قرص ریسپریدون یا  Risperidone یک داروی آنتی سایکوتیک نسل دوم یا ضد روانپریشی غیر معمول است که برای درمان تعدادی از اختلالات روانی از جمله اسکیزوفرنی، فاز شیدایی اختلال دوقطبی، اختلال طیف اوتیسم، روان پریشی یا به عنوان داروی کمکی در افسردگی شدید استفاده می شود. روانپریشی زمانی رخ می‌دهد که فرد از دست دادن تماس منبع معتبر با واقعیت را تجربه کند. این می تواند منجر به توهم و هذیان شود.

یک مقاله معتبر در سال ۲۰۲۰ اشاره می کند که اگرچه سازمان غذا و دارو (FDA) ریسپریدون را برای درمان زوال عقل تایید نکرده است، برخی از پزشکان ممکن است آن را برای درمان علائم رفتاری و روانی زوال عقل تجویز کنند. در سال های اخیر، نگرانی های ایمنی در مورد استفاده از ریسپریدون برای درمان زوال عقل افزایش یافته است. این به این دلیل است که ممکن است استفاده از این دارو در افراد مسن بی خطر نباشد و خطر عوارض جانبی خاصی را در آنها افزایش دهد.

فهرست مقاله

قرص ریسپریدون برای چی خوبه؟

ریسپریدون برای درمان علائم اسکیزوفرنی در بزرگسالان و نوجوانان ۱۳ سال و بالاتر استفاده می شود. همچنین برای درمان دوره‌های شیدایی یا دوره‌های مختلط (علائم شیدایی و افسردگی که با هم اتفاق می‌افتند) در بزرگسالان و در نوجوانان و کودکان ۱۰ سال و بالاتر مبتلا به اختلال دوقطبی استفاده می‌شود. ریسپریدون همچنین برای درمان مشکلات رفتاری مانند پرخاشگری، آسیب به خود و تغییرات خلقی ناگهانی در نوجوانان و کودکان ۵ تا ۱۶ ساله مبتلا به اوتیسم استفاده می شود.

قرص ریسپریدون به صورت خارج از برچسب، یعنی استفاده از دارو برای هدفی غیر از آنچه توسط FDA برای آن تایید شده است؛ برای اختلال استرس پس از سانحه و سندرم تورت نیز کاربرد دارد.

مطالعه بیشتر: انواع درمان اسکیزوفرنی؛ معرفی بهترین و جدیدترین درمان ها

ریسپریدون برای زوال عقل

ریسپریدون برای زوال عقل نیز گاها تجویز می شود. متخصصان پزشکی ممکن است از ریسپریدون برای درمان علائم روانی و رفتاری در افراد مبتلا به زوال عقل استفاده کنند. با این حال، انجمن آلزایمر بیان می کند که افراد مبتلا به زوال عقل فقط باید تحت یکی از شرایط زیر از داروهای ضد روان پریشی استفاده کنند:

  • آنها علائم رفتاری ناشی از شیدایی یا روان پریشی را تجربه می کنند
  • علائمی که آنها دارند برای خود یا سایر افراد خطرناک است
  • فرد دچار پریشانی تسلی ناپذیر یا مداوم است، کاهش قابل توجهی در عملکرد دارد، یا در دریافت مراقبت با مشکل اساسی مواجه است

ریسپریدون برای وسواس فکری

یک مطالعه کنترل‌شده نشان می‌ دهد که افزودن ریسپریدون در برنامه درمانی افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری جبری (OCD) مقاوم به درمان با داروهای مهارکننده‌های بازجذب سروتونین مؤثر است. وسواس فکری-جبری یا OCD، با سطوح پایین سروتونین و دوپامین مرتبط است. ریسپریدون با افزایش میزان این انتقال دهنده های عصبی در مغز، سطوح پایین انتقال دهنده های عصبی (به عنوان مثال، کمبود سروتونین) را برطرف می کند. با این حال، ریسپریدون در تولید یا تشدید علائم OCD نیز در برخی پژوهش ها نقش دارد.

ریسپریدون و اختلال شخصیت مرزی

ریسپریدون در دوزهای کم تا متوسط می تواند علائم BPD را بهبود بخشد. داده های کنونی نشان می دهد که بسیاری از علائم اختلال شخصیت مرزی ممکن است با ریسپریدون بهبود یابد.

قرص ریسپریدون برای کودکان

قرص ریسپریدون برای کودکان ۵ ساله و بزرگتر کاربرد دارد. ریسپریدال یا ریسپریدون برای کمک به کودکان با مشکلات رفتاری جدی مانند پرخاشگری یا مشکلات خلقی مانند تحریک پذیری استفاده می شود. ریسپردال برای درمان علائم روان پریشی در کودکان نیز استفاده می شود. ریسپریدون می تواند چالش هایی را که برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم با آن مواجه هستند، از جمله پرخاشگری و آسیب رساندن به خود، درمان کند.

برای یافتن و رزرو نوبت با بهترین روانپزشک تهران کلیک کنید

قرص ریسپریدون برای کودکان بیش فعال

ریسپریدون برای کودکان بیش فعال یک داروی موثر و اثربخش است که به کودکان بیش فعال کمک می کند تا علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی را کنترل کنند. بیش فعالی و عدم توجه در کودکان ممکن است باعث مشکلاتی مانند ناتوانی در تمرکز، بی ثباتی، حرکت بیش از حد، و عدم کنترل اندام‌ها شود. ریسپریدون با تأثیر بر بخش های خاصی از مغز کودکان بیش فعال، این علائم را بهبود می بخشد و کودکان را قادر می سازد تا بیشتر در محیط های آموزشی و روزمره خود تمرکز کنند.

استفاده از ریسپریدون برای کودکان بیش فعال تحت نظر پزشک تخصصی و با دقت بالا باید صورت گیرد. این دارو معمولاً به صورت قرص یا شربت قابل مصرف است. مقدار دقیق و زمان مصرف دارو بستگی به وزن، سن و شرایط کودک دارد و باید با هماهنگی پزشک تنظیم شود.

ریسپریدون و اوتیسم

به طور کلی، ریسپریدون برای بسیاری از کودکان و نوجوانان اوتیستیک نتایج مثبتی به همراه داشته است و ریسپریدون و اوتیسم مرتبط هستند. این دارو درمان اختلالات طیف اوتیسم نیست، اما می تواند به مدیریت تحریک پذیری، عصبانیت، پرخاشگری و آسیب رساندن به خود در افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند.

قرص ریسپریدون برای لکنت، ریسپریدون برای حرف زدن کودک

قرص ریسپریدون، یک آنتی سایکوتیک تایید شده برای اختلالات روانپزشکی مختلف، دارای فعالیت انتقال دهنده عصبی گسترده ای از جمله اثر ضد دوپامینرژیک است و ممکن است در رفع لکنت مفید باشد. شواهد نشان می دهد که افرادی که لکنت دارند هیپومتابولیسم جسم مخطط و افزایش فعالیت دوپامین را نشان می دهند. آنتاگونیست های دوپامین مانند ریسپریدون با مسدود کردن گیرنده های D2 در جسم مخطط، متابولیسم جسم مخطط را افزایش می دهند. بنابراین، ریسپریدون ممکن است با افزایش متابولیسم جسم مخطط، شدت لکنت را کاهش دهد.

آمپول ریسپریدون

آمپول ریسپریدون د در مان اسکیزوفرنی و به تنهایی یا در ترکیب با لیتیوم یا والپروات برای درمان افرادی که دارای اختلال دوقطبی نوع یک هستند، استفاده می شود. آمپول ریسپریدون به صورت پودری برای تزریق عضلانی با مایع مخلوط می شود. اگر قبلاً آمپول ریسپریدون دریافت نکرده اید، احتمالاً پزشک به شما می گوید که قبل از اولین تزریق، قرص ریسپریدون یا شربت ریسپریدون را از طریق خوراکی مصرف کنید.

آمپول ریسپریدون معمولاً هر ۲ هفته یک بار به صورت عضلانی به باسن یا بازو تزریق می شود. شما باید در ۱ تا ۳ هفته اول پس از اولین تزریق ریسپریدون، قرص ریسپریدون یا داروهای ضد روان پریشی دیگر را از طریق خوراکی مصرف کنید. پس از حداقل ۴ هفته درمان، پزشک ممکن است بسته به پاسخ شما به این دارو، دوز شما را افزایش دهد.

آمپول ریسپریدون

شربت ریسپریدون

شربت ریسپریدون برای درمان اسکیزوفرنی و شیدایی مصرف دارد. همچنین می تواند برای درمان موقت پرخاشگری طولانی مدت در زوال عقل آلزایمر و در کودکان کم توان ذهنی (حداقل ۵ سال) استفاده شود. دوز شربت ریسپریدون را با دقت با استفاده از دستگاه اندازه گیری مخصوصی که ارائه می شود اندازه گیری کنید.

از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید. در صورت تجویز، می توانید دوز اندازه گیری شده را با مقدار کمی مایع (حدود ۱۰۰ میلی لیتر) مانند آب، قهوه، آب پرتقال یا شیر کم چرب مخلوط کنید. با نوشابه یا چای مخلوط نکنید. شربت ریسپریدون را فریز نکنید.

شربت ریسپریدون

مکانیسم اثر ریسپریدون

اگرچه مکانیسم دقیق اثر آن به طور کامل شناخته نشده است، عمل اولیه ریسپریدون کاهش فعالیت مسیر دوپامینرژیک و سروتونرژیک در مغز است، بنابراین علائم اسکیزوفرنی و اختلالات خلقی را کاهش می دهد. ریسپریدون انتقال عصبی دوپامین را کاهش می دهند، بنابراین علائم مثبت اسکیزوفرنی مانند هذیان و توهم را کاهش می دهند. ریسپریدون منجر به کاهش فعالیت سروتونرژیک می شود. افزایش فعالیت مزوکورتیکال سروتونرژیک در اسکیزوفرنی منجر به علائم منفی مانند افسردگی و کاهش انگیزه می شود.

زمان اثر ریسپریدون
زمان اثر ریسپریدون فوری و سریع نیست. ممکن است چهار تا شش هفته طول بکشد تا ریسپریدون اثر کامل خود را داشته باشد، اما برخی از افراد از همان هفته اول اثرات خوبی را دریافت می کنند. شما باید با پزشک خود در تماس باشید تا ببینید در چند هفته اول زمان اثر ریسپریدون چگونه پیش می رود.

نحوه مصرف ریسپریدون

ریسپریدون را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. ریسپریدون را می توان با غذا یا بدون غذا مصرف کرد. ممکن است چند هفته طول بکشد تا علائم شما بهبود یابد. به استفاده از دارو طبق دستور ادامه دهید و در صورت عدم بهبود علائم به پزشک خود اطلاع دهید. این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان یکسانی مصرف کنید.

اگر یک متخصص ریسپریدون را برای زوال عقل تجویز می کند، باید حداقل دوز را برای کوتاه ترین زمان ممکن تجویز کند. یک فرد می تواند ۰.۲۵ الی ۲ میلی گرم ریسپریدون در روز به مدت ۶ تا ۱۲ هفته مصرف کند. همچنین اگر خطر عوارض جانبی نامطلوب افزایش یابد یا هیچ سودی از درمان نداشته باشد، باید پس از ۱۲ هفته مصرف ریسپریدون را متوقف کند.

سایر داروهای ضد رواپریشی: پرفنازین چیست و کاربرد آن چیست؟ نحوه مصرف، عوارض و تداخلات

چگونگی قطع ریسپریدون

از قطع ناگهانی ریسپریدون بپرهیزید. اگر به قطع مصرف ریسپریدون فکر می کنید، با پزشک خود صحبت کنید. روانپزشک ریسپریدون را به آرامی کاهش داده و قطع می کنند تا هر گونه مشکل، مانند عود علائم قدیمی شما به سرعت برطرف شود. شما باید قطع ریسپریدون را با کاهش دوز روزانه خود در طی چند هفته یا ماه انجام دهید. هر چه مدت بیشتری دارو مصرف کرده باشید، مدت بیشتری طول می کشد تا با خیال راحت آن را ترک کنید. در صورت امکان از توقف ناگهانی خودداری کنید.

عوارض قطع ناگهانی قرص ریسپریدون

ریسپریدون اعتیاد آور نیست، اما قطع ناگهانی آن می تواند عوارضی ایجاد کند، عوارض قطع ناگهانی قرص ریسپریدون شامل مشکل در خواب، احساس بیماری، تعریق و حرکات غیرقابل کنترل عضلانی است. اگر می خواهید آن را قطع کنید یا عوارض قطع ریسپریدون را دارید به پزشک مراجعه کنید.

بهترین زمان مصرف قرص ریسپریدون

برای بهترین زمان مصرف ریسپریدون مهم نیست که هر روز چه ساعتی آن را مصرف می کنید، زمانی را انتخاب کنید که همیشه بتوانید آن را به خاطر بسپارید و یک روال عادی داشته باشید. ریسپریدون معمولا یک یا دو بار در روز مصرف می شود. شما با دوز کم شروع می کنید، که به آرامی افزایش می یابد تا دوز موثر برای شما مشخص باشد. این ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد.

برای تشخیص دقیق و تجویز صحیح، با بهترین روانپزشک تهران نوبت بگیرید

دوز ریسپریدون

قرص ریسپریدون در دوزهای ۰.۲۵، ۰.۵، ۱، ۲، ۳ و ۴ تولید می شود. همه دوزهای ممکن و اشکال دارویی ممکن است در اینجا گنجانده نشوند. شربت ریسپریدون به صورت ۱ میلی گرم در میلی لیتر موجود است. قرص و محلول ریسپریدون معمولاً ۱ یا ۲ بار در روز با یا بدون غذا مصرف می شود.

دوز خوراکی معمولاً از ۱ میلی گرم تا ۶ میلی گرم متغیر است. دوز آمپول ریسپریدون معمولاً از ۱۲.۵ میلی گرم تا ۵۰ میلی گرم متغیر است. فقط  یک متخصص می تواند دوز صحیح را برای شما تعیین کند. دوز، شکل دارویی و تعداد دفعات مصرف دارو به موارد زیر بستگی دارد:

  • سن
  • مشکلی که به علت ان دارو تجویز شده
  • شدت وضعیت
  • سایر شرایط پزشکی که دارید
  • نحوه واکنش شما به اولین دوز

دوز ریسپریدون برای اسکیزوفرنی

مقدار مصرف بزرگسالان (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال)

  • دوز شروع معمولی: ۲ میلی گرم در روز یک بار یا در دو دوز
  • افزایش دوز: پزشک ممکن است به آرامی دوز را هر ۲۴ ساعت یک بار یا بیشتر افزایش دهد. آنها ممکن است آن را ۱-۲ میلی گرم در روز به دوز ۴-۱۶ میلی گرم در روز افزایش دهند.
  • حداکثر دوز: ۱۶ میلی گرم در روز

دوز کودکان (سن ۱۳ تا ۱۷ سال)

  • دوز شروع معمولی: ۰.۵ میلی گرم در روز صبح یا عصر مصرف شود.
  • افزایش دوز: پزشک ممکن است به آرامی دوز را هر ۲۴ ساعت یک بار یا بیشتر افزایش دهد. آنها ممکن است آن را ۰.۵-۱ میلی گرم در روز، تا ۶ میلی گرم در روز افزایش دهند.
  • حداکثر دوز: ۶ میلی گرم در روز

این دارو برای اسکیزوفرنی در کودکان کمتر از ۱۳ سال مطالعه نشده است. در این گروه سنی نباید استفاده شود.

دوز ریسپریدون برای دوره های اختلال دوقطبی حاد مانیک یا مختلط نوع یک

مقدار مصرف بزرگسالان (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال)

  • دوز شروع معمولی: ۲-۳ میلی گرم در روز
  • افزایش دوز: پزشک ممکن است به آرامی دوز را هر ۲۴ ساعت یک بار یا بیشتر افزایش دهد. آنها ممکن است آن را ۱ میلی گرم در روز به دوز ۱-۶ میلی گرم در روز افزایش دهند.
  • حداکثر دوز: ۶ میلی گرم در روز

دوز کودکان (سن ۱۰ تا ۱۷ سال)

  • دوز شروع معمولی: ۰.۵ میلی گرم در روز صبح یا عصر مصرف شود
  • افزایش دوز: پزشک ممکن است به آرامی دوز را هر ۲۴ ساعت یک بار یا بیشتر افزایش دهد. آنها ممکن است آن را ۰.۵-۱ میلی گرم در روز، تا ۶ میلی گرم در روز افزایش دهند.
  • حداکثر دوز: ۶ میلی گرم در روز

این دارو برای این مصرف در کودکان کمتر از ۱۰ سال مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این گروه سنی نباید استفاده شود.

دوز ریسپریدون برای اوتیسم

مقدار مصرف بزرگسالان (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال)

این دارو در بزرگسالان مورد مطالعه قرار نگرفته است. در این گروه سنی نباید استفاده شود.

مقدار مصرف ریسپریدون در کودکان (سنین ۵ تا ۱۷ سال)

  • دوز شروع معمولی
  • برای کودکان با وزن کمتر از ۲۰ کیلوگرم: پزشک کودک شما را با ۰.۲۵ میلی گرم یک بار در روز شروع می کند. یا ممکن است پزشک از کودک شما بخواهد که نیمی از کل دوز روزانه را دو بار در روز مصرف کند.
  • برای کودکان با وزن ۲۰ کیلوگرم یا بیشتر: پزشک کودک شما را با ۰.۵ میلی گرم یک بار در روز شروع می کند. یا ممکن است پزشک از کودک شما بخواهد که نیمی از کل دوز روزانه را دو بار در روز مصرف کند.
  • افزایش دوز
  • برای کودکان با وزن کمتر از ۲۰ کیلوگرم: پس از حداقل ۴ روز، پزشک ممکن است دوز کودک شما را به ۰.۵ میلی گرم در روز افزایش دهد. اگر کودک شما پس از ۱۴ روز به این دارو پاسخ نداد، پزشک ممکن است دوز را هر ۲ هفته یا بیشتر افزایش دهد. آنها ممکن است آن را ۰.۲۵ میلی گرم در روز افزایش دهند.
  • برای کودکان با وزن ۲۰ کیلوگرم یا بیشتر: پس از حداقل ۴ روز، پزشک ممکن است دوز کودک شما را به ۱ میلی گرم در روز افزایش دهد. اگر بدن کودک شما پس از ۱۴ روز به این دارو پاسخ ندهد، پزشک ممکن است دوز را هر ۲ هفته یا بیشتر افزایش دهد. آنها ممکن است آن را ۰.۵ میلی گرم در روز افزایش دهند.
  • حداکثر دوز: ۳ میلی گرم در روز

این دارو برای اوتیسم در کودکان کمتر از ۵ سال مطالعه نشده است.

دوز ریسپریدون برای سالمندان

پزشک ممکن است دوز اولیه کمتر از ۰.۵ میلی گرم را دو بار در روز به شما بدهد. آنها ممکن است دوز شما را آهسته تر افزایش دهند تا خطر عوارض جانبی شما را کاهش دهند.

اطلاعات بالا دوزهایی را که معمولاً استفاده می شود را توصیف می کند. با این حال، مطمئن شوید که دوز تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنید. پزشک شما بهترین دوز را متناسب با نیاز شما تعیین خواهد کرد.

 

اگر یک دوز ریسپریدون را فراموش کنم چه اتفاقی می افتد؟

اگر یک نوبت ریسپریدون را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه به زمان نوبت بعدی نزدیکتر باشد. دوز بعدی خود را دوبرابر نکنید و بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. اگر یک دوز آمپول ریسپریدون را فراموش کردید، به پزشک خود مراجعه کنید تا دوز خود را در اسرع وقت دریافت کنید.

اشکال مختلف ریسپریدون

عوارض قرص ریسپریدون چیست؟

قرص ریسپریدون ممکن است باعث خواب آلودگی و احساس عدم تعادل شود. این ممکن است منجر به زمین خوردن شود که می تواند باعث شکستگی استخوان یا سایر مشکلات سلامتی شود. اگر بالای سن ۶۵ سال هستید یا سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی می شوند مصرف می کنید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای زمین خوردن باشید.

عوارض رایج ریسپریدون

اگر این اثرات خفیف باشند، ممکن است ظرف چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر شدیدتر هستند یا از بین نمی روند، با پزشک خود صحبت کنید. عوارض جانبی شایع تر ریسپریدون می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • پارکینسونیسم (مشکل حرکتی)
  • آکاتیسیا (بی قراری و میل به حرکت)
  • دیستونی (انقباضات عضلانی که باعث چرخش و حرکات تکراری می شود که نمی توانید کنترل کنید)
  • لرزش (حرکات ریتمیک غیرقابل کنترل در یک قسمت از بدن)
  • خواب آلودگی و خستگی
  • سرگیجه
  • اضطراب
  • تاری دید
  • درد یا ناراحتی شکم
  • ترشح بیش از حد بزاق
  • دهان خشک
  • افزایش اشتها یا افزایش وزن
  • کهیر
  • گرفتگی بینی، عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی و التهاب بینی و گلو

عوارض جانبی جدی

اگر عوارض جانبی جدی داشتید با پزشک خود تماس بگیرید. اگر علائم شما تهدید کننده زندگی است با اورزانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آنها می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • مرگ ناشی از عفونت و سکته مغزی در افراد مسن مبتلا به زوال عقل
  • سندرم بدخیم نورولپتیک. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
    • تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد
    • عرق کردن شدید
    • ماهیچه های سفت
    • گیجی
    • تغییرات در تنفس، ریتم قلب و فشار خون
  • نارسایی کلیه، با علائمی مانند افزایش وزن، بی حالی، یا ادرار کمتر از حد طبیعی
  • دیسکینزی دیررس؛ علائم می تواند شامل حرکات صورت، زبان یا سایر قسمت‌های بدن که نمی‌توانید کنترل کنید باشد
  • هایپرگلیسمی (قند خون بالا). علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
    • احساس تشنگی شدید
    • نیاز به دفع ادرار بیشتر از حد معمول
    • احساس گرسنگی بسیار
    • ضعف یا خستگی
    • حالت تهوع
    • گیجی
    • بوی بد نفس
  • سطح کلسترول و تری گلیسیرید بالا
  • سطح بالای پرولاکتین، علائم می تواند شامل بزرگ شدن سینه، ترشحات شیری از نوک پستان شما، اختلال نعوظ (مشکل در نعوظ یا حفظ نعوظ) و از دست دادن دوره قاعدگی باشد
  • کاهش فشار خون هنگام ایستادن از حالت نشسته یا درازکش، علائم می تواند شامل سبکی سر، غش کردن و سرگیجه باشد
  • تعداد کم گلبول های سفید خون،با علائم تب و عفونت
  • مشکل در تفکر، و اختلال در قضاوت و مهارت های حرکتی
  • تشنج
  • مشکل در بلع
  • پریاپیسم (نعوظ دردناک که بیش از چهار ساعت طول می کشد)

ایا قرص ریسپریدون خواب اور است؟

بله قرص ریسپریدون می تواند خواب آور باشد و این یکی از عوارض این دارو می باشد. اگر این اتفاق برای شما افتاد، تا زمانی که احساس بهتری نکردید، رانندگی نکنید، دوچرخه سواری نکنید یا از ابزار یا ماشین آلات استفاده نکنید.

عوارض ریسپریدون در کودکان

عوارض ریسپریدون در کودکان و بزرگسالان تقریبا مشابه است اما در زیر به برخی عوارضی که در کودکان بیشتر رخ می دهد از جمله افزایش وزن و عوارش های متابولیک/عصبی/هورمونی اشاره می کنیم.

افزایش وزن
شایع ترین عارضه جانبی ریسپردال افزایش وزن است که می تواند به سرعت رخ دهد. در یک مطالعه، میانگین افزایش وزن پس از ۱۰.۸ هفته درمان با ریسپردال ۱۱.۷ پوند بود، در حالی که در کودکانی که دارونما مصرف می کردند، فقط ۴۴/۰ پوند بود.

عوارض متابولیک
ریسپردال همچنین ممکن است باعث ایجاد ناهنجاری‌های متابولیک شود، از جمله افزایش قند خون، لیپیدها و تری‌گیلیسیریدها که خطر ابتلا به دیابت و بیماری‌های قلبی را در سنین بالاتر افزایش می‌دهد. این موارد در کودکان دارای اضافه وزن یا چاق بیشتر دیده می شود.

عوارض عصبی
مجموعه دیگری از عوارض جانبی احتمالی شامل چیزی به نام “دیسکینزی دیررس” است که با حرکات تکراری و غیرارادی از جمله گریمس های صورت مشخص می شود. خطر دیسکینزی دیررس با دوز و مدت درمان افزایش می یابد و می تواند دائمی باشد.

عوارض هورمونی
عارضه جانبی که جرقه شکایت علیه جانسون و جانسون، سازنده ریسپردال را برانگیخت، افزایش هورمونی به نام پرولاکتین است. افزایش پرولاکتین هیپرپرولاکتینمی نامیده می شود. پرولاکتین به طور معمول باعث بزرگ شدن سینه در دوران بارداری و ترشح شیر در دوران شیردهی می شود. در دختران، هیپرپرولاکتینمی می تواند منجر به بزرگ شدن سینه، تولید شیر مادر و تحلیل استخوان شود. در پسران می تواند در تولید اسپرم اختلال ایجاد کند و باعث رشد سینه شود که به آن ژنیکوماستی می گویند.

مطالعات نشان می‌دهد که در کودکانی که داروهای ضد روان پریشی مصرف می‌کنند، سطح پرولاکتین تا حدود ۶ تا ۸ هفتگی افزایش می‌یابد و سپس به حالت عادی کاهش می‌یابد. به نظر می رسد دوزهای بالاتر با افزایش سطح پرولاکتین مرتبط است. اما همه کودکانی که پرولاکتین بالا دارند، علائمی ندارند.

ترانوکپین یا کوئتیاپین چیست؟ موارد مصرف، عوارض، تداخلات، هشدارها

ریسپریدون با چه دارویی تداخل دارد؟

ریسپریدون ممکن است با سایر داروها تداخل داشته باشد. تداخل زمانی است که یک ماده نحوه عملکرد دارو را تغییر دهد. این می تواند مضر باشد یا از عملکرد خوب دارو جلوگیری کند. برای کمک به جلوگیری از تداخل، پزشک باید تمام داروهای شما را با دقت مدیریت کند. نمونه هایی از داروهایی که می توانند باعث تداخل با ریسپریدون شوند در زیر فهرست شده اند. این لیست ممکن است شامل همه داروها نباشد.

تداخلاتی که خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد
مصرف ریسپریدون با برخی داروها خطر عوارض جانبی ریسپریدون را افزایش می دهد. این به این دلیل است که مقدار ریسپریدون در بدن شما افزایش یافته است یا هر دو دارو ممکن است عوارض جانبی مشابهی ایجاد کنند. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:

  • داروهای ضد اضطراب: مانند آلپرازولام، کلونازپام، دیازپام، کلردیازپوکساید و لورازپام
  • شل کننده های عضلانی: مانند باکلوفن، سیکلوبنزاپرین، متوکاربامول، تیزانیدین، کاریسوپرودول و متاکسالون
  • داروهای ضد درد: مانند مورفین، اکسی کدون، فنتانیل، هیدروکودون، ترامادول و کدئین
  • آنتی هیستامین ها: مانند هیدروکسی زین، دیفن هیدرامین، کلرفنیرامین و برمفنیرامین
  • آرام بخش ها: مانند زولپیدم، تمازپام، زالپلون و اسزوپیکلون
  • فلوکستین و پاروکستین: ممکن است خطر برخی مشکلات فقلبی را اقزایش دهد
  • کلوزاپین: ممکن است پارکینسونیسم (مشکل در حرکت)، خواب آلودگی، اضطراب، تاری دید و سایر عوارض جانبی ریسپریدون را داشته باشید
  • داروهای فشار خون: مانند آملودیپین، لیزینوپریل، لوزارتان یا متوپرولول. ممکن است فشار خون را کاهش دهد
  • داروهای بیماری پارکینسون: مانند لوودوپا، پرامیپکسول یا روپینیرول. شما ممکن است علائم بیماری پارکینسون را بیشتر داشته باشید

تداخلاتی که می تواند اثربخشی داروهای شما را کاهش دهد
هنگامی که ریسپریدون با داروهای خاصی استفاده می شود، ممکن است برای درمان بیماری شما کارایی نداشته باشد. این به این دلیل است که مقدار ریسپریدون در بدن شما ممکن است کاهش یابد. نمونه هایی از این داروها عبارتند از:

تداخل ریسپریدون با استامینوفن

هیچ تداخلی بین ریسپریدون با استامینوفن یافت نشد. با این حال، این لزوماً به معنای عدم وجود تداخل نیست. همیشه با پزشک خود مشورت کنید.

تداخل ریسپریدون با الکل

ریسپریدون و الکل تداخل دارد. مصرف نوشیدنی های الکلی در حین مصرف ریسپریدون می تواند خطر خواب آلودگی ناشی از ریسپریدون را افزایش دهد. استفاده از الکل یا سایر داروهایی که بر سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارند همراه با ریسپریدون ممکن است عوارض جانبی این دارو مانند سرگیجه، تمرکز ضعیف، خواب‌آلودگی، رویاهای غیرعادی و مشکلات خواب را بدتر کند.

مصرف همزمان ریسپریدون و آریپیپرازول

مصرف همزمان ریسپریدون و آریپیپرازول ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، تاری دید، خشکی دهان، عدم تحمل گرما، گرگرفتگی، کاهش تعریق، مشکل در ادرار کردن، گرفتگی شکم، یبوست، ضربان قلب نامنظم، گیجی و مشکلات حافظه را افزایش دهد.

مصرف همزمان ریسپریدون و سرترالین

مصرف همزمان ریسپریدون و سرترالین می‌تواند خطر ابتلا به ریتم نامنظم قلب را افزایش دهد که ممکن است جدی و بالقوه تهدیدکننده زندگی باشد، اگرچه این یک عارضه جانبی نسبتاً نادر است. در صورت بروز سرگیجه ناگهانی، سبکی سر، غش، تنگی نفس یا تپش قلب در طول درمان با این داروها، چه با هم یا به تنهایی، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

مصرف همزمان ریسپریدون و فلوکستین

مصرف همزمان ریسپریدون و فلوکستین فلوکستین ممکن است سطوح خونی و اثرات ریسپریدون را افزایش دهد. برای استفاده ایمن از هر دو دارو ممکن است نیاز به تنظیم دوز یا نظارت مکرر توسط پزشک داشته باشید. در صورت تغییر وضعیت یا افزایش عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید.

قرص ریسپریدون چیست؟

هشدارهای قرص ریسپریدون

قبل از مصرف ریسپریدون، اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. یا به پالیپریدون؛ یا اگر آلرژی دیگری دارید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. قبل از مصرف ریسپریدون، اگر به آن حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود.

قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به ویژه در موارد: بیماری کبد، بیماری کلیوی، تشنج، مشکل در بلع، کاهش تعداد گلبول های سفید خون، بیماری پارکینسون، زوال عقل، مشکلات چشمی خاص (آب مروارید، گلوکوم)،سابقه شخصی یا خانوادگی دیابت، بیماری قلبی، سطح کلسترول/تری گلیسیرید بالا، مشکلات تنفسی در هنگام خواب (آپنه خواب).

ریسپریدون ممکن است باعث ایجاد شرایطی شود که بر ریتم قلب تأثیر می گذارد. این مسئله به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع/نامنظم جدی (به ندرت کشنده) و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند.

این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود. استفاده همزمان از الکل یا ماری جوانا (حشیش) می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود. رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا کاری را که نیاز به هوشیاری دارد انجام ندهید تا زمانی که بتوانید آن را با خیال راحت انجام دهید.

قبل از انجام عمل جراحی (از جمله جراحی چشم آب مروارید/آب سیاه)، در صورتی که این دارو را مصرف می‌کنید یا تا به حال مصرف کرده‌اید، به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید این دارو ممکن است باعث شود کمتر عرق کنید و احتمال ابتلا به گرمازدگی را افزایش دهید. از انجام کارهایی که ممکن است باعث گرمازدگی شما شود، مانند کار سخت یا ورزش در هوای گرم یا استفاده از جکوزی خودداری کنید.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر و مشکلات قلبی حساس تر باشند. خواب آلودگی، سرگیجه و سبکی سر می تواند خطر افتادن را افزایش دهد. این دارو ممکن است خطر مرگ را در سالمندان مبتلا به زوال عقل افزایش دهد.

ریسپریدون در بارداری

در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت نیاز مصرف شود. نوزادان متولد شده از مادرانی که در طول ۳ ماه آخر بارداری از این دارو استفاده کرده اند، به ندرت ممکن است علائمی از جمله سفتی یا لرزش ماهیچه ها، خواب آلودگی، مشکلات تغذیه/تنفس، یا گریه مداوم داشته باشند. اگر هر یک از این علائم را در نوزاد خود به خصوص در ماه اول مشاهده کردید، فوراً به پزشک اطلاع دهید.

ریسپریدون در شیردهی

این دارو وارد شیر مادر می شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر روی شیرخوار داشته باشد. اگر کودک شما علائمی مانند سفتی یا لرزش ماهیچه‌ها، خواب‌آلودگی غیرمعمول یا مشکل در تغذیه را داشت، فوراً به پزشک اطلاع دهید. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

بهترین جایگزین ریسپریدون

بیمارانی که ریسپریدون را تحمل نمی کنند ممکن است بخواهند یک آنتی سایکوتیک متفاوت را تحت نظر پزشک امتحان کنند. هنگام انتخاب یک جایگزین، مهم است که نشانه، دوز، عوارض جانبی و فرمول دارو را در نظر بگیرید. برخی از بهترین جایگزین های ریسپریدون در زیر آمده است:

نام تجاری ریسپریدون

  • ریسپریدول
  • ریسبایودال
  • ریسپردال

سوالات متداول

در اینجا به برخی سوالات رایج در مورد داروی ریسپریدون پاسخ داده ایم.

ریسپریدون یا الانزاپین؟

طبق منابع برای پاسخ به سوال ریسپریدون یا الانزاپین باید گفت در حالی که الانزاپین و ریسپریدون هر دو به یک اندازه برای بهبود علائم مثبت (مانند توهم و هذیان) و بینش فرد مبتلا به اسکیزوفرنی مؤثر بودند، الانزاپین در مقایسه با ریسپریدون، اثربخشی بالاتری نسبت به علائم منفی (عاطفه سطحی)، همراه با عوارض جانبی خارج هرمی کمتر نشان داد.

آیا ریسپریدون باعث بلوغ زودرس می شود؟

برخی از داروهای ضد روان پریشی می توانند سطح پرولاکتین را افزایش دهند و به طور بالقوه بر شروع بلوغ تأثیر بگذارند. ریسپریدون به ویژه مستعد این اثر است. در حالی که آریپیپرازول ممکن است سطح پرولاکتین را کاهش دهد.

آیا قرص ریسپریدون باعث ریزش مو میشود؟

به طور کلی، اکثر داروهای ضد افسردگی و تعداد محدودی از داروهای ضد روان پریشی با خطر بالقوه، هرچند نادر، ریزش مو مرتبط هستند. ریزش مو و ریسپریدون پدیده ای نادر اما ممکن است.

ایا قرص ریسپریدون ادرار اور است؟

ریسپریدون در حالت نرمال ادرار اور نیست و اگر در حین مصرف ریسپریدون علائم زیر را داشتید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید: تشنگی شدید، تکرر ادرار، گرسنگی شدید، تاری دید یا ضعف.


منابع: webmd, healthline, medscape
پزشک خوب، سامانه رزرو “آنلاین” روانشناس و روانپزشک و سایر حوزه های پزشکی و سلامت، به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در محدوده زندگی خود در سراسر کشور، انتخاب نموده و وقت خود را بصورت آنلاین رزرو کنید.