ترس از تنهایی در کودکان؛ چگونه به کودکم کمک کنم تا از تنهایی نترسد؟

ترس از تنهایی از سن خاصی در کودکان ایجاد می‌شود. بسیاری از کودکان از اینکه تنهایی بخوابند می‌ترسند. والدین گاهی اوقات مجبورند که هر شب تا زمانی که کودک به خواب می‌رود پیش او بمانند. گاهی اوقات حتی کودک می‌خواهد که پیش پدر و مادرش بخوابد. و یا پدر/مادر کنار کودک بمانند. قابل درک است که والدین بعد از مدتی از این وضعیت ناامید شوند. حریم خصوصی زناشویی کم و همچنین نحوه خواب غیر صحیح آن‌ها در کنار کودک همه چیز را سخت‌تر می‌کند. به اشتراک گذاشتن یک تخت با کودک می‌تواند خسته کننده باشد.

شاید این شرایط برای زمانی که کودک نوپا است امری طبیعی باشد. علاوه بر این امر می‌تواند باعث ایجاد وابستگی بیش از حد در کودکان شود. والدین می‌خواهند که کودکشان اعتماد به نفس داشته باشند و از تنهایی نترسند. در این مقاله به بررسی ترس کودکان از تنهایی و راه‌حل‌هایی برای آن می‌پردازیم.

‌

ترس از تنهایی کودک

ترس از تنهایی در کودکان و نوجوانان مسئله‌ای است که دو دهه اخیر توجه محققان را به خود جلب کرده است. احساس تنهایی و ترس از آن، یک مسئله جهانی و رایج است. ترس از  تنهایی کودک باعث ایجاد اضطراب و پریشانی می‌شود. ترس از تنهایی بخشی طبیعی از رشد کودکان است. ترس از تنهایی کودک زمانی اتفاق می‌افتد که کودک از والدین خود دور بماند و همانطور که گفته شد این امر سبب ایجاد احساس اضطراب و پریشانی در کودک می‌شود.

بسیاری از کودکان در مواجه با افراد جدید و دوری از خانواده دچار ترس و اضطراب می‌شوند. ترس از جدایی معمولا قبل از اولین تولد کودک شروع می‌شود و می‌تواند تا ۴ سالگی، کودک این احساس را داشته باشد. شدت و دوره‌ی زمانی که این احساس به طول می‌انجامد از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. اگر ترس از تنهایی تا بزرگسالی ادامه یابد می‌تواند به اختلال اضطراب جدایی تبدیل شود. علائم اضطراب جدایی در کودکان و بزرگسالان یکسان است. برای کودکان، اضطراب جدایی اغلب با ترس شدید یا اضطراب از دوری از والدین یا مراقبان همراه  است. برای والدین ترس از جدایی معمولا هنگام دوری از شریک زندگی و کودکانشان رخ می‌دهد.

چگونه به کودکم کمک کنم تا از تنهایی نترسد؟

هنگامی که کودک شما از تنهایی می‌ترسد شما می‌توانید اقدامات زیر را برای کاهش ترس او انجام دهید:

• هنگامی که کودک نوپا و یا پیش دبستانی شما از تنها بودن می‌ترسد سعی کنید به او بگویید که همه چیز روبه راه است و شما کنار او هستید و همچنین با به آغوش کشیدن او و استفاده از کلمات عاطفی احساس امنیت را به کودک خود برگردانید.
• در حالتی که کودک خود را در آغوش دارید اجازه دهید که به افراد جدید عادت کند و همچنین اجازه دهید که احساس امنیت داشته باشد. بعد از مدتی فرد جدید دیگر برای او یک غریبه نیست.
• در ابتدا اجازه دهید کودک نوپای شما برای مدت کوتاهی از شما دور باشد. وقتی لازم بود که از کودک خود جدا شوید به او بگویید که به زودی بر می‌گردید. با یک لبخند او را ترک کنید و این اطمینان خاطر را به او بدهید که همیشه باز خواهید گشت.
• برای کودکی که از تنهایی هنگام خواب می‌ترسد یک برنامه آرام سازی قبل از خواب داشته باشید. برای او کتاب داستانی یا شعری بخوانید . بگذارید کودکتان در کنار شما احساس امنیت و دوست داشته شدن داشته باشد.
• به کودک خود کمک کنید تا آرام آرام با ترس خود روبرو شود. به عنوان مثال، با یکدیگر هیولاهای زیر تخت را بررسی کنید. با بودن در آنجا برای حمایت از او، بگذارید فرزندتان خودش ببیند که چیزی برای ترسیدن وجود ندارد. به او کمک کنید که شهامت خود را احساس کند.
• از فیلم‌ها و داستان‌هایی که ترسناک هستند دوری کنید و یا حداقل زمانی که کودک بیدار است آن‌ها را نگاه نکنید. فیلم‌ها و داستان‌های ترسناک از محرک‌های ایجاد کننده ترس در کودک هستند.

مطلب بیشتر: ترس از تاریکی در کودکان | چگونه ترس از تاریکی در کودکانمان را از بین ببریم؟ 

درمان ترس از تنهایی در کودکان

اکثر کودکان با حمایت والدینشان با ترس‌های عادی کنار می‌آیند و از آن‌ها عبور می‌کنند. هرچه بزرگتر می‌شوند از ترس‌هایی که در سنین پایین‌تر داشتند، عبور می‌کنند. برخی از کودکان نمی‌توانند به راحتی از ترس‌هایشان عبور کنند و به کمک بیشتری برای درمان ترس نیازمند هستند. اگر احساس ترس به حدی شدید باشد که کودک را از انجام کارهای روزمره باز دارد ممکن است نشانه‌ای از اختلال اضطراب باشد و حتما باید تحت نظر روانشناس کودک این مشکل حل شود. برای درمان ترس از تنهایی در کودکان راهکارهای بسیاری وجود دارد:

مطلب مرتبط: ترس از حمام در کودکان | چگونه ترس از حمام در کودکان را از بین ببریم؟

رواندرمانی

رواندرمانی یا “گفتاردرمانی” برای کمک به کودک در یادگیری روش‌های جدید کنترل ترس، اضطراب و حملات وحشت در زمان بروز آن صورت می‌گیرد. روانشناس کودک به کودک شما می‌آموزد که در صورت مواجه با ترس از روش‌هایی استفاده کند. از روش‌هایی که می‌توان به درمان ترس از تنهایی در کودکان کمک کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تشخیص اینکه احساس خطر مرتبط با جسمی که از آن می‌ترسد مرتبط نیست:

بعنوان مثال برخی از کودکان از پرندگان می‌ترسند. اگر كودكي از پرندگان هراسی داشته باشند، تشخیص اینکه پرندگان به ندرت در تماس مستقیم با افراد قرار می‌گیرند و در صورت تماس صدمه قابل توجهی نمی‌توانند ایجاد كنند می‌تواند بسیار کمک کند.

• درک اینکه مواجه با اشیایی که از آن می‌ترسند غیرممکن است:

به عنوان مثال تنها ماندن در اتاق خواب تاریک باعث حمله هیولاها نمی‌شود.

• تمرین “گفتگو با خود” برای یادآوری آنچه واقعی است و آنچه در تخیلات کودک است:

به عنوان مثال، “حال من خوب است. ممکن است احساس کنم می‌خواهم بمیرم زیرا خیلی ترسیده‌ام، اما این فقط مغز من است که وحشت ایجاد می‌کند. در واقع هیچ خطری مرا تهدید نمی‌کند. اگر نفس عمیق بکشم و با آرامش فکر کنم، احساس ترسی که دارم از بین خواهد رفت.

• تمرینات آرام سازی برای کنترل تنفس و کاهش تنش عضلانی هنگام احساس اضطراب
• بازی با روانشناس یا والدین برای تمرین سناریوهایی در رابطه با سناریوهای بدتر تجربه ترس
• قرار گرفتن در معرض چیزهایی که ترس را تحریک می‌کنند:

به عنوان مثال روانشناس از تکنیک‌های مواجه سازی برای درمان ترس در کودک استفاده می‌کند. به عنوان مثال نزدیک بودن به عنکبوت. به طوری که بعد از مدتی مواجه احساس ترس و اضطراب ناشی از آن از بین می‌رود.

داروهای ضد اضطراب

اگر ترس کودک به رواندرمانی و گفتاردرمانی پاسخ نداد پزشک ممکن است داروهای ضد اضطراب را به برنامه درمانی کودک اضافه ‌کند. این داروها می‌توانند در هنگام آموزش حل مسئله و کنار آمدن در درمان کمک کند و احساس آرامش در کودک ایجاد کنند. مصرف دارو در درمان ترس و استرس کودک یک درمان مستقل نیست. روانشناسان آن را بخشی از یک رویکرد دو بخشی همراه با رواندرمانی می‌دانند و رواندرمانی جزء ضروری درمان ترس کودک است. از داروهایی که برای کودکان در این دوره تجویز می‌شود می‌توان به آلپرازولام (زاناکس)، لورازپام (آتیوان)، دیازپام (والیوم)، کلونازپام (کلونوپین)، دیفن هیدرامین (بنادریل) و هیدروکسی زین (ویستاریل) اشاره کرد.

منابع

• kids health
• children’s hospital

در صورت نیاز می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین روانشناس کودک به صورت اینترنتی نوبت بگیرید.