درمان پرخوری عصبی، به کدام متخصص مراجعه کنم؟

توسط میترا سیفان
این مقاله توسط میترا سیفان تالیف شده و توسط مهسا سروش از نظر تخصصی بررسی و اصلاح شده است.

درمان پرخوری عصبی و معرفی بهترین متخصصان درمان پرخوری

برای درمان پرخوری عصبی، ترکیبی از درمان شناختی رفتاری و خوردن آگاهانه و درمان دارویی بهترین نتیجه را دارد.

اختلال پرخوری عصبی با چرخه پرخوری و به دنبال آن نوعی عمل جبرانی برای جلوگیری از افزایش وزن و پاکسازی مشخص می‌شود. محققان تخمین می‌زنند که از هر صد زن یک تا سه زن در دوره ای از زندگی به پرخوری عصبی دچار می‌شوند.

در مردان، میزان تشخیص فقط حدود یک دهم زنان است.

پرخوری شامل مصرف مقدار زیادی غذا در یک بازه زمانی محدود است (معمولاً طی دو ساعت). فرد مبتلا ممکن است یک کیک کامل به جای یک یا دو برش، یا یک ظرف بزرگ کامل بستنی را به جای یک کاسه بخورد.

درمان خط اول پرخوری عصبی ترکیبی از مشاوره تغذیه و روان درمانی، ترجیحا درمان شناختی رفتاری است. برخی داروها نیز ممکن است کمک کنند، اما اگر با روان درمانی ترکیب شوند، بهترین نتیجه را می‌دهند. مطالعات نشان داده اند درمان های تکی اثرات درمانی بلندمدت زیادی نخواهند داشت.

برای درمان پرخوری عصبی، به کدام متخصص مراجعه کنم؟
مشاهده لیست بهترین متخصصان

نقش عوامل ژنتیکی و روانی در پرخوری

مطالعات خانواده و دوقلوها نشان می‌دهد که پرخوری عصبی در حدود ۵۵٪ وراثتی است.

مشخصات و ویژگی‌های روانی شخص نیز در این امر سهیم است. همانند بی‌اشتهایی عصبی، دختران مبتلا به پرخوری عصبی تمایل به کمال گرایی و وضع کردن معیارهای سختگیرانه دارند، با این حال اعتماد به نفس پایینی دارند و تصویر بدنی نامناسبی برای خود متصورند و احتمال دارد به اختلال بدریخت انگاری بدن مبتلا شوند.

افراد مبتلا به پرخوری عصبی همچنین ممکن است در برخورد با هیجانات یا کنترل رفتارها دچار مشکل شوند. این بیماران معمولا در گذشته مورد آزار جنسی یا جسمی قرار گرفته اند، یا اعضای خانواده آنها با یکدیگر درگیر یا بشدت انتقادگر بوده‌اند.

پرخوری عصبی غالبا در اواخر دوره بلوغ یا بزرگسالی شروع می‌شود، اما ۱۸ سالگی شایع ترین سن شروع پرخوری است.

به طور معمول این اختلال در زمان انتقال از دبیرستان به دانشگاه، ظاهر می‌شود.

یک دوره پرخوری اغلب ناشی از استرس، افسردگی، گرسنگی شدید (به دنبال کمبود کالری) یا احساسات ناخوشایند در مورد وزن یا شکل بدن شروع می‌شود.

همچنین بخوانید: اختلال پرخوری چیست و برای درمان آن چه راهکارهایی وجود دارد؟

درمان پرخوری عصبی

درمان معمولا چند حالته است و انواع مختلفی از متخصصان را دربر می‌گیرد. هدف درمان نه تنها بازیابی رفتار طبیعی غذا خوردن، بلکه درمان عوارض پزشکی و رفع مشکلات روانشناختی اساسی است.

اگرچه استراتژی دقیق درمان به نیازهای فردی هر بیمار بستگی دارد، اما رهنمودهایی که انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) برای درمان پرخوری عصبی توصیه می‌کند، با ترکیبی از مشاوره تغذیه ای و روان درمانی، ترجیحا درمان شناختی رفتاری (CBT) شروع شود.

۱. مشاوره تغذیه

برای شکستن چرخه مصرف بیش از حد، بیماران یاد می‌گیرند که وعده های غذایی و کالری دریافتی روزانه را به میزان مورد نیاز برای حفظ وزن تنظیم کنند.

ویژگی های یک متخصص تغذیه خوب چیست؟

۲. رواندرمانی شناختی رفتاری

تحقیقات نشان می‌دهند که درمان شناختی رفتاری یا (CBT) موثرترین نوع روان درمانی برای بزرگسالان مبتلا به پرخوری عصبی است. این روش درمانی به بیماران کمک می‌کند افکار تحریف شده  در مورد خود و غذا، که زمینه ساز رفتار اجباری خوردن در آنها است را شناسایی کنند و توسط اصلاح سبک فکری، الگوهای رفتاری خوردن را تغییر دهند و روش های بهتری برای کنار آمدن با استرس های زندگی پیدا کنند.

دوره کامل CBT معمولاً شامل ۲۰ جلسه در طی پنج ماه است. اما اگر بعد از حدود ۱۰ جلسه دریافت درمان CBT متوجه شدید که علائم  میزان قابل توجهی کاهش پیدا نمی‌کنند، توصیه می‌شود که دارودرمانی را آغاز کنید.

بیشتر متخصصان معتقدند که ترکیب CBT با دارو یا رواندرمانی‌های دیگر مثل مایندفول ایتینگ (Mindful Eating)، اغلب به بهترین نتایج می‌انجامد و تحقیقات از اثربخشی این روش‌ها پشتیبانی می‌کنند.

 CBT می‌تواند به سرعت چرخه‌های غذا خوردن و پاکسازی را بشکند و به احتمال زیاد به بیماران کمک می‌کند تا با علائم روانشناختی زمینه‌ساز رفتار خوردن روبرو شوند و از عود این رفتار جلوگیری کنند.

۳. درمان بین فردی

این روش درمانی مشكلات را به عنوان تابعی از مشكلات روابط شخصی عنوان می‌كند و بنابراین سعی در بهبود روابط به منظور رفع اختلال خوردن دارد.

۴. تکنیک‌های خودیاری

استراتژی های خودیاری، از جمله روش‌های مبتنی بر اینترنت جدید و همچنین گروه درمانی‌ها، ممکن است به برخی از بیماران مبتلا به پرخوری عصبی کمک کند. اما در این زمینه شواهد تحقیقاتی به اندازه سایر روش های درمانی قوی نیست. شاید بهتر باشد که استراتژی های خودیاری به عنوان درمان های کمکی به جای درمان های اصلی برای پرخوری عصبی در نظر گرفته شود.

داروی مورد تأیید FDA برای درمان اختلالات خوردن فلوکستین (پروزاک) است.در مورد سرترالین (زولوفت) تحقیقات کمتری انجام شده است، اما یک آزمایش کوچک تصادفی کنترل شده نشان داد که این دارو نیز در درمان پرخوری عصبی در بزرگسالان موثر است.

۵. دارو برای پرخوری عصبی

در درمان پرخوری عصبی، عموما دز SSRI (داروهای مهارکننده‌های بازجذب انتخابی سروتونین) بیشتر از آن است که برای درمان افسردگی تجویز می‌شود. حتی ممکن است لازم باشد چندین SSRI را به ترتیب دنبال کنید تا یکی از مواردی که برای مورد شما بهتر است را بیابید. برای کاهش خطر عود پرخوری، بیشتر روانپزشکان توصیه می‌کنند که داروهای ضد افسردگی حداقل برای ۹ ماه و معمولاً برای یک سال یا بیشتر  مصرف شوند.

مطالعات به طور مداوم گزارش می‌دهند که SSRI ها به سرعت فراوانی پرخوری و پاکسازی را کاهش می‌دهند و همچنین باعث بهبود خلق و خو می‌شوند. دانشمندان همچنین دریافتند که بیمارانی که فقط دارو مصرف می‌کنند، احتمال دارد زودتر درمان را متوقف کنند. به همین دلیل ترکیب آن با روان درمانی معمولا بهترین نتیجه را دارد.

اگرچه ممکن است سایر داروها برای کمک به بیمارانی که به SSRI پاسخ نمی‌دهند امتحان شود، اما شواهد در مورد گزینه‌های جایگزین ضعیف است و باید از مصرف برخی آنها خودداری شود.

به عنوان مثال، نه مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز و نه داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای برای درمان پرخوری عصبی به خوبی مطالعه نشده اند. و FDA هشدار “جعبه سیاه” (قوی ترین توصیه آن) را در مورد درمان بیماران مبتلا به هرگونه اختلال در خوردن با بوپروپیون (Wellbutrin) صادر کرده است زیرا خطر ابتلا به تشنج در این جمعیت افزایش یافته است.

آزمایش های کوچک کنترل شده نشان می‌دهد که اگر SSRI ها کار نکنند، توپیرامات (Topamax) مفید است. با این حال، این دارو اغلب عوارض جانبی نامطلوبی از جمله کاهش وزن ایجاد می‌کند.

توجه کنید که مصرف و یا تعویض داروها باید تحت نظر مستقیم روانپزشکان صورت گیرد. از مصرف یا تغییر خودسرانه داروهای اعصاب جدا خودداری کنید.

۶. خانواده درمانی

بیشتر مطالعات ارزیابی روان‌‎درمانی برای پرخوری عصبی در بزرگسالان انجام شده است. از آنجا که یک خانواده درمانی معروف به روش مودسلی در درمان نوجوانان مبتلا به بی اشتهایی عصبی مفید بوده است، محققان ارزیابی اثربخشی این روش درمانی را برای درمان بیماران جوان مبتلا به پرخوری عصبی آغاز کرده اند.

یکی از تحقیقات صورت گرفته نشان داد که خانواده درمانی موثرتر از روان‌درمانی حمایتی است (که به جای تلاش برای تغییر الگوی غذایی، مسائل روانشناختی عمومی در خانواده را بررسی می‌کند).

پس از شش ماه درمان، ۳۹٪ از بیماران جوانی که تحت خانواده درمانی قرار گرفتند، چرخه پرخوری و پاکسازی را شکسته بودند، در حالی که ۱۸٪ از بیماران روان درمانی حمایتی موفق به شکست چرخه‌ها شده بودند. شش ماه پس از قطع درمان، ۳۰٪ از بیمارانی که تحت درمان خانوادگی قرار گرفتند و ۱۰٪ از افرادی که روان درمانی حمایتی دریافت کردند، از پیروی الگوهای غذایی غیر عادی خودداری کردند.

گزینه‌های جایگزین برای پرخوری عصبی

بیشتر درمان‌های جایگزین برای پرخوری عصبی به دلایل اصلی این اختلال نمی‌پردازند، اما می‌توانند در تسکین برخی از ناراحتی‌های فیزیکی ناشی از آن مفید باشند. اگر می‌خواهید این نوع درمان را در بهبودی خود بگنجانید، مهم است که با پزشکان مجرب در مقابله با اختلالات خوردن مشورت کنید. حتماً به پزشکان و درمانگران خود در مورد هر گونه درمان تکمیلی که دریافت می‌کنید، مانند طب سوزنی یا بیوفیدبک اطلاع دهید.

پرخوری عصبی و پزشکی ذهن/بدن

ورزش‌های بدن مانند یوگا، تای چی، چی‌گونگ و رقص می‌توانند به مبتلایان به پرخوری عصبی کمک کنند تا مشکلات بدنشان را برطرف کنند. برنامه‌ریزی مجدد فرآیندهای ذهنی برای به دست آوردن کنترل بر چرخه‌های پرخوری و پاکسازی رویکرد دیگری است. هیپنوتیزم درمانی یا بیوفیدبک EEG ممکن است کمک کند. اگر در اینجا به دنبال کمک هستید، حتماً از هیپنوتیزم درمانی یا پزشکان بیوفیدبک در مورد تجربه آن‌ها در درمان اختلالات پرخوری سؤال کنید.

نقش تغذیه و رژیم غذایی در درمان پرخوری عصبی

یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و بدون قند ممکن است به کاهش پرخوری کمک کند. همچنین الکل، کافئین، تقویت کننده‌های طعم، بیشتر نمک و سیگار را حذف کنید. یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید که روزانه با ویتامین C (1000 میلی گرم)، ویتامین B کمپلکس (۵۰ میلی گرم) و یک مکمل مولتی ویتامین/مولتی مینرال تکمیل شود.
به یاد داشته باشید که درمان احتمالاً شامل بازآموزی در مورد نحوه تفکر شما در مورد غذا، غذا خوردن و بدن شما خواهد بود. درمان ممکن است در یک دوره طولانی برای تلاش برای به دست آوردن کنترل بر عادات پاکسازی بیش از حد مورد نیاز باشد.

چه زمانی باید به دنبال کمک باشم؟

اگر رابطه فرد با غذا باعث استرس شود یا زندگی روزمره را مختل کند، ممکن است دچار اختلال خوردن شوید. در صورت داشتن هر یک از این علائم فوراً به دنبال درمان باشید:

  • درد قفسه سینه
  • تنگی نفس (تنگی نفس)
  • تپش قلب
  • سرگیجه
  • غش کردن
  • گلو درد شدید
  • رفلکس اسید

چشم انداز بلند مدت درمان پرخوری عصبی

اگرچه گزینه های زیادی برای درمان پرخوری عصبی وجود دارد، اما میزان پاسخ درمانی در کوتاه مدت به طور ناامیدکننده ای پایین است. بنابراین، تأکید بر لزوم مداوم بودن درمان است. یک بررسی تحقیقاتی نشان داد که ۴۲ تا ۴۹ درصد بیماران مبتلا به پرخوری عصبی پس از درمان با ترکیبی از روان درمانی و دارو به بهبودی کوتاه مدت دست یافتند، در حالی که ۳۶ تا ۳۹ درصد پس از انجام فقط نوعی روان درمانی به بهبودی دست یافتند و ۲۰ تا ۲۳ درصد فقط با درمان ضد افسردگی این کار را انجام دادند.

چشم انداز بلندمدت دلگرم کننده تر است. مطالعاتی که بیماران مبتلا به پرخوری عصبی را ۱۰ سال پس از درمان بلندمدت در یک مرکز پزشکی مراقبت های عالی دنبال کردند، نشان داد که ۷۰٪  افراد به طور کامل بهبود یافته اند.

اگر نیاز به مشاوره حضوری، تلفنی یا آنلاین از متخصصان تغذیه دارید روی دکمه زیر کلیک کنید
برو به صفحه متخصص‌ها

سوالات متداول

  • پرخوری چه آسیب‌هایی به بدن وارد می‌کند؟
    نوسان وزن، از بین بردن مینای دندان، فشار خون پایین، کم آبی بدن، بوی بد دهان، مشکلات گوارشی، التهاب گلو و…. از آسیب‌هایی است که پرخوری به بدن وارد می‌کند.
  • آیا پرخوری تنها روی چسم انسان تاثیر می‌گذارد، یا روح و روان فرد را هم درگیر خود می‌کند؟
    احساس گناه و شرم، افسردگی و اضطراب، کاهش عزت نفس و… از تاثیرات پرخوری روی روح و روان فرد است.
  • راه کارهای مقابله با استرس که باعث پرخوری عصبی می‌شود چیست؟
    تغذیه مناسب، ورزش کردن، مدیتیشن، کاهش حجم غذا، انرژی مثبت از مهم‌ترین راه‌کارهای مقابله با استرس هستند.
  • علت پرخوری عصبی چه می‌تواند باشد؟
    ژنتیک، اعتماد به نفس و عزت نفس پایین، اختلالات خلقی، بحران‌های روحی و روانی از دلایل پرخوری عصبی هستند.
  • آیا افسردگی منجر به پراشتهایی و پرخوری عصبی می‌شود؟
    این موضوع نسبی است. افسردگی در برخی افراد موجب پراشتهایی و در برخی افراد موجب کم اشتهایی خواهد شد.

خوانندگان محترم چنانچه سوالی در زمینه انواع اختلالات خوردن دارید، لطفا در قسمت نظرات مطرح کنید تا در اسرع وقت پاسخگو باشیم.

لینک‌های موردنیاز:

پزشک خوب، سامانه آنلاین رزرو اینترنتی نوبت از روانشناسان، پزشکان و سایر تخصص های حوزه سلامت است که به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در کوتاه ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کرده و وقت خود را به صورت “آنلاین” رزرو نمایید.

۴.۷/۵ - (۷ امتیاز)
4.7/5 - (7 امتیاز)

پرسش و پاسخ

پزشک خوب، نظرتان را درباره این مقاله بگویید یا سوالاتتان را بپرسید، متخصصان ما در اولین فرصت به سوالات شما پاسخ می‌دهند.

ناشناس اسفند ۱۲, ۱۴۰۰ - ۳:۴۲ ق٫ظ

مطلب مفیدی بود ممنون

پاسخ

دیگر مقالات پیشنهادی پزشک خوب