هر سال در جهان میلیون‌ها نفر به افسردگی دچار می‌شوند و جالب است بدانید که اکثریت آن‌ها زن هستند. متاسفانه بسیاری از زنان مبتلا به افسردگی شدید به دنبال درمان بیماری خود نمی‌روند. افسردگی شدید در زنان اختلال شایعی است. در واقع احتمال بروز این بیماری در زنان نسبت به مردان دو برابر است. از هر چهار زن، حداقل یکی از آن‌ها به افسردگی شدید در طول زندگی خود دچار می‌شود.
فهرست
- افسردگی چیست؟
- علائم افسردگی شدید در زنان چیست؟
- علائم شیدایی در زنان
- چرا افسردگی شدید در زنان شایع‌تر است؟
- علت افزایش احتمال افسردگی شدید در زنان چیست؟
- آیا افسردگی ژنتیکی است؟
- تفاوت افسردگی در زنان و مردان
- ارتباط افسردگی و سندرم پیش از قاعدگی
- درمان افسردگی بارداری
- درمان افسردگی شدید پس از زایمان
- افسردگی یائسگی
- درمان افسردگی یائسگی
- درمان افسردگی شدید در زنان چگونه است؟
افسردگی چیست؟
افسردگی یک اختلال خلقی پایدار و جدی است که باعث ایجاد حس غم، ناامیدی، درماندگی و بی‌ارزشی در وجود فرد می‌شود. افسردگی ممکن است علائم خفیف تا متوسط مثل کاهش اشتها، اختلال خواب، کاهش اعتماد به نفس و خستگی یا علائم شدیدتری را ایجاد کند.
علائم افسردگی شدید در زنان چیست؟
علائم افسردگی در زنان عبارت است از:
- احساس غم دائمی، اضطراب و پوچی
- کاهش یا از دست دادن انگیزه نسبت به فعالیت‌ها (مثل رابطه جنسی)
- گریه بیش از حد، بی قراری و تحریک‌پذیری
- احساس گناه، بی‌ارزشی، درماندگی، ناامیدی و بدبینی
- خواب بیش از حد یا کمبود خواب
- کاهش انرژی، خستگی و احساس سستی
- کاهش اشتها و وزن یا پرخوری و اضافه وزن
- فکر کردن به مرگ یا خودکشی / اقدام به خودکشی
- کاهش تمرکز، حافظه و توانایی تصمیم‌گیری
- علائم جسمی که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند؛ مثل سردرد، اختلال گوارشی و دردهای مزمن جسمی
علائم شیدایی در زنان
شیدایی که در اختلال دو قطبی رخ می دهد حالتی همراه با خلق بالا و انرژی بیش از حد است. در اختلال دو قطبی، نوسانات خلقی در بازه‌های زمانی روزانه، هفتگی یا ماهانه از خلق بسیار پایین (افسردگی) تا خلق بسیار بالا (شیدایی) رخ می‌دهند. شیدایی یک مشکل جدی است و به درمان پزشکی احتیاج دارد.
علائم شیدایی عبارتند از:
- خلق بالای غیرطبیعی
- بی‌قراری
- کاهش نیاز به خواب
- پر حرفی
- اغراق و بزرگنمایی در صحبت کردن
- افکار مشوش و ذهن شلوغ
- افزایش فعالیت (از جمله فعالیت جنسی)
- افزایش قابل توجه انرژی
- رفتارهای ریسکی به دلیل تضعیف قدرت قضاوت
- رفتارهای اجتماعی نامناسب
افسردگی دو قطبی چیست؟ | علائم، تشخیص و درمان اختلال دو قطبی
چرا افسردگی شدید در زنان شایع‌تر است؟
افسردگی پیش از دوران نوجوانی در دختران و پسران با احتمال مساوی رخ می‌دهد. با رسیدن دوران بلوغ، احتمال بروز افسردگی در دختران به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
برخی متخصصان باور دارند که بیشتر بودن احتمال بروز افسردگی در زنان به دلیل تغییرات هورمونی است که در طول زندگی آن‌ها ایجاد می‌شود. این تغییرات در دوران بلوغ، بارداری، یائسگی، زایمان و سقط ممکن است ایجاد شوند. همچنین تغییرات هورمونی که هر ماه در طول چرخه قاعدگی رخ داده و منجر به سندرم پیش از قاعدگی یا PMS و اختلال ملال پیش از قاعدگی یا PMDD می‌شوند، می‌توانند باعث بروز علائم افسردگی، اضطراب و نوسانات خلقی شده و در روند زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کنند.
علت افزایش احتمال افسردگی شدید در زنان چیست؟
عوامل متعددی می‌توانند ریسک بروز افسردگی را در زنان افزایش دهند. عواملی مثل قدرت باروری، ژنتیک، عوامل زیستی، عوامل فردی و ویژگی‌های خاص روانی و شخصیتی. همچنین مادران شاغل بیشتر از سایرین از استرس منجر به افسردگی رنج می‌برند. سایر عواملی که احتمال بروز افسردگی را افزایش می دهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی ابتلا به اختلالات خلقی
- سابقه ابتلا به اختلالات خلقی در اوایل دوران بلوغ
- از دست دادن والدین پیش از ده سالگی
- فقدان حمایت اجتماعی
- استرس‌ها و مشکلات زمینه‌ای مثل از دست دادن شغل، مشکلات عاطفی، جدایی و طلاق
- آزار جنسی یا جسمی در دوران کودکی
- مصرف داروهای خاص
برخی از خانم‌ها به افسردگی بعد زایمان مبتلا می‌شوند. برخی به افسردگی فصلی (اختلال SAD) مبتلا می‌شوند. افسردگی بخشی از اختلال دو قطبی است.
افسردگی شدید چه علائمی دارد؟ | ۸ علامت افسردگی شدید
آیا افسردگی ژنتیکی است؟
افسردگی می‌تواند ریشه خانوادگی داشته باشد. احتمال بروز افسردگی در زنان دارای سابقه خانوادگی بیش از مردان است و معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ سالگی آغاز می‌شود. با اینحال همیشه نمی‌توان ارتباط ژنتیکی یا وراثتی مشخصی برای توضیح افسردگی و علت ایجاد آن پیدا کرد.
تفاوت افسردگی در زنان و مردان
افسردگی در زنان و مردان به شکل متفاوتی ایجاد می‌شود:
افسردگی شدید در زنان زودتر رخ می‌دهد، مدت طولانی تری باقی می‌ماند، احتمال برگشت آن بیشتر است و با اتفاقات استرس‌زای زندگی و تغییرات فصلی بدتر می‌شوپ.
زنان در دوران افسردگی احساس گناه بیشتری را تجربه می کنند و بیشتر به خودکشی فکر می‌کنند. با اینحال کمتر از مردان اقدام به خودکشی می‌کنند.
افسردگی در زنان با احتمال بیشتری نسبت به مردان به اختلالات اضطرابی مثل پانیک، فوبیا و اختلالات خوردن مرتبط است.
ارتباط افسردگی و سندرم پیش از قاعدگی
از هر چهار زن، سه نفر به سندرم پیش از قاعدگی یا PMS مبتلا می‌شوند. اختلال PMS همراه با علائم روانی و جسمی است که پیش از شروع قاعدگی فرد را درگیر می‌کنند. این سندرم اغلب در دهه بیست تا سی زندگی ایجاد می‌شود.
سه الی پنج درصد خانم ها اختلال ملال پیش از قاعدگی یا PMDD را تجربه می‌کنند. این اختلال یک نوع شدید از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است که همراه با علائم روانی و جسمی است که هفت تا ده روز پیش از خونریزی شدیدتر می‌شوند.
با ایکه ارتباط دقیق میان این اختلالات و افسردگی چندان روشن نیست، می‌توان گفت ناهنجاری در عملکرد مدارهای مغزی که مسئول کنترل خلق هستند به همراه تغییرات سطح هورمون‌ها می‌تواند منجر به افسردگی شود.
درمان اختلال پیش از قاعدگی (PMS) و PMDD چیست؟
بسیاری از خانم هایی که از افسردگی شدید همراه با PMS یا PMDD رنج می‌برند، با ورزش کردن یا مدیتیشن بهبود می‌یابند. افرادی که علائم شدیدتری دارند با دارو، رواندرمانی فردی، گروه‌درمانی و تکنیک‌های مدیریت استرس بهتر می‌شوند.
آیا افسردگی در بارداری هم رخ می‌دهد؟
احتمال بروز افسردگی شدید در زنان باردار به اندازه سایر خانم‌ها است. عواملی که ریسک بروز افسردگی در بارداری را افزایش می‌دهند عبارتند از:
- سابقه افسردگی یا PMDD
- سن بارداری
- حمایت اجتماعی ناکافی
- تردید در بارداری
- مشکلات با همسر
ارتباط افسردگی و بارداری
تاثیر افسردگی بر بارداری عبارت است از:
- افسردگی می‌تواند در روند مراقبت مادر از خود در طول بارداری تداخل ایجاد کرده و باعث کاهش کیفیت خواب و تغذیه شود.
- افسردگی بارداری می‌تواند باعث مصرف مواد مخدر، داروهای غیر مجاز و الکل شود که سلامت جنین را به خطر می‌اندازند.
- افسردگی برقراری ارتباط عاطفی با نوزاد را دشوار می‌کند.
افسردگی بعد از زایمان | علائم افسردگی بعد از زایمان
تاثیر بارداری بر افسردگی عبارت ست از:
- استرس بارداری می‌تواند موجب افسردگی، برگشت یا بدتر شدن علائم افسردگی شود.
- افسردگی در طول بارداری خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش می‌دهد.
درمان افسردگی بارداری
آماده شدن برای ورود نوزاد به خانه همراه با حجم عظیمی از کارها است. اما سلامت مادر از همه چیز مهم‌تر است. بهتر است در انجام کارها از دیگران کمک بگیرید و وظایفتان را محدودتر کنید. همچنین صحبت کردن درباره آنچه که آزارتان می دهد بسیار مهم است. صحبت با شریک عاطفی، یک دوست و اعضای خانواده.
اگر احساس غم و اضطراب می‌کنید به رواندرمانگر مراجعه کنید. شواهد نشان می دهند که قرص‌های ضد افسردگی فعلی هم می توانند برای درمان افسردگی در بارداری مفید و بی‌خطر باشند. افسردگی درمان نشده می‌تواند مادر و نوزاد را در معرض خطر قرار دهد. گاهی الکتروشوک درمانی (ECT) و تحریک مغناطیسی (TMS) برای درمان افسردگی شدید خانم‌ها در بارداری استفاده می‌شوند.
درمان افسردگی شدید پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان یا افسردگی بعد از تولد را می توان مانند سایر انواع افسردگی به کمک رواندرمانی و دارو درمانی، درمان کرد. در صورتی که مادر شیرده باشد، تصمیم به مصرف داروی ضد افسردگی باید با مشورت روانپزشک و بعد از بررسی مزایا و معایب آن گرفته شود. بسیاری از داروهای ضد افسردگی به مقدار خیلی کمی وارد شیر مادر می‌شوند و تاثیر آن‌ها بر نوزاد چندان مشخص نیست.
مصرف داروی ضد افسردگی در شیردهی | مزایا و معایب
افسردگی یائسگی
مرحله پیش یائسگی در دهه چهل زندگی خانم‌ها شروع می‌شود. این دوران تا زمانی که خونریزی به مدت حداقل یک سال قطع و خانم یائسه شود ادامه می‌یابد.در یک تا دو سال آخر پیش یائسگی کاهش استروژن شدت می‌یابد. در این مرحله بسیاری از خانم ها علائم یائسگی را تجربه می‌کنند.
عدم تولید استروژن در دوران پیش از یائسگی باعث بروز تغییرات جسمی و روانی مثل اضطراب و افسردگی می‌شود. همچنین احساس گر گرفتگی، سنگین شدن یا سبک شدن خونریزی در پریود و بی‌نظمی یا قطع پریود هم از جمله علائم جسمی قبل از یائسگی هستند.
درمان افسردگی یائسگی
برای بهبود و درمان علائم افسردگی شدید بعد از یائسگی راه‌های متعددی وجود دارد. این راه‌ها به شما کمک می کنند تا با استرس، افسردگی و نوسانات خلقی مقابله کنید:
- به طور منظم ورزش کنید و غذاهای سالم بخورید.
- در فعالیت های شرکت کنید که حس موفقیت را در وجودتان زنده کند.
- از تکنیک‌های آرامش‌بخشی مثل یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق کمک بگیرید.
- برای پیشگیری از تعریق شبانه و اختلال در خواب، اتاق خوابتان را خنک نگه دارید.
- از دوستانتان، اعضای خانواده یا روانشناس حمایت عاطفی دریافت کنید.
- با خانواده و اجتماع در ارتباط بوده و روابط دوستانه‌تان را تقویت کنید.
- داروها، ویتامین‌ها و مکمل های تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید.
- برای پیشگیری از گر گرفتگی لباس‌های گشاد و خنک بپوشید.
افسردگی و عوارض روحی دوران یائسگی
درمان افسردگی شدید در زنان چگونه است؟
روش های مختلفی برای درمان افسردگی وجود دارد. درمان به کمک داروهای ضد افسردگی، رواندرمانی فردی، الکتروشوک درمانی و تحریک مغناطیسی مغز.
روانشناس یا روانپزشک بهتر از هر فرد دیگری می تواند بهترین شیوه درمانی را برای شما تجویز کند. در صورتی که در انتخاب متخصص تردید دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید و به صورت آنلاین از بهترین روانشناسان ایران نوبت مشاوره دریافت کنید:
منبع:
پرسش و پاسخ
سلام خیلی مفید بود ممنون