اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

اختلال استرس پس از سانحه یا آسیب، می تواند پس از وقوع حوادث ناگهانی و غیر قابل تحملی مثل زلزله های عظیم، سیل و سونامی، فعال شدن آتشفشان، تصادفات رانندگی، حمله های تروریستی، جنگ و انواع سو استفاده های جسمی و جنسی برای افراد اتفاق بیافتد. افرادی که به PTSD مبتلا می شوند، تجربه دردناک و آزار دهنده ای را دائما در ذهن خود مرور میکنند. در چنین حالتی علائم جسمانی همچون تپش قلب وحالت تهوع را تجربه می کنند که ناشی از اضطراب مرور رویداد آسیب زا است. در این مطلب، در مورد اختلال استرس پس از سانحه، علائم، انواع و راه های درمان آن صحبت کرده ایم.

استرس پس از سانحه چیست؟

اختلال استرس پس از سانحه، PTSD یا Posttraumatic Stress Disorder که با نام اضطراب پس از سانحه یا استرس بعد از حادثه یا تروما نیز شناخته می شود؛ در سال ۱۹۸۰ توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) به ویرایش سوم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-3) اضافه شد. استرس پس از سانحه یک اختلال روانی است که توسط یک رویداد به شدت آسیب زا و سهمگین “تروما” ایجاد می شود. این اتفاق آسیب زا می تواند توسط خود فرد تجربه شود مثل از دست دادن کل خانواده در یک زلزله وحشتناک، یا فرد مشاهده کننده یک رخداد مهلک برای شخصی دیگر باشد مثل مشاهده کسی که مورد تجاوز قرار می گیرد. هر دو این شرایط می تواند باعث شکل گیری اختلال استرس پس از تروما در فرد شود.

استرس پس از سانحه در سال های مربوط به جنگ جهانی اول با نام های بسیاری مانند “شوک شل-shell shock” و در جنگ جهانی دوم با نام  “خستگی رزمی” شناخته می شده. بررسی های بعد از جنگ جهانی نشان داد که PTSD فقط برای سربازان و کهنه سربازان جنگ اتفاق نمی افتد، بلکه در همه افرادی که به نوعی با یک رویداد آسیب زا و مهلک مواجه می شوند نیز می تواند رخ دهد.

افراد مبتلا به PTSD افکار و احساسات شدید و آزاردهنده مرتبط با یک تجربه آسیب زا را در خود دارند که مدت ها پس از پایان رویداد آسیب زا باقی می ماند. آنها ممکن است این رویداد ها را از طریق فلش بک به گذشته یا کابوس های شبانه دوباره تجربه کنند. افراد در حین یادآوری و مرور دوباره حادثه رخ داده می توانند احساس غم، ترس یا عصبانیت کرده و احساس جدایی یا بیگانگی با افراد دیگر کنند. افراد مبتلا به استرس پس از سانحه ممکن است از موقعیت‌ها یا افرادی که رویداد آسیب‌زا را به آنها یادآوری می‌کنند اجتناب کرده، یا واکنش‌های منفی شدیدی نسبت به چیز های معمولی مانند صدای بلند یا لمس شدن تصادفی داشته باشند.

شیوع اختلال استرس پس از سانحه در نوجوانان ۱۳ تا ۱۸ ساله ۸ درصد است. تخمین زده می شود که از هر ۱۱ نفر یک نفر در طول زندگی خود به PTSD مبتلا می شود. همچنین زنان دو برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه هستند.

تروما یا رویداد آسیب زا چیست؟

تروما (trauma)، یک اتفاق، حادثه یا رویداد مهلک وآسیب رسان است که دارای ویژگی های زیر است:

• رویدادی به شدت از پای در آوردنده، زمین گیر کننده و استرس آمیز
• خطر آفرینی بسیار زیاد برای زندگی
• غیر منتظره و ناگهانی
• ایجاد ترس و وحشت و سردرگمی

انواع رویداد های آسیب زا

تروما یا رویداد آسیب زا هر اتفاقی است که سلامتی و امنیت افراد را به شدت تهدید کند. این رویداد آسیب زا می تواند ناگهانی مثل جنگ و یا طولانی مدت مثل زندگی زیر سایه جنگ یاشد. همچنین ممکن است حادثه آسیب زا به طور مستقیم برای افراد اتفاق نیفتد وآن هاصرفا مشاهده کننده آن باشند.

نمونه‌هایی از رویدادهای آسیب‌زا عبارت اند از:

• تصادف شدید رانندگی
• آسیب شدیدجسمی یا بیماری ناگهانی
• جنگ و نبرد نظامی
• بلایای طبیعی مانند گردباد، زلزله، آتش فشان یا سیل
• آتش سوزی و گیر کردن در حریق
• کتک خوردن و آزار جسمی شدید
• توهین های کلامی
• تجاوز یا سوء استفاده جنسی
• قلدری و تحت ظلم قرارگرفتن
• مرگ ناگهانی یک عزیز

نشانه های اختلال استرس پس ازسانحه

علائم اختلال پس از سانحه یا ptsd معمولاً در عرض ۱ ماه از رویداد آسیب زا شروع می شود، اما گاهی اوقات نشانه های PTSD دیرتر ظاهر می شوند. سیر اختلال متفاوت است. استرس پس از سانحه دارای علائم متعددی است که در پنج حوزه بروز پیدا می کنند که عبارت است از:

• علائم مربوط به خاطرات مزاحم وتکرار شونده رویداد
• علائم اجتنابی
• علائم مربوط به برانگیختگی و واکنش پذیری
• علائم شناختی و خلقی
• علائم جسمی

علائم مربوط به خاطرات مزاحم و تکرار شونده رویداد	علائم مربوط به خاطرات مزاحم به آن دسته از خاطراتی از رویداد آسیب زا اشاره دارد که به طور مکرر و ناخواسته در ذهن افراد تکرار میشود. تجربه بازگشت به گذشته، یادآوری ذهنی مجدد رویداد آسیب زا، از جمله علائم فیزیکی مانند ضربان قلب یا تعریق مرور ناخواسته خاطره مربوط به رویداد آسیب زا درگیری فکری با رویداد مهلک یادآوری مجدد اتفاق، هنگام رفتن به یک مکان شبیه به آن یا شنیدن یک صدا یا لمس شدن
علائم اجتنابی	افراد مبتلا به PTSD، ممکن است برای رهایی از آزار واذیت توسط خاطرات ناخوشایند، از بعضی موقعیت ها یا افراد ونشانه های یادآوری کننده رویداد اجتناب کنند. از جمله موارد اشاره شده: دور ماندن از مکان ها، رویدادها، افراد یا اشیایی که یادآور تجربه آسیب زا هستند اجتناب از افکار یا احساسات مرتبط با رویداد آسیب زا تغییر در روند عادی و روتین زندگی به دلیل اجتناب از مواجهه مجدد صحبت نکردن در مورد رویداد مشکل آفرین
علائم برانگیختگی و واکنش پذیری	واکنش های ناگهانی و تکانشگرایانه بخشی از علائم ناشی از کم شدن ظرفیت تحمل افراد مبتلا به استرس پس از آسیب است. از این دست رفتارها می توان به موارد زیر اشاره کرد: گیج و مبهوت شدن احساس تنش زیاد و گارد گرفتن نسبت به محیط اطراف مشکل در تمرکز مشکل در به خواب رفتن یا ماندن در خواب و بیداری های مکرر احساس تحریک پذیری و طغیان های پرخاشگرانه انجام رفتارهای مخاطره آمیز، بی پروا یا مخرب
علائم شناختی و خلقی	مشکلات در شیوه تفکر و ناتنظیمی خلق افراد مبتلا بهPTSD باعث ایجاد مشکلاتی در روند زندگی آن ها می شود، مثل: مشکل در حافظه، از جمله به خاطر نیاوردن اتفاقات کلیدی و مهم رویداد آسیب زا داشتن افکار منفی در مورد خود یا دنیا ناامیدی نسبت به آینده داشتن احساس سرزنش اغراق آمیز نسبت به خود یا دیگران داشتن احساسات منفی، مانند ترس، خشم، گناه یا شرم از دست دادن علاقه به فعالیت های لذت بخش احساس انزوای اجتماعی مشکل در بروز احساسات مثبت، مانند شادی
علائم جسمانی	استرس پس از سانحه علاوه بر علائم روانی و شناختی مربوط به روان افراد، دارای نشانه های بدنی و فیزیکی است، از جمله علائم جسمانی PTSD عبارت است از: تپش قلب سردرد و سرگیجه تعریق لرزش بدن ودست ها معده درد ومشکلات گوارشی احساس تشویش و اضطراب درد در قفسه سینه

برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد استرس پس از سانحه از بهترین روانشناس تهران کمک بگیرید

استرس پس از سانحه در کودکان

کودکانی که تحت تاثیر خشونت خانگی و سو استفاده های جنسی و جسمی، زلزله، جنگ یا تصادفات رانندگی خانواده خود را از دست داده یا آسیب های شدید دیده اند هم ممکن است دچار استرس پس از سانحه یا PTSD بشوند. کودکان به دلیل آسیب پذیری بیشتر و مقاومت کمتر در برابر رویداد های استرس آمیز در خطر ابتلا به انواع مشکلات روانی هستند که ابتلای PTSD می تواند یکی از این مشکلات باشد.

علائم استرس پس از سانحه در کودکان

در کودکان ۶ ساله و کمتر، علائم و نشانه‌ها ممکن است متفاوت از علائم بزرگسالان باشد، علائم استرس پس از سانحه در کودکان شامل موارد زیر است:

• به نمایش درآوردن رویداد آسیب زا یا جنبه هایی از آن از طریق بازی
• کابوس شبانه کودکان که ممکن است حاوی صحنه هایی از رویداد مهلک را در بر داشته باشد
• شب ادراری به دلیل ترس ناشی از اتفاقات رخ داده
• گوشه گیری و خجالت بیش از حد در جمع
• کم حرفی، حتی در جمع همسالان
• حساس شدن و تکانش پذیری شامل بدخلقی و بدرفتاری نسبت به دیگران
• مشکل در خوابیدن به دلیل ترس از دیدن کابوس
• وابستگی بیش از حد به والدین
• ترس شدید از تنها بودن

کودکان ۸ سال و بالاتر ممکن است در درس خواندن و پیشرفت تحصیلی افت شدید داشته باشند و از انجام تکالیف خود سر باز بزنند. همچنین در کودکان و نوجوانان ۱۲ تا ۱۸ و بالاتر، احتمال خود جرحی و آسیب رساندن به خود، انجام رفتارهای جنسی خطرناک، تلاش برای مصرف سیگار و الکل یا مواد مخدر وجود دارد.

مطالعه بیشتر: استرس جنگ چیست؟ علائم و روش های مقابله با اضطراب جنگ

مدت زمان اختلال استرس پس از سانحه

سیر اختلال در هر فرد متفاوت است. در حالیکه علائم استرس پس از سانحه برای برخی از افراد در عرض ۶ ماه بهبود می یابد، برخی دیگر علائمی دارند که ۱ سال یا بیشتر طول می کشد. در برخی موارد، به ویژه در مواردی که درمان نمی شود، PTSD می تواند برای مدت طولانی، شاید تا پایان عمر باقی بماند. اکثر افراد مبتلا به PTSD طولانی مدت متوجه می شوند که شدت علائم آنها ثابت نیست. بسیاری از جانبازان مسن حتی ۵۰ سال یا بیشتر پس از تجربه دوران جنگ، علائم PTSD را دارند.

سبب شناسی اختلال استرس پس از سانحه

ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه دارای علل متعددی است که برخی از این عوامل قبل از تروما یا رویداد آسیب زا، برخی در طول و برخی دیگر بعد از رخدادن یک رویداد آسیب زا در ایجاد و شکل گیری  PTSD نقش دارند. علل اختلال استرس پس از سانحه عبارت اند از:

• قرار گرفتن در معرض تجربیات آسیب زا قبلی، به ویژه در دوران کودکی
• وقوع اتفاقات مهلک و وحشتاک در زندگی
• صدمه دیدن شدید یا دیدن افراد زخمی یا کشته شده
• احساس وحشت، درماندگی یا ترس شدید
• حمایت اجتماعی اندک یا بدون حمایت اجتماعی پس از رویداد مهلک
• مقابله با استرس اضافی بعد از رویداد، مانند از دست دادن یکی از عزیزان یا از دست دادن شغل
• عامل ژنتیکی و وجود بیماری روانی در خانواده
• تجارت استرس زا شدید و بیش از حد تحمل
• داشتن سایر مشکلات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی
• نحوه عملکرد مغز و شیوه پردازش رویداد آسیب زا
• سواستفاده جنسی و جسمی در کودکی و بزرگسالی

انواع اختلال استرس پس از سانحه

دو نوع از شرایط مربوط به سلامت روان وجود دارند که می توانند با استرس پس از سانحه ارتباط داشته باشند، این  دو نوع را در ادامه توضیح داده ایم:

• اختلال استرس حاد: که یک وضعیت سلامت روان کوتاه مدت است و می تواند در ماه اول پس از تجربه یک رویداد آسیب زا رخ دهد. در صورتی که علائم بیش از ۴ ماه طول بکشند، می تواند منجر به اختلال استرس پس از حادثه شود.
• اختلال استرس پس از حادثه پیچیده یا CPTSD: این مورد نیز یک وضعیت سلامت روان است که در صورت تجربه ترومای مزمن (طولانی مدت) می تواند ایجاد شود. نمونه هایی از آسیب های مزمن شامل آزار جسمی یا جنسی طولانی مدت کودک، خشونت خانگی طولانی مدت و جنگ است.

عوارض استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه می تواند کل زندگی افراد را مختل کند، از زندگی خصوصی گرفته تا روابط اجتماعی و شغلی. ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه میتواند با بعضی دیگر از مشکلات در ارتباط باشد که عبارت اند از:

• افسردگی و اضطراب
• مشکلات مربوط به مصرف مواد مخدر یا الکل
• اختلالات خوردن
• اختلالات خواب
• افکار و اعمال خودکشی
• مشکلات شغلی و تحصیلی
• مشکل در روابط صمیمی
• ناتوانی در تصمیم گیری

تغییرات مغز در استرس پس از سانحه

مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به PTSD با وجود استرس مداومی که تجربه می کنند، سطوح کورتیزول (هورمون استرس) پایین  و سطوح بالایی از کورتیکوتروپین (CRF) دارند. کورتیکوتروپین باعث آزاد شدن نوراپی نفرین می شود که منجر به افزایش پاسخدهی سیستم عصبی خودمختار یا سمپاتیک می شود. این افرایش پاسخدهی سیستم سمپاتیک منجر به افزایش ضربان قلب و فشار خون می شود.

استرس پس از سانحه با تغییرات در عملکرد و آناتومی مغز افراد که در ادامه می خوانید مرتبط است:

• حجم هیپوکامپ افراد (بخشی از مغز که انگیزه، احساسات، یادگیری و حافظه را تنظیم می کند) کاهش می یابد
• آمیگدال (بخشی از مغز که احساسات و پاسخ های مربوط به ترس را پردازش می کند) در افراد مبتلا به PTSD بیش از حد واکنش پذیر است.
• به نظر می رسد قشر پیش پیشانی، که تا حدی واکنش های آمیگدال شما را کنترل می کند، در افراد مبتلا به PTSD کوچکتر است و کنترل کمتری روی آمیگدال دارد.

اختلال استرس پس از سانحه در DSM 5

تشخیص استرس پس از سانحه از راه گرفتن شرح حال توسط روانشناس و توصیف و مشاهده علائم بالینی مطرح شده در کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5 امکان پذیر است. ملاک های تشخیصی اختلال استرس پس از سانحه عبارت اند از:

۱- فرد رویداد آسیب زا را به طور مستقیم تجربه کند

۲- فرد به شکلی غیر مستقیم رویداد را تجربه کند، مثلا شاهد وقوع آسیب باشد

 یک یا دو علامت از هر کدام از موارد زیر را به مدت حداقل یک ماه داشته باشد:

• حداقل یک علامت از افکار مزاحم و آزار دهنده، مثل مرور مکرر خاطرات آسیب زا
• حداقل یک علامت از رفتارهای اجتنابی، مثل نرفتن به محلی که حادثه اتفاق افتاده
• حداقل دو علامت شناختی و خلقی، مثل ناتوانی در به یادآوری جزئیات رویداد
• حداقل دو علامت برانگیختگی و واکنش پذیری، مثل پرخاشگری و آسیب به خود
• این عوامل باعث ایجاد مشکل در زندگی و عملکرد فرد شود
• علت بروز علائم مصرف یک دارو یا مواد مخدر نباشد

برای درمان استرس پس از تروما می توانید از یک روانشناس خوب در تهران کمک بخواهید

درمان استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه یک مشکل دردناک و ناتوان کننده است. بنابراین درمان و دریافت کمک ا یک متخصص باتجربه وخوب برای درمان PTSD لازم و ضروری است. روش های درمانی استرس پس از سانحه عبارت اند از:

روش های رواندرمانی برای درمان استرس پس از سانحه عبارت اند از:

• درمان شناختی رفتاری (CBT)
• پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR)
• خانواده درمانی
• گروه درمانی

دارودرمانی برای کنترل علائم و درمان استرس پس از سانحه:

• داروهای ضد افسردگی به خصوص مهار کننده های باز جذب سروتونین (SSRI)
• داروهای ضد اضطراب

روان درمانی برای اختلال استرس پس از سانحه

روان درمانی شامل انواع تکنیک های درمانی است که متخصصان سلامت روان برای کمک به افراد در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده استفاده می کنند. روان درمانی می تواند برای افراد مبتلا به PTSD و خانواده های آنها حمایت، آموزش و راهنمایی ارائه دهد. درمان می تواند یک به یک یا به صورت گروهی انجام شود و معمولاً ۶ تا ۱۲ هفته طول می کشد اما می تواند بیشتر طول بکشد.

برخی از انواع روان درمانی نشانه ها و علائم PTSD را هدف قرار می دهند، در حالی که برخی دیگر بر مشکلات اجتماعی، خانوادگی یا شغلی تمرکز می کنند. روان‌درمانی‌های مؤثر اغلب بر چند مؤلفه کلیدی، از جمله مهارت‌های یادگیری برای کمک به شناسایی محرک‌ها و مدیریت علائم تأکید دارند.

درمان شناختی رفتاری اختلال استرس پس از سانحه

درمان شناختی رفتاری (CBT) استرس پس از سانحه یکی از انواع رواندرمانی ها برای درمان PTSD است. در این درمان با استفاده از فنون و تکنیک های بخصوص، سعی می شود تا افکار آسیب رسان و باور های معیوب مانند: “دنیا جای خطرناکی است”، شناسایی و افکار و باور های کارآمد و مفید جایگزین آن ها شود. همچنین تلاش می شود تا احساسات منفی مثل احساس گناه و شرم تغییر پیدا کنند. تکنیک های درمان شناختی رفتاری اختلال استرس پس از سانحه شامل مواجهه درمانی و بازسازی شناختی می شود.

مواجهه درمانی

مواجهه درمانی به افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه کمک می کند تا افراد با یادآوری مجدد وتقریبا دقیق رویداد واتفاقات آسیب زا، یاد بگیرند که ترس و وحشت خود از رویداد و اتفاقات را با مرور و یاد آوری تدریجی و به روشی ایمن مجددا تجربه کنند. به عنوان بخشی از روند درمان بر اساس مواجهه درمانی، افراد ممکن است درباره رویداد آسیب زا فکر کنند، بنویسند یا از مکانی که در آن اتفاق افتاده است بازدید کنند. این درمان می تواند به افراد مبتلا به PTSD کمک کند تا علائمی را که باعث ناراحتی آنها می شود را مدیریت و کنترل کنند.

بازسازی شناختی

بازسازی شناختی به عنوان یک تکنیک درمان شناختی رفتاری به افراد کمک می کند تا رویداد آسیب زا را درک کرده و با پردازش مجدد اتفاقات آن را در خود حل و فصل کنند. گاهی اوقات افراد رویدادهای مشکل آفرین را متفاوت از نحوه وقوع واقعی آن ها به یاد می آورند. آن ها ممکن است در مورد چیزی که تقصیر آنها نیست احساس گناه یا شرم کنند. بازسازی شناختی می تواند به افراد مبتلا به استرس پس از حادثه PTSD کمک کند تا به روشی واقع بینانه تر در مورد آنچه اتفاق افتاده است فکر کنند.

حساسیت زدایی منظم با حرکت چشم و پردازش مجدد

درمان حساسیت زدایی منظم با حرکت چشم و پردازش مجدد (EMDR)  برای افراد مبتلا به استرس پس از سانحه کاربرد دارد. این روش درمانی به افراد کمک می کند تا رویداد مهلک را مجددا یادآوری کرده و اتفاقات را به روشی متفاوت و سالم تر پردازش و تجربه کنند. هدف حساسیت زدایی منظم با حرکات چشم و پردازش مجدد ایجاد تغییرات در افکار، تصاویر و احساسات است. پس از جلسات مکرر، حافظه فرد تمایل به تغییر در شیوه یادآوری رویداد کرده و به شیوه ای سالم تر تجربه می شود.

درمان هیجان مدار

درمان هیجان مدار (EFT)، نوعی روان درمانی است که بر روی هیجانات تمرکز کرده و سعی می کند تا علائم هیجانی ناسازگار و بی فایده را شناسایی و آن ها را با هیجان های سازگارتر پیوند دهد. در درمان افراد مبتلا به استرس پس از سانحه از طریق درمان هیجان مدار، تمرکز افراد بر یادآوری رویداد ها و تلاش برای تجربه هیجاناتی است که تجربه کرده اند. در این حالت می توان هیجانات نا سالم را شناسایی کرد.

گروه درمانی

گروه درمانی بازماندگان حوادث آسیب زا مشابه را تشویق می کند تا تجربیات و واکنش های خود را در یک محیط راحت و بدون قضاوت به اشتراک بگذارند. اعضای گروه به یکدیگر کمک می کنند تا متوجه شوند که بسیاری از افراد دیگر نیز در برابر یک حادثه به همان شکل واکنش داشته اند  و همان احساسات را احساس می کنند.

خانواده درمانی

خانواده درمانی به افراد مبتلا به استرس پس از سانحه کمک می کند تا ضمن دریافت حمایت عاطفی از اعضای خانواده، مشکلات پیش آمده احتمالی نیز در طول جلسات مطرح و حل وفصل شوند. چرا که گاهی استرس پس از سانحه کل خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد.

قرص برای درمان اختلال استرس پس از سانحه

در مواردی که لازم باشد، می توان برای درمان و بخصوص کمنترل علائم و شرایط ناپایدار افراد از دارو درمانی استفاده کرد. داروهای مورد استفاده در درمان استرس پس از سانحه عبارت اند از: داروهای ضد افسردگی، از جمله مهارکننده های باز جذب سروتونین و داروهای ضد اضطراب. بهترین دارو برای اختلال استرس پس از سانحه سرترالین، پاروکستین و ونلافاکسین هستند.

داروهای ضد افسردگی

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) سه نوع از داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) که نوعی از دارو های ضد افسردگی هستند را برای درمان PTSD تأیید کرده است که عبارت اند از پاروکستین، سرترالین و فلوکستین.

دارهای ضد اضطراب

داروهای ضد اضطراب می توانند با تاثیر آرام بخشی که دارند، در درمان افراد مبتلا به PTSD کاربرد داشته و علائم آن ها را کاهش دهند. از داروهای ضد اضطراب می توان موارد زیر را نام برد: کلونازپام و لورازپام.

پرازوسین

پرازوسین (prazosin) دارویی است که بیشتر در موارد مربوط به فشار خون و مشکلات قلبی مصرف می شود، اما این دارو می تواند در بهبود کیفیت خواب و کنترل کابوس ها موثر باشد.

کتامین

طبق مطالعه جدیدی که در مجله روانپزشکی آمریکا منتشر شده است، اثربخشی داروی کتامین (Ketamine) روی افراد مبتلا به استرس پس از حادثه را نشان می دهد. در این مطالعه، به برخی از شرکت کنندگان دوزهای کتامین به صورت داخل وریدی تزریق شد، در حالی که به دیگران میدازولام  که یک داروی ضد اضطراب است و به عنوان آرام بخش عمل می کند داده شد. تعداد افرادی که علائم و شرایط آن ها به داروی کتامین پاسخ بهتری داده بود، بیشتر از افرادی بود که میدازولام دریافت کرده بودند.

توجه به این نکته ضروری است که مصرف داروهای معرفی شده الزاما باید با تجویز و مشورت با روانپزشک باشد. مصرف بدون مشورت با متخصص عوارض خطرناکی به همراه خواهد داشت.

برای مشورت می توانید از بهترین روانپزشک تهران کمک بگیرید

راه های پیشگیری از استرس پس از سانحه

استرس پس از سانحه به دنبال یک رویداد آسیب زا اتفاق می افتد. یک رویداد آسیب زا غیر قابل تحمل، ناگهانی، پیش بینی ناپذیر و غیر قابل کنترل است. بنابراین نمی توان آن را کنترل و از وقوع PTSD  جلوگیری کرد. اما راه هایی برای افزایش قدرت و ظرفیت تحمل شرایط سخت وجود دارد، که انجام آن ها ممکن است احتمال ابتلای افراد به استرس پس از سانحه را کاهش دهد. راه های پیشگیری از PTSD عبارت اند از:

• برخورداری از حمایت دوستان، خانواده یا گروه های حمایتی
• داشتن استراتژی مقابله ای برای عبور از یک رویداد آسیب زا
• آمادگی و توانایی برای پاسخگویی به رویدادهای آسیب زا، علیرغم احساس ترس
• ورزش کردن که راهی برای کاهش استرس و افزایش توانایی مغزی و بدنی است
• داشتن یک برنامه منظم خواب وهمچنین رژیم غذایی سالم
• گذراندن وقت با دوستان یا اقوام مورد اعتماد و صحبت در مورد افکار و احساسات
• خود داری از مصرف الکل یا مواد مخدر

سوالات متداول

در این بخش سعی کردیم به سوالات مربوط به اختلال استرس پس از سانحه پاسخ دهیم:

آیا استرس پس از سانحه قابل درمان است؟

برای درمان استرس پس از سانحه روش های درمانی وجود دارد که متخصص سلامت روان بر اساس شرایط افراد می تواند از یکی از راه های رواندرمانی، دارو درمانی یا ترکیبی از هر دو برای درمان PTSD استفاده کند.

آیا همه افراد پس از یک اتفاق بد دچار استرس پس از سانحه می شوند؟

خیر، همه افراد پس از پشت سر گذاشتن یک رویداد آسیب زا و خطرناک دچار PTSD نمی شوند، اینکه چه کسانی دچار شوند بستگی به شرایط روانی، خانوادگی و محیطی افراد دارد.

استرس پس از سانحه چقدر طول می کشد؟

سیر این اختلال متفاوت است. برخی از افراد ظرف ۶ ماه بهبود می یابند، در حالی که برای برخی دیگر ۱ سال یا بیشتر طول می کشد. مدت زمان PTSD به شدت علائم و زمان اقدام برای درمان آن بستگی دارد.

آیا استرس پس از سانحه ژنتیکی است؟

با وجود آنکه عوامل ژنتیکی می تواند زمینه را برای ابتلای افراد به PTSD فراهم سازد، اما اختلال استرس پس از سانحه از طریق ژنتیک منتقل نمی شود.

آیا کودکان هم به استرس پس از سانحه مبتلامی شوند؟

بله، استرس پس از سانحه حتی در کودکان هم ممکن است اتفاق بی افتد. علائم آن ها می تواند به شکل های شروع ناگهانی شب ادراری، کابوس های شبانه یا گوشه گیری و حتی پرخاشگری باشد.

---

منابع: mayoclinic, psychiatry, clevelandclinic, webmd, psychologytoday, verywellhealth, psychcentral

پزشک خوب، سامانه رزرو “آنلاین” روانشناس و روانپزشک و سایر حوزه های پزشکی و سلامت، به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در محدوده زندگی خود در سراسر کشور، انتخاب نموده و وقت خود را بصورت آنلاین رزرو کنید.