فرزندان و طلاق، با کودکمان بعد از جدایی چگونه رفتار کنیم؟
طلاق یکی از استرس زا ترین اتفاقاتی است که ممکن است برای هر فرد متاهلی رخ دهد. در این بین اگر شما صاحب فرزندی نیز باشید، دغدغه های فکری بیشتری در رابطه با تاثیرات جدایی بر فرزندان تجربه خواهید کرد.
زیرا طلاق آشفتگی های عاطفی و هیجانی زیادی برای کل خانواده ایجاد میکند، اما برای بچه ها، اوضاع می‌تواند کاملا ترسناک، گیج کننده و ناامیدکننده باشد.
کودک شما ممکن است احساس کند که دنیای او زیر و رو شده است و حتی اضطراب و ترس وجودش را فرابگیرد. اما شما می‌توانید با تعامل مسئولانه با همسر خود، سازگاری فرزندانتان را افزایش دهید.
در مقاله های قبلی در رابطه با علت های طلاق زوجین و مخاطرات هیجانی و روانی طلاق و راهکارهای کاهش آن با شما صحبت کردیم، در این مقاله نیز با پزشک خوب همراه باشید و این توصیه‌های عملی را برای کاهش مخاطرات طلاق در کودکان را مدنظر قرار دهید:
چگونه خبر جدایی و طلاق را به فرزندان اعلام کنیم؟
با فرزند و همسر خود بنشینید و توضیح دهید که قصد دارید طلاق بگیرید و جدا شوید. صادقانه و ساده، متناسب با سن فرزندتان صحبت کنید، اما جزئیات آسیب زا را کنار بگذارید.
اگر فرزند شما سن کمی دارد، دقت کنید که کودکتان بفهمد که طلاق اتفاقی است که فقط بین بزرگسالان رخ می‌دهد.
به طور مکرر به کودک خود یادآوری کنید که او هیچ کار اشتباهی انجام نداده که منجر به جدایی شما شود و یادآور شوید که هر دوی شما او را بیش از همیشه دوست دارید.
همچنین به معلم، مشاور مدرسه و دکتر کودکتان در مورد جدایی از همسرتان بگویید. آنها می‌توانند رفتار و نگرانی های فرزند شما را مشاهده کنند، شما را درباره هر گونه نگرانی به روز نگه دارند و راهنمایی ارائه دهند.
لیست بهترین روانشناسان کودک در سراسر کشور
لیست بهترین مشاوران در زمینه کاهش تاثیرات طلاق در سراسر کشور
انتظار ترکیبی از انواع واکنش‌ها از سمت فرزندان را داشته باشید
در ابتدا، فرزند شما ممکن است بیشتر به مسائل عینی علاقمند باشد و سوالاتی از این قبیل بپرسد:
- من کجا و با کی زندگی کنم؟
- آیا باید مدرسه را عوض کنم؟
- چه کسی مرا به کلاس شنا می‌برد؟
زمانی که شرایط طلاق را مشخص می‌کنید، تا جایی که ممکن است از برنامه روتین فعلی فرزندانتان مراقبت کنید و سعی کنید در برنامه های او تغییرات عمده و چشمگیری ایجاد نشود.
دانستن این که باید انتظار چه چیزهایی داشته باشد به کودک شما کمک خواهد کرد که احساس امنیت بیشتری بکند.
تاثیرات طلاق بر فرزندان
- کودکان خردسال
کودکان خردسال اغلب در درک این موضوع که چرا باید بین دو خانه دائم در رفت و آمد باشند، گیج شوند. آنها ممکن است نگران باشند که اگر والدینشان یکدیگر را دوست نداشته باشند، ممکن است روزی از دوست داشتن آنها نیز دست بکشند.
همچنین کودکان کم سن ممکن است بدقلق و بدخلق شوند و یا دچار مشکلات خواب شده و شب ها مکررا از خواب بیدار شوند.
مشکلات خواب کودکان و راهکارهای درمانی
- کودکان سنین پیش‌دبستانی و مدرسه
یک کودک در سن پیش‌دبستانی ممکن است به کمک بیشتری نیاز داشته باشد تا درک کند که او باعث طلاق نشده است و مطمئن شود که انجام هیچ کاری نمی‌تواند شما و همسر سابق شما را به هم برگرداند.
بچه های مدرسه ای ممکن است نگران باشند که جدایی شما تقصیر آنهاست. ممکن است آنها از اشتباه کردن بترسند یا ممکن است تصور کنند که اشتباهی انجام داده اند که منجر به طلاق شده است.
در این سن، کودکان ممکن است خشم بیشتری ابراز کنند و سرزنش تان کنند. آنها ممکن است نگران این باشند که چه اتفاقی در آینده برای شما و همسر شما خواهد افتاد و در مورد بازگشت شما خیال‌پردازی کنند.
- نوجوانان
نوجوانان ممکن است نسبت به طلاق و تغییراتی که ایجاد میکنند واکنش های واضح تری نشان بدهند. اغلب کاملا عصبانی می‌شوند.
و حتی ممکن است دچار دوره های افسردگی شوند.
اغلب نوجوانان ممکن است یکی یا هر دوی والدین را مقصر جدایی بدانند، باورهای بنیادین خود را زیر سوال ببرند و دست به رفتارهای پر خطری مثل سو مصرف مواد مخدر، اعتیاد به اینترنت، فرار و رابطه جنسی بدون چارچوب بزنند.
البته هر موقعیتی در هر خانوداه ای منحصر به فرد و مختص به همان خانواده است. به عنوان مثال، در شرایط تعارضات شدید، ممکن است فرزندان از جدایی شما احساس آرامش کنند.
در هر صورت فرزند شما در هر سنی که هست، او را تشویق کنید تا احساسات خود را تا جایی که ممکن است آزادانه بیان کند و شما نیز سعی کنید بیانات کودک خود را قضاوت نکنید و نکته مهم تر اینکه: تا جای ممکن در حضور فرزندان مشاجره نکنید و زندگی را برای آنها تبدیل به صحنه مبارزه نکنید.
نحوه سازگاری فرزند شما بعد از طلاق بستگی به این دارد که شما و همسر سابق تان چگونه به عنوان پدر و مادر با هم دیگر ارتباط برقرار کنید و در امور فرزندان با هم دیگر هم‌کاری کنید. گاهی ممکن است فرزندان نتوانند با موضوع جدایی والدین کنار بیایند و غم و خشم و اندوه یا استرس زیادی را برای مدت طولانی تجربه کنند، به این حالت، اختلال سازگاری می‌گویند.
اختلالات روانی در فرزندان طلاق
کودکانی که فرزند طلاق به حساب می‌آیند، ممکن است مشکلات رفتاری و اختلالات روانی زیادی داشته باشند که در ادامه به بیان هر یک می‌پردازیم.
- برون ریزی کودک: اختلاف نظر، دعوا و مشاجره دائم بین زن و مادر باعث میشود که آنها یکدیگر را شریک مناسبی برای ادامه زندگی ندانند و تصمیم به جدایی بگیرند. در طی تمامی این مسیر‌ها، فرزندان شاهدان اصلی دعوا‌ها و مشاجرات مداوم والدین هستند و همین امر باعث میشود تا خصلت پرخاشگری در این افراد شکل گیرد.
- لجبازی و نافرمانی: فرزندان طلاق همواره از والدین خود به خاطر تصمیم نادرست و خودخواهانه خود، شاکی هستند و هیچگاه آنها را نمی‌بخشند. این افراد برای نشان دادن میزان خشم و عصبانیت خود نسبت به وقایع پیش آمده، به نافرمانی از پدر و مادر خود می‌پردازند.
- انزوا: یکی از عوارض طلاق در کودکان، درون‌ریزی آنها است. فرزند طلاق ترجیح می‌دهد که در جمع‌های شلوغ و مهمانی‌ها شرکت نکند و بیشتر زمان خود را در تنهایی به سر ببرد. این احساس انزوا و علاقه به تنهایی در نهایت می‌تواند باعث بروز افسردگی و اضطراب در فرد شود.
- احساس گناه: برخی از کودکان خود را عامل جدایی والدین می‌دانند؛ چرا که آنها عقیده دارند اگر در زندگی والدین خود نبودند، آنها راحت‌تر از یکدیگر جدا می‌شدند. این افکار باعث ایجاد احساس گناه در فرزند طلاق میشود.
هرگز فراموش نکنید که مشکلات رفتاری فرزند طلاق باید زیر نظر یک متخصص در همان روز‌های ابتدایی حل شود تا باعث بروز مشکلات عمیقتر در زندگی آینده او نشود.
مشکلات فرزندان طلاق در بزرگسالی
طلاق والدین از جمله موضوعاتی است که نقش بسیار جدی در زندگی فرزندان یک خانواده دارد و تاثیرات مستقیمی در خلق و خوی و شخصیت فرزند خانواده می‌گذارد. جدایی زن و مرد تغییرات زیادی در زندگی کودکان ایجاد میکند؛ که باعث بروز چالش‌های زیادی در بزرگسالی آنها میشود. در ادامه به بیان برخی از مشکلات فرزندان خانواده‌های طلاق در سنین بزرگی می‌پردازیم.
۱-کودکی که طعم تلخ تنش‌های زندگی ناخوشایند خانوادگی را چشیده و در نهایت والدین او از یکدیگر جدا می‌شوند؛ ممکن است نسبت به مقوله ازدواج واکنش‌های متفاوتی نسبت به سایر افراد نشان دهد. این افراد به ازدواج و ایجاد یک رابطه عاطفی پایدار بسیار شکاک هستند و همواره برای شروع یک زندگی جدید دچار تردید هستند و از اعتماد به نفس کمی برخوردارند. چرا که آنها احساس ترس دارند که مبادا خودشان هم در دام طلاق بیفتند و تجربه تلخ والدینشان برای آنها تکرار شود.
۲-در مواردی پیش میآید که مقوله طلاق باعث میشود والدین نسبت به تربیت فرزندان خود کوتاهی کنند. شکلگیری هویت و شخصیت کودکان بر رفتار دوران بزرگسالی آنها بسیار تاثیرگذار است. پس والدینی که تصمیم به جدایی از یکدیگر می‌گیرند باید همواره یک روش تربیتی صحیح برای فرزندان خود در نظر گیرند تا مانع از آسیب رسیدن به هویت و شخص فرزند در سنین بزرگسالی شود.
۳-کودکانی که فرزندان طلاق هستند؛ همواره دارای خصوصیاتی چون اضطراب و رفتارهای پرخاشگرانه می‌باشند که ممکن است تا سنین بزرگسالی آنها ادامه پیدا کند. والدین با مراجعه به متخصصین این حوزه و مشورت با آنها، می‌توانند گام‌های موثر و مناسبی در جهت رفع این خصوصیات از وجود فرزندان خود بردارند.
۴-کودک طلاق همواره دارای یک خلا روحی از سنین کودکی تا بزرگسالی است. این خلا به دلیل عدم حضور والدین در کنار هم و نبود عشق و علاقه در بین آنها، در وجود او ریشه دوانده است.
تمامی موارد ذکر شده ممکن است با سطوح و شدت متفاوت در شخصیت هر فرزند طلاق پدید بیاید؛ اما بدین معنا نیست که هر کودکی که والدینش از یکدیگر جدا شدند حتما در آینده مشکلاتی به همراه دارد و در ازدواجش شکست خواهد خورد. والدین می‌توانند با رعایت نکات تربیتی فرزندان و افزایش اعتماد به نفس در آنها، از بروز مشکلات و آسیب‌های زمان بزرگسالی جلوگیری کنند.
چگونه صدمات طلاق برای کودکان را کاهش دهیم؟
- به رابطه فرزندان با همسر سابق تان احترام بگذارید.
- در مورد همسر سابق خود در مقابل فرزند بد صحبت نکنید.
- کودک خود را به زور مجبور نکنید که یکی از دو طرف را انتخاب کند.
- در مورد مسائل مربوط به سرپرستی و حمایت از کودکان در حضور خودش بحث و گفتگو نکنید.
- کودک خود را برای کسب اطلاعات مخفیانه در مورد همسر سابقتان تحت فشار قرار ندهید.
- از کودک خود به عنوان وسیله برای صدمه زدن به والد دیگر استفاده نکنید.
- قوانینی که برای فرزندان وضع کردید را دقیق اجرا کنید و چشم پوشی نکنید.
ازدواج با بچه‌های طلاق
ازدواج با فرزندان طلاق برای بسیاری از افراد موضوعی نگران کننده است. بسیاری از افراد همواره تصور میکنند که فرزندان طلاق به دلیل داشتن تجربه خانوادگی ناموفق، افراد نامناسبی برای انتخاب همسر هستند و نمی‌توانند زندگی زناشویی موفقی داشته باشند. اما باید بدانید که تمام این حرف‌ها حدس و گمان است و با مراجعه به مشاور ازدواج، بررسی میزان اعتماد فرد در رابطه و انتظار او از زندگی مشترک میتوان زندگی موفقی تشکیل داد.
آیا ازدواج با فرزند طلاق همواره به شکست ختم میشود؟
طلاق والدین همواره موضوعی آسیب‌زا برای فرزند خانواده به حساب میآید و باعث بروز پیامد‌های متفاوتی در فرد میشود. اما این اتفاق به تنهایی تعیین کننده سرنوشت فرد نمی‌باشد و همه فرزندان طلاق دارای زندگی‌های ناموفقی نیستند.
عوامل زیادی تعیین کننده نحوه برخورد و رفتار فرزندان طلاق، پس از جدایی والدینشان است؛ پس تنها بر اساس بروز واقعه طلاق در زندگی گذشته این فرزندان، نمی‌توان درباره نحوه برخورد و رفتار آینده آنها قضاوت کرد.
در هنگام ازدواج با فرزندان طلاق، به چه مواری باید دقت کرد؟
فرزندان طلاق در زندگی خود همواره دچار بحران‌های روحی و شخصیتی زیادی بودند؛ که همین موضوعات باعث تاثیرگذاری بر نحوه عملکرد آنها در روابط عاطفی میشود. برای شناخت بهتر روحیات یک فرزند طلاق به عنوان همسر، به بیان برخی نکات می‌پردازیم.
میزان اعتماد فرزندان طلاق در روابط عاطفی
مقوله طلاق در موارد زیادی باعث آسیب رساندن به اعتماد فرزند خانواده میشود و برای سازگاری کودک با شرایط جدید نیازمند مراقبت‌های روانی والدین از فرزند خانواده هستیم. کودکانی که توسط والدین خود نادیده گرفته می‌شوند و به شرایط روانی آنها توجهی نمی‌شود؛ در زمان بزرگسالی دچار مشکل خواهند شد و در جهت رفع آن گام برنمی‌دارند. این افراد در بیشتر اوقات در روابط عاطفی خود دچار مشکل می‌شوند.
“ترس از دست دادن” و “عدم اطمینان” از جمله علائمی است که باعث آسیب رساندن به روابط عاطفی فرد میشود. اگر هر یک از این علائم را در رابطه عاطفی خود مشاهده کردید؛ حتما به یک روانشناس مراجعه کنید. روانشناس مربوطه به هر یک از شما کمک میکند تا پیش از تصمیم‌گیری و شروع زندگی مشترکتان، از بحران‌ها و ابهامات شخصی عبور کنید و در جهت شروع یک زندگی جدید و مطمئن گام بردارید.
پذیرش طلاق والدین از سمت فزرندان
میزان پذیرش واقعه طلاق از سمت فرزند خانواده، تاثیر بسزایی در روحیه و موفقیت روابط عاطفی او در زندگی آینده‌اش دارد. جالب است بدانید پذیرش وقایع، آسیب‌ها و مشکلات منفی از مواردی است که در سلامت روان انسان‌ها بسیار تاثیرگذار است.
افرادی که با وجود گذشت سال‌ها از موضوع جدایی پدر و مادر خود، هنوز با آن درگیر هستند و احساس خشم و نفرت زیادی نسبت به این مسئله دارند؛ از نظر روانی بسیار آسیب‌پذیر هستند. این موضوع باعث بروز مشکلات زیادی در زندگی شخصی آنها شده و ازدواج این افراد را تحت تاثیر قرار خواهد داد. توصیه میشود پیش از شروع زندگی مشترک یک فرزند طلاق، مشکلات او توسط یک روانشناس بررسی گردد تا آینده فرد دچار وقوع اتفاقات ناخوشایند نشود.
انتظارات فرزند طلاق از زندگی مشترک خود
هر دختر و پسری پیش از ازدواج باید انتظارات خود را شناسایی کرده و با فرد مقابل خود در میان بگذارد و پاسخ او را با دقت گوش دهد. در واقع بیان دقیق و جزئی توقعات طرفین و پرهیز از کلی گویی باعث شفافیت خواسته‌های هر فرد میشود. ممکن است فرزند طلاق تحت تاثیر جدایی والدینش، دارای انتظارات غیرمنطقی از طرف مقابل خود باشد. پس هر چه شفاف‌تر خواسته‌های خود را بیان کنید و نیاز‌های طرف مقابل را بشناسید؛ راحت‌تر به یک نتیجه مناسب می‌رسید.
محیط زندگی فرزند خانواده پس از طلاق والدین
محیطی که فرزند خانواده، پس از طلاق والدین خود در آن رشد میکند؛ تاثیر بسزایی در شکلگیری شخصیت و روحیات او دارد. افرادی که پس از جدایی والدین خود، آموزش‌هایی برای ساختن یک زندگی جدید می‌بینند؛ نسبت به سایر فرزندان طلاق موفقیت بیشتری در روابط عاطفی آینده خود دارند.
آموزش و تربیت صحیح، آسیب‌های روانی ناشی از جدایی والدین را جبران میکند و باعث شکلگیری یک شخصیت درست میشود.
چه موقع به متخصص مراجعه کنیم؟
با وجود این واقعیت که طلاق برای خانواده ها دشوار است، اما جدا نشدن به خاطر بچه ها، در برخی موارد آنها را در معرض خطر سلامت روان و مشکلات رفتاری بیشتری قرار می‌دهد.
در پی جدایی والدین نیز، طبیعی است که بچه ها دچار سردرگمی های احساسی و رفتاری شوند. اما اگر مشکلات خلقی یا رفتاری فرزندتان ادامه دار شد، حتما در سریع ترین زمان از متخصصین کمک بگیرید.
با صحبت کردن با متخصص روانشناس کودک و یا روانشناس نوجوان شروع کنید.
رواندرمانی و یا درمان فردی ممکن است به فرزند شما کمک کند هیجانات و یا اضطراب خود را کنترل کند.
خانواده درمانی نیز ممکن است برای رفع تغییرات ناشی از طلاق توصیه شود. برخی از جوامع همچنین گروه های حمایتی را برای بچه های طلاق ارائه می‌دهند.
گروه های حمایتی به بچه ها در گروه های سنی خاص اجازه می دهند با بچه های دیگری که ممکن است تغییراتی مشابه در ساختار خانواده تجربه کنند، ملاقات و گفتگو کنند و از تجربیات یکدیگر بهرمند شوند.
به خاطر داشته باشید حمایت هر دو والد، بهترین ابزار برای کاهش دادن چالش‌های طلاق است.
اگر تجربه مشابهی داشته اید و نکاتی را امتحان کرده اید که نتایج خوبی به همراه داشته، لطفا در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
فرزند طلاق چه احساسی نسبت به مقوله ازدواج دارد؟
این افراد به ازدواج و ایجاد یک رابطه عاطفی پایدار بسیار شکاک و از اعتماد به نفس کمی برخوردارند. چرا که آنها احساس ترس دارند که مبادا خودشان هم در دام طلاق بیفتند و تجربه تلخ والدینشان برای آنها تکرار شود.
چرا کودک طلاق در بیشتر موارد دارای خلا روحی است؟
در اغلب موارد فرزند طلاق از سنین کودکی تا بزرگسالی دارای یک خلا روحی است. این خلا به دلیل عدم حضور والدین در کنار هم و نبود عشق و علاقه در بین آنها، در وجود او ریشه دوانده است.
آیا تمامی ازدواجهای فرزندان طلاق به شکست منجر میشود؟
طلاق والدین همواره یک موضوع ناراحتکننده برای فرزند خانواده به حساب میآید که ممکن است باعث بروز خطراتی در زندگی آینده فرد شود. اما با مراجعه به متخصص و مشاوره مداوم میتوان از سنین کودکی، جلوی عوارش ناگوار را گرفت و فرد را برای تشکیل خانوداه در آینده آماده کرد.
محیط زندگی فرزند طلاق، چه تاثیری در شکلگیری شخصیت او دارد؟
محیط زندگی جایی است که فرزند یک خانواده در آن رشد میکند و شخصیت و روحیات او شکل میگیرد. فرزندانی که پس از جدایی والدین خود در یک محیط آرام و مملو از آموزشهای سبک زندگی جدید لحظات خود را سپری میکنند؛ از موفقیت بیشتری برخوردار هستند.
پزشک خوب، سامانه آنلاین رزرو از روانشناس و روانپزشک و سایر تخصص های حوزه سلامت است که به شما کمک میکند بهترین متخصصان را در کوتاه ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کرده و وقت خود را به صورت “آنلاین” رزرو نمایید.
پرسش و پاسخ
مرسی از اطلاعات کامل و جامعتون