افسردگی بعد از سقط جنین و علت آن

توسط مهناز جلدی
این مقاله توسط مهناز جلدی ترجمه شده و توسط مریم امیری نیا از نظر تخصصی بررسی و اصلاح شده است.

افسردگی خانم‌ها بعد از سقط جنین یا ختم بارداری امر دور از انتظاری نیست. فرقی ندارد سقط جنین عمدی باشد یا ناخواسته؛ به هر حال در برخی موارد افسردگی رخ می‌دهد.

تصمیم به ختم خودخواسته بارداری، تصمیم ساده‌ای نیست و بعد از انجام آن، احساسات متفاوتی تجربه می‌شود. گذشته از علت سقط جنین، پاسخ احساسی فرد به آن بسته به شرایط و موقعیت می‌تواند ترکیبی از آرامش، شادی و راحتی تا سوگ، فقدان و حسرت باشد. اگر احساسات منفی شدید و پایدار باشند می‌تواند علامت افسردگی باشد. در این مقاله قصد داریم درباره افسردگی پس از سقط و نحوه کنار آمدن با آن صحبت کنیم.

فهرست مطالب
  • شرایط روحی بعد از سقط جنین

    سقط جنین برای خیلی از خانم‌ها یک تجربه پر استرس است و تجربه عواطف و شرایط روحی منفی دور از انتظار نیست. برخی افراد از ختم بارداری و تصمیم درست برای حل مشکل رضایت دارند و برخی دیگر احساسات منفی را تجربه کرده و به افسردگی بعد از سقط جنین مبتلا می‌شوند.

    از دست دادن جنین می‌تواند چرخه هورمونی را مختل کند. بنابراین می‌توان احساسات منفی بعد از سقط را به این تغییرات هورمونی هم نسبت داد. این احساسات شامل:

    • احساس گناه
    • خشم
    • شرم
    • حسرت
    • از دست دادن اعتماد به نفس
    • احساس تنهایی و انزوا
    • مشکلات خواب
    • کابوس
    • مشکلات عاطفی در رابطه زناشویی
    • فکر کردن به خودکشی

    عقاید مذهبی، مشکلات عاطفی در رابطه با همسر و برچسب زدن از سوی جامعه می‌تواند کنار آمدن با افسردگی را دشوارتر کند. در اغلب موارد، با گذشت زمان احساسات منفی هم فروکش می‌کنند.

    با این حال مشکلات زمینه‌ای مثل سابقه بیماری‌های روحی یا احساس انزوا و تنهایی می‌تواند احتمال ابتلا به افسردگی بعد سقط را افزایش دهد.

    همچنین برخی افراد سوگ، استرس یا فقدان را تجربه می‌کنند و ممکن است در تحمل این احساسات ناتوان باشند. در صورتی که افسردگی بعد سقط شدید بوده و فرد را به افکار خودکشی دچار کند. فرد باید با روانشناس صحبت کنید.

    اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
    لیست بهترین روانشناسان ایران

    افسردگی چیست؟

    به طور کلی افسردگی یک اختلال خلقی است. افرادی که به افسردگی مبتلا می‌شوند علائم زیر را تجربه می‌کنند:

    • احساس غم
    • کاهش تمرکز، قدرت تصمیم‌گیری و تفکر
    • احساس بی‌قراری و تحریک‌پذیری
    • کمبود انرژی
    • کم‌خوابی یا پرخوابی
    • کاهش میل جنسی
    • کاهش انگیزه نسبت به فعالیت‌هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند.
    • احساس گناه
    • کاهش اعتماد به نفس

    افسردگی باعث دشوار شدن فعالیت‌های روزمره و انجام وظایف شغلی می‌شود. در نهایت افسردگی شدید می‌تواند باعث از دست دادن شغل و قطع رابطه عاطفی شود.

    مطلب بیشتر: افسردگی ماژور چیست؟ آیا افسردگی ماژور قابل درمان است؟

    علائم افسردگی بعد از سقط جنین چیست؟

    متخصصان علم روانشناسی افسردگی بعد سقط را با اختلال استرس بعد از سانحه (PTSD) مقایسه می‌کنند؛ چرا که برخی علائم آن‌ها با هم مشترک است.

    علائم مرتبط با سندرم افسردگی بعد از سقط عبارتند از:

    • گریه و زاری
    • تغییرات خلق، عصبانیت، غم، فقدان یا بی حسی
    • احساس گناه، حسرت یا انکار سقط
    • فکر کردن به گذشته
    • کابوس و اختلال خواب
    • فکر کردن به خودکشی
    • مصرف مواد
    • مشکلات عاطفی
    • کاهش اعتماد به نفس
    • ترس از بارداری مجدد

    همچنین سندرم بعد از سقط می‌تواند باعث بروز مشکل در روابط عاطفی و تغییر در میل و علایق جنسی شود. از دست دادن میل جنسی، افزایش میل جنسی یا کناره‌گیری از شریک عاطفی از علائم عاطفی افسردگی پس از سقط هستند.

    این علائم بلافاصله بعد از سقط پدیدار شده و به مدت چند ماه یا چند سال ممکن است پایدار بمانند.

    افسردگی بعد از سقط جنین

    – احساس غم بعد از سقط

    عواطف انسان بسیار پیچیده هستند؛‌ به خصوص آن دسته از عواطف که در اثر تصمیم‌های دشوار یا اتفاقات ناگوار در زندگی ایجاد شده‌اند. احساس غم، سوگ و فقدان بعد از سقط جنین کاملاً طبیعی است.

    – احساس گناه

    برخی افراد بعد از سقط جنین دچار احساس عذاب وجدان می‌شوند. فرد ممکن است خود را سرزنش کند که چرا روش‌های پیشگیری از بارداری درستی را به کار نگرفته یا به خوبی از سلامت جنین محافظت نکرده است.

    همچنین این احساس از طرز فکر فرد درباره سقط هم ناشی می‌شود. ممکن است هیچوقت به سقط جنین فکر نکرده باشید و پیش از تصمیم‌گیری و به نتیجه رسیدن درگیری فکری زیادی در این زمینه داشته‌اید.

    – حسرت

    برخی خانم‌ها بعد از سقط حسرت می‌خورند. دلتنگی برای بارداری یا حسرت خوردن برای از دست دادن فرصت بچه دار شدن بعد از سقط طبیعی است.

    علائم افسردگی: از کجا بفهمم افسرده ام؟

    افسردگی شدید بعد از سقط

    گاهی برخی خانم‌ها علائم روانی شدیدتری را بعد از سقط تجربه می کنند. برخی عوامل می‌توانند احتمال بروز افسردگی شدید را بعد از سقط جنین افزایش دهند. در ادامه به این عوامل اشاره می کنیم:

    – از دست دادن حمایت عاطفی

    اینکه بعد از سقط انتظار دریافت حمایت عاطفی از دوستان، خانواده و همسرتان را داشته باشید طبیعی است. صحبت کردن درباره آنچه که پشت سر گذاشته‌اید می‌تواند به شما در منظم کردن افکار و کنترل احساساتتان کمک کند.

    اگر فرد مورد اعتمادی در اطرافیانتان سراغ ندارید که با او صحبت کنید احساس تنهایی و انزوا خواهید کرد. در این شرایط صحبت کردن با روانشناس می‌تواند به شما کمک کند.

    – شک و تردید

    عوامل مختلفی می‌توانند در تصمیم‌گیری برای سقط جنین دخیل باشند. ممکن است همه مزایا و معایب این کار را سبک سنگین کرده و در نهایت تصمیم به سقط گرفته باشید. اما همچنان کمی احساس تردید می‌کنید. اگر شک و تردید در تصمیم‌گیری ذهنتان را مشغول کرده است احتمال زیادی وجود دارد که به فکر کردن درباره آن ادامه دهید و دچار افسردگی بعد از سقط شوید.

     

    – فشار جامعه

    حتی اگر پزشک به شما اجازه سقط را داده باشد و به نظر خودتان تصمیم درستی گرفته باشید، برچسب زدن از سوی جامعه و افراد مذهبی می تواند تاثیر منفی روی روان شما بگذارد و باعث بروز افسردگی شود.

    – ارزش‌ها و باورهای شخصی

    تصمیم‌های شخصی شما لزوماً عقاید و ارزش‌های شخصی‌تان را دنبال نمی‌کنند.گاهی با وجود باور داشتن به درست بودن یک مسئله، مجبور هستید برخلاف آن تصمیم گرفته و عمل کنید.

    اگر شرایط باعث شده است که بر خلاف باورهای شخصی خود سقط جنین را انتخاب کنید، احتمالاً احساسات منفی شدیدتری را تجربه می‌کنید و مدت طولانی‌تری افسردگی بعد از سقط جنین را تجربه خواهید کرد.

    – مسائل پزشکی زمینه‌ای

    زندگی کردن با یک مشکل روحی یا بیماری ساده نیست. سقط جنین و مشکلات روحی ناشی از آن می تواند علائم اضطراب، حملات پانیک و افسردگی را افزایش دهد. در واقع هر عاملی که باعث بروز استرس شود می‌تواند مشکلات روانی قبلی را تشدید کند.

    اگر سقط جنین به توصیه پزشک و برای تامین سلامتی شما انجام می‌شود احتمال بروز احساس حسرت و غم بیشتر است.

    استرس بارداری بعد از سقط: می‌ترسم دوباره سقط کنم!

    با افسردگی بعد از سقط چه کنیم؟

    در درجه اول، فردی که تجربه سقط جنین داشته است باید از دوستان، خانواده و روانشناس کمک بگیرد تا تحت حمایت آن‌ها قرار بگیرد. این باعث می‌شود احساس فقدان و غم بعد از سقط تبدیل به افسردگی نشود.

    افسردگی بعد از سقط، قابل درمان است. درمان افسردگی بعد از سقط جنین عبارت است از:

    • دریافت حمایت از دوستان و گروه‌های حمایتی
    • رواندرمانی
    • دارودرمانی باداروهای ضد افسردگی
    • خوردن غذاهای سالم
    • ورزش منظم
    • کاهش استرس
    • یادگیری تکنیک‌های ریلکسیشن مثل یوگا و مدیتیشن

    اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
    لیست بهترین روانشناسان ایران

    ‌مطالب مرتبط:

    ۶ تمرین ساده ذهن آگاهی (مایندفولنس)

    افسردگی بعد از عمل جراحی | چگونه با افسردگی بعد از عمل جراحی کنار بیاییم؟

    سوالات متداول

    • علائم و نشانه‌های افسردگی بعد از سقط جنین کدامند؟
      احساس پشیمانی و ندامت، گناه، عصبانیت و شرمندگی، مشکلات خواب و افکار خودکشی از مهم‌ترین و رایج‌ترین علائم هستند.
    • چه روش‌هایی می‌تواند شدت افسردگی بعد از سقط جنین را کاهش دهد؟
      تغذیه سالم، حمایت، فعال بودن، مصرف داروهای ضدافسردگی، تکنیک‌های آرامش دهنده، جلسات مشاوره می‌تواند موجب بهبود افسردگی بعد از سقف جنین شود.
    • آیا سقط جنین تنها موجب افسردگی در زنان می‌شود؟
      خیر، علاوه بر افسردگی فرد دچار عارضه‌های دیگری چون بارداری خارج از رحم، پارگی رحم، سرطان سینه، مرگ، جفت سرراهی و غیره خواهد شد.
    • علاوه بر دارودرمانی و جلسات مشاوره، از چه روش‌های دیگری برای درمان این عارضه استفاده می‌شود؟
      معمولا تغییر سبک زندگی، ورزش کردن، داشتن بدنی سالم، معاشرت با دوستان، انجام یوگا، مدیتیشن می‌تواند بر درمان افسردگی پس از سقط جنین تاثیر‌گذار باشد.
    • آیا روانشناس می‌تواند برای درمان افسردگی بعد از سقف جنین دارو تجویز کند؟
      خیر، روانشناس مجاز است از سایر روش‌های درمان چون روان درمانی، مشاوره، درمان شناختی رفتاری استفاده کند. دارودرمانی را تنها روانپزشک می‌تواند انجام دهد.

     

    ‌منابع:

    ۳.۶/۵ - (۷ امتیاز)
    3.6/5 - (7 امتیاز)

    پرسش و پاسخ

    پزشک خوب، نظرتان را درباره این مقاله بگویید یا سوالاتتان را بپرسید، متخصصان ما در اولین فرصت به سوالات شما پاسخ می‌دهند.

    مادر اسفند ۱۲, ۱۴۰۲ - ۹:۲۸ ق٫ظ

    سلام ۳ سال پیش بچه ۴ ماهه سقط کردم البته ناخواسته…ضربات نداشت و مرده بود..بعد چند ماه قبل دوباره اقدام ب بار داری کردم همین دوروز پیش اونم سقط شد اونم ضربان قلب نداشت و مرده بود اونم توی پنج ماه…اصلا حالم خوب نیس ..دکتر گفت اگه بخوای دوبار بار دار بشی باید قبلش ی سری آزمایشات انجام بدی..دوتا بچه سالم دارم..دلم میخاست دوتای دیگه داشته باشم…اون دوتا سقز داغونم کرده

    پاسخ
    امینه رحمت سکس تراپیست | مشاور فردی | زوج درمانگر | روان درمانگر مشاهده صفحه در پزشک خوب فروردین ۲, ۱۴۰۳ - ۱:۴۵ ب٫ظ

    با درود؛ بابت از دست دادن دو فرزندتان متاسفم،
    پیشنهاد می کنم
    تا زمانی که مشکلات سقط حل نشده مجددا اقدام به بارداری نکنید،

    شما حتماغیر از مداخلات پزشکی و سلامت جسم نیاز به رواندرمانی دارید.
    شما دو فرزند از دست داده اید و سوگوارید و سوگ ناشی از دست دادن را تجربه نکرده اید ، شاید بظاهر آرام باشید اما احساسات منفی و غم از دست دادن در درون شما وجود دارد، شما سوگوار ناشی ازدست دادن فرزندانتان هستید ، سقط های مکرر و حالت بی حسی ناشی از آن که احتمال می‌رود افسردگی یکی از آنها باشد
    نشانه مشکلات درون فردی هستند که نیاز به درمان دارند.

    به خود و سلامت تن و روان تان کمک کنید و به رواندرمانگر مراجعه بفرمایید.
    تا پایان درمان با استفاده از راهای دقیق ممطمئن مانع بارداری مجدد شوید.
    درمان مادر، بر خواست همسر شما اولویت دارد. شما مادر کودکان پیگیری هستید مادر نا سالم و افسرده به سلامت آنها اسیب می زند.

    پاسخ
    امینه اسفند ۱۲, ۱۴۰۲ - ۰:۵۲ ق٫ظ

    با کلی برنامه ریزی و اشتیاق باردار شدم، با مثبت شدن تست انگار دنیا رو بهمون دادن. توی یک ماه بعدش کلی اتفاقات بد برام افتاد که حد نداره ، ولی جای اوضیحش نیست. توی سونوگرافی معلوم شد بارداریم پوچه. دو هفته صبر کردم تا پروسه سقط شروع شد. ده روز طول کشید تا سقط کامل شد. و بعد از اتمام درد کشنده و خونریزی و … الان تازه افسردگی خودشو نشون داده. کلی با همسرم تو این چند روزه دعوا کردم. دنیا به چشمم سیاهه. اشکم لحظه ای قطع نمیشه. دلم میخواد همین الان دنیا از گردش وایسته. میخوام بگم حال خراب روحیم خیلی بیشتر از فاجعه جسمانیم پدرمو در آورده تا حالا. فقط امیدوارم زودتر تموم شه این حالت

    پاسخ
    امینه رحمت سکس تراپیست | مشاور فردی | زوج درمانگر | روان درمانگر مشاهده صفحه در پزشک خوب فروردین ۲, ۱۴۰۳ - ۱:۴۵ ب٫ظ

    از دست دادن فرزندتان را تسلیت می گویم. برای شما دردناک است، با این‌واقعه شما هم سوگوار هستید و هم دچار افسردگی هستید. شاید هر مادر دیگری هم همینطور باشد.
    پس با کمک رواندرمانگر سوگواری خود را بخوبی و در مکان امن در کنار روان شناس خود تجربه کنید،
    تا بهبودی کامل اقدام به بارداری مجدد نکنید.

    از اینکه امیدوار هستید خرسندم.

    پاسخ
    یکی بود یکی نبود بهمن ۲۹, ۱۴۰۲ - ۵:۱۰ ب٫ظ

    من ۳ سال که شوهرم مجبورم کرد سقط جنین انجام بدم و هنوز حالم بده دلم یه بچه میخاد بعضی شبا کابوس میبینم نا امیدم خسته ام از زندگی مضطربم احساس میکنم دارم دیوونه میشم نمیدونم چیکار کنم

    پاسخ
    امینه رحمت سکس تراپیست | مشاور فردی | زوج درمانگر | روان درمانگر مشاهده صفحه در پزشک خوب فروردین ۲, ۱۴۰۳ - ۱:۴۶ ب٫ظ

    مادر عزیز بابات از دست دادن فرزندتان ان‌هم به اجبار همسرتان بسیار متاثر ‌و متاسفم.

    ❌قبل از آنکه حال درونی خوبی بدست آورید ،اقدام به بارداری مجدد نفرمایید،
    شما دچار سوگ ناشی از احساسات منفی بیشماری شده اید
    که لازم است احساسات منفی شما که سبب افسردگی ۳ ساله و مزمن شده است توسط درمانگر بهبود یابد.
    فرزنداوری نیاز به آرامش و سلامت درونی مادر دارد، مادری افسرده با چنین حال و هوایی حوصله و انگیزه فرزندپروری ندارد .
    با کمک گرفتن از روان شناس و درمانگر از بروز مشکلات بیشتر پیشگیری کنید .

    پاسخ
    سحر سعيدي دی ۵, ۱۴۰۲ - ۵:۰۰ ب٫ظ

    منم ۶ماه بچم سقط كردم حالي دچار افسرده گي شدم كه حوصله وحال ندارم نميدونم چيكار كنم 😭

    پاسخ
    شهاب افراز مشاور فردی | روانشناس نوجوان | مشاور تحصیلی مشاهده صفحه در پزشک خوب بهمن ۱۷, ۱۴۰۲ - ۱۲:۴۴ ب٫ظ

    سلام، متاسفم تجربه شوگ از دست دادن جنین می‌تونه پیچیده بشه و با توجه به مدت زمان گذشته بهتره ب روانشناس مراجعه کنید تا در گذشتن از این چالش کمکتون کنه.

    پاسخ
    آدینه آذر ۱۳, ۱۴۰۲ - ۳:۳۵ ق٫ظ

    الان یک هفته از سقط گذشته و من احساس خشم دارم نسبت به همه

    پاسخ
    شهاب افراز مشاور فردی | روانشناس نوجوان | مشاور تحصیلی مشاهده صفحه در پزشک خوب بهمن ۱۷, ۱۴۰۲ - ۱۲:۴۴ ب٫ظ

    سلام، متاسفم و با توجه به مدت کمی که گذشته داشتن احساسات شدید و فراگیر کاملا طبیعیه و لازمه به خودتون فرصت بدید، وقت گذروندن با نزدیکاه، ورزش و سرگرمی و تمرین‌های ذهن آگاهی (مایندفولنس)
    https://pezeshkekhoob.com/blog/mindfulness-techniques/
    می‌تونه خیلی بهتون کمک کنه.

    پاسخ
    ناشناس مهر ۲۰, ۱۴۰۲ - ۱:۳۶ ق٫ظ

    منم ۴ماهه بچه سقط کرده ام به فکرشم چیکار کنم

    پاسخ
    مرجان تیر ۱۱, ۱۴۰۲ - ۱:۳۹ ب٫ظ

    چند روزه سقط ناخواسته کردم خیلی عصبی شدم…زود رنج و خیلی هم گریه میکنم..همسرم اصلا بهم توجه نمیکنه و همش باهام بحث می‌کنه خسته شدم از خودم از زندگیم…فقط گریه آرومم می‌کنه و هیچی حالمو خوب نمیکنه..یه دختر پنج ساله دارم که شاهد گریه هامه همش ،دلم برای دخترم میسوزه ..چی کار کنم که مثل قبل یه آدم شاد و پر انرژی بشم🥺😭

    پاسخ
    شهزاد اردیبهشت ۲۱, ۱۴۰۲ - ۴:۱۶ ب٫ظ

    سه سال پیش سقط جنین داشتم و بعد دوبار دیگه حامله شدم و عمدا سقط کردم ولی اون اولی که سقط کردم خیلی ناراحتم میکنه عذاب میکشم دوتا بچه داشتم و مشکلاتی هم ولی الان خودم رو سرزنش میکنم کم خونی گرفتم چربی و قند و تیروئید م بهم ریخته حالم خوب نیست استخوانم انگار شکسته حسرت میخورم پشیمانم چکار کنم

    پاسخ
    ناشناس اسفند ۷, ۱۴۰۰ - ۵:۵۶ ب٫ظ

    مرسی از اطلاعات کامل و جامعتون

    پاسخ

    دیگر مقالات پیشنهادی پزشک خوب