ترامادول دارویی شبه مخدر است که به عنوان مسکن کاربرد دارد. این دارو به علت خاصیت سرخوشی، ضدافسردگی و بی‌خوابی در جوانان مورد سوء مصرف قرار می‌گیرد. مصرف خودسرانه این دارو عوارض بسیاری به همراه دارد. بیشترین علت مراجعه به بیمارستان‌ها به علت تشنج متعاقب مصرف ترامادول گزارش شده است. اصلی‌ترین علت فوت متعاقب مصرف ترامادول آپنه یا وقفه تنفسی است. با مصرف این مخدر اثراتی فیزیکی و جسمی در شخص ظاهر می‌شود. از جمله علائم آن می‌توان به تعریق، اسهال، سرگیجه، از بین رفتن حافظه کوتاه مدت و بی‌خوابی اشاره کرد. در این مقاله به بررسی این ماده علائم، علل، تشخیص و ترک آن می‌پردازیم.
ترامادول چیست؟
ترامادول یک داروی شبه مخدر برای تسکین درد است. ترامادول برای درد متوسط تا شدید در بزرگسالان تجویز می‌شود. این دارو اغلب بعد از عمل جراحی و یا جراحات شدید تجویز می‌شود.
ترامادول همچنین برای درمان طولانی مدت هنگامی که مسکن‌های ضعیف کار نمی‌کنند استفاده می‌شود. ترامادول تنها با نسخه پزشک در دسترس افراد قرار می‌گیرد. این دارو به صورت قرص، کپسول و قطره مایع تولید می‌شود.
تزریق این دارو تنها در بیمارستان امکان پذیر است. کسانی که به صورت خودسرانه این دارو را مصرف میکنند در معرض اعتیاد به آن قرار دارند. در برخی از موارد، حتی افرادی که مصرف این دارو را طبق تجویز پزشک انجام می دهند ممکن است معتاد شوند.
مطلب بیشتر: اعتیاد به مواد مخدر | اختلال مصرف یا (SUD) چیست؟
تشخیص افراد ترامادولی
ممکن است شخصی در اطراف شما تلاش به پنهان کردن اعتیادش به این ماده باشد. ممکن است با تغییر سبک زندگی فرد به این قضیه شک کنید که آیا فرد به مواد مخدر اعتیاد دارد و یا خیر. موارد زیر میتوانند نشان دهنده اعتیاد فرد به ترامادول باشد:
- تغییرات شخصیتی: از جمله تغییرات خلقی و یا اضطراب
- تغییرات رفتاری: از جمله پنهان کاری، پارانویا و رفتار پرخاشگرانه
- تغییرات ظاهری: از جمله افزایش و یا کاهش وزن غیرطبیعی و رعایت نکردن بهداشت فردی
- مسائل بهداشتی مداوم: از جمله خستگی، تغذیه نامناسب یا بی‌خوابی
- دوری از اجتماع: روابط متشنج با خانواده و دوستان و یا ارتباط با افراد جدیدی که مصرف کننده مواد هستند.
- عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه اغلب به دلیل عدم علاقه و یا حضور نداشتن
- مشکلات مادی و حقوقی: از جمله درخواست‌های مکرر و مشکوک برای پول
عوارض مصرف ترامادول
قرص خوراکی ترامادول میتواند باعث خواب آلودگی شود. تا زمانی که ندانید این دارو چه تاثیراتی بر روی شما دارد نباید رانندگی کنید و یا فعالیت‌های خطرناک انجام دهید. ترامادول همچنین می‌توانید عوارض دیگری نیز داشته باشد.
عوارض جانبی ترامادول
اگر علائم واکنش آلرژیک به ترامادول (کهیر، تنفس دشوار، تورم در صورت یا گلو) یا واکنش شدید پوستی (تب، گلودرد، سوزش در چشم، درد پوست، قرمزی یا بنفش شدن پوست) دارید، به پزشک مراجعه کنید. بثوراتی که گسترش می‌یابد و باعث ایجاد تاول و لایه برداری می‌شود.
ترامادول میتواند تنفس شما را کند یا متوقف کند و ممکن است مرگ رخ دهد. فردی که از شما مراقبت میکند باید نالوکسان بدهد. یا اگر تنفس آهسته همراه با مکث‌های طولانی دارید، لب‌های آبی رنگ دارید یا اگر به سختی از خواب بیدار می‌شوید، به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید.
ترامادول ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
اگر موارد زیر را دارید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- تنفس پر سر و صدا، آه کشیدن، تنفس کم عمق، تنفسی که در طول خواب متوقف می‌شود.
- ضربان قلب آهسته یا نبض ضعیف
- احساس سبکی، مثل اینکه ممکن است بیهوش شوید.
- تشنج (تشنج)؛ یا سطوح پایین کورتیزول
- تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، سرگیجه، بدتر شدن خستگی یا ضعف.
- در صورت داشتن علائم سندرم سروتونین مانند: بیقراری، توهم، تب، تعریق، لرز، ضربان قلب سریع، سفتی عضلات، پرش، از دست دادن هماهنگی، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
- مشکلات تنفسی جدی ممکن است در افراد مسن و افرادی که ناتوان هستند یا دارای سندرم هدر رفتن یا اختلالات تنفسی مزمن هستند، بیشتر باشد.
عوارض جانبی رایج ترامادول ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- یبوست
- تهوع و استفراغ
- دل درد
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- خستگی
- سردرد
- خارش
– عوارض جدی مصرف ترامادول
در صورت بروز عوارض جانبی جدی، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. اگر علائم شما تهدید کننده زندگی است و یا فکر می‌کنید که به کمک نیاز دارید، هرچه سریع‌تر با ۱۱۵ تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آن‌ها میتواند شامل موارد زیر باشد:
۱- سندروم سروتونین
علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تپش قلب
- فشار خون بالا
- دمای بدن بالاتر از حد طبیعی
- واکنش‌هایی که از حد طبیعی قوی‌تر هستند.
- عدم تعادل (کنترل حرکات)
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- تحریک پذیری
- توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که واقعی نیستند)
- کما
۲- مشکلات جدی در تنفس
علائم میتواند شامل موارد زیر باشند:
- ضربان قلب پایین
- تنگی نفس
- غش، سرگیجه یا گیجی
۳- ایجاد وابستگی جسمی و اعتیاد پس از ترک دارو
علائم میتواند شامل موارد زیر باشند:
- احساس تحریک پذیری، اضطراب یا بیقراری
- مشکلات مرتبط با خواب
- افزایش فشار خون
- تپش قلب
- گشاد شدن مردمک چشم
- آبریزش چشم
- آبریزش بینی
- خمیازه
- حالت تهوع، استفراغ و از دست دادن اشتها
- اسهال و گرفتگی معده
- تعریق
- لرز و درد عضلانی، کمر درد، یا درد مفاصل
۴- نارسایی غدد فوق کلیوی
علائم میتواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی مکرر
- ضعف عضلانی
- درد در ناحیه شکم
۵- کمبود آندروژن
علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- مشکلات مرتبط با خواب
- کاهش انرژی
- تشنج
چه کسانی نمی‌توانند از ترامادول استفاده کنند؟
ترامادول نباید در کودکان ۱۲ تا ۱۸ ساله‌ی مبتلا به مرض چاقی یا مبتلا به بیماری عصبی عضلانی (بیماری که بر اعصاب کنترل کننده عضلات ارادی تأثیر می‌گذارد)، بیماری ریوی یا آپنه انسدادی خواب (مواردی که راه تنفس در هنگام خواب مسدود یا باریک می‌شود و تنفس برای مدت کوتاهی در طول خواب متوقف می‌شود) مورد استفاده قرار بگیرد. زیرا این شرایط ممکن است خطر ابتلا به مشکلات تنفسی را افزایش دهد. مصرف ترامادول برای برخی از افراد مناسب نیست همچنین این دارو میتواند با سایر داروها تداخل ایجاد کند. با پزشک خود درباره داروهایی که استفاده می‌کنید قبل از مصرف ترامادول صحبت کنید. افرادی که به یکی از مشکلات زیر مبتلا هستند نباید ترامادول مصرف کنند:
- افرادی که در گذشته به ترامادول و یا هر داروی دیگری واکنش نشان داده‌اند.
- بیماری که باعث تشنج در فرد می‌شود.
- آسیب به ناحیه سر
- اعتیاد به الکل، مسکن‌های قوی یا داروهای دیگر
- مشکلات تنفسی
- مشکلات کلیوی یا کبد
- نشان دادن واکنش شدید در گذشته به داروهایی که مسکن درد هستند.
اعتیاد به ترامادول
سوء مصرف ترامادول فارغ از این واقعیت که این دارو در اصل به عنوان یک داروی ضد درد از مواد افیونی است که اعتیاد کمی دارد بسیار زیاد است. تحقیقات سازمان بهداشت جهانی (WHO) نشان داده است که در میان کاربران مواد افیونی این ماده پاسخی در مغز ایجاد میکند که مشابه قرص اکسی کدون است. در نتیجه، بسیاری از افرادی که به داروهای مخدر قوی‌تر اعتیاد دارند به ترامادول نیز معتاد میشوند. ترامادول در واقع این قابلیت را دارد که در افراد ایجاد وابستگی به این ماده را ایجاد کند.
وابستگی به حالت فیزیکی گفته می‌شود که در آن بدن شما به دارو وابستگی پیدا میکند. با وابستگی به مواد مخدر، برای تجربه همان اثری که قبلا با دوز مصرفی کمتری تجربه می‌کردید به دوز بیشتری برای تجربه آن نیاز دارید. در صورت قطع دارو اثرات ذهنی و جسمی را تجربه خواهید کرد.
وقتی که به این دارو اعتیاد پیدا می‌کنید صرف نظر از عواقب منفی که با خود به همراه دارد نمی‌توانید مصرف دارو را قطع کنید.
مطلب بیشتر: متادون چیست؟ عوارض مصرف متادون و اعتیاد به آن
علائم اعتیاد به ترامادول
اعتیاد میتواند در میان مواد مخدر علائم یکسانی داشته باشد. از علائم هشداردهنده اعتیاد به ترامادول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف مواد به صورت منظم
- احساس بیقراری در صورت عدم دسترسی به آن
- مصرف دوز بیشتر برای داشتن همان مقدار تاثیری که می‌خواهید.
- صرف پول و منبع مادی مورد نیاز برای خرید مواد
- عدم انجام تعهدات در مدرسه یا سرکار به دلیل مصرف مواد مخدر
- استفاده از این ماده علی‌رغم خطرات و مشکلاتی که ایجاد میکند.
- انجام رفتارهای خطرناک مانند خشونت برای بدست آوردن مواد
- صرف زمان بیش از حد برای بدست آوردن ترامادول، مصرف آن و بهبودی از اثرات آن
- تلاش برای ترک و عدم استفاده از این ماده
- با قطع مصرف مواد، علائم ترک را تجربه کنید.
سم زدایی بدن از ترامادول
سم زدایی (Detox) فرایندی است با هدف ترک ترامادول در سریع‌ترین زمان و با استفاده از کم خطر‌‌ترین روش ترک آن. سم زدایی میتواند شامل مصرف دارو برای تسکین علائم ترک مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID)، شل کننده‌های عضلانی و داروهای ضد اضطراب باشد.
قبل از اینکه سم زدایی شروع شود، پزشک از شما یک معاینه بدنی را انجام می‌دهد. همچنین ممکن است از شما آزمایش خون گرفته شود. مرحله سم زدایی میتواند روزها و حتی هفته‌ها ادامه داشته باشد. این زمان به میزان وابستگی شما به این ماده بستگی دارد. هنگامی که دارو به طور کامل توسط سم زدایی از بدن شما خارج شد پزشک فرایند درمان را شروع میکند.
درمان ترامادول
درمان زمانی شروع می‌شود که سم زدایی تمام شده باشد. هدف دوره درمانی این است که با ترک ترامادول زندگی سالم‌تری را داشته باشید. درمان همچنین میتواند به رفع سایر بیماری‌های زمینه‌ای روانی مانند افسردگی و اضطراب ناشی از ترک مواد کمک کند. گزینه‌های درمانی برای درمان تمام مواد افیونی به طور کلی یکسان هستند.
– رواندرمانی
درمان توسط روانپزشک، روانشناس یا مشاور انجام می‌شود. این کار را می‌توانید به صورت فردی، با همسر یا خانواده یا به صورت گروهی انجام دهید. گزینه‌های درمانی بسیاری برای ترک مواد افیونی وجود دارند. رفتار درمانی شناختی (CBT) به شما کمک میکند که به شناخت بالایی نسبت به رفتارهای منفی به خصوص در زمینه مصرف مواد بپردازید. همچنین در این روش یاد می‌گیرید که چگونه از عود مجدد و کنترل خود برای مصرف آن جلوگیری کنید. رواندرمانی میتواند در هفته‌های اول درمان فشرده باشد. با گذشت زمان، شما ممکن است به شرکت در جلسات رواندرمانی کمتری نیاز داشته باشید.
– مصرف دارو
داروهایی برای ترک وابستگی به ترامادول وجود دارد. داروهایی مانند متادون ممکن است برای کاهش علائم ترک برای فرد تجویز شود. سایر داروها، از جمله بوپرنورفین-نالوکسان و نالترکسون، از فعال سازی گیرندههای مخدر توسط ترامادول جلوگیری میکنند. البته در صورت وابستگی خفیف به این ماده نیازی به مصرف دارو نخواهید داشت.
هشدارهای مهم در مصرف ترامادول
در بیمارانی که ترامادول مصرف میکنند، تشنج گزارش شده است. در صورت مصرف دوزهای بالاتر از حد، خطر تشنج بیشتر خواهد بود. خطر تشنج همچنین در افرادی که دارای اختلال تشنجی هستند یا کسانی که داروهای ضد افسردگی خاص یا داروهای مخدر مصرف میکنند بیشتر است.
اگر قصد خودکشی یا اعتیاد دارید نباید از ترامادول استفاده کنید.
اگر مشکلات تنفسی شدید، انسداد در معده یا روده‌ها دارید یا اگر اخیراً از الکل، مسکن‌ها، آرام‌بخش‌ها، داروهای مخدر یا مهارکننده‌های MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین) استفاده کرده‌اید، نباید از ترامادول استفاده کنید.
ترامادول میتواند تنفس شما را کند یا متوقف کند و ممکن است باعث ایجاد عادت شود. استفاده نادرست از این دارو میتواند باعث اعتیاد، مصرف بیش از حد یا مرگ شود، به ویژه در کودک یا فرد دیگری که از دارو بدون نسخه استفاده میکند. این دارو را در جایی نگهداری کنید که دیگران نتوانند به آن دسترسی پیدا کنند.
ترامادول را نباید به کودکان کمتر از ۱۲ سال یا افراد کمتر از ۱۸ سال که اخیراً برای برداشتن لوزه‌ها یا آدنوئیدها جراحی کرده‌اند داد. Ultram ER نباید به افراد کمتر از ۱۸ سال داده شود.
مصرف ترامادول در دوران بارداری ممکن است باعث علائم تهدید کننده زندگی در نوزاد شود.
در صورت استفاده از این دارو با الکل یا سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی میشوند یا تنفس شما را کند میکنند، عوارض جانبی کشنده ممکن است رخ دهد.
قبل از مصرف ترامادول
اگر به ترامادول حساسیت دارید یا موارد زیر را دارید، نباید از آن استفاده کنید:
- آسم شدید یا مشکلات تنفسی
- انسداد معده یا روده (از جمله ایلئوس فلجی)
- اگر اخیراً از الکل، آرام بخش، آرام بخش یا داروهای مخدر استفاده کرده‌اید.
- اگر در ۱۴ روز گذشته از یک مهارکننده MAO استفاده کرده‌اید. (مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین، یا ترانیل سیپرومین).
- ترامادول نباید به کودکان کمتر از ۱۲ سال داده شود. Ultram ER نباید به افراد کمتر از ۱۸ سال داده شود.
- این دارو را به افراد کمتر از ۱۸ سال که اخیراً برای برداشتن لوزه‌ها یا آدنوئیدها جراحی کرده‌اند، ندهید.
خطر تشنج در صورتی افزایش پیدا میکند که فرد به یکی از موارد زیر مبتلا باشد:
- آسیب به سر، صرع یا سایر اختلالات تشنجی
- اعتیاد به مواد مخدر یا الکل
- یک اختلال متابولیک
در صوت داشتن هر یک از عارضه‌های زیر بهتر است به پزشک اطلاع دهید:
- مشکلات تنفسی، آپنه خواب
- بیماری کبد یا کلیه
- مشکلات دفع ادرار
- مشکلات کیسه صفرا، پانکراس یا تیروئید
- اختلال معده
- بیماری روانی یا اقدام به خودکشی
اگر در دوران بارداری از ترامادول استفاده می‌کنید، ممکن است کودک شما با علائم ترک تهدید کننده زندگی به دنیا بیاید و ممکن است برای چند هفته به درمان پزشکی نیاز داشته باشد.
قبل از استفاده از ترامادول در صورت شیردهی با پزشک مشورت کنید. اگر متوجه خواب آلودگی شدید یا تنفس آهسته در نوزاد شیرده شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.
اطلاعات دوز قرص ترامادول
دوز معمول بزرگسالان برای درد:
بزرگسالان (۱۷ سال یا بیشتر): ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم خوراکی هر ۴ تا ۶ ساعت در صورت نیاز برای درد
برای بیمارانی که نیاز به شروع سریع اثر ضد درد ندارند: دوز اولیه، ۲۵ میلی‌گرم خوراکی یک بار در روز. هر ۳ روز یکبار با افزایش ۲۵ میلی‌گرم تا به دوز ۲۵ میلی‌گرم چهار بار در روز برسد. پس از آن هر ۳ روز یکبار ۵۰ میلی گرم افزایش دهید
حداکثر دوز: ۴۰۰ میلی گرم در روز.
دوز معمول بزرگسالان برای درد مزمن:
Extended-Release (ER):
۱۸ سال یا بیشتر (ترامادول ساده): ۱۰۰ میلی گرم خوراکی یک بار در روز
هر ۵ روز یکبار با افزایش ۱۰۰ میلی‌گرمی به دوز مؤثری که عوارض جانبی را به حداقل می‌رساند.
حداکثر دوز: ۳۰۰ میلی گرم در روز
برای بیمارانی که در حال حاضر ترامادول فوری (IR) دریافت میکنند:
دوز اولیه: نیاز IR 24 ساعته را محاسبه کنید و با دوز کل روزانه ER گرد شده به کمترین افزایش ۱۰۰ میلی گرمی خوراکی یک بار در روز شروع کنید.
تبدیل از سایر اپیوئیدها: قبل از شروع درمان، تمام داروهای شبانه روزی دیگر را قطع کنید.
دوز اولیه: ۱۰۰ میلی گرم ER خوراکی یک بار در روز
هر ۵ روز یکبار با افزایش ۱۰۰ میلی گرمی به دوز مؤثری که عوارض جانبی را به حداقل می‌رساند.
حداکثر دوز: ۳۰۰ میلی گرم در روز.
دوز معمول سالمندان برای درد:
انتخاب دوز معمولاً باید با احتیاط انجام شود و از انتهای پایین محدوده دوز شروع شود
بالای ۷۵ سال:
حداکثر دوز فوری: ۳۰۰ میلی گرم در روز.
دوز معمول سالمندان برای درد مزمن:
انتخاب دوز معمولاً باید با احتیاط انجام شود و از انتهای پایین محدوده دوز شروع شود
دوز معمول کودکان برای درد:
استفاده از ترامادول در بیماران اطفال توصیه نمی‌شود
۱۷ سال یا بیشتر: به دوز بزرگسالان مراجعه کنید.
مصرف ترامادول برای زود انزالی
امروزه برخی پزشکان از ترامادول برای درمان زودانزالی استفاده میکنند. این دارو میتواند مکانیزم انزال در را به تاخیر بیندازد. مصرف کنترل شده و دوز کم این دارو میتواند زودانزالی در زوحین را درمان کرده و موجب افزایش رضایت آن‌ها از رابطه جنسی شود. اگرچه این دارو یک داروی اعتیاد آور و خطرناک است، اما در بسیاری از کشورها به منظور درمان زودانزالی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مصرف ترامادو تنها راه درمان زودانزالی نیست، در حال حاضر با استفاده از طب سنتی و دیگر داروهای شیمیایی(بی حسی‌های تاخیری، داروهای مهار کننده و…) هم می‌توان این عارضه را درمان کرد. به همین دلیل بهتر است از مصرف خودسرانه این دارو خودداری کرده و در صورت نیاز، به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
- علائم اوردوز در مصرف ترامادول چیست؟
تنگی نفس، بیهوشی و… از عوارض مصرف بیش از اندازه ترامادول میباشد. - مصرف ترامادول با کدام داروها تداخل دارد؟
مصرف ترامادول با داروهایی چون فنلزین، سلژیلین، نالترکسون، لینزولید، فورازوبلیدون و…. از داروهایی هستند که با مصرف ترامادول تداخل دارویی خواهند داشت. - کدام یک از بیماریها ممکن است با مصرف ترامادول شدت پیدا کنند؟
سابقه سنگ صفرا، نارسایی کبد و کلیه، تومور مغزی، مصرف زیاد الکل، دیابت، اعتیاد به مواد مخدر، مشکلات گوارشی و….. از بیماریهایی هستند که میتوانند در صورت مصرف ترامادول تشدید شوند. - ترامادول چگونه میتواند درد را کاهش دهد؟
این دارو به صورت یک داروهای مرکزی عمل میکند، ترامادول به صورت نسبی به گیرندههای محیطی متصل میشوند و این این طریق درد را مهار میکنند. - نحوه مصرف قرصهای ترامادول برای سنین مختلف چگونه است؟
در این بلاگ در رابطه با دوز مصرف ترامادول در سنین مختلف توضیحات مفصلی داده شد.
منابع
پرسش و پاسخ
باسلام
بنده ۲۷ سال سن دارم ازسن ۱۵سالگی مصرف ترامادول داشتم چند دفعه ترک کردم
بازدوباره شروع به مصرف کردم
الان یک ماه هست که ترک کردم ولی اینبار خیلی نفس تنگ میشم
خیلی هم بدنم خسته هست لطفا رهنمایی کنید چیکارکنم
ممنون
من به طور اتفاقی متوجه شدم پسرم ترمادول مصرف کرده. رفتارهای او هم تغییر کرده یا زیاد ی خوابد و یا حرکات جهشی دست و پا دارد و یا زیاد حرف می زندو سر خوش هست. نمسدانم چقدر مصرف می کند . راهنمایی کنید چه برخوردی داشته باشم
کدام دارو به ترک ترومادل به کار میره؟
مطلب مفیدی بود ممنون