارض جانبی این داروها عبارتند از:
- حالت تهوع
- خشکی دهان
- ضعف عضلانی
- اسهال
- خواب آلودگی
- افت عملکرد جنسی
– داروهای سه حلقه‌ای
داروهای افسردگی سه حلقه‌ای مانند SSRI ها برای درمان اختلالات اضطرابی (به جز اختلال وسواس اجباری) عمل می کنند. این داروها هم با دوز پایین تجویز می‌شوند و به تدریج دوز آن‌ها افزایش می‌یابد.
انواع داروهای ضد استرس سه حلقه‌ای عبارتند از:
- کلومیپرامین
- ایمیپرامین
این دسته داروها قدیمی هستند و کمتر کاربرد دارند. چرا که داروهای جدید SSRI عوارض جانبی کمتری دارند.
عوارض جانبی
عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای شامل سرگیجه، خواب آلودگی، کاهش انرژی و خشکی دهان است. همچنین این داروها می‌توانند باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ، یبوست، تاری دید و اضافه وزن شوند. عوارض جانبی داروها را با تغییر نوع دارو یا دوز مصرفی می‌توان کنترل کرد.
– داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز
داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAOIs) برای درمان اختلال پانیک و هراس اجتماعی استفاده می‌شوند. این داروها با افزایش سطح انتقال دهنده‌های عصبی که مسئول کنترل خلق هستند کار می‌کنند.
این داروها از سوی FDA برای درمان افسردگی و همچنین به عنوان داروی ضد استرس و ضد اضطراب استفاده می‌شوند.
- ایزوکربوکسازید
- فنلزین
- سلژیلین
- ترانیل سیپرومین
عوارض جانبی
این داروها مانند داروهای سه حلقه‌ای، داروهای قدیمی هستند که نسبت به داروهای نسل جدید عوارض جانبی بیشتری دارند. مصرف این داروها محدودیت‌های خاصی دارد. مثلاً افراد تحت درمان نمی‌توانند غذاهای خاصی مثل پنیر بخورند.
همچنین داروهایی مثل داروهای SSRI، برخی داروهای کنترل بارداری، مسکن‌هایی مثل استامینوفن و ایبوپروفن، داروهای سرماخوردگی و ضد آلرژی و مکمل‌های گیاهی با داروهای MAOI واکنش نشان می‌دهند.
مصرف این نوع داروها به همراه این غذاها و داروها به طرز خطرناکی باعث افزایش فشار خون و عوارض جانبی خطرناک تهدید کننده حیات می‌شوند.
داروهای بتا بلاکر
داروهای بتا بلاکر معمولاً برای درمان بیماری‌های قلبی استفاده می‌شوند. همچنین از این داروها به عنوان داروی ضد استرس (رفع علائم جسمانی مربوط به اضطراب) به خصوص در اختلال اضطراب اجتماعی استفاده می‌شود.
پزشک ممکن است داروهای بتا بلار مثل پرپرانول (ایندرال) را برای کاهش علائم اضطراب در موقعیت‌های استرس‌زایی مثل سخنرانی یا حضور در جمع تجویز کند.
عوارض جانبی
داروهای بتا بلاکر معمولاً عوارض جانبی در همه افراد ایجاد نمی‌کنند. برخی از عوارض جانبی اجتمالی این دسته از داروها عبارتند از:
- خستگی
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- خشکی دهان
سایر عوارض جانبی عبارتند از:
- مشکل در به خواب رفتن
- حالت تهوع
- تنگی نفس
داروی ضد استرس خانگی
درمان‌های خانگی مختلفی برای استرس و رفع علائم آن وجود دارد. بعضی داروهای خانگی استرس در ادامه معرفی می‌شود.
ورزش
ورزش می‌تواند به کاهش استرس و بهبود وضعیت روانی و جسمی فرد کمک کند. ورزش کردن باعث تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی به نام اندورفین می‌شود که مسکن‌های طبیعی بدن هستند می‌توانند کیفیت خواب را هم افزایش دهند.ورزش روزانه حداقل ده دقیقه در بهبود خلق موثر است.
مدیتیشن
روزانه ۱۵ دقیقه مدیتیشن و تمرکز روی تنفس عمیق و ریلکسیشن می‌تواند باعث بهبود اضطراب شود. همچنین یوگا هم به رفع استرس کمک میکند.
بابونه مصرف کنید.
بخور بابونه یا مصرف دمنوش و مکمل‌های این گیاه می‌تواند به رفع استرس کمک کند. طبق مطالعات افرادی که روزانه بابونه مصرف می‌کنند با کاهش علائم اضطراب فراگیر مواجه هستند.
داروی ضد استرس گیاهی | چطور استرس را در خانه درمان کنیم؟
رایحه درمانی با روغن‌های طبیعی
بوییدن روغن‌های طبیعی گیاهان می‌تواند اضطراب را کاهش دهد. بعضی از روغن های طبیعی برای بهبود اضطراب عبارتند از:
- بابونه
- اسطخدوس
- بهارنارنج
از مصرف کافئین بپرهیزید.
گاهی مصرف کافئین می تواند باعث ایجاد اضطراب و بی‌قراری شود. بنابراین پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار می‌تواند در کاهش اضطراب موثر باشد.
سخن پایانی
روانپزشک می تواند بهترین درما را برای اختلال اضطراب و استرس تجویز کند. درمان مناسب استرس شامل رواندرمانی و دارودرمانی است.
وقتی تحت درمان داروی ضد استرس هستید به دستورالعمل‌های مصرف دارو توجه کنید و در صورت داشتن عارضه جانبی با پزشک در میان بگذارید. همچنین سوالات خود را درباره داروها، عوارض جانبی آن‌ها، مدت زمان شروع اثرگذاری، تداخلالت دارویی، درمان‌های مکمل و … بپرسید.
اگر فکر میکنید که داروها نتیجه دلخواهتان را ندارد یا باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته می‌شود با پزشک درباره تغییر دارو یا دوز مصرفی صحبت کنید.
در صورتی که احساس افسردگی میکنید میتوانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین متخصص ها در زمینه افسردگی نوبت بگیرید.
منبع:
پرسش و پاسخ
مطلب مفیدی بود ممنون