میگرن یک بیماری عصبی است که می‌تواند علائم متعددی داشته باشد. یکی از راه‌های تشخیص میگرن داشتن سردردهای شدید و ناتوان کننده است، به طوری که شما را از انجام وظایف و فعالیت‌های روزانه باز می‌دارد. علائم ممکن است شامل حالت تهوع، استفراغ، اختلال در گفتار، بی‌حسی یا گزگز و حساسیت به نور و صدا باشد. میگرن می‌تواند یک بیماری ژنتیکی باشد و افراد از هر سنی را درگیر کند. تشخیص سردردهای میگرنی براساس سابقه بالینی، علائم شما و با رد سایر علل تعیین می‌شود. متداول‌ترین دسته سردردهای میگرنی دسته‌های فاقد هاله (که قبلاً به آن میگرن رایج می‌گفتند) و میگرن‌هایی که دارای هاله (که قبلاً به عنوان میگرن کلاسیک شناخته می‌شدند) هستند. میگرن می‌تواند در کودکی ایجاد شود و یا تا زمانی که فرد به سن بزرگسالی نرسد خود را بروز ندهد. این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است. سابقه خانوادگی یکی از رایج‌ترین عوامل خطر ابتلا به میگرن است. در این مقاله به بررسی میگرن می‌پردازیم.
علائم میگرن
علائم میگرن ممکن است یک تا دو روز قبل از خود سردرد شروع شود. این مرحله prodrome شناخته می‌شود. علائم در این مرحله می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تمایل به خوردن غذاهای مختلف
- افسردگی
- خستگی و یا کاهش انرژي
- خمیازه کشیدن به طور مکرر
- بیش فعالی
- خلق تحریک‌پذیر
- سفت شدن گردن
در میگرن همراه با هاله، هاله پس از مرحله prodrome رخ می‌دهد. در این مرحله ممکن است احساس مشکل در دید (مشکلات بینایی)، اختلال در حس، و اختلال در حرکت و گفتار را تجربه کنید. نمونه‌هایی از این مشکلات عبارت‌اند از:
- مشکل در صحبت کردن به طور واضح
- احساس خارش یا مورمور شدن در صورت، بازوها و پاها
- دیدن اشکال یا نقطه‌های روشن
- از دست دادن بینایی به طور موقت
مرحله بعدی به نام “مرحله حمله” شناخته می‌شود. این مرحله شدید ترین و دردآورترین مرحله میگرن است. در برخی از افراد، این مرحله می‌تواند در طول هاله با هم تداخل داشته باشد یا رخ دهد. علائم فاز حمله می‌تواند از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد. علائم میگرن در افراد مختلف متفاوت است. برخی از علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش حساسیت به نور و صدا
- حالت تهوع
- سرگیجه یا احساس ضعف
- درد در یک طرف سر. در سمت راست یا چپ. پیشانی یا پشت سر. یا در شقیقه‌ها
- سردرد ضربان‌دار
- استفراغ
بعد از مرحله حمله، ممکن است یک مرحله پس از حمله نیز رخ دهد. در طی این مرحله اصولا تغییراتی در احساسات و خلق و خو مشاهده می‌شود. فرد می‌تواند احساس سرخوشی و یا خستگی و بی‌حسی بسیاری را تجربه کند. سردرد خفیف و حالت منگی ممکن است همچنان باقی بمانند.
تست میگرن
پزشکان میگرن را با گوش دادن به علائم شما، گرفتن شرح حال پزشکی و سوابق خانوادگی کامل و انجام معاینه فیزیکی تشخیص می‌دهند تا سایر علل احتمالی را رد کنند. اسکن‌های تصویربرداری، مانند سی تی اسکن یا MRI، می‌تواند سایر دلایل سردرد را رد کند، از جمله:
- تومورها
- ساختارهای غیر طبیعی مغز
- سکته
درمان میگرن
میگرن یک بیماری غیرقابل درمان است و تا آخر عمر همراه شما خواهد بود. اما پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا آن‌ها را مدیریت کنید تا کمتر به آن‌ها مبتلا شوید و در صورت بروز علائم آن‌ها را کاهش دهید. همچنین درمان می‌تواند به کاهش میگرن‌های شما کمک کند.
برنامه درمانی بسته به موارد زیر می‌تواند متفاوت باشد:
- سن شما
- اغلب چقدر سردردهای میگرنی برای شما اتفاق می‌افتد؟
- نوع میگرنی که به آن مبتلا هستید.
- میگرن شما چقدر شدید است؟ اصولا چقدر طول می‌کشد؟ به طور معمول چه مقدار دردی را تحمل می‌کنید؟ و حملات تا چه اندازه مانع از انجام فعالیت‌های روزانه شما شده‌است؟
- آیا هنگام بروز حملات میگرنی حالت تهوع و استفراغ دارید؟
- سایر شرایط سلامتی که ممکن است داشته باشید و سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید.
برنامه درمانی شما ممکن است ترکیبی از این موارد را شامل شود:
- درمان‌های خانگی میگرن
- تنظیمات سبک زندگی، از جمله مدیریت استرس و جلوگیری از عوامل تحریک کننده میگرن
- داروهای OTC درد یا میگرن، مانند NSAID یا استامینوفن (Tylenol)
- داروهای تجویز میگرن که هر روز برای کمک به جلوگیری از میگرن و کاهش دفعات سردرد تجویز می‌شود.
- داروهای تجویز داروی میگرن که به محض شروع سردرد مصرف می‌کنید، تا از شدت آن جلوگیری کرده و علائم را کاهش دهد.
- داروهای تجویزی برای کمک به حالت تهوع یا استفراغ
- اگر میگرن در رابطه با چرخه قاعدگی شما رخ می‌دهد، هورمون درمانی انجام دهید.
- مشاوره
- مراقبت‌های جایگزین، که ممکن است شامل بیوفیدبک، مدیتیشن، طب فشاری یا طب سوزنی باشد.
برای درمان میگرن چی بخوریم؟
شما همچنین برای کاهش درد میگرن می‌توانید اقدامات خوددرمانی را در خانه انجام دهید که به کاهش علائم این بیماری کمک کند.
- در یک اتاق تاریک و ساکت دراز بکشید و سعی کنید استراحت کنید.
- پوست سر یا شقیقه های خود را ماساژ دهید.
- یک پارچه سرد را روی پیشانی یا پشت گردن خود قرار دهید.
علت میگرن
تحقیقات یک عامل مشخص را برای دلیل ایجاد میگرن اعلام نکرده‌است. با این وجود چندین عامل مختلف در ایجاد میگرن می‌توانند نقش بالقوه‌ای داشته باشند. به عنوان مثال تغییر در مواد شیمیایی مغز، مانند کاهش سطح سروتونین مغز می‌تواند موجب به میگرن شود. عوامل دیگری که محرک میگرن هستند عبارت‌اند از:
- چراغ‌های روشن
- گرمای شدید
- کمبود آب بدن
- تغییرات فشار هوا
- تغییرات هورمونی در زنان مانند نوسانات استروژن و پروژسترون در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی
- استرس بیش از حد
- صداهای بلند
- فعالیت بدنی شدید
- صرف نظر از خوردن وعده‌های غذایی
- تغییر در الگوهای خواب
- استفاده از برخی داروها مانند داروهای ضد بارداری خوراکی یا نیتروگلیسیرین
- بوهای غیر معمول
- مصرف الکل
- سیگار کشیدن
- سفر
برخی از غذاها یا مواد غذایی خاص ممکن است بیش از سایرین باعث ایجاد میگرن شوند. این غذاها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نوشیدنی‌های الکلی یا کافئین دار
- مواد افزودنی غذایی مانند نیترات (نگهدارنده گوشت های پخته شده)، آسپارتام (قند مصنوعی) یا گلوتامات مونو سدیم (MSG)
- تیرامین، که به طور طبیعی در برخی از غذاها وجود دارد.
تیرامین همچنین هنگام تخمیر یا نگه‌داری غذا به صورت چند ساله افزایش می‌یابد. خوراکی‌هایی مانند پنیرهای چندساله، ترشی کلم و سس سویا از این دسته از مواد هستند. با این حال، تحقیقات مداوم بیشتر به دنبال بررسی نقش تیرامین در میگرن هستند. این ماده در بعضی از افراد ممکن است یک محافظ سردرد باشد تا یک محرک.
انواع میگرن
میگرن انواع مختلفی دارد. دو نوع از رایج‌ترین انواع میگرن، میگرن با هاله و میگرن بدون هاله می‌باشد. برخی از افراد به هر دو نوع این میگرن مبتلا هستند.
میگرن بدون هاله
این نوع از میگرن قبلا با عنوان میگرن متداول شناخته می‌شد. بیشتر افراد مبتلا به میگرن هیچ هاله‌ای را تجربه نمی‌کنند. طبق گفته انجمن بین المللی سردرد، افرادی که میگرن بدون هاله دارند حداقل پنج حمله داشته‌اند که این ویژگی‌ها را دارند:
- حملات میگرن در صورت عدم درمان معمولا بین ۴ الی ۷۲ ساعت باقی می‌مانند.
سردرد حداقل دو مورد از این ویژگی‌ها را دارد:
- تنها در یک طرف سر رخ می‌دهد.
- درد به صورت ضربانی می‌باشد.
- سطح درد متوسط یا شدید است.
- هنگام حرکت مقدار درد افزایش می‌یابد به عنوان مثال هنگام پیاده‌روی یا بالا رفتن از پله
سردرد حداقل یک مورد از این ویژگی‌ها را دارد:
- این درد باعث حساسیت شما به نور می‌شود. (فتوفوبیا)
- حساسیت نسبت به صدا
- حالت تهوع با استفراغ یا بدون استفراغ و اسهال را تجربه خواهید کرد.
سردرد همراه با هاله
این نوع از میگرن قبلا با عنوان میگرن کلاسیک شناخته می‌شد. این نوع میگرن حدود ۲۵٪ از افراد مبتلا به میگرن را درگیر می‌کند. طبق گفته انجمن بین المللی سردرد، برای تشخیص این نوع میگرن حداقل باید دو حمله داشته باشید که دارای این ویژگی‌ها باشد:
هاله‌ای که از بین می‌رود، کاملاً برگشت پذیر است و حداقل یکی از این علائم را شامل می‌شود:
- مشکلات بینایی (شایع‌ترین علامت هاله)
- مشکلات حسی بدن، صورت یا زبان مانند بی‌حسی، گزگز یا سرگیجه
- مشکلات گفتاری یا زبانی
- مشکلات حرکتی یا ضعف، که ممکن است تا ۷۲ ساعت طول بکشد.
- علائم ساقه مغز که شامل مشکل در صحبت کردن یا دیس آرتریا (گفتار نامشخص)، سرگیجه (احساس چرخش)، وزوز گوش یا زنگ زدن در گوش، هیپرآکوزیس (مشکلات شنوایی)، دوبینی (دو دید)، آتاکسی یا عدم توانایی در کنترل حرکات بدن و کاهش هشیاری می باشد.
- مشکلات چشمی فقط در یک چشم، از دیدن نقاط نورانی نور هنگام قرار گرفتن در معرض نور یا کوری موقتی (در صورت بروز این علائم به آن ها میگرن شبکیه گفته می شود.)
هاله‌ای که حداقل دو ویژگی از این ویژگی‌ها را دارد:
- حداقل یک نشانه در عرض پنج دقیقه یا بیشتر گسترش می‌یابد.
- هر نشانه هاله بین پنج دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد (اگر سه نشانه داشته باشید ممکن است تا سه ساعت ادامه داشته باشد)
- حداقل یک نشانه هاله فقط در یک طرف سر وجود دارد، از جمله مشکلات بینایی، گفتاری یا زبان
- هاله با سردرد یا یک ساعت قبل از شروع سردرد اتفاق می‌افتد.
از دیگر انواع میگرن می‌توان به میگرن‌های مزمن، میگرن حاد، میگرن دهلیزی، میگرن پیچیده، میگرن قاعدگی و … اشاره کرد.
منابع
در صورت نیاز می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین متخصصان مغز و اعصاب نوبت بگیرید.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
مطلب مفیدی بود ممنون