رفتار درمانی شناختی (CBT) نوعی درمان روانشناختی است، که برای طیف وسیعی از اختلالات روانی از جمله: افسردگی، اختلالات اضطراب، مشکلات سوء مصرف مواد مخدر و الکل، مشکلات زناشویی، اختلالات تغذیه و بیماریهای روانی شدید موثر است. تحقیقات متعددی در این زمینه انجام شده است و نشان می‌دهد که CBT تا حد قابل توجهی باعث افزایش کیفیت زندگی و عملکرد فرد میشود.
در بسیاری از تحقیقات ثابت شده است که رفتار درمانی شناختی همانند دیگر درمانهای روان شناختی و دارو و گاهی حتی بیشتر از آنها موثر است.
رفتار درمانی شناختی (CBT) چیست؟
CBT نوعی رواندرمانی است که بر چگونگی افکار، عقاید و نگرش‌های فرد بر احساسات و رفتارهای وی تاثیر می‌گذارد. CBT بر این اساس استوار است که افکار، احساسات و حواس پنج گانه شما به هم پیوسته است، و افکار و احساسات منفی میتواند شما را در یک چرخه معیوب قرار دهد.
هدف CBT این است که با روبرویی شما با مشکلات و ترسهایتان به شما کمک کند تا با مشکلات طاقتفرسا به روش مثبتتری کنار بیایید. افکار منفی میتواند عملکرد و اعتماد به نفس فرد را در موقعیت‌های مختلف کاهش دهد.
برخلاف دیگر روشهای رواندرمانی، CBT به جای تمرکز بر مشکلات گذشته شما، با مشکلات فعلی شما سروکار دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که CBT میتواند به افراد مبتلا به افسردگی، اختلال هراس و بیماریهای روانی دیگر کمک کند، و همچنین باعث کاهش دردهای مزمن در فرد شود.
رفتار درمانی شناختی مفهوم گستردهای دارد. انواع مختلف CBT برجنبههای مختلف زندگی تمرکز دارد. این درمان، برخی از مشکلات خاص روانی مانند اختلالت عاطفی و اجتماعی را برطرف می‌کند. رفتار درمانی شناختی تنها برای افرادی که از مشکلات و اختلالات روانی رنج می‌برند موثر نیست. این نوع از رواندرمانی میتواند ابزاری موثر در کنترل زندگی پرتنش باشد.
اختلالاتی که با رفتاردرمانی شناختی درمان می‌شوند
تحقیقات ثابت کرده است که CBT روشی موثر برای درمان انواع اختلالات روانشناختی است. این اختلالات عبارتاند از:
- اختلال دوقطبی
- اختلال شخصیت مرزی
- اختلال تغذیه مانند: پرخوری یا کم خوری
- اختلال وسواس فکری عملی (OCD)
- اختلال هراس و حملات پانیک
- انواع فوبیا
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- روان پریشی
- اختلالات جنسی
- افسردگی
- اسکیزوفرنی
- مشکلات خواب مانند: بی‌خوابی
- مشکلات مربوط به سوء مصرف مواد
رفتار درمانی شناختی همچنین برای درمان افراد با مشکلات سلامت جسمی نیز موثر است. این بیماریها عبارتاند از:
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- سندرم خستگی مزمن (CFS)
- فیبرومیالژیا
گرچه CBT نمیتواند علائم جسمی این شرایط را درمان کند، اما میتواند به افراد کمک کند تا با علائم خود بهتر کنار بیایند و همچنین به کاهش علائم کمک می‌کند. رفتار درمانی شناختی بسیار هدفگرا عمل می‌کند و در این دوره روانشناس نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.
مطالب بیشتر: رفتار درمانی شناختی چیست؟ معرفی رویکردهای روانشناسی
انواع تکنیک های شناختی – رفتاری
اختلال افسردگی یکی از رایجترین اختلالات روانشناختی است که در سنین مختلف ممکن است گریبانگیر بسیاری از افراد شود. روشهای متفاوتی برای درمان این اختلال وجود دارد که بسته به سطح پیشرفت آن در فرد، میتواند متفاوت باشد. یکی از راه‌های درمان افراد مبتلا به افسردگی که از سطح خفیف تا متوسط آن رنج می‌برند؛ روش روان درمانی است.
امروزه انواع مختلفی از روان درمانی برای رفع اختلال افسردگی وجود دارد که یکی از رایجترین آنها درمان شناختی-رفتاری است. تحقیقات پژوهشگران نشان داده که در زمانهایی که اختلال افسردگی در سطح خفیف تا متوسط است، میزان کارایی روش شناختی-رفتاری مانند دارو درمانی عمل می‌کند. در ادامه به معرفی انواع تکنیکهای شناختی-رفتاری می‌پردازیم.
تکنیک فعال سازی رفتاری
روش فعالسازی رفتاری یکی از تکنیکهای رفتاری است که در زمانهایی که فرد دچار اختلال افسردگی با علائم شدید میباشد برای درمان فرد مبتلا مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از این تکنیک در نهایت با کاهش علائم افسردگی در فرد مبتلا همراه است. درمانگرانی که از تکنیک فعالسازی رفتاری برای درمان بیمار استفاده می‌کنند؛ در بیشتر مواقع فرد مبتلا به افسردگی را تشویق می‌کنند که هدفی را در ذهن خود در نظر گیرد و سپس راه‌هایی را برای رسیدن به هدف مورد نظر خود در ذهنش ترسیم کند و فعالیت‌های لازم را برای رسیدن به آن هدف مورد نظر به طور کامل انجام دهد.
در واقع انگیزه زیاد فرد به افسردگی برای رسیدن به هدف مورد نظر خود و دستیابی به پاداش؛ سبب میشود که میزان علائم افسردگی در فرد مبتلا کاهش یابد و افزایش انگیزه و رسیدن به هدف‌های مشخص یکی از فواید استفاده از تکنیک فعالسازی رفتاری است.
تکنیک حل مسئله
روش حل مسئله نوعی تکنیک رفتاری است که از آن به عنوان وسیله‌ای برای اصلاح خطاهای شناختی در روش شناختی- درمانی استفاده میشود. جالب است بدانید به علت اجرای آسان و کوتاه مدت بودن تکنیک درمانی حل مسئله، می‌توان از این روش در بسیاری از مواقع به عنوان جایگزین روشهای درمانی دارویی استفاده کرد.
روش درمانی حل مسئله توسط درمانگر در طی ۳ الی ۴ جلسه انجام میشود و در طی این جلسات مراحل مختلف حل مسئله که شامل ۶ مرحله است به طور دقیق آموزش داده میشود. این مراحل به ترتیب عبارت است از :
۱-تعریف واضح و دقیق از مسئله
۲-تعیین اهداف حل مسئله
۳-به ذهن آوردن انواع راه‌حل‌های احتمالی برای حل مسئله
۴-انتخاب بهترین راه‌حل برای حل مسئله
۵-به اجرا درآوردن راه‌حل انتخاب شده
۶-مرحله بازخورد یا فیدبک از حل مسئله
تکنیک های بازسازی شناختی
روشهای بازسازی شناختی به مجموعه‌ای از تکنیک‌ها گفته میشود که هدف آنها کمک به فرد مبتلا برای نظارت بهتر و موثر‌تر بر افکار خودش است. در واقع در مرحله اول این نوع از تکنیک‌ها، افکار خودکار و طرحواره‌های منفی فرد شناسایی می‌شوند و در مرحله دوم تلاش میشود تا به جای آن افکار منفی، افکار و طرحواره‌های مناسبی جایگزین شوند.
افراد مبتلا به اختلال افسردگی به کمک تکنیکهای بازسازی شناختی به این نتیجه می‌رسند که قرار گرفتن در موقعیت‌های ناراحت کننده دلیل بروز احساسات ناخوشایند و هیجانات منفی نیست؛ بلکه نحوه درک و ارزیابی فرد از آن موقعیت خاص باعث به وجود آمدن تغییر در احساسات و رفتار فرد مورد نظر میشود.
تکنیک توجه برگردانی
یکی دیگر از روشهای شناختی-درمانی برای از بین بردن اختلال افسردگی تکنیک توجه برگردانی است. بسیاری از درمانگران استفاده از این تکنیک برای از بین بردن اختلال افسردگی را درست نمی‌دانند؛ زیرا آنها عقیده دارند این تکنیک بیمار را تشویق می‌کند که از توجه به مشکلات خود اجتناب نماید. در واقع درمانگران اعتقاد دارند استفاده از این تکنیک سبب میشود که بیمار مبتلا به افسردگی به جای یادگیری روشی برای حل مشکلات خود، از توجه به آنها دوری کند.
در طی اجرای تکنیک توجه برگردانی فرد مبتلا به اختلال افسردگی یاد میگیرد که بر روی یک محرک خوشایند یا خنثی برای مدت زمان طولانی تمرکز کند. برای مثال ممکن است یک فرد بیمار در طی این تکنیک به یک تابلوی نقاشی خیره شود و برای مدتی به جزئیات کشیده شده در تابلو دقت کند.
تکنیک های آرمیدگی
روشهای آرمیدگی، مجموعه‌ای از تکنیک‌ها هستند که استفاده از آنها باعث افزایش آرامش و کاهش فشار‌های روانی میشود. تکنیکهای آرمیدگی انواع مختلفی دارند؛ که رایجترین آنها پیشرونده عضلانی و آرمیدگی تنفسی است.
در تکنیک آرمیدگی پیشرونده عضلانی فرد مبتلا یاد میگیرد که به تدریج ابتدا هر عضله بدن خود را در حدود ۱۵ الی ۲۰ ثانیه در حالت انقباض یا سفتی نگه دارد و سپس برای حدود ۲۰ الی ۳۰ ثانیه عضله خود را در حالت شل بودن یا انبساط قرار دهد.
در تکنیک آرمیدگی تنفسی فرد مبتلا در هنگام عمل دم سعی می‌کند مقدار زیادی از هوای بیرون را وارد شش‌های خود کند و سپس در حدود ۵ الی ۱۰ ثانیه هوا را نگه دارد و سپس هوا را به آرامی از طریق بینی خود خارج کند و به احساس آرامش آن توجه کند.
درمانگران معتقدند کاربر تکنیکهای آرمیدگی بیشتر مختص افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی مانند پانیک یا اختلال فوبیا است؛ اما در کاهش علائم افسردگی هم میتواند موثر واقع شود.
مقاله مرتبط: رفتار درمانی دیالکتیکی یا DBT چیست؟ تکنیک ها و کاربرد آن
تکنیک های cbt برای درمان اضطراب و استرس
درمان رفتاری شناختی یا همان cbt نوعی درمان روانشناختی است که در رفع مشکلات زیادی چون افسردگی، اضطراب، مصرف مواد مخدر و بیماریهای روانی بسیار موثر است. هدف این شیوه از درمان بهبود سلامت روان افراد است.
روشهای زیادی در درمان رفتاری شناختی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ که بسیاری از آنها هم در زمینه درمان و هم در زندگی روزمره بسیار موثر است. در ادامه قصد داریم به بیان رایجترین تکنیکهای cbt بپردازیم.
نوشتن خاطرات روزانه
این تکنیک در واقع روشی برای جمع کردن افکار شخصی و روحیات فردی است. دفترچه خاطرات روزانه شما باید حاوی اطلاعاتی از زمان افکار و احساسات شما، منشا تفکراتتان، میزان و شدت واکنش شما نسبت به عوامل زندگی باشد. این تکنیک در شناسایی و توصیف الگوهای فکری و تمایلات عاطفی افراد بسیار موثر است.
کشف تحریف های شناختی
تحریفهای شناختی روشی است که ذهن افراد را در ارتباط با موضوعاتی که حقیقت ندارند نتقاعد می‌کند و باعث افزایش احساسات منفی در فرد میشود. در طی این روش فرد به خودش حس بدی پیدا می‌کند.
برای از بین بردن تحریفات شناختی، فرد ابتدا باید از تحریفاتی که اغلب اوقات از آنها رنج می‌برد آگاه شود. در واقع هدف بخشی از این روش شناسایی و به چالش کشیدن افکار خود به خودی و مضر است.
بازسازی شناختی
وقتی فرد بیمار به وسیله بخش قبلی، تحریفهای شناختی خود را تشخیص می‌دهد در مرحله بازسازی شناختی فرد میتواند درباره چگونه ریشه دواندن تحریفات و دلیل باور کردن آنها به وسیله خودش، کنکاش و پیگیری کند. در واقع فرد با پیدا کردن افکار مضر و تحریف کننده میتواند آنها را به چالش بکشد.
مطلب مرتبط: خطای شناختی چیست؟ خطاهای شناختی ۱۷ گانه و درمان آنها
جلوگیری از پیشنهاد و پاسخ
برای تمرین این تکنیک فرد باید خود را در معرض کار‌هایی قرار دهد که به طور عادی در رفتار او اجبار ایجاد می‌کند و در نهایت باید تمام تلاش خود را برای جلوگیری از انجام این رفتار اجباری به خرج دهد.
قرار گرفتن در بینابینی
این تکنیک برای از بین بردن اضطراب و هراس به کار می‌رود. در واقع در طی انجام این تکنیک فرد باید در معرض احساساتی قرار گیرد که منشا ترس‌های بدنی است؛ تا بتواند پاسخ مناسبی برای این احساسات خود بدست آورد. با انجام این کار تمامی اعتقادات مضری که همراه احساسات فرد است، فعال میشود.
در واقع تکنیک قرار گرفتن در بینابینی کمک می‌کند که فرد یادگیری جدید درباره احساسات خودش داشته باشد و به او می‌فهماند که علائمی که نشانه ترس او هستند به هیچ وجه خطرناک نمی‌باشند؛ اگر چه ممکن است او را ناراحت کنند.
درمان شناختی رفتاری افسردگی
روش درمان شناختی رفتاری یکی از بهترین روشهای موجود برای درمان و بهبود افسردگی است. همانطور که میدانیم، افسردگی یکی از شایعترین بیماریهای روانی است که در آن فرد مبتلا دچار ناامیدی و بیلذتی از زندگی میشود. مهم‌ترین عاملی که در افسردگی یک فرد میتواند بسیار خطرناک و حساس باشد، میل و گرایش او به خود‌کشی است.
تکنیک درمانی شناختی در واقع به فرد مبتلا کمک می‌کند تا نگرش خود را نسبت به وقایع اطراف خود تغییر دهد و به نحوه متفاوتی با اتفاقات برخورد کند و زندگی سالم‌تری برای خود ایجاد کند. درمانگر نیز سعی می‌کند مشکلات فرد را شناسایی کند و بر حل مشکلات بیمار تمرکز کند.
برای درمان افسردگی روشهای دارویی و درمانی متفاوتی وجود دارد؛ اما در بسیاری از موارد میشود با مراجعه به متخصص و بدون مصرف دارو برای درمان افسردگی اقدام کرد. اما اگر فرد مبتلا دارای علائم بسیاری شدیدی از اختلال افسردگی باشد؛ درمانگر مربوطه فرد مبتلا را به یک روانپزشک برای دریافت دارو ارجاع می‌دهد.
در شرایطی که فرد دارای ورژن خفیفی از افسردگی است؛ درمان شناختی رفتاری روش مناسبی برای از بین بردن این اختلال است. تمرکز این روش بر تغییر تفکر و رفتار فردی شخص بیمار است؛ در واقع شناخت و نوع نگرش فرد مبتلا بر زندگی در هیجانات او بسیار تاثیر می‌گذارد.
پس اگر فرد مبتلا به کمک درمانگر بتواند نوع نگاه خود به زندگی و اتفاقات کوچک و بزرگ آن را تغییر دهد؛ در واقع فرد مبتلا میتواند بر هیجانات منفی و افسردگی خود غلبه کند و موفق به شکست افسردگی شود. درمانگر با این روش سعی دارد که تجربیات مثبت و جدیدی را برای بیمار خود به وجود آورد تا فرد بیمار بتواند با کمک تجربیات جدید زندگی متفاوت و تازه‌ای را برای خود ایجاد کند.
فواید و معایت رفتار درمانی شناختی
درمان شناختی رفتاری (CBT) میتواند به اندازه دارو در درمان برخی از مشکلات روانی موثر باشد، اما ممکن است برای همه موفقیت آمیز یا مناسب نباشد.
برخی از مزایای CBT عبارتاند از:
- در مواردی که مصرف دارو کفایت نمیکند، رفتار درمانی شناختی میتواند موثر باشد.
- در مقایسه با سایر روشهای گفتار درمانی میتواند سریعتر به درمان پاسخ دهد.
- ماهیت ساختار یافتهCBT به این معنی است که میتواند در قالبهای مختلفی ارائه شود، از جمله در گروهها، کتابها و برنامههای خودیاری
- این برنامهها میتواند حتی پس از پایان درمان راهکارهای مفید و کارآمدی را برای زندگی روزمره به شما آموزش دهد.
برخی از معایب CBT که باید در نظر گرفت عبارتاند از:
- شما باید بیشترین بهره را از این فرآیند ببرید. یک درمانگر میتواند به شما کمک کند و به شما مشاوره دهد، اما آنها به همکاری شما نیاز دارند و در این دوره خود شما باید همکاریهای لازم با مشاور داشته باشد.
- شرکت در جلساتCBT به طور منظم و انجام هرگونه مشاوره اضافی بین جلسات میتواند وقت زیادی از شما بگیرد.
- ممکن است برای افرادی که مشکلات پیچیدهتر روانی یا مشکلات یادگیری دارند مناسب نباشد.
- این درمان شامل مقابله شما با احساسات و اضطراب در شما است. شما ممکن است در این دوره احساس ناراحتی و اضطراب را تجربه کنید.
- رفتار درمانی شناختی بر توانایی تغییر خود فرد ( افکار، احساسات و رفتار او) متمرکز است. و به مشکلات گستردهای که در سیستم خانواده که اغلب تاثیر قابل توجهی بر سلامت روانی او دارد نمیپردازد.
برخی از منتقدان بر این باورند که چون CBT به درمان مشکلات فعلی میپردازد و بر روی یک سری مشکلات خاص تمرکز دارد، به دلایل احتمالی ایجاد مشکلات روانی که ریشه در گذشته فرد دارد مانند: (کودکی سخت) توجه نمیکند.
تفاوت رفتار درمانی شناختی با سایر رواندرمانیها:
CBT از دیگر روشهای رواندرمانی (گفتار درمانی) متفاوت است. زیرا:
- از نظر عملی، به شناسایی مشکلات خاص کمک می‌کند و برای حل آنها تلاش می‌کند.
- از ساختار بالایی برخوردار است. شما و درمانگر به جای اینکه در مورد زندگی خود صحبت کنید، درمورد مشکلات خاصی که دارید بحث میکنید و برای حل مشکلات، اهداف خاصی را تعیین میکنید.
- بیشتر بر روی مشکلات فعلی تمرکز می‌کند. این درمان بیشتر به چگونگی تفکر و عملکرد شما متمرکز است و به مسائل گذشته زندگی کاری ندارد.
- مشارکتی بودن: درمانگر به شما نمیگوید که چه کاری باید انجام دهید. آنها برای یافتن راه حل برای مشکلات فعلی شما با شما همکاری خواهند کرد.
توقف چرخه های تفکر منفی
روشهای مفید و غیرمفیدی برای واکنش به یک موقعیت وجود دارد که اغلب با توجه به نحوه تفکر شما در مورد آنها تعیین میشود. به عنوان مثال اگر ازدواج شما به طلاق ختم شده باشد، ممکن است فکر کنید که از نظر عاطفی شکست خوردهاید و توانایی برقراری رابطه عاطفی دیگری را ندارید. این طرز تفکر باعث میشود احساس ناامیدی، تنهایی، افسردگی و خستگی را تجربه کنید. بنابراین شما دیگر به آشنایی و ملاقات افراد جدید نمیپردازید. می‌توان گفت که در یک چرخه منفیگرایی قرار میگیرید. منزوی میشوید و احساسات بدی نسبت به خود دارید.
اما به جای این طرز تفکر و منفیگرایی میتوانید مثبت فکر کنید و بپذیرید که بسیاری از روابط و ازدواجها به طلاق ختم میشود. از اشتباهات خود درس بگیرید و نسبت به آینده خوشبین باشید.
این خوشبینی باعث میشود تا فعالیت های اجتماعی را دنبال کنید.
این یک مثال ساده است، اما نشان می‌دهد که چگونه برخی از افکار، احساسات و رفتارها میتوانند شما را در یک چرخه منفی به قرار دهد و حتی موقعیت‌های جدیدی ایجاد کنند که باعث میشود احساس بدتری نسبت به خود داشته باشید.
هدف CBT این است که با از بین بردن افکاری که باعث میشود احساس بد، اضطراب یا ترس در شما ایجاد شود، چرخههای منفی مانند اینها را متوقف کند.
CBT با کنترل پذیرش بیشتر مشکلات خود میتواند به شما کمک کند الگوهای فکری منفی خود را تغییر داده و احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید.
CBT میتواند به شما کمک کند تا به مرحلهای برسید که بتوانید به تنهایی به این مسئله و طرز فکر مثبت دست یابید و بدون کمک مشاور از پس مشکلات برآیید.
مقاله مرتبط: روانشناسی شناختی چیست؟ تاریخچه، کاربردها و تحصیل در آن
درمان با مواجه سازی
مواجه‌درمانی یکی از انواع رفتار درمانی شناختی است که بیشتر برای درمان انواع فوبیا و اختلال وسواس فکری عملی (OCD) مورد استفاده قرار میگیرد.
در چنین موارد و مشکلات روانی، گفتاردرمانی چندان موثر نیست و بهتر است از طریق مواجه درمانی و مواجه با ترس خود در محیطی کاملا امن با اضطراب مبارزه کنید.
مواجه‌درمانی شامل شروع درمان با قرار گرفتن در محیط و در کنار اشیایی است که به شما حس اضطراب و حمله پانیک می‌دهد، اما اضطرابی که شما قادر به تحمل آن هستید. شما باید ۱ تا ۲ ساعت تا زمانیکه سطح استرس در شما کاهش یابد در این موقعیت قرار بگیرید. مشاور از شما میخواهد که تمرین قرار گرفتن در محیط را ۳ بار در روز تکرار کنید. بعد از چندبار، خواهید دید که استرس شما مانند اوایل زیاد نیست و هر بار این استرس در شما کاهش خواهد یافت.
پس از آن آماده خواهید شد تا در وضعیت دشوارتری قرار بگیرید. این روند باید تا زمانی ادامه یابد که همه موارد و موقعیتهایی را که در آن احساس اضطراب و استرس دارید از بین ببرید.
مواجه‌درمانی ممکن است باعث شود ۶ تا ۱۵ ساعت از روز خود را با مشاور بگذرانید. البته میتوانید با استفاده از کتابهای خودیاری و سرچ در اینترنت خودتان این کار را انجام دهید. برای غلبه بر مشکلات باید تمرینات را به طور منظم طبق دستورالعمل انجام دهید.
سوالات متداول :
تکنیک cbt برای درمان چه اختلالاتی به کار می‌رود؟
درمان رفتاری شناختی یا همان cbt نوعی درمان روانشناختی است که در رفع مشکلات زیادی چون افسردگی، اضطراب، مصرف مواد مخدر و بیماریهای روانی بسیار موثر است. هدف این شیوه از درمان بهبود سلامت روان افراد است.
بهترین روش در درمان افسردگی چیست؟
روش درمان شناختی رفتاری یکی از بهترین روشهای موجود برای درمان و بهبود افسردگی است. همانطور که میدانیم، افسردگی یکی از شایعترین بیماریهای روانی است که در آن فرد مبتلا دچار ناامیدی و بیلذتی از زندگی میشود.
تکنیک فعالسازی رفتاری چه کاربردی دارد؟
روش فعالسازی رفتاری یکی از تکنیکهای رفتاری است که در زمانهایی که فرد دچار اختلال افسردگی با علائم شدید میباشد برای درمان فرد مبتلا مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از این تکنیک در نهایت با کاهش علائم افسردگی در فرد مبتلا همراه است.
اختلال افسردگی چگونه است؟
اختلال افسردگی یکی از رایجترین اختلالات روانشناختی است که در سنین مختلف ممکن است گریبانگیر بسیاری از افراد شود. روشهای متفاوتی برای درمان این اختلال وجود دارد که بسته به سطح پیشرفت آن در فرد، میتواند متفاوت باشد.
منابع
چنانچه از هریک از اختلالات روانی رنج میبرید، میتوانید از طریق رفتار درمانی شناختی بر آنها غلبه کنید. شما میتوانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین روانشناسان ایران وقت بگیرید.
بسیار عالی کاربردی وآموزنده تشکر فراوان خدا نگهدارتان
درود بر شما
سپاس بسیار
احسنت درود درود بسیار عالی احسنت
ممنون از مقاله خوبتون
واقعا عالی بود ممنونم
مرسی از اطلاعات کامل و جامعتون
عالی و مفید بود