عوارض تریاک؛ اثرات تریاک بر مغز و سیستم عصبی

تریاک یکی از پرمصرف‌ترین مواد مخدر در ایران است که مصرف و اعتیاد به آن در بین اقشار و سنین مختلف افراد جامعه بسیار رواج دارد. این ماده اعتیادآور در ایران به صورت گسترده در دسترس است و متاسفانه حدود ۸/۲% ایرانیان به این ماده مخدر اعتیاد دارند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید تریاک ماده‌ای است که از درون یک گیاه سبز و نارس به نام خشخاش بدست می‌آید. شیره گیاه خشخاش در ابتدا سفید است و با قرار گرفتن در مجاورت هوا به رنگ قهوه‌ای تیره تبدیل می‌شود و از آن به عنوان تریاک یاد می‌کنند. این ماده که به شدت اعتیادآور است و از زمان‌های قدیم تا کنون یکی از در دسترس‌ترین مواد مخدر در ایران بوده است. در این مقاله قصد داریم به موضوعات مرتبط با ماده مخدر تریاک بپردازیم، پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

 

‌

تریاک چیست؟

تریاک از هسته دانه خشخاش تهیه می‌شود که حاوی انواع مختلف آلکالوئیدهایی از جمله مرفین، کدئین و تبائین (پارا مورفین) است که از آن استخراج می‌شود. این ماده را می‌توان با خالص کردن به عنوان داروی مخدر افیونی برای تسکین درد استفاده کرد. تریاک قبل از کشف نحوه تصفیه و استخراج مورفین و کدئین قرن‌ها برای تسکین درد مورد استفاده قرار می‌گرفت. این ماده را هم می‌توان مانند سیگار کشید و هم می‌توان آن را خورد.

چگونه می‌توان تشخیص داد که فرد تریاک مصرف می‌کند؟

تاثیر مصرف تریاک در بدن افراد به نحوی است که مصرف‌کنندگان پس از مدتی دچار تغییرات ظاهری و رفتاری خاصی می‌شوند؛ البته که بروز علائم اعتیاد و میزان شدت و ضعف آن بستگی به مدت زمان و مقدار مصرف دارد. اعتیاد به هر ماده مخدری نشانه‌های رفتاری و روانی متعددی دارد که آشنایی با این نشانه‌ها می‌تواند کمک بسزایی به بیماران و خانواده آن‌ها کند. از شایع‌ترین نشانه‌های ظاهری در میان افراد معتاد به تریاک، عدم رسیدگی به وضعیت بهداشتی و ظاهری است. اما باید بگوییم علائم رفتاری و جسمانی اعتیاد به تریاک آنقدر گسترده است که در ادامه هر یک را در دو بخش جدا تعریف خواهیم کرد.

نشانه‌های رفتاری اعتیاد به تریاک

به جرات می‌توان گفت از خصوصیات رفتاری بارز افرادی که دچار اعتیاد به تریاک هستند، این است که غالبا افرادی گوشه‌گیرند که دیگر علاقه‌ای به سرگرمی‌های محبوب خود نشان نمی‌دهند. در واقع این افراد غالبا در انجام وظایف روزانه خود مانند تمیز کردن محل زندگی و کمک به اعضای خانواده خود به مشکل برمی‌خورند. از دیگر نشانه‌های رفتاری اعتیاد به تریاک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

•       تغییرات ظاهری مانند کاهش وزن بی‌دلیل و ظاهر آشفته
•       افت تحصیلی، شغلی و عدم مسئولیت پذیری
•       ناتوانی در تمرکز بر روی کارها
•       درخواست مکرر پول از اطرافیان به دلایل مختلف
•       خود کم‌بینی، کاهش اعتماد به نفس و عزت نفس
•       احساس غمگینی و افسردگی زیاد
•       انزوا و گوشه‌گیری
•       بی‌قراری و تحریک‌پذیری

نشانه‌های جسمانی اعتیاد به تریاک

وابستگی و اعتیاد به تریاک باعث ایجاد مشکلات جسمانی زیادی می‌شود که یبوست، افسردگی و مشکلات تنفسی در راس آن‌ها قرار دارد. هر چه مدت زمان مصرف تریاک بیشتر باشد، احتمال بروز مشکلات جسمانی در فرد معتاد بیشتر خواهد بود. از دیگر نشانه‌های جسمانی اعتیاد به تریاک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

•       اثر سوختگی بر روی نوک انگشتان
•       اثر تزریق بر روی دست‌ها و پاها
•       حالت تهوع و اسهال
•       عرق کردن بیش از حد
•       تب و لرز
•       بی‌خوابی و بی‌اشتهایی
•       خمیازه کشیدن و خواب آلودگی
•       گیجی و منگی
•       مشکلات بینایی
•       کاهش تنفس و مشکلات مربوط به نفس کشیدن
•       تنگ شدن مردمک چشم
•       کاهش تمایلات جنسی

 

آیا مصرف تریاک اعتیاد آور است؟

تریاک هم همانند سایر مواد مخدر بوده و از این قاعده مستثنی نیست. تریاک هم یک ماده اعتیاد آور بوده که علاوه بر تسکین‌دهنده می‌تواند نقش یک ماده شادی آور را برای فرد داشته باشد. بسیاری از افراد گمان می‌کنند چون این ماده سنتی بوده نمی‌تواند وابستگی در فرد ایجاد کند، درصورتی که اینگونه نیست و برخلاف تصورات می‌تواند موجب وابستگی بالایی در بدن فرد شود.

علائم ترک مواد افیونی چیست؟

علائمی که تجربه می‌کنید به نوع مواد مخدری که آن را ترک کرده‌اید بستگی دارد. همچنین، عوامل متعددی تعیین می‌کند که فرد تا چه مدت علائم ترک را تجربه کند. به همین دلیل، هر کس ترک مواد افیونی را متفاوت تجربه می‌کند. با این حال، معمولاً یک جدول زمانی برای پیشرفت علائم وجود دارد.

علائم اولیه معمولاً در ۲۴ ساعت اول پس از قطع مصرف دارو شروع می‌شود این علائم عبارتنداز:

• دردهای عضلانی
• بی قراری
• اضطراب
• اشک ریزش (اشک شدن چشم ها)
• آبریزش بینی
• تعرق مفرط
• ناتوانی در خواب
• خیلی اوقات خمیازه کشیدن

علائم بعدی، که می‌تواند شدیدتر باشد، پس از روز اول یا بیشتر شروع می‌شود عبارتند از:

• اسهال
• گرفتگی شکم
• برآمدگی غاز روی پوست
• تهوع و استفراغ
• گشاد شدن مردمک ها و احتمالاً تاری دید
• ضربان قلب سریع
• فشار خون بالا

اگرچه بسیار ناخوشایند و دردناک است، اما علائم معمولاً در عرض ۷۲ ساعت بهبود پیدا می‌کنند. در عرض یک هفته باید متوجه کاهش قابل توجه علائم حاد ترک مواد افیونی شوید. نوزادان متولد شده از افرادی که در دوران بارداری به مواد افیونی اعتیاد داشتند، اغلب علائم ترک را نیز تجربه می‌کنند. این‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مسائل گوارشی
• تغذیه ضعیف
• کم آبی بدن
• استفراغ
• تشنج

داروهای مختلف برای مدت زمان متفاوت در بدن شما باقی می‌مانند و این می‌تواند بر شروع ترک تأثیر بگذارد. مدت زمان ماندگاری علائم به دفعات مصرف و شدت اعتیاد و همچنین عوامل فردی مانند سلامت کلی بستگی دارد. به عنوان مثال، هروئین معمولاً سریع‌تر از بدن حذف می‌شود و علائم آن در عرض ۱۲ ساعت پس از آخرین استفاده شروع می‌شود. اگر متادون مصرف کرده‌اید، ممکن است یک روز و نیم طول بکشد تا علائم آن شروع شوند.
برخی از متخصصان خاطرنشان می‌کنند که بهبودی مستلزم یک دوره حداقل ۶ ماهه پرهیز کامل است که در طی آن فرد ممکن است همچنان علائم ترک را تجربه کند. گاهی اوقات از آن به عنوان “پرهیز طولانی مدت” یاد می‌شود. مهم است که در مورد علائم مداوم با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید.

علائم تشخیص وابستگی به تریاک چیست؟

اما شاید شما هم دوست داشته باشید که بدانید چگونه می‌توان تشخیص داد که فرد به تریاک وابسته شده؟ آیا با یک بار مصرف این وابستگی شکل می‌گیرد؟ باید بگوییم که بله حتی با یکبار استفاده هم این وابستگی شکل خواهد گرفت. در ادامه با علائمی آشنا می‌شوید که در صورت داشتن آن‌ها نشان می‌دهد که فرد به تریاک وابستگی پیدا کرده است:

• تغییر درجه حرارت بدن 
• سکسکه و عطسه 
• سیخ شدن موهای بدن
• دل پیچه و اسهال 
• آبریزش بینی 
• درد عضلات و استخوان‌های بدن 
• افسردگی و بی خوابی 

تریاک چگونه بر بدن تاثیر می‌گذارد؟

آلکالوئیدهای فعال موجود در تریاک به گیرنده‌های افیون در مغز، سیستم عصبی و دستگاه گوارش متصل می‌شوند. این ماده می‌تواند با کاهش سرعت روده به رفع و درمان اسهال کمک کند. یبوست یکی از عارضه‌های جانبی این ماده افیونی به دلیل کند کردن سیستم گوارشی است. پس از مصرف، اثرات آن بین ۱۵ الی ۶۰ دقیقه شروع می‌شوند و ۴ تا ۶ ساعت باقی می‌مانند. اکثر دوزهای مورفین در طی ۷۲ ساعت در ادرار از بین می‌روند.

مواد افیونی چه تاثیری روی بدن دارند؟

مواد افیونی خود را به گیرنده‌های اپیوئیدی در مغز، نخاع و دستگاه گوارش متصل می‌کند. هرگاه مواد افیونی به این گیرنده‌ها متصل شوند، اثرات خود را اعمال می‌کنند. مغز در واقع مواد افیونی را تولید می‌کند که مسئول مجموعه‌ای از اثرات از جمله کاهش درد، کاهش تعداد تنفس و حتی کمک به جلوگیری از افسردگی و اضطراب هستند.
با این حال، بدن به مقدار زیاد مواد افیونی تولید نمی‌کند – یعنی برای درمان درد ناشی از شکستگی پا کافی است.

همچنین، بدن هرگز مواد افیونی را به مقدار کافی تولید نمی‌کند که باعث مصرف بیش از حد شود. داروهای اپیوئیدی و داروهای تفریحی از این مواد افیونی طبیعی تقلید می‌کنند. این داروها می‌توانند به روش‌های مختلفی بر بدن تأثیر بگذارند:

• مواد افیونی ممکن است روی ساقه مغز که عملکردهایی مانند تنفس و ضربان قلب را کنترل می‌کند، با کند کردن تنفس یا کاهش سرفه، تأثیر بگذارد.
• مواد افیونی ممکن است بر روی نواحی خاصی از مغز به نام سیستم لیمبیک، که احساسات را کنترل می‌کند، برای ایجاد احساس لذت یا آرامش عمل کنند.
• مواد افیونی با تأثیر بر نخاع، که پیام‌هایی را از مغز به بقیه بدن می‌فرستد، درد را کاهش می‌دهند و بالعکس.

تریاک چگونه مصرف می‌شود؟

این ماده مخدر همانند دیگر مواد مخدر دارای روش‌های مختلفی برای کشیدن هستند. از روش‌های مصرف این مواد می‌توانیم به تزریق، خوردن و دود کردن اشاره کنیم. 

1. دود کردن: در این روش معمولا فرد از وافور، سیخ و سنجاق استفاده می‌کند و همانند شیشه آن را دود می‌کند. 
2. خوردن: این نوع مصرف به صورت قرص است که در آب یا چایی حل می‌شود.

بعد از مصرف تریاک چه اتفاقی می‌افتد؟

همانطور که گفتیم مصرف مواد مخدری چون تریاک می‌تواند همانند سایر مواد مخدر در بدن موجب تغییراتی شود. این تغییرات صرفا تغییرات ظاهری نبوده و می‌تواند تغییرات روحی، روانی، جسمی، رفتاری و… را شامل شود. یکی از بدترین تغییراتی که در رابطه با مصرف مواد مخدر در بدن فرد ایجاد می‌شود، آستانه تحمل فرد است. آستانه تحمل فرد با هر بار مصرف تریاک کمتر می‌شود به طوری که باید در هر بار بیش از دفعه قبل از تریاک مصرف کند. 

آیا مصرف تریاک می‌تواند مصرف سایر مواد را به دنبال داشته باشد؟

تریاک هم یکی از مواد مخدری بوده که از مرفین ساخته شده و از خانواده افیون‌ها است. سلول‌های مغذی بدن به سرعت نسبت به این ماده واکنش نشان می‌دهند و وابستگی پیدا می‌کنند. به همین دلیل است که افرادی که تریاک استفاده می‌کنند هر بار دوز آن را کمی بیشتر می‌کنند، چون رفته رفته بدن نسبت به آن عادت پیدا می‌کند و برای رسیدن به احساس خوشایند باید دوز آن را بالا ببرد در غیر اینصورت نمی‌تواند فرد را راضی کند. زمانی که دوز آن افزایش پیدا کند فرد به سراغ مواد قوی‌تری می‌رود تا بتواند جای آن را پر کند. کم کم هروئین که از تریاک قوی‌تر است جای تریاک را می‌گیرد.
پس به این ترتیب مصرف تریاک می‌تواند بستر را برای مصرف سایر مواد مخدر قوی‌تر مهیا کند.

اثرات تریاک بر مغز و سیستم عصبی

به طور کلی هم انسان‌ها و هم حیوانات در مغزشان گیرنده‌های افیون دارند. این گیرنده‌ها به عنوان مکان‌هایی برای فعالیت و اثر پذیری انواع مختلف مواد افیونی مانند هروئین و مورفین عمل می‌کنند. دلیل وجود این گیرنده‌ها در مغز وجود انتقال‌ دهنده‌های عصبی درون زا است. مواد افیونی با اتصال به گیرنده‌های خاص مغز و تقلید از اثرات مواد شیمیایی تسکین دهنده درد که به طور طبیعی تولید می‌شوند، عمل می‌کنند.

این داروها به گیرنده‌های افیون در مغز، نخاع و سایر مکان‌های بدن متصل می‌شوند. همین امر باعث می‌شود که دیگر نتوانید درد را احساس کنید. مواد افیونی می‌توانند باعث ایجاد احساس خوب شوند، اما همچنین می‌توانند عوارض جانبی مانند حالت تهوع، گیجی و خواب آلودگی ایجاد کنند. مواد افیونی علاوه بر تسکین درد، می‌توانند به احساس سرخوشی نیز منجر شوند. در حالی که این داروها اغلب در درمان درد بسیار موثر عمل می‌کنند، اما در نهایت افراد می‌توانند به آن وابستگی و اعتیاد پیدا کنند، بنابراین برای رسیدن به همان احساس سرخوشی به دوزهای بالاتری نیاز دارند.

با پیدا کردن احساس وابستگی به مواد افیونی افراد ممکن است دوزهای بیشتری را برای تجربه همان اثرات تسکین دهنده درد و کاهش علائم ترک مصرف کنند. علائم ترک مواد افیونی می‌تواند شامل اضطراب، دردهای عضلانی، تحریک پذیری، بی‌خوابی، آبریزش بینی، حالت تهوع، استفراغ و گرفتگی شکم باشد.

تاثیر تریاک روی روده

مواد مخدر دارای مقدار مرفین بسیار بالایی است که می‌تواند دستگاه گوارش و روده‌ها را تحت تاثیر خود قرار دهد. این مواد حرکت پیش برنده روده‌ها را کند کرده و میزان ترشحات آن را کاهش می‌دهد. به مراتب که مصرف تریاک افزایش پیدا می‌کند دردهای دستگاه گوارش و حرکات روده‌ها هم بیشتر خواهد شد. زمانی که فرد دچار هیجان و استرس می‌شود، شدت این دردها تغییر می‌کند.
زمانی که مرفین موجود در بدن افزایش پیدا کند فرد به دل درد، دل پیچه، اسهال و یبوست مبتلا خواهد شد. افرادی که به دل درد و دل پیچه مبتلا می‌شوند تصور می‌کنند که با مصرف تریاک می‌توانند آن را بهبود دهند در صورتی که اینگونه نیست، تنها با مصرف آن وابستگی فرد به مواد مخدر بیشتر می‌شود. 

چرا تریاک آنقدر خطرناک است؟

تریاک بر سیستم‌های پاداش قدرتمند در مغز تأثیر می‌گذارند. بعضی از افراد حتی در صورت مصرف دقیق طبق دستور پزشک نیز ممکن است معتاد شوند، اما با عدم مصرف آن‌ها طبق دستورالعمل یا ترکیب آن‌ها با مواد دیگر از جمله الکل و سایر مواد مخدر، این امر می‌تواند بسیار خطرناک‌تر نیز شوند. همچنین، تفاوت‌های فردی در آسیب پذیری ژنتیکی در برابر اعتیاد به مواد افیونی نیز می‌تواند در این امر دخیل باشد. افرادی که از مواد افیونی برای کنترل درد استفاده می‌کنند باید در صورت داشتن وابستگی یا اعتیاد با مشاور اعتیاد تماس بگیرند.

عوارض مصرف تریاک

مواد افیونی به طور موقت درد و اضطراب را کاهش می‌دهند. آن‌ها احساس بی‌حسی در بدن و ذهن ایجاد می‌کنند. دوزهای بالای این دارو می‌توانند احساس سرخوشی و خواب آلودگی کوتاه مدت ایجاد کنند. این اثرات می‌توانند باعث اعتیاد به این ماده شوند. اکثر کاربران مصرف تریاک بعد از مدتی به این ماده برای رسیدن به احساس سرخوشی اعتیاد پیدا می‌کنند. اما این احساس کاملا موقتی و کوتاه مدت است.

اعتیاد به تریاک می‌تواند اثرات منفی روحی و جسمی فراوانی را به همراه داشته باشد. این اثرات عبارت‌اند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
• سرعت تنفس آهسته
• رفتن به کما
• افزایش احتمال ابتلا به ایدز و بیماری‌های عفونی (معمولا در صورت مصرف تزریقی و وریدی)
• افزایش خطر ابتلا به هپاتیت در صورت مصرف وریدی
• توهم و هذیان
• پارگی یا مسدود شدن رگ‌های خونی
• خطر خفگی

افراد معتاد به مواد افیونی بعد از مدتی برای رسیدن به احساس مطلوب (سرخوشی) مشکل پیدا خواهند کرد چراکه بدن آن‌ها نسبت به آن مقاومت پیدا کرده و این افراد رفته رفته محبورند از دوز بیشتری برای رسیدن به احساس سرخوشی استفاده کنند. همین امر منجر به ایجاد عوارض قوی‌تر و شدیدتر بر روی بدن می‌شود.

عوارض کوتاه‌مدت مصرف تریاک

تریاک هم همانند دیگر مواد مخدر دارای عوارض کوتاه مدتی است که تا ۸ ساعت پس از مصرف باقی می‌ماند: 

• کاهش فشار خون بدن 
• کاهش احساس درد بدن 
• خشکی دهان 
• تهوع و استفراغ 
• سنگینی دست و پا 
• افت وضعیت درسی، شغلی
• انقباض مردمک چشم و عضلات صاف بدن 
• احساس گرما و گرگرفتگی

عوارض بلندمدت مصرف تریاک

این عوارض در اثر مصرف تریاک در دراز مدت روی فرد خود را نشان می‌دهد. فرد به مرور زمان نسبت به آن وابستگی پیدا می‌کند: 

• عدم تعادل در بدن و بی حسی 
• آسیب به ریه، کلیه و کبد 
• کاهش فعالیت روده‌ها و یبوست 
• کاهش انگیزه 
• بی اشتهایی و کاهش وزن 
• از بین برنده نظم قاعدگی در بدن زنان
• کاهش میل جنسی در آقایان 
• ایست قلبی 
• تیره شدن رنگ پوست صورت و بدن 
• تغییر ساعت خواب و بیداری و به هم خوردن ساعت خواب 
• ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری‌های عفونی چون ایدز
• بی‌توجهی به شرایط بهداشتی و وضعیت بهداشتی فرد

‌‌

 

عوارض تریاک بر اسپرم

ماده مخدر اصلی که در ساخت تریاک استفاده می‌شود، مورفین است. مصرف طولانی مدت آن می‌تواند موجب کاهش هورمون مردانه تستوسترون و کاهش میزان اسپرم در آقایان شود. البته این تنها عوارض تریاک نیست، بلکه استفاده طولانی مدت از این ماده مخدر می‌تواند موجب تغییر شکل و عملکرد اسپرم‌ها شود. با کاهش میزان اسپرم در آقایان، میل جنسی آن‌ها هم به مراتب کاهش شدیدی پیدا می‌کند.

عوارض تریاک بر پوست

تریاک از گیاهی به نام خشخاش تهیه می‌شود که غنی از آنتی اکسیدان است، از این رو برای سلامت پوست و مو بسیار مفید خواهد بود. اگر از آنتی اکسیدان موجود در تریاک به درستی استفاده شود روی بهبودی جای زخم و جوش‌ها تاثیرگذار خواهد بود. البته مصرف بیش از اندازه آن هم می‌تواند زمینه را برای رشد سلول‌های سرطانی مهیا کند. روغن خشخاش که حاوی اسید‌های چرب و ویتامین E است روی ترمیم مشکلات پوستی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.
اسید لینولئیک موجود در این ماده می‌تواند به حفظ رطوبت و آب موجود در پوست کمک بسیاری کند. اسید اولئیک هم می‌تواند موجب ترمیم زخم‌های بدن و تسریع بهبودی زخم‌ها شود. 

برخی افراد هم به دنبال استفاده از تریاک به تاول، قرمزی، خارش پوست و کهیر مبتلا خواهند شد.

عوارض تریاک بر معده

استفاده از تریاک می‌تواند عوارض بسیاری به همراه داشته باشد. یکی از رایج‌ترین عوارض مصرف تریاک روی معده و دستگاه گوارش است. عوارض تریاک روی معده عبارتنداز انسداد دهانه خروجی معده، انسداد معده، زخم معده، مشکلات گوارشی در هضم غذا. ریفلاکس معده یکی از رایج‌ترین و شدیدترین علائم مصرف تریاک است.

عوارض تریاک بر کبد

افرادی که برای مدت طولانی از این ماده مخدر استفاده کنند قطعا دچار مشکلات کبدی و کلیوی خواهند شد. البته مصرف تریاک به تنهایی نمی‌تواند موجب آسیب به کلیه‌ها شود. احتمال ابتالا به بیماری‌های کلیوی در افرادی که در معرض ابتلا به این بیماری قرار داشتند با مصرف تریاک ۳ برابر افزایش پیدا خواهد کرد.
همانطور که در این مقاله عنوان کردیم گیاه خشخاش مقدار بسیار زیادی چربی دارد، این امر می‌تواند موجب افزایش چربی در کبد شود. از این رو استفاده از تریاک می‌تواند احتمال ابتلا به کبد چرب را بیش از قبل افزایش دهد.

عوارض تریاک بر قلب

مصرف تریاک می‌تواند احتمال وقوع آریتمی قلبی، سکته‌های قلبی، آترواسکلروز، فشار خون، قند خون، ایسکمی و… را افزایش می‌دهد. نتایج پژوهش‌ها نشان داده است که مصرف تریاک چه در دوز پایین و چه در دوز بالا می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را بیش از قبل افزایش دهد. 

 

علائم نئشگی ناشی از مصرف تریاک

تریاک را می‌توان مادر مواد مخدرها معرفی کرد، بسیاری از موادهای مخدر از تریاک ساخته شده‌اند و پایه و اساس ساخت آن‌ها تریاک است. این ماده از ترکیبات دارویی و آلی بسیاری ساخته شده است، مرفین، کدئین، پاپاورین و… از دیگر موادی هستند که در ساخت تریاک استفاده شده است.
علائم مصرف تریاک همانند دیگر مواد مخدر در روزهای اول اعتیاد به آن بسیار کم است اما به مرور زمان به قدری افزایش پیدا می‌کند، که اطرافیان هم متوجه حالت نئشگی و خماری فرد می‌شوند. مصرف تریاک باعث حس آرامش و خوشحالی فرد می‌شود، با تکرار کشیدن تریاک بدن به آن وابستگی بیشتری پیدا می‌کند و می‌خواهد که هربار بیش از سری قبل این احساس شادمانی و خوشحالی را داشته باشد به همین دلیل فرد دوز آن را هربار بیش از قبل می‌کند.
افرادی که در اثر کشیدن مقدار بالایی از تریاک اوردوز می‌کنند خیلی شبیه به افرادی هستند که هروئین کشیده‌اند.

عوارض ترک یکباره تریاک

بسیاری از متخصصان ترک تریاک را به صورت سرخود و در خانه برای مصرف کنندگان تریاک توصیه نمی‌کنند. چرا که کاربران نمی‌دانند که چگونه علائمی که هنگام ترک آن رخ می‌دهد را مدیریت کنند. این افراد ممکن است ندانند که چه علائمی ایجاد می‌شود و چه زمانی این اثرات رخ می‌دهد. علاوه بر این ترک یکباره تریاک می‌تواند خطر اوردوز و سایر مشکلات مرتبط با سلامت فرد را به دنبال داشته باشد. به عنوان مثال، استفراغ علائم شایع ترک تریاک است. افرادی که به شدت استفراغ می‌کنند می‌توانند به طور تصادفی محتوای معده خود را استنشاق کنند. این اختلال، آسپیراسیون نامیده می‌شود، و می‌تواند منجر به ناراحتی قفسه سینه، خفگی یا ذات الریه شود. کنترل اعتیاد به تریاک بدون درمان حرفه‌ای دشوار است. در بسیاری از مراکز توانبخشی، افراد می‌توانند درمان مبتنی بر شواهد را برای کمک به مدیریت بهتر اختلال مصرف مواد دریافت کنند.

نکات مهم ترک تریاک

زمانی که تریاک وارد بدن فرد می‌شود می‌تواند ۴۸ ساعت در بدن باقی بماند و علائم خود را کم و بیش نشان دهد. به این ترتیب می‌تواند آسیب زیادی به اندام‌های داخلی بدن وارد کند، به سرعت می‌تواند روی وضعیت جسمانی و توانی فرد تاثیرگذار باشد. برای ترک این ماده مخدر باید از راه‌های درست و تایید شده استفاده کرد. کمک گرفتن از یک روانشناس و مراجعه به مرکز ترک اعتیاد می‌تواند یکی از بهترین گزینه‌ها و راه‌ها برای درمان این دسته از افراد باشد. اگر به دنبال ترک این ماده افیون هستی بهتر است با تحقیق یک کلینیک ترک اعتیاد مجرب و حرفه‌ای را پیدا کنید که بتواند به بهترین شکل ممکن بدن شما را از این ماده افیون پاک کند. 

بهترین و سریع‌ترین روش ترک تریاک چیست؟

طبق نظر کارشناسان و پزشکان، بهترین و سریع‌ترین روش ترک تریاک، بستری شدن در کمپ‌های ترک اعتیاد است. بسیاری از این کمپ‌ها به روش اصولی و استاندارد اقدام به ترک دادن افراد معتاد به هر نوع ماده مخدری می‌کنند. 

مشتقات تریاک کدامند؟

در واقع این ماده افیون دارای ۲۵ مشتقات از دسته‌های ماده‌های قلیایی چون مرفین، کدئین و… است. از مهم‌ترین مشتقات آن می‌توانیم به تبائین، نارکوتین، نارسئین و… اشاره کرد که از مهم‌ترین مشتقات این ماده مخدر است و در علم پزشکی کاربرد بسیار زیادی دارند. از این مواد در بسیاری از مواقع سوء استفاده می‌شود و از آن‌ها در ساخت مواد مخدر استفاده می‌کنند. حضور این مواد در تریاک موجب تسکین درد فرد می‌شود و همین موضوع است که باعث می‌شود تا فرد در حین کشیدن تریاک احساس خوبی داشته باشد.

چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به اعتیاد تریاک هستند؟

هرکسی که از مواد افیونی استفاده کند در معرض ابتلا به اعتیاد است. بهترین راه پیشگیری از اعتیاد پرهیز از تمام داروهای غیرقانونی است. از داروهای مسکن تجویز شده فقط به توصیه متخصصان پزشکی استفاده کنید. در حالی که استفاده از مواد افیونی یک انتخاب است، برخی از عوامل ممکن است خطر اعتیاد را افزایش دهند. افرادی که سابقه خانوادگی وابستگی به مواد مخدر دارند و کسانی که در برخی شرایط خاص اجتماعی یا اقتصادی بزرگ می‌شوند می‌توانند بیشتر در معرض خطر اعتیاد و وابستگی به مواد افیونی قرار بگیرند. افرادی که از الکل یا سایر مواد مخدر استفاده می‌کنند یا دارای بیماری روانی هستند، بیشتر در معرض وابستگی به مواد افیونی قرار می‌گیرند.

 

روش ترک تریاک

 

اجبار مستقیم

در روش مستقیم فرد با هماهنگی با عوامل کمپ ترک اعتیاد فرد به اجبار وارد کمپ‌ها شده که ازنظر روانشناسی به صورت اخلاقی با فرد رفتار نشده و برای همه توصیه نمیشود. یعنی براساس آسیب و مصرف مواد و تعداد سال مصرف باید این روش اجرا شود. به طورمثال فردی که ۱۵سال مصرف آمفتامین دارد و به جایی رسیده که مداخلات رواندرمانی برایش کارساز نیست و به اصطلاح عامیانه کارتن‌خواب شده است. روش مستقیم بهتر است تا اول درکمپ‌های ترک اعتیاد مداخلات بهداشت روان انجام گردد و بعد برای نگه داشتن ترک نیز مداخلات تثبیت کننده صورت بگیرد.

اجبار غیرمستقیم

دراین روش باید چند عامل که باعث ایجاد انگیزه در فرد مصرف کننده میشود باید پیدا شود و این انگیزه‌ها و مشوق‌ها را با افرادی که فرد مصرف‌کننده از آن‌ها حرف شنوی دارد در میان بگذارد. از طریق آن‌ها به فرد منتقل و به فرد فرصت هم داده میشود. مثلا به فرد گفته میشود که این جریان برای فرد در نظر گرفته میشود و کنارت او هستند. یک هفته یا یک ماه فرصت نیاز است که اقدام به ترک شود. برای این کار متخصص ترک هم در نظر گرفته شود و اگر طی این زمان تعیین شده با متخصص ارتباط وجود داشته باشد. امتیاز لحاظ میشود. (مثلا اگرتا یک ماه طبق مشوق هایی که برای او در نظر گرفته شده است با متخصص درمان گرفته نشود به اجبار به کمپ برود و باید در آنجا ترک کند)

درمان غیرپزشکی تریاک

بسیاری از افراد برای ترک کردن این افیون از راه‌های غیرپزشکی استفاده می‌کنند. این راه‌ها از نظر پزشکان نمی‌توانند تاثیرگذار باشند و تنها راه درمان و ترک این ماده مخدر روش‌های تایید شده و پزشکی است. اما شاید این سوال برایتان مطرح شود که درمان غیرپزشکی تریاک چیست؟

1. استفاده از داروهای گیاهی

2. استفاده از اسپند

    یکی از روش‌های درمان افراد معتاد به تریاک، استفاده از اسپند است. این روش به هیچ عنوان نمی‌تواند توجیه پزشکی و علمی داشته باشد و به بهبود وضعیت بیمار هم کمکی نمی‌کند. بلعیدن اسپند و قرار گرفتن در برابر دود آن تنها باعث می‌شود که فرد معتاد علائم مربوط به ترک اعتیاد را داشته باشد. اما علائمی که فرد بیمار در اثر قرار گرفتن در معرض اسپند قرار می‌گیرد عبارتند از: 

   • تعریق زیاد 
   • بی‌قراری و بی‌تابی 
   • پرخاشگری 
   • احساس سرما و لرزش 
   • حملات هیجانی

باورهای غلط مصرف تریاک

• با کنترل مصرف تریاک، هیچ مشکلی بوجود نمی‌آید و فرد معتاد نمی‌شود. 
• با یک بار مصرف تریاک هیچ مشکلی بوجود نمی‌آید. 
• تریاک مواد مخدری است که فرد در ظاهرش هیچ نشانه‌ای مبنی بر استفاده از آن بروز نمی‌دهد. 
• به اندازه تریاک مصرف می‌کنم تا معتاد نشوم.
• مصرف تریاک می‌تواند دوای بسیاری از دردها باشد. 
• مصرف تریاک در افراد ورزشکار هیچ مشکلی ندارد. 
• افرادی که تریاک مصرف می‌کنند فقیر هستند. 
• کشیدن قلیان و سیگار ربطی به مصرف تریاک ندارد. 
• کشیدن تریاک می‌تواند میل جنسی را افزایش دهد و فرد انرژی پیدا کند. 
• تریاک می‌تواند یک چربی سوز عالی باشد و باعث لاغری فرد شوند. 
• کشیدن تریاک اعتماد به نفس فرد را افزایش می‌دهد. 
• کشیدن تریاک می‌تواند به بهتر درس خواندن فرد کمک بسیاری کند.

سخن آخر پزشک خوب

اعتیاد به تریاک از جمله مواردی است که ترک آن برای فرد معتاد کمی سخت است و پس از ترک احتمال بازگشت فرد به مصرف مجدد این ماده اعتیاد آور بسیار زیاد است. به همین دلیل است که تعداد مراجعین به کمپ ترک اعتیاد برای ترک تریاک بسیار زیاد است. فراموش نکنیم که هر فرد معتاد برای ترک ماده مخدر نیازمند حضور یک روانشناس و فرد متخصص در کنار خود دارد. شاید بتوان گفت یکی از دلایل اعتیاد به تریاک، باورهای غلط موجود در جامعه است که امروزه بسیاری از افراد را به کام اعتیاد کشیده و باعث نابودی زندگی بسیاری از خانواده‌ها شده است. پس فراموش نکنیم که تغییر باورهای غلط مربوط به مصرف تریاک، یکی از اولین راه‌های برای کاهش اعتیاد به این ماده مخدر است. وبسایت پزشک خوب با ارائه مقالاتی در این حوزه تلاش کرده تا به نوبه خود، دید جامعه را نسبت به مقوله اعتیاد تغییر دهد، پس پیشنهاد می‌کنیم مطالعه مقالات این چنینی را از دست ندهید.

 

سوالات متداول 

• آیا مصرف تریاک می‌تواند روی سیستم ایمنی فرد تاثیرگذار باشد؟
  مصرف تریاک به هیچ عنوان نمی‌تواند موجب تقویت سیستم ایمنی شود، در مقابل سیستم بدن را مجبور می‌کند تا دست به تخریب خود بزند و در نهایت موجب عملکرد نادرست اعضای مختلف بدن شود.
•  آیا ممکن است فردی در اثر ترک مواد مخدری چون تریاک بمیرد؟
  بله، در صورت داشتن اعتیاد شدید، در اثر ترک مواد مخدر شوک بزرگی به بدن وارد می‌شود و ممکن است منجر به فوت فرد شود. 
• در ساخت کدام داروها از تریاک استفاده می‌کنند؟
  از تریاک در صنعت داروسازی استفاده فراوانی می‌کنند. ازجمله داروهایی که در آن از تریاک استفاده می‌کنند می‌‌توان به هیدروکدون، کدئین، مورفین، اکسی کدون، فنتالین و…. اشاره کرد. 
• آیا مصرف داروهای حاوی تریاک می‌تواند اعتیاد آور باشند؟
  بله، مصرف این دسته از داروها در صورت طولانی مدت و بیش از اندازه می‌توانند اعتیاد آور باشند.

 

منابع

• verywell mind
• the recovery village
• healthline

---