MS یا گرفتگی بافت های گوناگون یک بیماری التهابی است، که در آن غلاف های میلین سلول های عصبی در مغز و نخاع آسیب می بینند. ام اس به چند شکل ظاهر می شود و علائم آن یا به صورت عود مرحله ای و یا در طول زمان اتفاق می افتد. در این مقاله قصد داریم به بررسی علائم ام اس و درمان آن بپردازیم.
ام اس چیست؟
مالتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری ناتوان کننده مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) است. در بیماری ام اس سیستم ایمنی بدن به غلاف محافظ (میلین) که فیبرهای عصبی را پوشانده حمله می کند و باعث ایجاد مشکل ارتباطی بین مغز و سایر قسمت های بدن می شود. درنهایت این بیماری می تواند باعث آسیب دائمی و تخریب اعصاب شود.
علایم و نشانه های بیماری ام اس بسیار متفاوت است و به میزان آسیب عصبی و تحت تاثیر قرار گرفتن اعصاب بستگی دارد.
بعضی از افراد مبتلا به ام اس شدید ممکن است توانایی راه رفتن را از دست بدهند و به کلی فلج شوند.
هیچ درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد. اما مصرف دارو می تواند به کاهش حملات، اصلاح روند بیماری و کنترل علائم کمک کند.
علائم بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS):
علائم و نشانه های بیماری MS در طول بیماری بسته به آسیبی که به محل فیبرهای عصبی زده شده از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علائم اغلب به حرکت فرد بستگی دارد. به عنوان مثال:
- بی حسی یا ضعف در یک یا چند اندام که به طور معمول در یک قسمت بدن رخ می دهد.
- احساس برق گرفتگی و شوک که انجام برخی حرکات مانند خم شدن گردن به جلو آن را تشدید می کند. (نشانه لرمیت)
- رعشه در بدن، عدم هماهنگی در راه رفتن
در بیماری MS ایجاد مشکلات بینایی نیز شایع است از جمله:
- کم شدن بینایی یا از بین رفتن کامل بینایی ، اغلب در یک چشم همراه با درد هنگام حرکت دادن چشم
- دوبینی طولانی مدت
- تاری دید
از دیگر علایم ام اس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لکنت زبان
- خستگی مداوم
- سرگیجه
- سوزن سوزن شدن یا درد در قسمت هایی از بدن
- اختلال عملکرد جنسی
- مشکلات مثانه و روده
تشخیص بیماری ام اس
پزشک ممکن است برای مطمئن شدن از این قضیه که شما ام اس دارید یا خیر به معاینات عصبی، درخواست شرح حال بالینی و انجام یک سری آزمایشات بپردازد.
آزمایش تشخیص بیماری ام اس شامل موارد زیر است:
- تصویر برداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
MRI با ماده حاجب به پزشک کمک می کند تا ضایعات فعال و غیرفعال را در مغز و نخاع مشاهده کند.
- توموگرافی انسجام نوری (OCT)
توموگرافی انسجام نوری روشی است که تصاویر بافت را با استفاده از نور پس زده نشان می دهد. این نوع توموگرافی از لایه های پشت چشم شما عکس گرفته و می تواند نازک شدن عصب بینایی را ارزیابی کند.
- پونکسیون کمری
پونکسیون کمری (LP)، روشی است که در آن پزشک نمونه ای از مایع اطراف نخاع می گیرد. پزشک ممکن است برای یافتن ناهنجاری در مایع نخاعی نمونه بگیرد.
- آزمایش خون
آزمایش خون می تواند بیماری MS را تشخیص دهد.
علایم اولیه بیماری ام اس چیست؟
بیماری ام اس می تواند یکباره بوجود آید و یا اینکه علایم آنقدر خفیف باشد که آن ها را نادیده بگیرید.
- بی حسی و سوزن سوزن شدن بدن: این حس مانند زمانی است که به اصطلاح پاهایتان خواب می روند.
- عدم تعادل در راه رفتن و ضعف پاها
- دوبینی، تاری دید در یک چشم و از بین رفتن دید
علت بیماری ام اس
محققان بر این باورند که ممکن است محرک محیطی مانند ویروس به سیستم ایمنی حمله کند و باعث بروز بیماری MS شود.
زمانیکه سیستم ایمنی شما به میلین حمله می کند، باعث ایجاد التهاب می شود که این التهاب باعث ایجاد بافت زخم و ضایعات می شود. التهاب و بافت زخم سیگنال های بین مغز و سایر اعضای بدن را مختل می کند.
بیماری MS ارثی نیست. اما مبتلا بودن سایر اعضای خانواده به این بیماری ریسک ابتلا را افزایش می دهد.
درمان ام اس
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای بیماری MS در دسترس نیست. اما مصرف برخی از دارو ها می تواند علایم این بیماری را بهبود دهد.
درمان های تعدیل کننده بیماری یا DMT ها
درمان تعدیل کننده یا اصلاح کننده بیماری (DMT) به عنوان یک رویکرد برای کنترل بیماری بکار می رود. این درمان به کاهش پیشرفت بیماری کمک می کند.
یکی از داروهای تعدیل کننده بیماری ام اس، گلاتیرامر استات(کوپاکسون) و اینترفرون بتا می باشد مانند:
- آونکس
- بتافرون
- اکستاویا
- ربیف
دارو های خوراکی برای MS شامل:
- دی متیل فومارات
- جیلنیا (فینگولیمود)
- ماونکلاد کلادریبین
- ویومریتی دیروکسیمل فومارات
- سیپونیموت
داروهای تزریقی داخل وریدی MS شامل:
- اوکرلیزوماب
- میتوکسانترون (نوانترون)
- ناتالیزوماب
دانشمندان در آزمایش های بالینی به دنبال یافتن روش های جدیدی برای درمان بیماری MS هستند. این تحقیقات برروی داروهای جدید در حال انجام است تا از سالم بودن و بی خطر بودن دارو اطمینان حاصل شود. تحقیقات سلول های بنیادی و ژنتیکی به پزشکان کمک می کند تا اعصاب آسیب دیده را ترمیم کند و یا در صورت آسیب فرد به متوقف شدن بیماری و پسرفت بیماری کمک کند.
چه کسانی ام اس می گیرند؟
مشخص نیست که چه عواملی باعث حمله سیستم ایمنی به غلاف میلین می شود.
به نظر می رسد که علت آن تا حدودی ژن هایی است که از والدین خود به ارث می برید. و بخشی از آن به عوامل محیطی بستگی دارد که می تواند باعث تحریک بیماری شود.
برخی از عواملی که به عنوان دلایل اصلی ام اس مطرح شده است عبارت اند از:
ژنتیک:
ام اس به طور مستقیم به ارث نمی رسد. اما افراد نزدیک بیمار بیشتر در معرض مبتلا شدن به این بیماری هستند. شانس برادر یا خواهر و فرزند فردی که ام اس دارد برای ابتلا به این بیماری بین ۲ تا ۳ درصد تخمین زده شده است.
کمبود ویتامین D:
ام اس بیشتر در کشورهای دور از خط استوا دیده می شود، که می تواند به این معنی باشد که کمبود نور خورشید و سطح پایین ویتامین Dممکن است در ایجاد این بیماری تاثیر گذار باشد. مشخص نیست که آیا مکمل ویتامین D می تواند به جلوگیری از این بیماری کمک کند یا خیر.
افراد سیگاری:
افراد سیگاری تقریبا دو برابر بیشتر از افرادی که سیگار نمی کشند در معرض ابتلا به MS هستند.
افزایش وزن در دوره نوجوانی:
افرادی که در دوره نوجوانی وزن زیادی داشته اند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.
عفونت های ویروسی:
گفته شده است که عفونت ها، بویژه آنهایی که توسط ویروس اپشتین بار ( تب غده ای) ایجاد می شود، می تواند سیستم ایمنی بدن را تحریک کند و شانس ابتلا به ویروس در فرد افزایش یابد.
جنسیت:
زنان ۲ تا ۳ برابر بیشتر از مردان دچار این بیماری می شوند. دلیل این امر مشخص نیست.
از دیگر عوامل ابتلا به MS می توان به خستگی، اضطراب، حساس بودن فرد و عصبی بودن اشاره کرد.
نژاد:
سفید پوستان به ویژه نژاد اروپای شمالی ، در معرض بالاترین درجه ابتلا به بیماری ام اس قرار دارند. افراد از نژاد آسیایی، آفریقایی و بومی آمریکایی کمترین خطر ابتلا به این بیماری را دارند.
برخی بیماری های خود ایمنی:
اگر سایر اختلالات خود ایمنی مانند بیماری های تیروئید، کم خونی پرنیشیوز، پسوریازیس، دیابت نوع ۱ یا بیماری التهابی روده داشته باشید بیشتر در معرض ابتلا به ام اس هستید.
سن:
ام اس می تواند در هرسنی رخ دهد . اما این بیماری در سن ۲۰ و ۴۰ سالگی شایع تر است. با این حال افرادی با سن کمتر از ۲۰ و بیشتراز ۴۰ نیز می توانند در معرض ابتلا به این بیماری قرار بگیرند.
درمان خانگی ام اس:
اگرچه هیچ دارو و مکملی نمی تواند بیماری MS را درمان کند، اما بسیاری از روش های درمانی ممکن است روند پیشرف بیماری را کاهش دهد. موارد زیر می تواند روند پیشرفت بیماری را به طور قابل توجهی کاهش دهد و یا دوره های بهبودی را طولانی تر کند.
زهر زنبور عسل
زهر زنبور عسل که به آن آپیتوکسین هم می گویند یک مایع شفاف است. درمان با استفاده از زهر زنبور عسل را آپی تراپی یا عسل درمانی می نامند. برخلاف بسیاری از گیاهان و مکمل های دیگر که برای درمان بیماری ام اس و علائم آن استفاده می شود، به طور خاص در چندین آزمایش بالینی، زهر زنبور عسل برای تاثیر آن بر بیماری ام اس مورد تحقیق قرار گرفته است.
کلیسیم:
کلیسیم یک ماده معدنی مهم برای سلامتی و عملکرد مناسب بدن است. تحقیقات نشان می دهد که کلیسیم نقش مهمی در سلامت استخوان، سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به سرطان دارد. مصرف مناسب مکمل کلیسیم برای همه مهم است اما افراد مبتلا به MS که ویتامین D یا سایر مکمل های دارویی را مصرف می کنند، باید قبل از مصرف مکمل جدید حتما با پزشک خود مشورت کنند.
روغن جگر ماهی
منیزیم
اسیدهای چرب ضروری امگا ۳و امگا ۶
پروبیوتیک ها:
پروبیوتیک ها باکتری هایی هستند که برای بدن مفیدند. آنها اغلب “باکتری های خوب” نامیده می شوند. و شبیه به میکرو ارگانیسم های موجود در بدن انسان هستند. پروبیوتیک ها بصورت مکمل غذایی و لبنیاتی همچون ماست وجود دارند. این ماده دارای خاصیت ضدالتهابی است و برای تقویت سیستم ایمنی و عصبی بدن بسیار مفید است.
سویا لسیتین:
دانه های سویا سرشار از لسیتین می باشد. این ماده سرشار از کولین است که برای سلامت قلب و مغز بسیار حائز اهمیت است.
زینک :
روی در بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن، درمان مشکلات بینایی و محافظت از بدن در برابر ویروس ها بسیار کارامد است.
منابع
در ادامه اگر بیماری ام اس دارید و یا درباره ی این بیماری اطلاعات بیشتری می خواهید میتوانید با دسترسی به سایت پزشک خوب با بهترین متخصصان مغز و اعصاب و فلوشیپ ام اس صحبت کنید و از این طریق از آنها به صورت اینترنتی نوبت ویزیت دریافت کنید.
ارسال یک دیدگاه