اختلال شخصیت اسکیزوئید چیست؟

اختلال شخصیت اسکیزوئید یکی از انواع اختلال های شخصیت و وضعیت غیرمعمولی است که در آن، افراد از شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و تعامل با دیگران پرهیز می‌کنند. آنها همچنین دامنه محدودی از بیان و ابراز احساست دارند.

اگر به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلا هستید، ممکن است به عنوان فردی انزواطلب شناخته شوید و فاقد میل و مهارت برای ایجاد روابط نزدیک شخصی باشید.

از آنجا که افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید تمایلی به نشان دادن احساسات خود ندارند، ممکن است به نظر برسد که به دیگران یا آنچه در اطراف‌شان اتفاق می‌افتد، اهمیتی نمی‌دهند.

علت ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید به طور کامل شناخته شده نیست. روان‌درمانی و در بعضی موارد دارودرمانی می‌تواند کمک کننده باشد.

علائم اختلال شخصیت اسکیزوئید

اگر شخصی به اختلال شخصیت اسکیزوئید مبتلا شود، به احتمال زیاد علائم زیر را خواهد داشت:

• تنها بودن را به بودن در جمع ترجیح می‌دهد
• از روابط نزدیک لذت نمی‌برد
• تمایلات جنسی کمی نشان می‌دهد
• احساس می کنند نمی توانند لذت را تجربه کنند
• در بیان احساسات و واکنش مناسب در برابر موقعیت ها مشکل دارد
• ممکن است به نظر دیگران بی تفاوت یا بی‌عاطفی به نظر برسد
• ممکن است فاقد انگیزه و اهداف باشند
• به ستایش یا  انتقاد دیگران واکنش نشان نمی‌دهد
• شغل‌هایی که نیازی به سرو کار داشتن با ارباب رجوع دارد را انتخاب نمی‌کند

اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولا در اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود، درحالیکه برخی از ویژگی ها ممکن است در دوران کودکی هم مشخص باشند.

این ویژگی ها ممکن است باعث شود فرد در عملکرد خود در مدرسه، محل کار و اجتماع دچار مشکل شود.

اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و اسکیزوفرنی

اگرچه اختلال شخصیت اسکیزوئید یک اختلال مجزا است، اما می‌تواند علائم مشابهی با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال و اسکیزوفرنی داشته باشد. از جمله: توانایی بسیار محدود در برقراری ارتباطات اجتماعی و عدم ابراز احساسات عاطفی. افراد مبتلا به این اختلالات ممکن است عجیب و غریب یا غیر عادی تلقی شوند.

حتی اگر این اسم ها، شخصیت اسکیزوتایپی و اسکیزوفرنی، ممکن است شبیه به نظر برسند، اما افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئیدی:

• درست برعکس مبتلایان به اسکیزوفرنیا با واقعیت در تماس هستند، بنابراین بعید است که دچار پارانویا یا توهم شوند.
• وقتی صحبت می‌کنند، منطقی هستند و گفتارشان چارچوب منطقی دارد، بنابراین آنها الگوهای مکالمه ای عجیب و دشوار موجود در اسکیزوفرنی را ندارند.

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوئید با اسکیزوفرنی

شاید در ابتدای امر تصور کنید که اختلال اسکیزوئید و اسکیزوفرنی با یکدیگر تفاوت مشهود و آنچنانی ندارد. در واقع باید بگوییم که این دو اختلال با وجود شباهت اسمی که با یکدیگر دارند، کاملا متفاوت هستند. ازجمله تفاوت این دو اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• اسکیزوفرنی در واقع یک بیماری است که در آن فرد ارتباط خود را با واقعیت از دست می‌دهد و دچار توهم و جنون می‌شود. البته در بیماری اسکیزوئید هم این جنون وجود دارد اما طول مدت آن بسیار کوتاه‌تر است. 
• افرادی که به اسکیزوئید مبتلا هستند تفاوت بین واقعیت و افکار تحریف شده را می‌دانند، در حالی که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی تحت تاثیر توهم هستند.

تفاوت اختلال شخصیت اسکیزوئید با پارانوئید

ازجمله تفاوت این دو اختلال شخصیتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افراد مبتلا به اختلال پارانوئید تصور می‌کنند که دیگران به آن‌‌ها بی اعتماد هستند، قصد آسیب رساندن به آن‌‌ها را دارند. در حالی که در بیماری اسکیزوئید، فرد تنها دچار جنون و توهم کوتاه مدت خواهد شد. 
• درک افرادی که به اختلال پارانوئید مبتلا هستند از محیط بسیار پایین است. این دسته از افراد تصور می‌کنند که دیگران بد آن‌ها را می‌خواهند. 
• افرادی که به اسکیزوئید مبتلا هستند به هیچ عنوان به اطرافیان حمله نمی‌کنند، اما افراد مبتلا به پارانوئید زمانی که احساس خطر کنند به دیگران حمله ور خواهند شد. تنها قصد آن‌ها هم دفاع از خودشان است. 
• زندگی عاطفی این دسته از افراد تحت سلطه بی اعتمادی و دشمنی با اطرافیان است. 

چه زمانی به درمانگر مراجعه کنید؟

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید معمولاً بخاطر خود اختلال شخصیت مراجعه نمی‌کنند بلکه به دنبال معالجه برای مشکلات مرتبط با این اختلال از جمله افسردگی مراجعه می‌کنند.

اگر گمان می کنید که یکی از عزیزانتان ممکن است اختلال شخصیت اسکیزوئید داشته باشد، به آرامی پیشنهاد کنید که به دنبال درمان‌های روانشناختی برود.

علل به وجود آمدن اختلال شخصیت اسکیزوئید

شخصیت، ترکیبی از افکار، احساسات و رفتارهایی است که شما را منحصر به فرد می‌کند. شخصیت دریچه‌ای است که شما از آن دنیای خارج مشاهده و درک می‌کنید و با آن ارتباط برقرار می کنید. شخصیت در دوران کودکی، از طریق تعامل عوامل ارثی و محیطی شکل می‌گیرد.

در شرایط رشد عادی، کودکان به مرور زمان یاد می‌گیرند که به طور دقیق نکات اجتماعی را تفسیر کنند و به درستی پاسخ دهند. علت ایجاد اختلال شخصیت اسکیزوئید ناشناخته است، اگرچه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی، به ویژه در اوایل کودکی، ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشد.

ازدواج با فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید

در ابتدای امر باید بدانید که فرد مبتلا به اسکیزوئید چه نشانه‌هایی دارد. معمولا این موارد زمانی برای افراد ایجاد می‌شود که ازدواج سنتی شکل گرفته باشد و زمان لازم برای شناخت طرفین وجود نداشته باشد. افرادی که به این اختلال دچار می‌شوند نشانه‌هایی چون منزوی بودن، گوشه نشینی، بی میلی، ضعف در هیجان، سردی در روابط جنسی و…. را دارند. با این وجود ازدواج با چنین فردی نمی‌تواند کار آسانی باشد. اگر بدون شناخت و نا آگاهانه نسبت به ازدواج با چنین شخصیتی اقدام کنید، در آینده مشکلات بسیار زیادی خواهید داشت. از این رو بهتر است قبل از ازدواج به شناخت کاملی دست پیدا کنید. اما شاید این سوال برایتان ایجاد شود که چه مشکلاتی برایتان به وجود می‌آید؟

معمولا افرادی که این اختلال را دارند به هیچ عنوان مشکلات را گردن نمی‌گیرند، نمی‌توانند نیاز جنسی طرف مقابل خود را تامین کنند، روابط اجتماعی بسیار محدودی دارند، صمیمیت و محبتی بین زوجین وجود ندارد و… این مشکلات برای کسانی ایجاد می‌شود که با افرادی که این اختلال را دارند ازدواج می‌کنند. 

ازدواج با فردی که به اسکیزوئید مبتلاست کار بسیار سخت و دشواری است. برای راهنمایی بهتر باید به مشاور یا روانشناس مراجعه کنید تا با استفاده از تکنیک‌های مختلف، دارو درمانی و… این اختلال را از بین ببرد.

عوامل خطر و ریسک فاکتورهای ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید

عواملی که خطر ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید را افزایش می دهد عبارتند از:

• داشتن والد یا یکی از اقوام درجه یک که دارای اختلال شخصیت اسکیزوئید، اختلال شخصیت اسکیزوتایپی یا اسکیزوفرنی است
• داشتن والدینی که برخورد سردی دارند، کودک را نادیده گرفته یا پاسخگوی نیازهای عاطفی او نبوده اند

عوارض اختلال شخصیت اسکیزوئید

افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوئید در معرض خطر ابتلا به موارد زیر قرار دارند:

• اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، اسکیزوفرنی یا یک اختلال هذیان دیگر
• سایر اختلالات شخصیت
• افسردگی شدید
• اختلالات اضطرابی

روش تشخیص اختلال شخصیت اسکیزوئید

برای اینکه روانشناس بتواند شخصی را که به اختلال اسکیزوئید مبتلا شده است تشخیص دهد، لازم است که نشانه‌ها و علائم آن را بشناسد و مورد بررسی قرار دهد. ابتدا باید تمام رفتارهای شناختی فرد را مورد بررسی قرار دهید و بشناسید. سپس روابط بین فردی را ارزیابی کنید، با بررسی این روابط می‌توانید به اختلالات موجود در فرد پی ببرید. مراحل تشخیص این اختلال به شرح زیر است:

• گام اول، تشخیص رفتارهای شناختی: انگیزه و هدف را شناسایی کنید و سعی کنید که تمایل به فانتزی‌ها را بررسی دهید. علاوه بر این موضوع سعی کنید تا فعالیت‌های تفریحی فرد را مورد بررسی قرار دهید و در حین این بررسی از سن فرد غافل نشوید. 
• گام دوم، ارزیابی روابط بین فردی: دوستان شخص را بسنجید و از روابط خانوادگی آن‌ها را مورد بررسی قرار دهید.
• گام سوم، تشخیص اختلالات فرد: با بررسی هوش هیجانی فرد، گفتگو منطقی و درک حقیقت در این گام نوع اختلال می‌تواند شناسایی شود.

درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید

گزینه های درمانی شامل موارد زیر است:

روان‌درمانی

اگر می‌خواهید روابط نزدیک‌تری برقرار کنید، رواندرمانی می‌تواند کمک کننده باشد. یک شکل اصلاح شده از رفتار درمانی شناختی ممکن است به تغییر باورها و رفتارهای مشکل ساز کمک کند.

یک درمانگر نیاز شما به فضای شخصی را درک می‌کند. او می‌تواند بدون فشار بیش از حد برای برقراری ارتباط و نزدیک شدن، به شما گوش کند و کمک کند.

گروه‌درمانی

گروه درمانی شما مجموعه‌ای از افراد مبتلا است که در آن می‌توانید با دیگرانی که در حال یادگیری مهارت های جدید بین فردی هستند نیز تعامل برقرار کنید. با گذشت زمان، گروه درمانی نیز می‌تواند یک ساختار حمایتی ایجاد کرده و مهارت های اجتماعی شما را بهبود ببخشد.

دارودرمانی

اگرچه هیچ داروی خاصی برای درمان اختلال شخصیت اسکیزوئید وجود ندارد، برخی داروهای خاص می‌توانند به مواردی مانند کاهش اضطراب یا افسردگی کمک کنند.

• در این گام نوع اختلال می‌تواند شناسایی شود. 

سوالات متداول 

آیا افرادی که مبتلا به اسکیزوئید هستند، نمی‌توانند گزینه مناسبی برای ازدواج باشند؟

این اختلال یک اختلال روحی و روانی بوده و با استفاده از دارو درمان خواهد شد. ازدواج با این دسته از افراد در صورتی که درمان شده باشند به هیچ عنوان نمی‌تواند دردسر ساز شود. 

آیا بیماری اسکیزوئید قابل درمان است؟

بله، این بیماری کاملا قابل درمان بوده، تنها برای درمان آن باید به یک مشاوره یا روانشناس مراجعه کنید. در صورتی که این راه پاسخگوی نیاز شما نبود می‌توانید از روش دارو درمانی استفاده کنید. 

افرادی که به اسکیزوئید مبتلا هستند در معرض چه بیماری‌هایی قرار دارند؟

این افراد بیشتر در معرض بیماری‌هایی چون اعتیاد، افسردگی، اضطراب، استرس، خودکشی و… قرار می‌گیرند. 

آیا علت ابتلا به این بیماری به طور قطعی و دقیق مشخص شده است؟

خیر، هنور نمی‌توان در رابطه با علت ابتلا به این بیماری نظر قطعی و دقیقی داد. اما به گفته پزشکان عوامل ژنتیکی و محیطی در ابتلا به این عارضه بی تاثیر نیستند. 

خوانندگان محترم چنانچه سوالی در زمینه انواع اختلالات شخصیت دارید در قسمت نظرات مطرح کنید تا در اسرع وقت پاسخگو باشیم.

در ادامه بهترین متخصصان رواندرمانی فردی را در سراسر کشور معرفی خواهیم کرد، شما با مراجعه به پروفایل متخصص مربوطه می‌توانید وقت خود را به صورت “آنلاین” رزرو کنید.

پزشک خوب، سامانه آنلاین رزرو اینترنتی نوبت از روانشناسان و روانپزشکان و سایر تخصص های حوزه سلامت است که به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در کوتاه ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کرده و وقت خود را به صورت “آنلاین” رزرو نمایید.