عوارض داروهای ضد افسردگی می‌تواند برای فرد ناخوشایند بوده و زندگی او را مختل کند. علائمی مثل حالت تهوع، افزایش وزن و مشکلات خواب در ابتدای مصرف داروها رخ می‌دهد. در بسیاری از افراد این علائم بعد از چند هفته از بین می‌روند. اما در برخی موارد علائم پایدار باقی می‌مانند. صحبت کردن با روانپزشک درباره عوارض جانبی که تجربه می‌کنید می‌تواند کارساز باشد. در این مقاله درباره عوارض این دسته از داروها و راه حل آن‌ها می‌پردازیم.
عوارض داروهای ضد افسردگی چیست؟
بیشتر بیماران با مشاهده عوارض قرص های افسردگی مصرف آن‌ها را قطع می کنند یا خودسرانه دوز مصرفی را کاهش می‌کنند. این کار به هیچ وجه توصیه نمی‌شود؛ چرا که علائم افسردگی دوباره برمی‌گردد، علائم مشابه ترک در فرد ظاهر می‌شود و داروها اثربخشی خود را از دست می‌دهند. بنابراین اگر عوارض زیر را در خود مشاهده کردید بهتر است ابتدا با پزشک خود آن‌ها را در میان بگذارید.
عوارض داروهای ضدافسردگی عبارتند از:
- تهوع
- افزایش اشتها و اضافه وزن
- خستگی و خواب آلودگی
- بی خوابی
- خشکی دهان
- یبوست
- سرگیجه
- بی‌قراری، اضطراب و تحریک‌پذیری
- کاهش میل جنسی
- مشکلات قلبی
- تفاوت‌های ژنتیکی
۱- حالت تهوع
در اوایل شروع مصرف داروهای ضدافسردگی حالت تهوع رخ می‌دهد. این حالت وقتی بدن به داروها عادت کرد از بین می‌رود.
برای رفع حالت تهوع ناشی از قرص افسردگی:
- قرص را همراه با غذا بخورید. (مگر اینکه در بروشور راهنمای دارو مورد دیگری ذکر شده باشد!)
- وعده‌های غذایی کوچک‌تر ولی بیشتر بخورید.
- یک آبنبات بدون قند بخورید.
- مایعات زیاد بخورید.
- درباره تغییر دوز یا داروی مصرفی با پزشک صحبت کنید.
همچنین بخوانید: تریمیپرامین چیست؟ کاربرد، نحوه مصرف، عوارض و تداخلات
۲- افزایش اشتها و اضافه وزن
یکی از عوارض شایع داروهای ضد افسردگی اضافه وزن است. این امر به دلیل کاهش تحرک فیزیکی یا احتباس آب در بدن رخ می‌دهد. همچنین ممکن است به دلیل بهبود افسردگی، اشتها افزایش پیدا کند که خود باعث اضافه شدن وزن می‌شود.
برخی از داروهای ضدافسردگی اثر بیشتری روی وزن دارند. اگر نگران اضافه وزن هستید از پزشک بخواهید درباره عارضه جانبی داروی تجویزی با شما صحبت کرده و راه‌های مقابله با این مشکل را برایتان شرح دهد.
برای پیشگیری از اضافه وزن در طول دوره درمان:
- شیرینیجات و نوشیدنی‌های قندی مصرف نکنید.
- مواد غذایی طبیعی کم کالری مثل میوه‌ها و سبزیجات را مصرف کنید و از غذاهای حاوی چربی اشباع و ترانس پرهیز کنید.
- برنامه غذایی خود را بنویسید تا بهتر بتوانید وزنتان را کنترل کنید.
- از یک متخصص تغذیه خوب کمک بگیرید.
- به طور منظم ورزش کنید.
- با پزشک درباره تغییر داروها و مزایا و معایب آن صحبت کنید.
پزشک خوب به شما کمک میکند بهترین روانپزشکان را در کوتاه‌ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کنید
۳- خستگی و خواب آلودگی
خستگی و خواب آلودگی در طول درمان دارویی افسردگی به ویژه در ابتدای درمان شایع است. برای جلوگیری از خستگی:
- در طول روز یک چرت کوتاه بزنید.
- فعالیت فیزیکی کوتاهی مثل پیاده‌روی داشته باشید.
- از رانندگی یا انجام کارهای خطرناک ماشینی تا زمانی که خواب آلود هستید پرهیز کنید.
- با مشورت پزشک دارو را شب‌ها قبل از خواب بخورید.
- درباره تنظیم دوز مصرفی دارو با پزشک مشورت کنید.
۴- بی خوابی
بعضی از داروهای ضدافسردگی عوارض بی خوابی بروز می‌دهند و باعث میشوند فرد نتواند به خواب برود یا به طور پیوسته بخوابد. بنابراین احساس خستگی در طول روز به وجود می‌آید.
برای حل مشکل بی خوابی:
- با مشورت پزشک داروها را صبح‌ها بخورید.
- از نوشیدنی‌های کافئین‌دار در اواخر روز پرهیز کنید.
- به طور منظم ورزش کنید و تحرک داشته باشید.
- اگر بی خوابی باعث بروز مشکل جدی شد درباره مصرف قرص خواب قبل از خواب یا داروهای ضد افسردگی آرامبخش با دوز پایین مثل «ترازودون» با پزشک مشورت کنید.
۵- خشکی دهان
خشکی دهان یکی از شایع‌ترین عوارض داروهای ضد افسردگی است.
برای رفع خشکی دهان:
- آب را در دهان غرغره کنید.
- آدامس بدون قند یا آبنبات بخورید.
- از مصرف تنباکو، الکل و نوشیدنی کافئین‌دار بپرهیزید.
- دندان‌ها را دو بار در روز مسواک بزنید، هر روز نخ دندان بکشید و به طور مرتب به دندانپزشک سر بزنید. خشکی دهان می‌تواند خطر پوسیدگی دندان را افزایش دهد.
- با پزشک درباره تجویز داروهایی که به رفع خشکی دهان کمک می‌کنند صحبت کنید.
- اگر خشکی دهان بیش از حد آزاردهنده شد با پزشک درباره تغییر داروها یا کاهش دوز آن‌ها صحبت کنید.
مطلب مرتبط: میرتازاپین برای چیست؟ نحوه مصرف، عوارض و تداخلات
۶- یبوست
یبوست معمولاً به دلیل مصرف داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای ایجاد می‌شود. با این حال سایر داروهای افسردگی هم گاهی باعث یبوست میشوند.
برای درمان یبوست ناشی از مصرف این داروها:
- مقدار زیادی آب بنوشید.
- غذاهای حاوی فیبر بالا مثل میوه و سبزی تازه و غلات کامل بخورید.
- به طور مرتب ورزش کنید.
- درباره مصرف داروهای مسهل با پزشک صحبت کنید.
اگر نیاز به مشاوره حضوری، تلفنی یا آنلاین دارید روی دکمه زیر کلیک کنید
۷- سرگیجه
از عوارض داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای سرگیجه است. چرا که این داروها باعث کاهش فشار خون و سرگیجه میشوند.
برای رفع سرگیجه ناشی از قرص افسردگی:
- هنگام بلند شدن از جا به آرامی برخیزید.
- برای حفظ تعادل خود از دستگیره در و نرده‌ها کمک بگیرید.
- از رانندگی و کار ماشین‌های کار صنعتی دوری کنید.
- از مصرف تنباکو، الکل و کافئین پرهیز کنید.
- آب زیاد بنوشید.
- با مشورت پزشک داروی ضد افسردگی را قبل از خواب بخورید.
۸- بی‌قراری، اضطراب و تحریک‌پذیری
اضطراب، بی‌قراری و تحریک‌پذیری می‌تواند در اثر محرک بودن داروهای ضد افسردگی و افزایش انرژی فرد ایجاد شود.
- به طور مرتب ورزش کنید. دویدن، دوچرخه‌سواری، ایروبیک و فعالیت‌های دیگر مثل پیاده‌روی می‌تواند مفید باشد. با پزشک درباره نوع ورزش مناسب برای خود مشورت کنید.
- تمرین تنفس عمیق، ریلکس کردن عضلات و یوگا انجام دهید.
- درباره مصرف داروهای آرامبخش یا خواب آور و یا تغییر نوع داروی ضد افسردگی خود با پزشک صحبت کنید.
۹- کاهش میل جنسی
بسیاری از داروهای ضد افسردگی باعث بروز مشکلات جنسی مثل کاهش میل جنسی، مشکلات نعوظ و دشوار شدن ارگاسم میشوند. داروهای افسردگی SSRI بیش از سایر انواع داروهای افسردگی اثرات منفی جنسی دارند.
برای مقابله با این حالت:
- دارویی مصرف کنید که یک بار در روز مصرف می‌شود و فعالیت جنسی خود را به پیش از مصرف دارو موکول کنید.
- با پزشک درباره تغییر دارو یا تنظیم دوز آن مشورت کنید.
- با همسرتان درباره عوارض منفی داروهای ضد افسردگی صحبت کرده تا اگر لازم است روتین فعالیت جنسی خود را تغییر دهید.
- با پزشک درباره داروهای جانبی مثل «ویاگرا» که به رفع این حالات کمک می‌کنند صحبت کنید.
- از مصرف داروهای سنتی و گیاهی بدون مجوز پرهیز کنید.
۱۰- مشکلات قلبی
بسته به سلامت قلب و نوع داروی افسردگی که مصرف می‌کنید ممکن است لازم باشد به طور مرتب در طول دوره دارودرمانی تست نوار قلب (ECG) بدهید. در این تست در صورتی که ریتم و ضربان قلب نامنظم باشد مشخص می‌شود.
در صورتی که به بیماری قلبی مبتلا باشید مجاز نیستید برخی از داروهای افسردگی را مصرف کنید. با پزشک درباره مشکلات قلبی خود و داروهایی که مصرف می‌کنید صحبت کنید.
۱۱- تفاوت‌های ژنتیکی
برخی از محققان معتقدند که تفاوت‌های ژنتیکی می‌توانند در موثر بودن یا عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی نقش داشته باشند. بنابراین ژن‌ها گاهی می‌توانند معین کنند که آیا یک دارو برای شما مناسب هست یا خیر؟ البته در این زمینه تحقیقات بیشتری در حال انجام است.
منبع:
چرا بعداز مصرف قرض ضد افسردگی یا قرص آرام بخش درد شدید در پا و عضلات ران خس میکنم
سلام
دخترم ۸ سالشه و حدودا یک ماه میشه داروی فلوکستین و رهاکین میخوره این چند روزه ک کنترل ادرار خودشو از دست داده ، دکترشم در دسترس نیست فعلا ، ایا کسی چنین تجربه ای داشته یا ممکنه عوارض کدوم داروهاش باشه؟
خوب ومفید بود
سلام خواهر من برای گز گز وبی حسی صورتش وگزگز دست وپا قرص پرانول وآلپرازولام وپوکساکیم میخوره و بعد یک هفته از استفاده از قرص ها بدن درد و بی حالی شدید داره ممکنه از قرص ها باشه تا چند وقت دیگه با بدنش سازگار میشه
سلام وخسته نباشید من قرص سیتاور وپرانول ۱۰ وزلپی رست میخورم واحساس داغی شکم وگاهی بدن دارم علت همین قرصاس؟
من۳سال‌دچار‌افسردگی‌واسترس‌شدم‌به‌دکتر‌فوق‌متخصص‌معراجه‌کردم‌ودارو‌مصرف‌میکنم‌ولی‌در‌این‌سه‌سال‌سردر‌وسرگیجه‌دارم‌میترسم‌چه‌کار‌کنم
باسلام قرص سیلندنافیل ممکنه سرترالین یا مشتقاتشو داشته باشه که بعد قطع داروبعد مصرف یکسال روزی ۵۰میلی گرم دچار افسردگی بشی
مطلب کاملی بود ممنون