انواع شایع فوبیای خاص و روش‌های درمانی ترس‌های شدید

از چه چیزی بیشتر می‌ترسید؟

چیزهای بسیار زیادی وجود دارد که مردم از آن بشدت می‌ترسند، اما در اینجا ده تا انواع فوبیای خاص و رایج را که بیشترین آمار را دارند آورده ایم:

1. فوبیای اجتماعی

هراسهای اجتماعی رایج ترین نوع فوبیا هستند.

فوبیای اجتماعی یا ترس از صحبت کردن یا حاضر شدن در جمع، یکی از انواع اختلالات اضطرابی محسوب می‌شود و در طبقه بندی اضطرابی به آن، اختلال اضطراب اجتماعی نیز می‌گویند.

بعضی از افراد تا حدی از قضاوت شدن شخصیت یا رفتارشان توسط دیگران هراس دارند که از تجربه موقعیت های خاصی مانند غذا خوردن و یا حرف زدن در مقابل دیگران و یا حرف زدن با تلفن نیز خودداری می‌کنند.

آمارها نشان می‌دهند، این فوبیا بسیار شایع است و از هر 20 نفر یک نفر هراس اجتماعی را تجربه می‌کند.

2. آگورافوبیا (Agoraphobia)

ترس از فضاهای باز یا بازار هراسی نام دیگر آگورافوبیا است.

این یک اختلال اضطراب جدی است. آگورافوبیا یعنی ترس از قرار گرفتن در شرایطی که فرار از آن موقعیت دشوار است.

به عنوان مثال فرد از استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، حضور در فضا های باز و اجتماعات و ایستادن در صف وحشت دارد. فرد به یک دوست و یا همراه نیاز دارد تا تنها نباشد. در موارد شدیدتر، اینگونه افراد حاضر نیستند حتی از منزل خارج شوند.

3. ترس از پرواز (Pteromerhanophobia)

با وجود اخبار رسانه ها در مورد بلایای هوایی و سقوط هواپیماها، قابل درک است که بسیاری از افراد ترس از سقوط هواپیما و در نتیجه ترس از پرواز را تجربه کنند.

در برخی افراد، حتی تصور پا گذاشتن داخل کابین هواپیما می‌تواند اضطراب آور باشد. بسیاری از این افراد حتی قبل از پرواز، همواره وضعیت هوا را چک می‌کنند و با حملات عصبی و ترس‌هایی که در طول پرواز دارند، حتی مسافران کنار خودشان را هم تا حدی می‌ترسانند. برای غلبه به این ترس از پرواز هم راه‌هایی وجود دارد. البته از آنجایی که ترس از پرواز یک نوع مسئله روانی است، راه‌های غلبه به آن هم بیشتر، تکنیک‌هایی برای تسلط به اعصاب است.

اما در واقع با وجود بیش از 100,000 پرواز روزانه در سراسر جهان، احتمال اصابت صاعقه و رعد و برق به شما بیشتر از مرگ در یک سقوط هواپیما است.

4. ترس از حشرات (انتوموفوبیا)؛ فوبیای عنکبوت و سوسک

حشرات کوچک هستند، می‌خزند و اغلب نیش می‌زنند. بنابراین قابل درک است که چرا بسیاری از افراد از حشراتی مثل سوسک و یا عنکبوت می‌ترسند. برای مبتلایان به فوبیای خاص، تصور دیدن حشرات و عنکبوت‌های غیر واقعی و یا حتی تصور ذهنی نیز باعث ترس و واکنش شدید می‌شود. در بعضی از افراد این علائم خفیف و در بعضی دیگر این علائم شدید است. مواجهه با عنکبوت یا حشرات باعث بروز علائم جسمانی و روانی ترس مانند بالا رفتن ضربان قلب و احساس دلهره شدید می‌شود.

5. ترس از ارتفاع (آکروفوبیا) 

برخی از مردم از ارتفاع زیاد می ترسند. برای این افراد تصور بودن در ارتفاعات نیز باعث ایجاد اضطراب می‌شود و علائمی به صورت شناختی، حسی و جسمانی بروز می‌یابند.

در مواردی حتی استفاده از پله برقی در مراکز خرید به افراد حس سرگیجه می‌دهد.

برای برخی دیگر، قرار گرفتن در بلندی، حتی طبقات بالای ساختمان و رفتن بر روی نردبان میتواند احساس وحشت و سرگیجه کند و باعث شود شخص هراس و اضطراب بسیار زیادی را متحمل شود.

 6. ترس از فضاهای محصور و بسته (کلاستروفوبیا)؛ ترس از آسانسور

افراد مبتلا به این نوع فوبیا می‌گویند که می‌ترسند در محیط های بسته گرفتار شوند و احساس می‌کنند دیوارها روی آنها بسته می‌شوند و راه فراری باقی نمی‌ماند. ترس از اتاق های بدون پنجره، آسانسور، هواپیما و در برخی موارد حتی پوشیدن لباسی با یقۀ بسته سبب اضطراب فرد مبتلا به کلاستروفوبیا می‌شود.

بعضی اوقات ترس از پرواز در واقع بیشتر با ترس از فضاهای محصور و بسته مرتبط است.

7. ترس از مارها (افییدوفوبیا) 

ترس از مار به نوعی ترس شدید و غیرمنطقی از هر نوع مار گفته می‌شود. فرد مبتلا به فوبیا در مواجهه با منبع ترس خود، واکنش‌های شدید نشان می‌دهد. در این نوع فوبیا، فرد حتی با دیدن عکس و نقاشی مار و یا تصور کردن آن در ذهن خود دچار اضطراب و استرس می‌شود. ممکن است از موقعیت ترس‌آور فرار کند و یا علائم و نشانه‌های فیزیکی مانند تپش قلب، شوکه شدن و خشک شدن بدن، تعریق و لرزش بدن در او بروز پیدا کنند.

نکته جالب در مورد مارها این است که اگر آنها را تنها بگذارید آنها شما را تنها خواهند گذاشت.

 8. ترس از سگ (سینوفوبیا)

ترس از سگ ها به ویژه در بین کودکان یک هراس شایع است.

فرد مبتلا، ترس شدید، افراطی و مداوم از سگ دارد. برای این افراد تصور دیدن سگ‌های غیرواقعی و یا حتی تصور ذهنی نیز باعث ترس و واکنش شدید می‌شود.

 9. ترس از طوفان (لیلاپسفوبیا)

ترس از گردباد و طوفان، می تواند به عنوان شکل شدید ترس از رعد و برق باشد. بسیاری از افراد مبتلا به فوبیای طوفان، به دنبال حفاظت از طوفان و پناهگاه هستند.

به عنوان مثال، فرد ممکن است از ترس زیاد زیر تخت پنهان شود. به زیرزمین، داخل حمام و یا حتی یک کمد پناه ببرد. یا پرده ها را بسته و تلاش کند تا صدای طوفان را مسدود کند.

 10. ترس از سوزن (تریپانوفوبیا)؛ فوبیای آمپول

یک قطعه نوک تیز فلزی که در بازوی شما گیر کرده است، همیشه یک فکر ناخوشایند است و بسیاری از افراد نسبت به سوزن ها ترس جدی دارند. بنابراین از آمپول زدن هم میترسند و درمواردی حتی از مراجعه به پزشک خودداری می‌کنند زیرا دیدن پزشک هم یادآور خاطرات تلخ آمپول های کودکی است.

و اما درمان انواع فوبیا و ترس‌های شدید

بسیاری از افراد برای درمان فوبیای خود هیچ اقدامی نمی‌کنند.

اگر مبتلا به هریک از فوبیاهای بالا هستید، شاید با خود فکر کنید ترس من هر چقدر هم شدید باشد نیازی به درمان ندارد.

زیرا فوبیا برای من مشکل حادی ایجاد نمی‌کند. اما در پاسخ به سوالات زیر با خودتان صادق باشید!

•  فوبیا شما مانع انجام چه کاری‌هایی می‌شود؟
• تا به حال برای مواجه نشدن با موضوع فوبیا چقدر وقت و انرژی صرف کرده‌اید؟
• در زمان‌های مواجهه با موضوع فوبیک چقدر علائم استرس و اضطراب را تجربه می‌کنید؟
• تا بحال چقدر موقعیت های رشد و پیشرفت را بخاطر ترس از دست داده‌اید؟

در مقاله پرطرفدار قبلی توضیح دادیم که با ترس های شدید و غیرمعقول خود چه کنیم! اما در اینجا نیز به مرور درمان های اصلی انواع فوبیا می‌پردازیم:

• درمان شناختی رفتاری
• روش های مواجه و آرام سازی
• تکنیک های یادگیری مشاهده ای
• دارودرمانی

روش های معرفی شده از بهترین روش های موثر در درمان انواع فوبیا هستند که شما می‌توانید با مراجعه به یک روانشناس متخصص و ماهر و یا یک روانپزشک با خیال راحت فرایند درمان خود را پیگیری کنید.

نویسنده: میترا سیفان – روانشناس

خوانندگان محترم چنانچه سوالی در زمینه انواع فوبیای خاص دارید، لطفا در قسمت نظرات مطرح کنید تا در اسرع وقت پاسخگو باشیم.

در ادامه بهترین متخصصان رواندرمانی فردی را در سراسر کشور معرفی خواهیم کرد، شما با مراجعه به پروفایل متخصص مربوطه میتوانید وقت خود را به صورت آنلاین رزرو کنید.