تست وکسلر کودکان برای تشخیص اختلالات یادگیری در دانش آموزان کاربرد دارد. در صورتی که کودکتان در مدرسه با افت تحصیلی مواجه شده است باید علت آن را پیدا کنید. این دانش آموزان لزوماً تنبل نیستند؛ در واقع خیلی هم پرتلاش هستند اما نمی‌توانند به خوبی مفاهیم را درک کنند یا نمره خوبی در آزمون‌ها به دست آورند. در این صورت ممکن است کودک به اختلالات یادگیری دچار باشد.
فهرست مطالب
- تست وکسلر کودکان چیست؟
- تاریخچه تست وکسلر کودکان
- گروه سنی تست
- سوالات تست وکسلر کودکان
- کاربرد تست هوش وکسلر کودکان چیست؟
تست وکسلر کودکان چیست؟
تست هوش وکسلر کودکان (WISC) توسط «دیوید وکسلر» ابداع شد. این تست دو جنبه اساسی هوش را در کودکان می‌سنجد که عبارتند از هوش کلامی و هوش عملکردی.
هوش کلامی شامل درک مطلب و دایره واژگان و هوش عملکردی شامل تکمیل تصاویر و استدلال می‌شود.
این تست معمولاً برای کودکان شش الی شانزده ساله استفاده می‌شود و اجرای آن حدود ۶۵ الی ۸۰ دقیقه زمان می‌برد. نمرات این تست در مقایسه با عدد ۱۰۰ به عنوان حد متوسط تفسیر می‌شوند. نمرات بالای ۱۰۰ به عنوان فوق متوسط و نمرات زیر ۱۰۰ به عنوان زیر متوسط شناخته می‌شوند.
اگر یک کودک در مدرسه به خوبی عمل نکند یا با افت تحصیلی مواجه شود، تست هوش وکسلر کودکان (آزمون WISC) می‌تواند در تشخیص مشکل کودک به روانشناس کمک کند. تست وکسلر کودکان به عنوان یک استاندارد طلایی در ارزیابی و اندازه گیری عملکرد ذهنی و هوش کودکان شناخته می‌شود.
روانشناسان تلاش می‌کنند هوش را به یک متغیر برای عملکرد تبدیل و آن را به وسیله این متغیر توصیف کنند. ضریب هوشی به تنهایی اهمیت چندانی ندارد. آنچه که مهم‌تر از ضریب هوشی است نحوه و میزان استفاده از ان است. همچنین بسیاری از ظرفیت‌های ذهنی و شناختی انسان قابل مشاهده و اندازه‌گیری دقیق نیست.
تست وکسلر کودکان ۴ (WISC-IV) عملکرد ذهنی کودک را به عنوان یک ساختار چندوجهی می‌بیند. یعنی در این تست مقیاس‌های گوناگونی وجود دارد که اشکال مختلف عملکرد ذهنی کودک را می‌سنجند. در واقع تست‌های هوش امروزی، «هوش» را به عنوان یک توانایی خاص نشات گرفته از ظرفیت‌های ذهنی فرد نمی‌بینند؛ بلکه آن را به عنوان ترکیبی از هوش‌های مختلف می‌سنجند که هرکدام اهمیت یکسانی دارند.
تاریخچه تست وکسلر کودکان
تست هوش وکسلر کودکان در واقع نسخه سطح پایین‌تر تست هوش وکسلر بزرگسالان است که در سال ۱۹۴۹ ابداع شد. نسخه بازنگری شده این تست در سال ۱۹۷۴ با عنوان WISC-R و نسخه سوم آن (WISC-III) در سال ۱۹۹۱ منتشر شد. تست وکسلر کودکان ۴ که آخرین نسخه این تست است در سال ۲۰۰۳ ابداع شد.
هر نسخه از این تست با هدف مقابله با «اثر فلین» (Flynn Effect) بازنگری و سوالات آن جهت کاهش پیش داوری‌های جنسیت زده و نژادی و همچنین افزایش کاربردی بودن نتایج تست اصلاح شده‌اند.
گروه سنی تست وکسلر
تست وکسلر کودکان جزو مجموعه تست‌های هوش وکسلر است. این تست برای کودکان شش الی شانزده سال و یازده ماه قابل انجام است و نیاز به مهارت خواندن و نوشتن ندارد. نمره گذاری تست وکسلر کودکان در قالب عدد ضریب هوشی (IQ) انجام می‌شود.
در افراد بالای ۱۶ سال از تست وکسلر بزرگسالان (WAIS) و برای کودکان سه الی هفت ساله از تست وکسلر پیش‌دبستانی (WPPSI) استفاده می‌شود.
تست وکسلر پیش دبستانی
تست هوش وکسلر پیش دبستانی (WIAT) در سال ۱۹۶۷ توسط دیوید وکسلر ویژه کودکان دو سال و شش ماه تا هفت سال و هفت ماه تظیم شد. این تست یک نسخه پایین‌تر از تست هوش وکسلر بزرگسال و تست هوش وکسلر کودک است.
نسخه اصلی این تست سه بار و در سال‌های ۱۹۸۹، ۲۰۰۲ و ۲۰۱۲ بازبینی و اصلاح شده است. نسخه فعلی این تست یعنی WPPSI-IV (تست هوش وکسلر پیش دبستانی نسخه چهارم) توسط «پیرسون» منتشر شده است. این تست شامل خرده آزمون‌ها و نمرات ترازشده‌ای است که عملکرد ذهنی را در حوزه‌های کلامی و عملکرد شناختی ارزیابی می‌کنند.
سوالات تست وکسلر کودکان
تست هوش وکسلر کودک در طول زمان دچار تغییر و تحولات مختلفی شده است. در واقع نسخه کنونی این تست حاصل جمع‌آوری تحقیقات مختلف درباره کودکان و هوش آن‌ها است و می تواند نقاط قوت و ضعف آن‌ها را در زمینه‌های مختلف ارزیابی کند. این نسخه از تست وکسلر دارای ده آزمون اصلی و پنج زیرآزمون جایگزین است.
نمرات زیرآزمون‌ها با هم جمع شده و در نهایت یک نمره عملکرد کل (FSIQ) و چهار نمره مجزا ارائه می‌شود. مقیاس‌های چهارگانه تست وکسلر عبارتند از:
- درک کلامی (VCI)
- استدلال ادراکی (PRI)
- سرعت تحلیل (PSI)
- حافظه کاری (WMI)
نمرات ترازشده تست وکسلر کودکان در نهایت نمره ضریب هوشی کل (FSIQ) را ارائه می‌دهند.
۱- مقیاس کلامی در تست وکسلر کودکان (VCI)
این مقیاس توانایی کودک را در شنیدن پرسش‌ها، بیرون کشیدن اطلاعات از آموخته‌ها، استدلال، به زبان آوردن افکار و بیان پاسخ سوال می‌سنجد.
خرده آزمون‌های مقیاس کلامی در این تست هوش کودکان عبارتند از:
- واژگان: شامل سوالاتی درباره معنای کلمات
- تشابه: شامل سوالاتی درباره تشابه دو مفهوم
- درک: شامل سوالاتی درباره موقعیت‌های اجتماعی یا مفاهیم آشنا
۲- مقیاس استدلال ادراکی (PRI)
در این مقیاس توانایی کودک را در ارزیابی یک مساله، استفاده از توانایی‌های تجسم فضایی و دیداری – حرکتی، سازماندهی افکار، خلق راه‌حل‌ها و ارزیابی آن‌ها می‌سنجد. زیرآزمون‌های این مقیاس شامل موارد زیر است:
- مکعب‌ها: کودک باید مکعب‌های قرمز و سفید را طبق مدل نمایش داده شده بچینند. این آزمون زمان‌دار است و پازل های دشوار امتیاز اضافی برای سرعت دارند.
- مفهوم تصویری: یک سری تصویر به کودک نمایش داده می‌شود و از او خواسته می‌شود تا یک ارتباط مشترک را میان تصاویر پیدا کند.
- استدلال ماتریسی: به کودک یک سری تصویر نشان داده می‌شود که یکی از آن‌ها خالی است و باید بهترین تصویری که سری تصاویر را تکمیل می‌کند انتخاب کند.
۳- مقیاس حافظه کاری (WMI)
این مقیاس توانایی کودک را در به خاطر سپردن اطلاعات جدید، نگهداری آن‌ها در حافظه کوتاه مدت، تمرکز و دستکاری اطلاعات دریافتی برای نتیجه‌گیری یا استفاده در استدلال می‌سنجد.
زیرآزمون‌های این مقیاس شامل موارد زیر است:
- به خاطرسپاری ارقام: یک سری عدد برای کودک خوانده می‌شود و سپس از او خواسته می‌شود آن‌ها را تکرار کند.
- توالی اعداد و حروف: یک سری ارقام و حروف برای کودک خوانده می‌شود و از او خواسته می‌شود تا آن‌ها را به ترتیب الفبایی و عددی تکرار کند.
۴- مقیاس سرعت تحلیل (PSI)
مقیاس PSI در تست هوش وکسلر کودکان توانایی کودک را در متمرکز شدن، اسکن سریع اطلاعات، تمایز قائل شدن میان اطلاعات دیداری و مرتب کردن آن‌ها می‌سنجد. زیرآزمون‌ها شامل سوالات زیر است:
- کدگذاری: کودک باید یک رمز متشکل از اعداد و نمادها را ثبت کند. این تست زمان دار و دارای امتیاز سرعت است.
- جستجوی نماد: به کودک یک سری نماد نشان داده می‌شود و از او خواسته می‌شود تا اگر نماد در در هر ردیف نشان داده شده است آن را مشخص کند.
کاربرد تست وکسلر کودکان چیست؟
از این تست نه تنها به عنوان ابزاری برای سنجش هوش بلکه به عوان یک ابزار تشخیصی بالینی هم استفاده می‌شود. بسیاری از متخصصان روانشناسی از آن در کنار سایر آزمون‌ها برای تشخیص اختلالات بیش فعالی و نقص توجه یا اختلالات یادگیری کمک می‌گیرند. در واقع با مقایسه رشد شناختی کودک با عملکرد واقعی او در مدرسه یا اجتماع می‌توان به اطلاعات مفیدی درباره او دست پیدا کرد.
با استفاده از مشاهده این تناقضات و سایر اطلاعاتی که از ارزیابی‌های مختلف به دست آمده است، تست هوش وکسلر کودکان می‌تواند سلامت روان کودک را ارزیابی کند.
منابع:
