گوش یکی از اعضای بدن است که نقش مهمی را در برقراری ارتباط انسان با محیط اطرافش ایفا می‌کند. انسان از طریق گوش دادن می‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند و نسبت به محیط اطرافش آگاه شود. در صورتی که گوش آسیب ببیند یا به طور مادرزادی نقص داشته باشد بخش زیادی از قدرت ارتباطی انسان را از او می‌گیرد. تست شنوایی سنجی به متخصصان کمک می‌کند تا میزان شنوایی فرد را اندازه‌گیری کنند و درمان مناسب را برای بهبود شنوایی او به کار بگیرند. در این مقاله قصد داریم دربارهٔ انواع تست‌های شنوایی و نحوهٔ اجرای آن‌ها صحبت کنیم.
فهرست مطالب
- تست شنوایی چیست؟
- گوش ما چطور کار می‌کند؟
- چرا باید به شنوایی سنجی مراجعه کرد؟
- خطرات انجام تست شنوایی سنجی
- انواع تست شنوایی سنجی
- تست شنوایی چه چیزی را نشان می‌دهد؟
- تست شنوایی چگونه انجام می‌شود؟
- نتیجهٔ تست شنوایی سنجی
تست شنوایی چیست؟
تست شنوایی سنجی یک آزمایش بی‌خطر و بدون درد برای سنجش توانایی گوش فرد در شنیدن و درک زیر و بم صداها و دریافت فرکانس‌های مختلف صدا است. به کمک تست شنوایی سنجی می‌توان میزان شنوایی افراد، مشکلات تعادلی و سایر مسائل مرتبط با گوش داخلی را ارزیابی کرد. فردی که در تشخیص و درمان مشکلات مربوط به شنوایی و انجام تست شنوایی سنجی تخصص دارد «متخصص شنوایی سنجی» نام دارد.
برای سنجش شدت صدا از واحد «دسی بل» استفاده می‌شود. گوش یک انسان سالم قادر است صدای زمزمه (در حدود ۲۰ دسی بل) را بشنود.
واحد سنجش تن صدا «هرتز» است. صدای حرف زدن انسان در بازهٔ ۵۰۰ الی ۳۰۰۰ هرتز قرار دارد. گوش انسان قادر است صداهای بین ۲۰ تا ۲۰۰۰۰ هرتز را بشنود.
گوش ما چطور کار می‌کند؟
گوش انسان از سه بخش تشکیل شده است:
- گوش خارجی
- گوش میانی
- گوش داخلی
در شکل زیر نمایی از گوش را می‌بینید. گوش خارجی ابتدا امواج صوت را از محیط دریافت می‌کند و آن‌ها را از طریق کانال گوش به سمت پردهٔ گوش هدایت می‌کند. زمانی که امواج با پردهٔ گوش برخورد می‌کنند ارتعاش ایجاد می‌شود. استخوانچه‌های گوش میانی ارتعاش را به حلزونی گوش – که از مایع گوش و سلول‌های مویی (گیرنده‌های حسی) تشکیل شده است – منتقل می‌کنند. ارتعاش دریافت شده از طریق استخوانچه‌ها مایع گوش و سلول‌های مویی را حرکت می‌دهند. این حرکت باعث ایجاد سیگنال‌های عصبی می‌شود که به مغز پیام دریافت صدا را می‌رسانند.
چرا باید به شنوایی سنجی مراجعه کرد؟
همانطور که گفتیم تست شنوایی سنجی برای سنجش قدرت شنیداری فرد انجام می‌شود. گاهی فرد یا اطرافیان او متوجه اختلال در شنیدن می‌شوند یا در گوش خود صداهای اضافی مثل وزوز می‌شنوند؛ در نتیجه برای انجام این تست ترغیب می‌شوند. همچنین از این تست در غربالگری سلامت کودکان و دانش آموزان هم استفاده می‌شود.
علل اصلی کاهش قدرت شنوایی عبارتند از:
- مشکلات مادرزادی گوش
- عفونت مزمن گوش
- مشکلات ارثی مثل اتواسکلروز (Otosclerosis) که رشد غیرطبیعی استخوان در گوش میانی است.
- جراحات گوش
- بیماری‌های گوش داخلی مثل سندرم منییر (Meniere syndrome) یا بیماری‌های خودایمنی که سبب آسیب رسیدن به گوش می‌شوند.
- قرار گرفتن در معرض صداهای بلند به مدت طولانی
- آسیب دیدن پرده گوش
قرار گرفتن در معرض صداهای بلند می‌تواند به مرور منجر به کاهش شنوایی شود. به همین دلیل به افرادی که مدت طولانی در معرض صداهای بلند هستند استفاده از محافظ گوش توصیه می‌شود.
| بیشتر بخوانید: علت وزوز گوش و راه‌های درمان آن چیست؟ |
خطرات انجام تست شنوایی
از آنجا که این تست در دستهٔ تست‌های غیرتهاجمی قرار دارد انجام آن هیچ خطری به دنبال ندارد.
انواع تست شنوایی سنجی
تست شنوایی سنجی در تشخیص کم‌شنوایی حسی (یعنی آسیب به اعصاب یا حلزونی گوش) و کم‌شنوایی انتقالی (آسیب به پردهٔ گوش یا استخوانچه‌ها) نقش دارد. برای ارزیابی شنوایی تست‌های مختلفی انجام می‌شود.
– تست شنوایی سنجی تون خالص (Pure Tone Audiometry)
تست شنوایی سنجی تون خالص برای سنجیدن حداقل میزان صدای قابل شنیدن است. در این تست هدفون‌های مخصوص روی گوش فرد قرار می‌گیرند و صداهای مختلفی برای هر گوش پخش می‌شوند. شنوایی سنج از فرد مورد آزمایش می‌خواهد هربار صدا را شنید دست خود را بالا بیاورد.
– تست شنوایی سنجی کلامی (Word Recognition Test)
تست کلامی توانایی شنیدن کلمات همراه با نویز را اندازه‌گیری می‌کند. در این تست فرد مورد آزمایش باید تلاش کند کلماتی را که شنوایی سنج پخش می‌کند تکرار کند.
– تست دیاپازون
در این تست شنوایی سنج از وسیله‌ای فلزی به نام «دیاپازون» استفاده می‌کند تا بفهمد توانایی گوش فرد در انتقال ارتعاشات صوت چقدر است. این تست بدون درد و بی‌خطر است.
تست شنوایی چه چیزی را نشان می‌دهد؟
میزان شنوایی هر گوش در فرکانس‌های مختلف در تست تون خالص روی نمودار نشان داده می‌شود و به متخصص شنوایی سنجی کمک می کند تا میزان شنوایی فرد را به طور دقیق تشخیص دهد.
میزان کم‌شنوایی را براساس اعداد زیر مشخص می‌کنند:
| میزان شنوایی | کمترین آستانهٔ شنوایی | توصیف میزان کم شنوایی |
|---|---|---|
| شنوایی نرمال | ۰-۲۵ دسی بل | علائم کم شنوایی را ندارد. |
| کم شنوایی خفیف | ۲۵-۴۰ دسی بل | فرد در شنیدن و درک مکالمه‌های آهسته به خصوص در فضاهای شلوغ مثل کلاس و رستوران مشکل دارد. |
| کم شنوایی متوسط | ۴۰-۶۰ دسی بل | فرد در شنیدن مکالمه‌ها مشکل دارد و برای گوش دادن به رادیو و تلویزیون مجبور است صدای آن را بیشتر کند. |
| کم شنوایی شدید | ۶۰-۸۰ دسی بل | فرد برای شنیدن صحبت‌ها در مکالمه‌های گروهی مشکل دارد و باید با صدای بلند با او صحبت کرد. |
| کم شنوایی شدید متمایل به حاد | ۸۰-۹۰ دسی بل | فرد برای شنیدن صحبت‌ها مشکل دارد و درک آن‌ها بدون سمعک برایش امکان‌پذیر نیست. |
| کم شنوایی حاد | بیشتر از ۹۰ دسی بل | حتی با استفاده از سمعک و تقویت‌کننده‌های صدا هم شنیدن و درک کلمات دشوار است. |
تست شنوایی چگونه انجام می‌شود؟
تست شنوایی در کلینیک‌های شنوایی سنجی و توسط متخصص شنوایی سنجی انجام می‌شود. برای انجام تست فرد وارد یک اتاق عایق صدا می‌شود و به او هدفون‌های مخصوصی داده می‌شود. صداهای مختلف از طریق هدفون‌ها به گوش فرد می‌رسد (هر بار یک گوش) و کارشناس شنوایی سنجی از او می‌خواهد هنگام شنیدن صدا دستش را بالا بیاورد یا یک دکمهٔ مخصوص را فشار دهد. با این روش کمترین میزان شنوایی گوش‌ها ثبت می‌شود.
همچنین قبل یا بعد از انجام این تست ممکن است تست شنوایی دیاپازون برای تشخیص انواع کم شنوایی گوش انجام شود. در یک آزمایش دیگر برای سنجش قدرت تشخیص مکالمه‌ها، تعدادی کلمهٔ یک بخشی و دو بخشی با صداهای مختلف پخش می‌شود و فرد باید آن‌ها را تکرار کند.
تست تیمپانومتری (Tympanometry Test) و تست رفلاکس آکوستیک (Acoustic Reflex) سایر تست‌هایی هستند که در ارزیابی میزان شنوایی انجام می‌شوند. برای انجام این تست‌ها کارشناس یک پراب نرم را وارد گوش می‌کند. در حین انجام تست تیمپانومتری فرد باید ساکت و بدون حرکت بنشیند. صداهای بلند ایجاد شده در طول تست باعث تغییر فشار هوای درون گوش می‌شوند. حرکات پردهٔ گوش و عکس‌العمل عضلات چسبیده به استخوانچه‌های گوش که ناشی از تغییر فشار هوا است در حین انجام تست ثبت می‌شوند.
نتیجه تست شنوایی سنجی
بعد از اتمام تست‌های تشخیصی مختلف، شنوایی سنج نتایج آزمایش‌ها را بررسی کرده و دربارهٔ آن‌ها با شما گفت و گو می‌کند. بسته به اینکه قدرت شنوایی گوش شما در چه حد است ممکن است درمان‌های دارویی یا سمعک برایتان تجویز شود. همچنین راهکارهای پیشگیرانه‌ای مثل استفاده از گوش‌گیر در حین کار در محیط‌های پر سروصدا به شما پیشنهاد می‌شود.
منابع:
مطالب مرتبط:
سرگیجه و گرفتگی گوش نشانه چیست؟
تست شنوایی نوزاد چگونه انجام می‌شود؟
گوش یکی از حیاتی‌ترین اعضای بدن است که برای حفظ سلامت آن باید تلاش کرد. چرا که بدون داشتن قدرت شنوایی بسیاری از فعالیت‌های روزمرهٔ شغلی و اجتماعی ما مختل می‌شود. اگر اخیراً خود یا اطرافیانتان در شنوایی دچار مشکل شده‌اید بهتر است با یک متخصص شنوایی سنجی مشورت کنید.
برای دسترسی به لیست بهترین متخصصان شنوایی سنجی پزشک خوب و رزرو نوبت از آن‌ها روی دکمهٔ زیر کلیک کنید:
اگر دربارهٔ تست‌های شنوایی سنجی، تفسیر نتایج و نحوهٔ انجام آن‌ها پرسشی دارید در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
آیا قبل از انجام تست نیازی به استراحت دادن گوش نیست؟
ایا استخوانچه گوش مشکل داشته باشد در سنج شنوایی مشخص میشه
جالب بود بچه ها رو از چه سنی باید ببریم شنوایی سنجی؟