علائم افسردگی در زنان و مردان به شکل‌های مختلفی بروز می‌کند. اما یک سری علائم و نشانه‌های مشترک در بیماران مبتلا به افسردگی وجود دارد. در صورتی که حداقل پنج تا از این علائم و به مدت حداقل دو هفته پایدار باشند، می‌توان با احتمال زیاد تشخیص افسردگی داد. در این مقاله به بررسی علائم این اختلال می‌پردازیم. در صورتی که در خود و اطرافیانتان این علائم را مشاهده می‌کنید به روانشناس مراجعه کنید.
افسردگی چیست؟
غمگین بودن و ناراحتی را نباید با افسردگی یکسان دانست. افسردگی یا افسردگی اساسی پیچیده‌تر از احساس غمگین بودن و ناراحتی است. هر فردی در زندگی دچار احساس ناراحتی می‌شود که چند روز طول می‌کشد و خود به خود از بین می‌رود. اما نشانه های افسردگی متفاوت است. افسردگی باعث اختلال در زندگی روزمره شده و انجام فعالیت‌ها را دشوار می‌کند.
تشخیص بین غم و افسردگی دشوار است. غم و افسردگی ویژگی های مشابه زیادی دارند، اما تفاوت های مهمی بین آنها وجود دارد.
اندوه یک واکنش کاملا طبیعی در برابر فقدان است، در حالی که افسردگی یک اختلال روانی است.
افرادی که اندوهگین می‌شوند احساس غم و اندوه را گاه به گاه تجربه می‌کنند، اما آنها هنوز هم می‌توانند از زندگی لذت ببرند و به آینده امیدوار باشند.
در مقابل، افرادی که افسرده هستند دائما و به شدت احساس غم و اندوه می‌کنند. تقریبا از انجام هیچ کاری لذت نمی‌برند و نسبت به آینده ناامیدند.
علائم افسردگی چیست؟
افسردگی بیماری روانپزشکی جدی و شایع است که احساسات، تفکر، نحوه رفتار و کارایی فرد را در زندگی به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اگر افسرده هستید، ممکن است احساس ناراحتی یا ناامیدی کنید و علاقه خود را نسبت به چیزهایی که قبلاً از آنها لذت می‌بردید، از دست بدهید. این علائم ممکن است هفته ها یا ماه ها ادامه پیدا کند و در کیفیت کار، زندگی اجتماعی و خانوادگی شما تداخل ایجاد کند.
افسردگی می‌تواند علائم زیادی داشته باشد، اما الزاماً همه علائم در یک فرد بروز پیدا نمی‌کند. لازم به ذکر است، برای مشخص شدن تشخیص افسردگی فرد می‌بایست ۵ علامت از علائم افسردگی را به مدت دو هفته متوالی در خود احساس کند. بروز علائم افسردگی در جوانان، کودکان و سالمندان با هم متفاوت است.
شدت علائم افسردگی و مدت زمان پایداری آنها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از نشانه‌های افسردگی عبارتند از:
- احساس غم، پوچی یا اضطراب: این احساسات ادامه دار بوده و با گذشت زمان بهبود پیدا نمی‌کنند.
- احساس بی ارزشی، گناه و ناامیدی: از علائم افسردگی داشتن حس بدبینی نسبت به زندگی و خود یا فکر کردن بیش از حد به ناکامی‌ها و شکست‌ها است.
- احساس ناامیدی: فرد افسرده نسبت به آینده بدبین است و حتی ممکن است به خودکشی فکر کند.
- تحریک پذیری بالا: از نشانه‌های افسردگی می‌توان به بی‌قراری یا بدخلقی بیش از حد معمول اشاره کرد.
- کاهش انگیزه: فعالیت‌ها و سرگرمی هایی که قبلاً لذت‌بخش بودند برای فرد افسرده دیگر جذاب به نظر نمی‌آیند. حتی ممکن است افسردگی منجر به کاهش میل جنسی و اشتها نسبت به غذا شود.
- کاهش انرژی: احساس کندی در حرکت یا خستگی بیش از حد در افسردگی بسیار شایع است. انجام وظایف و مدیریت فعالیت‌های روزمره برای فرد افسرده دشوار است.
- کاهش تمرکز: تمرکز کردن وقتی افسرده هستید دشوار است. خواندن روزنامه یا تماشای تلویزیون سخت‌تر از قبل است. به خاطر سپاری جزئیات یا تصمیم گیری‌های ریز و درشت در این حالت مشکل است.
- تغییر الگوی خواب: فرد افسرده ممکن است خیلی زود از خواب بیدار شود یا نتواند به راحتی به خواب برود. همچنین ممکن است فرد دچار پرخوابی شود.
- تغییرات اشتها: از نشانه‌های افسردگی پرخوری یا کاهش اشتها است. افسردگی اغلب منجر به اضافه وزن یا کاهش وزن می‌شود.
- درد و کوفتگی: سردرد، انقباضات عضلانی، ناراحتی معده یا مشکلات گوارشی از علائم جسمی افسردگی هستند.
- اعتماد به نفس پایین
- میل به گریه یا گریه کردن شدید
- لذت نبردن از زندگی
- احساس اضطراب یا نگرانی
- داشتن افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود
- یبوست
- میل جنسی کم (از دست دادن میل جنسی)
- تغییرات در چرخه قاعدگی
- اجتناب از رابطه با دوستان و شرکت در فعالیت های اجتماعی
- غفلت از سرگرمی‌ها و علائق
- مشکلات در محیط کار و خانه
علائم افسردگی در مردان
مردان کمتر از زنان علائم افسردگی را در خود تشخیص می‌دهند. در واقع مردان بیشتر علائم خود را انکار یا آنها را از اطرافیانشان پنهان می‌کنند. علائم افسردگی شدید در مردان اغلب خود را به صورت عصبانیت، سوء مصرف مواد و اضطراب نشان می‌دهد.
علائم شایع افسردگی در مردان که اغلب نادیده گرفته می‌شود عبارتند از:
- درد جسمی: کمر درد، سردد مکرر، مشکلات خواب، ناتوانی جنسی، اختلال گوارشی
- عصبانیت: بی قراری، حساسیت نسبت به انتقاد، از دست دادن حس شوخ طبعی و خشونت
- رفتارهای پر خطر: افسردگی در مردان منجر به رفتارهای پرخطری مثل رانندگی بی باک، مصرف الکل، سوء مصرف مواد و دارو و رابطه جنسی نا ایمن می‌شود.
علائم افسردگی در زنان
زنان بیشتر از مردان علائم افسردگی را تجربه می کنند. این تفاوت در میزان ابتلا به افسردگی میان زنان و مردان به عوامل اجتماعی، هورمونی و زیستی وابسته است.
افسردگی در زنان به عللی مثل تغییرات هورمونی پیش از قاعدگی، ناباروری، افسردگی بعد از زایمان، تخمک گذاری، استرس، تصویر ذهنی از بدن، مشکلات تیروئید، عوارض جانبی داروها و بیماری‌ها و ناتوانی های مزمن جسمی رخ می‌دهد
سابقه ابتلای خانوادگی به افسردگی، تنهایی و نداشتن حمایت اجتماعی و عاطفی لازم، آسیب‌ها یا سوء استفاده‌های دوران کودکی، مشکلات عاطفی، مصرف الکل، مشکلات خانوادگی و مسائل مربوط به فرزندان، تغییر یا از دست دادن شغل، بازنشستگی، مشکلات مالی، مرگ عزیزان و … همگی از عواملی هستند که در ایجاد علائم افسردگی شدید در زنان نقش دارند.
علائم شایع افسردگی در زنان عبارتند از:
- احساس ناامیدی و درماندگی
- عدم علاقه نسبت به فعالیت‌ها و علایق قبلی
- کاهش یا اضافه وزن قابل مشاهده
- کاهش یا افزایش قابل توجه اشتها
- تغییر الگوی خواب
- عصبانیت و بی‌قراری
- احساس خستگی، کمبود انرژی و کندی حرکت
- کاهش تمرکز، قدرت تصمیم‌گیری و به خاطر سپاری موضوعات مهم
- درد و کوفتگی، سردرد، گرفتگی عضلات، حساسیت پستان‌ها
- افکار خودکشی
علت افسردگی
بروز نشانه های افسردگی در افراد به دلایل مختلفی است. از جمله:
- ساختار مغز: نحوه تبادل اطلاعات توسط اعصاب در مغز و اختلال در عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی می‌تواند باعث ایجاد افسردگی شود.
- ژنتیک: ژن‌های مشخصی در انسان ممکن است بتوانند در ایجاد افسردگی نقش داشته باشند. هرچند که وجود این ژن‌ها لزوماً ابتلا به افسردگی را تضمین نمی‌کند. افسردگی می‌تواند ریشه خاوادگی داشته باشد اما قطعیت ندارد.
- اتفاقات زندگی: اتفاقات مختلفی می‌توانند موجب بروز افسردگی شوند. از دست دادن عزیزان یا رابطه‌های عاطفی سخت می‌توانند از عوامل بروز علائم افسردگی باشند.
- مشکلات دوران کودکی: افرادی که در کودکی تجارب سختی داشته‌اند با احتمال بیشتری افسردگی می‌گیرند.
شدت افسردگی
افسردگی اغلب به تدریج بروز پیدا می‌کند. بسیاری از افراد بدون این که متوجه شوند که دلیل خلق پایین‌شان چیست، سعی می‌کنند با علائم خود کنار بیایند. بعضی اوقات یک دوست یا یکی از اعضای خانواده می‌تواند فرد را به این نتیجه برساند که شرایط روحی خوبی ندارد.
روانپزشکان افسردگی را از نظر شدت در سه سطح توصیف می‌کنند:
۱– افسردگی خفیف: تاثیر کمی در زندگی روزمره شما دارد. علائم افسردگی خفیف مشابه علائم افسردگی شدید و متوسط است. اما ممکن است این علائم در افسردگی خفیف بعضی روزها از بین بروند؛ اما در روزهایی که علائم وجود دارند، آنقر قابل توجه هستند که در فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد می‌کنند.
۲- افسردگی متوسط: تأثیر قابل توجهی در زندگی روزمره شما دارد
۳- افسردگی شدید: گذران عادی زندگی روزمره تقریبا غیرممکن است. تعداد کمی از افراد مبتلا به افسردگی شدید ممکن است علائم روان‌پریشی نیز داشته باشند. در صورتی که علائم افسردگی شدید را مشاهده می‌کنید باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید و هر چه زودتر درمان افسردگی را آغاز کنید.
انواع افسردگی و علائم آن
بیماری افسردگی انواع مختلفی دارد شامل:
– افسردگی پس از زایمان
گاهی اوقات مادران، پدران یا شرکای جدید پس از تولد نوزاد دچار افسردگی می‌شوند. این امر به عنوان افسردگی پس از زایمان شناخته می‌شود و با روشی مشابه با سایر افسردگی ها همراه با درمان های گفتگو و داروهای ضد افسردگی درمان می‌شود.
علائم افسردگی در زنان بعد از زایمان عبارتند از:
- خلق افسرده یا تغییرات خلقی شدید
- گریه بیش از حد
- ارتباط عاطفی اندک با نوزاد
- کناره‌گیری از دوستان و اعضای خانواده
- از دست دادن اشتها یا افزایش بیش از حد اشتها
- ناتوانی در خوابیدن (بی‌خوابی یا پرخوابی)
- خستگی بیش از حد و کاهش انرژی
- کاهش انگیزه
- بی‌قراری و پرخاشگری
- ترس از مادر خوبی نبودن
- درماندگی
- احساس گناه، شرم، بی‌کفایتی و عذاب وجدان
- کاهش توانایی تفکر، تمرکز و تصمیم‌گیری
علائم افسردگی شدید در زنان شامل اضطراب شدید، حملات پانیک، افکار خودکشی، فکر کردن به آسیب زدن به خود و نوزاد است.
– افسردگی دو قطبی
افسردگی دوقطبی که به عنوان «افسردگی – شیدایی» نیز شناخته می‌شود، در اختلال دو قطبی دوره‌هایی از افسردگی و همچنین خلق و خوی بیش از حد بالا (شیدایی) وجود دارد. علائم افسردگی شدید در اختلال دوقطبی مانند افسردگی بالینی است، و حملات شیدایی می‌تواند شامل رفتارهای پرخطر مانند قمار، ولخرجی و داشتن رابطه جنسی غیر ایمن باشد.
– اختلال افسردگی فصلی (SAD)
این اختلال به عنوان «افسردگی زمستانی» نیز شناخته می‌شود، SAD نوعی افسردگی با الگوی فصلی است که معمولاً مربوط به فصل پاییز و زمستان است.
آیا به افسردگی مبتلا هستم؟
اگر بیشتر اوقات روز و بیش از ۲ هفته علائم افسردگی را تجربه کردید، احتمال تشخیص افسردگی وجود دارد و بهتر است به یک روانشناس خوب و یا متخصص روانپزشکی مراجعه کنید.
منابع:
خوانندگان محترم چنانچه سوالی در زمینه انواع اختلالات افسردگی دارید، لطفا در قسمت نظرات مطرح کنید تا در اسرع وقت پاسخگو باشیم.
پزشک خوب، سامانه آنلاین رزرو اینترنتی نوبت از روانشناسان و روانپزشکان و سایر تخصص های حوزه سلامت است که به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در کوتاه ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کرده و وقت خود را به صورت “آنلاین” رزرو نمایید.
پرسش و پاسخ
با سلام من خانم ۴۰ ساله دارای یک فرزند دختر ۲ونیم ساله احساس افسردگی شدید دارم وبه هیچ عنوان از زندگی لذت نمیبرم و در انجام کارهای شخصی و روزانه زندگی و بچه داری شدیدا احساس ناتوانی دارن بطوریکه زندگیم مختل شده خواهشمندم در این زمینه کمکم کنید
سلام ، من ۱۲ سالمه دخترم درست نمیدونم افسردم یا نه . احساس پوچی میکنم از بچگی خیلی زیاد به کارهای هنری علاقه داشتم ولی الان هم بدم میاد هم حوصلشو ندارم ، دوستی ندارم که باهاش حرف بزنم خونوادم رو درسام خیلی حساسن نمیتونم درست تصمیم بگیرم مسائل مهم رو یادم میره حدود ۳ ساله اینجوریم . بی حوصله شدم احساس پوچی کوفتگی و خستگی میکنم کل این سه سال اینجوری بهم گذشته میترسیدم که اگه به کسی بگم مشکل دارم مسخرم کنن یا درکم نکنن حتی مامان بابام . حدود ۱۰ بار به خودکشی فکر کردم و میخواستم اقدام کنم ولی نکردم هرروز گریه میکردم ولی الان دیگه نمیتونم خیلی بغض میکنم ولی گریم نمیاد جاش گلوم درد میگیره . نیاز دارم با یکی دردودل کنم و باهاش حرف بزنم ولی نمیتونم به کسی اعتماد کنم . به آیندم اصلا امیدوار نیستم احساس میکنم هیچی نمیشم و هیشکی دوسم نداره و احساس میکنم مامان بابام فقط برای کار کردن براشون منو به دنیا آوردن . وقتی بهش فکر میکنم کلی دلیل میاد تو ذهنم ولی وقتی میخوام بگم فقط چندتا دلیل برای گفتن دارم . نمیدونم باید چیکار کنم میترسم به مامان بابام بگم . این حسم سه سال ادامه داشته و خیلی هم شدیده واقعا نیاز به کمک دارم ولی میترسم . انگار دنیا با من همراه نیست و از من بدش میاد نمیتونم بخندم کل زندگیم سیاهه . خیلی به کمک نیاز دارم .
سلام من الان حدود ۴ساله افسردگی دارم خوب میشم دوباره بر می گرده با همسرم اختلاف داشتم و دیگه خسته شدم دارو هم خودم دیگه نمی خورم لطفا راهنمایم کنید
نباید سرخود ،دارو رو قطع کرد
درمان کمکی ورزشه.
ورزش پر تحرک
سلام من اضطراب دارم تند خو هستم تحمل زیاد سر وصدا را ندارم بعضی مواقع خیلی غمگین میشم منفی نگر هم هستم
سلام خسته نباشیدهمسرمن حدود ۳سال پیش خواهرش رواز دست داده وابستگی زیادی بی نشون بود از اون موقع به بعد قرص کلروزپام مینداخته و تازه از دام اعتیاد بیرون اومده بود ولی بازقرص مصرف میکنه میشه کمکم کنید
سلام بچه من چهارده ساله است دوماه یاشایدبیشتر دیگه توکوچه نمی ره بادوستهاش بازی کنه اشتهاش خیلی زیادشده بیشتروقت هااینقدردیرمیره دستشویی خودشوکثیف میکنه شب هادیرمی خوابه بیشتروقت هاباخودش میخنده بعضی وقت هم گریه میکنه دراخربچه ام دختره
همسر من مدام به یه نقطه خیره میشه وباخودش حرف میزنم اینم از اغسردگیه یا مشکل دیگه ای داره
سلام، با توجه به فقط یک علامت، نمیتوان تشخیص اختلال گذاشت. در اینطور موارد نیاز به بررسی بیشتر وجود داره. اگر همسرتون حداقل ۵ مورد از موارد گفته سشده رو به مدت حداقل دوهفته نشون دادند، میشه تشخیص افسردگی رو مطرح کرد.