حدود ده الی پنجاه درصد کودکان سه تا شش ساله کابوس‌های شبانه را تجربه می‌کنند. کابوس‌های شبانه برای یک کودک می‌تواند در عین ترسناک بودن، واقعی هم به نظر برسد. اگر فرزندتان شب‌ها با وحشت از کابوس از خواب بیدار می‌شود، خواندن این مقاله را به شما توصیه می‌کنیم. در این مقاله راه‌هایی را به شما پیشنهاد می‌دهیم که استرس کودک هنگام خواب و احتمال دیدن کابوس را کم می‌کنند.
مشکلات خواب در کودکان
مسائلی که برای بزرگسالان بی اهمیت هستند، برای یک کودک بسیار جدی و مهم اند. مثلاً خواهر یا برادر تازه متولد شده، دندان درآوردن، بیماری، تغییر محل زندگی، تغییر مراقبین اولیه کودک، تغییر برنامه‌های روزانه یا مسائل جزئی مثل سرماخوردگی، آلرژی و عفونت گوش همگی می‌توانند باعث ایجاد مشکلات خواب و کابوس شبانه در کودکان شوند.
علاوه بر این مسائل که رایج‌تر هستند، نیمی از کودکان از اختلالات خواب هم رنج می‌برند. اختلالات خواب در کودکان با مشکلات جسمی و روحی در کودکان در ارتباطند و روی یکدیگر اثر می‌گذارند.
برخی از اختلالات خواب رایج در کودکان عبارتند از:
- کابوس شبانه
- وحشت شبانه
- آپنه خواب
- حرف زدن در خواب
- راه رفتن در خواب
- خروپف
- سندرم پای بی‌قرار
کابوس در کودکان چیست؟
کابوس در کودکان، خواب‌های آشفته و ترسناکی هستند که اغلب باعث بیدار شدن آن‌ها از خواب می‌شود. این خواب‌ها معمولاً در مرحله‌ای از خواب که همراه با حرکت سریع چشم‌ها است دیده می‌شوند (خواب REM). کابوس‌ها احساساتی مثل ترس، اضطراب، عصبانیت، غم، شرم یا انزجار را شامل می‌شوند.
در کودکان، کابوس ها بسیار واقعی به نظر می‌رسند. وقتی کودکی با کابوس از خواب بیدار می‌شود، دوباره به خواب رفتن برایش دشوار است. حتی بعضی کودکان برای اینکه دیگر خواب بد نبینند، از رفتن به رختخواب اجتناب می‌کنند.
علت خواب بد کودک چیست؟
علت اصلی کابوس در کودکان مشخص نیست. شاید بتوان خستگی بیش از حد یا استرس کودک هنگام خواب را محتمل‌ترین دلیل کابوس شبانه دانست. کودکانی که تجربه صدمات روحی را در زندگی خود دارند بیشتر کابوس می‌بینند. همچنین مصرف برخی داروها هم باعث دیدن کابوس و خواب‌های آشفته در کودکان می‌شوند.
پزشک خوب به شما کمک میکند بهترین روانشناسان را در کوتاه‌ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کنید
چه کودکانی بیشتر کابوس می‌بینند؟
خیلی از کودکان حداقل یک بار دیدن کابوس را تجربه می‌کنند. کابوس‌های مکرر یا مزمن در کودکان خیلی کم اتفاق می‌افتد.
دیدن خواب بد در کودکان در هر سنی می‌تواند رخ دهد، اما معمولاً بین سنین سه تا شش سال شروع شده و بعد از سن ده سالگی کمتر می‌شود. از دوازده سالگی به بعد، دختران بیشتر از پسران کابوس می‌بینند.
بسته به مرحله رشد کودک، نوع کابوس‌هایی که می‌بیند متفاوت است. مثلاً کودکان کم سن و سال‌تر خواب می‌بینند که از والدین خود جدا شده‌اند یا در کابوس‌های خود هیولاهای ترسناک می‌بینند. با بزرگتر شدن کودکان، موضوع کابوس‌های آن‌ها هم عوض می‌شود. دیدن خواب‌های مربوط به فیلم‌های ترسناک یا اتفاقات استرس‌زایی مثل رفتن به یک مدرسه جدید در ایجاد استرس کودک هنگام خواب در سنین بالاتر رایج‌تر است.
جلوگیری از کابوس کودکان
برای اینکه احتمال دیدن خواب‌های آشفته و کابوس را در کودکان کاهش دهید موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- خواب کافی: اغلب کودکان کمتر از آنچه که واقعاً نیاز دارند می‌خوابند. خواب کافی می‌تواند دفعات و شدت کابوس های شبانه کودکان را کاهش دهد.
- داشتن روتین خواب: هر شب سی الی شصت دقیقه قبل از خواب تلویزیون را خاموش کنید و اجازه ندهید کودک فیلم های ترسناک ببیند یا کتاب‌های ترسناک بخواند. هر چیزی را که ممکن است در کودک احساس بدی ایجاد کند از محیط دور کنید.
- در طول روز درباره کابوس‌ها صحبت کنید: با کودک درباره خواب‌هایی که می‌بیند صحبت کنید. دقت کنید تا بفهمید خواب‌ها بیشتر درباره چه موضوعاتی هستند؟ آیا کودک کابوس هایی درباره مدرسه یا نگرانی‌هایش درباره خانواده را می‌بیند؟
- به کودک آرامش دهید: وقتی کودک کابوس می‌بیند، مدت کوتاهی او را در آغوش بگیرید و کنارش بمانید تا دوباره به خواب برود.
- اجازه دهید کودک در رختخواب خود باقی بماند. می‌توانید از عروسک یا پتوی محبوب کودک استفاده کنید تا به او آرامش بدهید.
- هنگام خواب، نور محیط را کم کنید. روشن کردن یک چراغ خواب با نور ملایم می‌تواند برای کودک آرامش‌بخش باشد.
- در اتاق خواب کودک را باز نگه دارید تا کودک احساس امنیت کند.
- با کودک صحبت کنید و راه‌های خلاقانه‌ای برای غلبه بر کابوس‌ها پیدا کنید. درباره ترس‌های کودک و کابوس هایش قصه بخوانید، کابوس کودک را نقاشی کنید و سپس آن را پاره کنید و دور بیندازید یا با تغییر شکل نقاشی ترسناک را به تصویری خنده دارد و بامزه تبدیل کنید و و هر راه خلاقانه دیگری را که فکر می‌کنید موثر است امتحان کنید.
استراتژی‌هایی برای غلبه بر استرس کودک هنگام خواب
ترس از تاریکی، هیولاهای داخل کمد یا استرس به رختخواب رفتن همگی در کودکان شایع هستند. والدین کودک نقش مهمی را در شناخت ترس‌های او و دادن حس امنیت به او و کمک به خوابیدن مجدد ایفا می‌کنند.
برای کمک به کودک در غلبه بر ترس‌ها و کابوس ها شبانه توصیه‌های زیر را در نظر داشته باشید:
- کودک از چه چیزی می‌ترسد؟ سعی کنید ترس کودک را شناسایی کنید. به کودک گوش دهید و سوالاتی را از او بپرسید که مشخص کند چه چیزی آن‌ها را در رختخواب می‌ترساند. ترس های کودک را شوخی نگیرید. آنچه که برای شما خنده‌دار است در دنیای کودک کاملاً واقعی است.
- به کودک احساس امنیت بدهید. اگر کودک از جدایی می‌ترسد، به او حس امنیت بدهید. کنار او بمانید اما دوباره او را به رختخواب خودش برگردانید. با او مهربان، و در عین حال درباره ماندن در رختخواب قاطع باشید.
- اگر کودک صدایتان می‌زند، به او پاسخ دهید. اطمینان بدهید که همه چیز امن است، هیچ چیز او را آزار نخواهد داد و می‌تواند با آرامش و به تنهایی در تختش بخوابد. این به کودک کمک می کند تا بفهمد که تخت خوابش یک مکان امن است.
- به کودک قول بدهید که هر پنج دقیقه به او سر می‌زنید. به تدریج این زمان را افزایش دهید تا زمانی که کودک به خواب برود. به کودک نشان دهید که مراقبش هستید و تنها نیست.
- روی تقویت مهارت‌های خودباوری و مقابله با ترس‌های کودک کار کنید. در طول روز، کودک را در فعالیت‌ها و بازی هایی که باعث رشد خودباوری در او می‌شود درگیر کنید. با کودک درباره کابوس و ترس‌هایش صحبت کنید و سعی کنید راه‌هایی برای کنار آمدن با ترس و استرس کودک هنگام خواب پیدا کنید.
- به کودک جایزه بدهید و او را تشویق کنید. جایزه‌های خاص، اسباب بازی‌های کوچک، خوراکی یا برچسب راه‌هایی هستند که می‌توانید برای پاداش دادن به کودک به کار بگیرید. کودک را با عبارات مثبت تشویق کنید: «آفرین که توی رختخواب خودت می‌خوابی!». همچنین در طول روز کودک را تشویق به صحبت کردن درباره ترس‌هایش کنید.
آیا برای کابوس کودکان در خواب باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر استرس کودک هنگام خواب شدید باشد و کابوس‌ها ادامه داشته باشند بهتر است با یک متخصص صحبت کنید. در صورتی که موارد زیر را مشاهده کردید با یک روانشناس مشورت کنید:
- اگر ترس و استرس کودک هنگام خواب ادامه دارد، شدید است یا بدتر می‌شود.
- اگر کابوس‌های کودک هنگام خواب بعد از تجربه یک صدمه روحی به وجود آمده و ادامه پیدا کرده است.
- اگر استرس کودک در طول روز فعالیت‌های او را مختل کرده است.
- اگر کابوس‌های شبانه کودک تکراری و بسیار ناراحت‌کننده شده‌اند یا مسائل روانشناختی در ایجاد آن‌ها دخیل است. در این شرایط تکنیک های روانشناسی می‌توانند به کودک کمک کنند.
منبع:
اگر کودک شما نیز درگیر استرس و کابوس‌های شبانه هست با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین متخصصان این زمینه کمک بگیرید.
ممنون ۱۰ ساله هستم دیشب کابوس خیلی بدی دیدم دیدم همه هیولا ها افتادن دومبالم یه کابوس دیگه ام دیدم دیدم که من برادرم گم شدیم از یه اقا سوال کردم که میشه منه ببریم خونم بعد پسراش دختراش بهم حمله کردن من رو برگردوند ولی داداشم نیومد
سلام. بهتر است در باره ی خواب های خود با خانواده ی خود مشورت کنید و از محتوای خواب خود به ایشان بگویید تا بهتر برای شما برطرف شود.اگر این روند بهتر نشد به متخصص مراجعه کنید.
سلام خسته نباشید،ببخشیدمن سوالی داشتم،من یک پسرچهارسال ونیمه دارم،اسمش امیرعباس،بعضی شباخیلی بدمیخوابه وگریه وجیغ ازخواب بیدارمیشه،یعنی بهتر بگم درحالته خوابه،گریه میکنه،دادمیزنه ولی خوابه بیدارم نمیشه ،مخصوصآوقتی روزانخوابه،دلیلش چیه من چیکارکنم،چه راه حلی پیشنهادمیدین،لطفآ
سلام بچه من هم۹ سالشه همین مشکل رو داره راه درمانی براش پیدا کردی من رو راهنمایی کنید
بسیار زیبا جذاب
متشکرم .عالی و کاربردی بود