انواع شایع فوبیای خاص و روشهای درمانی ترسهای شدید
از چه چیزی بیشتر میترسید؟
چیزهای بسیار زیادی وجود دارد که مردم از آن بشدت میترسند، اما در اینجا ده تا انواع فوبیای خاص و رایج را که بیشترین آمار را دارند آورده ایم:
1. فوبیای اجتماعی
هراسهای اجتماعی رایج ترین نوع فوبیا هستند.
فوبیای اجتماعی یا ترس از صحبت کردن یا حاضر شدن در جمع، یکی از انواع اختلالات اضطرابی محسوب میشود و در طبقه بندی اضطرابی به آن، اختلال اضطراب اجتماعی نیز میگویند.
بعضی از افراد تا حدی از قضاوت شدن شخصیت یا رفتارشان توسط دیگران هراس دارند که از تجربه موقعیت های خاصی مانند غذا خوردن و یا حرف زدن در مقابل دیگران و یا حرف زدن با تلفن نیز خودداری میکنند.
آمارها نشان میدهند، این فوبیا بسیار شایع است و از هر 20 نفر یک نفر هراس اجتماعی را تجربه میکند.
2. آگورافوبیا (Agoraphobia)
ترس از فضاهای باز یا بازار هراسی نام دیگر آگورافوبیا است.
این یک اختلال اضطراب جدی است. آگورافوبیا یعنی ترس از قرار گرفتن در شرایطی که فرار از آن موقعیت دشوار است.
به عنوان مثال فرد از استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، حضور در فضا های باز و اجتماعات و ایستادن در صف وحشت دارد. فرد به یک دوست و یا همراه نیاز دارد تا تنها نباشد. در موارد شدیدتر، اینگونه افراد حاضر نیستند حتی از منزل خارج شوند.
3. ترس از پرواز (Pteromerhanophobia)
با وجود اخبار رسانه ها در مورد بلایای هوایی و سقوط هواپیماها، قابل درک است که بسیاری از افراد ترس از سقوط هواپیما و در نتیجه ترس از پرواز را تجربه کنند.
در برخی افراد، حتی تصور پا گذاشتن داخل کابین هواپیما میتواند اضطراب آور باشد. بسیاری از این افراد حتی قبل از پرواز، همواره وضعیت هوا را چک میکنند و با حملات عصبی و ترسهایی که در طول پرواز دارند، حتی مسافران کنار خودشان را هم تا حدی میترسانند. برای غلبه به این ترس از پرواز هم راههایی وجود دارد. البته از آنجایی که ترس از پرواز یک نوع مسئله روانی است، راههای غلبه به آن هم بیشتر، تکنیکهایی برای تسلط به اعصاب است.
اما در واقع با وجود بیش از 100,000 پرواز روزانه در سراسر جهان، احتمال اصابت صاعقه و رعد و برق به شما بیشتر از مرگ در یک سقوط هواپیما است.
4. ترس از حشرات (انتوموفوبیا)؛ فوبیای عنکبوت و سوسک
حشرات کوچک هستند، میخزند و اغلب نیش میزنند. بنابراین قابل درک است که چرا بسیاری از افراد از حشراتی مثل سوسک و یا عنکبوت میترسند. برای مبتلایان به فوبیای خاص، تصور دیدن حشرات و عنکبوتهای غیر واقعی و یا حتی تصور ذهنی نیز باعث ترس و واکنش شدید میشود. در بعضی از افراد این علائم خفیف و در بعضی دیگر این علائم شدید است. مواجهه با عنکبوت یا حشرات باعث بروز علائم جسمانی و روانی ترس مانند بالا رفتن ضربان قلب و احساس دلهره شدید میشود.
5. ترس از ارتفاع (آکروفوبیا)
برخی از مردم از ارتفاع زیاد می ترسند. برای این افراد تصور بودن در ارتفاعات نیز باعث ایجاد اضطراب میشود و علائمی به صورت شناختی، حسی و جسمانی بروز مییابند.
در مواردی حتی استفاده از پله برقی در مراکز خرید به افراد حس سرگیجه میدهد.
برای برخی دیگر، قرار گرفتن در بلندی، حتی طبقات بالای ساختمان و رفتن بر روی نردبان میتواند احساس وحشت و سرگیجه کند و باعث شود شخص هراس و اضطراب بسیار زیادی را متحمل شود.
6. ترس از فضاهای محصور و بسته (کلاستروفوبیا)؛ ترس از آسانسور
افراد مبتلا به این نوع فوبیا میگویند که میترسند در محیط های بسته گرفتار شوند و احساس میکنند دیوارها روی آنها بسته میشوند و راه فراری باقی نمیماند. ترس از اتاق های بدون پنجره، آسانسور، هواپیما و در برخی موارد حتی پوشیدن لباسی با یقۀ بسته سبب اضطراب فرد مبتلا به کلاستروفوبیا میشود.
بعضی اوقات ترس از پرواز در واقع بیشتر با ترس از فضاهای محصور و بسته مرتبط است.
7. ترس از مارها (افییدوفوبیا)
ترس از مار به نوعی ترس شدید و غیرمنطقی از هر نوع مار گفته میشود. فرد مبتلا به فوبیا در مواجهه با منبع ترس خود، واکنشهای شدید نشان میدهد. در این نوع فوبیا، فرد حتی با دیدن عکس و نقاشی مار و یا تصور کردن آن در ذهن خود دچار اضطراب و استرس میشود. ممکن است از موقعیت ترسآور فرار کند و یا علائم و نشانههای فیزیکی مانند تپش قلب، شوکه شدن و خشک شدن بدن، تعریق و لرزش بدن در او بروز پیدا کنند.
نکته جالب در مورد مارها این است که اگر آنها را تنها بگذارید آنها شما را تنها خواهند گذاشت.
8. ترس از سگ (سینوفوبیا)
ترس از سگ ها به ویژه در بین کودکان یک هراس شایع است.
فرد مبتلا، ترس شدید، افراطی و مداوم از سگ دارد. برای این افراد تصور دیدن سگهای غیرواقعی و یا حتی تصور ذهنی نیز باعث ترس و واکنش شدید میشود.
9. ترس از طوفان (لیلاپسفوبیا)
ترس از گردباد و طوفان، می تواند به عنوان شکل شدید ترس از رعد و برق باشد. بسیاری از افراد مبتلا به فوبیای طوفان، به دنبال حفاظت از طوفان و پناهگاه هستند.
به عنوان مثال، فرد ممکن است از ترس زیاد زیر تخت پنهان شود. به زیرزمین، داخل حمام و یا حتی یک کمد پناه ببرد. یا پرده ها را بسته و تلاش کند تا صدای طوفان را مسدود کند.
10. ترس از سوزن (تریپانوفوبیا)؛ فوبیای آمپول
یک قطعه نوک تیز فلزی که در بازوی شما گیر کرده است، همیشه یک فکر ناخوشایند است و بسیاری از افراد نسبت به سوزن ها ترس جدی دارند. بنابراین از آمپول زدن هم میترسند و درمواردی حتی از مراجعه به پزشک خودداری میکنند زیرا دیدن پزشک هم یادآور خاطرات تلخ آمپول های کودکی است.
و اما درمان انواع فوبیا و ترسهای شدید
بسیاری از افراد برای درمان فوبیای خود هیچ اقدامی نمیکنند.
اگر مبتلا به هریک از فوبیاهای بالا هستید، شاید با خود فکر کنید ترس من هر چقدر هم شدید باشد نیازی به درمان ندارد.
زیرا فوبیا برای من مشکل حادی ایجاد نمیکند. اما در پاسخ به سوالات زیر با خودتان صادق باشید!
- فوبیا شما مانع انجام چه کاریهایی میشود؟
- تا به حال برای مواجه نشدن با موضوع فوبیا چقدر وقت و انرژی صرف کردهاید؟
- در زمانهای مواجهه با موضوع فوبیک چقدر علائم استرس و اضطراب را تجربه میکنید؟
- تا بحال چقدر موقعیت های رشد و پیشرفت را بخاطر ترس از دست دادهاید؟
در مقاله پرطرفدار قبلی توضیح دادیم که با ترس های شدید و غیرمعقول خود چه کنیم! اما در اینجا نیز به مرور درمان های اصلی انواع فوبیا میپردازیم:
- درمان شناختی رفتاری
- روش های مواجه و آرام سازی
- تکنیک های یادگیری مشاهده ای
- دارودرمانی
روش های معرفی شده از بهترین روش های موثر در درمان انواع فوبیا هستند که شما میتوانید با مراجعه به یک روانشناس متخصص و ماهر و یا یک روانپزشک با خیال راحت فرایند درمان خود را پیگیری کنید.
نویسنده: میترا سیفان – روانشناس
خوانندگان محترم چنانچه سوالی در زمینه انواع فوبیای خاص دارید، لطفا در قسمت نظرات مطرح کنید تا در اسرع وقت پاسخگو باشیم.
در ادامه بهترین متخصصان رواندرمانی فردی را در سراسر کشور معرفی خواهیم کرد، شما با مراجعه به پروفایل متخصص مربوطه میتوانید وقت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید.
16 نظرها
دختر خواهرم تا خون میبینه از حال میره! چه علتی میتونه داشته باشه؟ امسال میره کلاس اول، مامانش خیلی نگرانشه! چی باید کرد؟
سلام. فوبیای خون، یک نوعی از فوبیای خاص هست و درمانش حتما باید توسط متخصص صورت بپذیره. البته فرایند درمان خیلی پیچیده نیست و اصولا طی حدود سه یا چهار جلسه تراپی برطرف میشه.
لیست درمانگران در سراسر ایران
https://pezeshkekhoob.com/psychologists
سلام وقتتون بخییر ,من از اجسام کوچکی که تصور میکنم بزرگ میشن میترسم نمیدونم دلیلش چیه خیلی مطلب خوندم که متوجه بشم راجبهش ولی جایی درمورد این نوشته نشده میخواستم بدونم که این حس آیا ممکنه فوبیا باشه و دلیلش چی میتونه باشه ؟ این موضوع هم از کوکی خودم شروع شد و یهو از خواب میپریدم و حالم بد میشد بعدش دلیلشو اصلا نمیدونم ممکنه چی باشه خیلی خیلی ممنونتون میشم بهم کمک کنید با تشکر فراوان از شما 💐💐
سلام، ممنون از توجه شما
سلام، ترس از به وقوع پیوستن بعضی افکار، بیشتر از اینکه فوبیا باشند، در دسته بندی افکار وسواسی قرار میگیرند. برای درمان آن بهتر هست به متخصص روانشناس مراجعه کنید.
سلام. منم دقیقا مشکل شما رو دارم، کوچک تر که بودم مخصوصا در خواب زیاد دچارش میشدم اما نمیدونم الان دیگه نه،
سلام من طی یه مدتی از اجسامی که نوک تیز دارند میترسیدم و به خاطر همین نمیتونستم بهشون حتی نگاه کنم الانم هم گاهی این ترس سراغم میاد. آیا این هم نوعی فوبیا هست؟؟؟
سلام. بله یک نوع فوبیای نسبتا شایع هست. اگر ترس یا علائم زیاد اذیت میکنه شما رو، بهتر هست که به رواندرمانگر مراجعه کنید.
سلام من طبقه دوم زندگی میکنم و بعضی وقت ها جاهایی ک وسایل سنگین مثل مبل ها هستند یا کسی در حال راه رفتن است میترسم ک سقوط کنه و زیرپامون خالی بشه راه درمانش چیست
سلام، راه درمان تقریبا تمام فوبیای خاص، چند جلسه رواندرمانی پیش یک متخصص مساوره فردی است.
https://pezeshkekhoob.com/psychologists/106p-individual-consultant
سلام،
با فرزند ۱۰ ساله ام در مورد شخصیت «مومو» و اینکه تعدادی هکر در فضای مجازی با این آدم به کودکان نزدیک می شوند و به آنها آسیب می زنند (مثلا، کنترل دوربین موبایل را در دست می گیرند، اطلاعات موبایل را سرقت می کنند، بچه را به سمت رفتارهای هیجانی و مخاطره آمیز و حتی خود کشی هدایت می کنند) صحبت کردم. هدفم این بود تا اگر حین کلاس های آنلاین مدرسه با این تصویر مواجه شد، به آن پاسخ ندهد.
حالا، دچار وحشت های بسیار شدید می شود و این نشانه ها را دارد:
پاهایش می لرزد، اضطراب شدید در چهره اش ظاهر می شود، به هیچ وجه، تنها به اتاق نمی رود، شب فقط در کنار من (پدرش) و چسبیده به من می خوابد و باید حتما دستم به دور او باشد. با تأخیر به خواب می رود و نباید من چشمم را ببندم، اگر بستم دچار وحشت می شود. به زیر پتو می رود و به شدت عرق می کند اما از ترس سرش را بیرون نمی آورد. با دیدن خیلی چیزها (مثلاً صندلی ماشین که شبیه یک آدم در حال نشستن است، یا سایه ای که قدری شبیه انسان باشد، یا برق و سایه های موجود در گاز آشپزخانه و …) در ذهنش تصویر سازی میکند و می ترسد. ….
برای آرام کردن با او صحبت می کنم، اما می گوید: می دانم همه اینها غیر واقعی است اما شما حالت درونی من را متوجه نمی شوید و نمی دانید چه اتفاقی داخل بدن من می افتند…
سلام، به نظر میرسه فرزندتون تحت فشار اضطرابی زیادی قرار داره. لطفا در اسرع وقت با متخصص مشاوره کودک ملاقات داشته باشید.
https://pezeshkekhoob.com/psychologists/38p-child-psychologist
شما که راهنمایی نمیکنید همه رو فرستادی دکتر این همه میفهمند نیاز نبود از شما زحمت بکشید
سلام به شما خواننده محترم، کار پلتفرم پزشک خوب اساسا همین هست. (آسان سازی دسترسی به خدمات و اطلاعات پزشکی و روانشناسی.)
ما علائم اختلالها رو معرفی میکنیم، برای اینکه آگاهی بخشی صورت بگیره و تشخیص مشکل برای شما خوانندگان محترم آسان تر بشه و همچنین به شما بانک اطلاعاتی درمانگران متخصص در حوزه همون مشکل رو معرفی میکنیم و از این طریق جلوی بروز تشخیص های اشتباه و مراجعه کردنهای متعدد به متخصصین مختلف در زمینه های دیگر رو به حداقل میرسونیم. ضمن اینکه، درمان فوبیا از طریق حساسیت زدایی منظم انجام میشود که یک پروتکل حداقل 4،5 جلسه ای است و نیازمند حضور متخصص هست. و امکان درمان در کامنت وجود نداره. پس فکر میکنم، کارآمدترین روش، ارجاع شما به متخصصین این امر هست.
سلام, وقت شما بخیر؛
بنده آقایی هستم ۲۸ ساله, متاهل و دارای یک فرزند و معلم هستم
مشکلی که من دارم اینه که به شدت به شدت و به شدت از بیمار شدن نزدیکانم وحشت دارم به حدی که وقتی مشکل جسمی برای یکیشون پیش میاد و نیاز به مراجعه به پزشک دارن من شدیدا کاهش اشتها و کاهش وزن پیدا میکنم و تمامی امور روزمره بنده دچار اختلال کامل میشه و همه تمرکزم رو کامل از دست میدم. حتی گاهی به قدری حالم بد میشه که برای رهایی از این فشار روانی آرزوی مرگ میکنم.
نکته جالب اینه که از مزگشون خیلی نمیترسم ولی از بیمار شدنشون وحشت عجیبی دارم و احساس میکنم که اگر سخت بیمار بشن من عذاب زیادی خواهم کشید.
واقعا نمیدونم باید چیکار کنم
خواهش میکنم راهنماییم کنید🙏🙏🙏
سلام و سپاس از بیان تجربهتون، این مورد میتونه اضطراب بیماری در خود و یا دیگران یا شاید اضطراب فراگیر باشه که در هر دو صورت برای تشخیص قطعی و درمان، حتما باید ارزیابی جامع توسط متخصص روانشناس صورت بگیره. بیشتر از فوبیا، بهنظرم بحث اضطراب مطرح هست. لینک مطالب و متخصصین مربوطه:
https://pezeshkekhoob.com/blog/generalized-anxiety-disorder/
https://pezeshkekhoob.com/blog/health-anxiety/
https://pezeshkekhoob.com/psychologists