بسیاری از ما دردهای ضربان‌دار، ناراحت‌کننده و دردآور سردرد را تجربه کرده‌ایم. در واقع انواع مختلفی از سردرد وجود دارند. در این مقاله به بررسی ۱۰ نوع سردرد می‌پردازیم که عبارت‌اند از سردردهای تنشی، سردردهای خوشه‌ای، سردردهای میگرنی، سردردهای ناشی از آلرژی یا سینوسی، سردردهای هورمونی، سردردهای کافئین، سردردهای حرکتی، سردردهای فشار خون، سردردهای برگشتی و سردردهای پس از سانحه.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) می‌گوید که تقریبا همه افرادی در دوره‌ای از زندگی خود یکی از انواع سردردها را تجربه خواهند کرد. اگرچه سردرد را می‌توان به عنوان درد در “هر ناحیه‌ای از سر” تعریف کرد، اما علت، طول مدت و شدت آن می‌تواند بسته به نوع سردرد متفاوت باشد. در برخی موارد، سردرد ممکن است به فوریت پزشکی نیاز داشته باشد. اگر در کنار سردرد خود یکی از موارد زیر را تجربه کردید، فوراً باید به پزشک مراجعه کنید:
- گرفتگی گردن
- راش
- سردردی غیرقابل تحمل که برای اولین بار آن را تجربه کرده‌اید.
- حالت تهوع و استفراغ
- سرگیجه
- لکنت زبان
- تب ۳۸ درجه یا بالاتر
- فلج در هر قسمت از بدن یا از دست دادن بینایی
اگر سردرد شما شدت کمتری دارد، این مقاله را بررسی کنید تا بیاموزید چگونه نوع سردردی را که احساس می‌کنید شناسایی کنید و اینکه برای تسکین علائم خود چه کاری می‌توانید انجام دهید.
شایعترین سردردهای اولیه
سردردهای اولیه هنگامی رخ می‌دهند که درد در سر شما ایجاد شود. به عبارت دیگر سردرد محرک خارجی مانند بیماری یا آلرژی ندارد.
این سردردها می‌توانند دوره‌ای یا مزمن باشند:
سردردهای دوره‌ای ممکن است هر چند وقت یک بار یا حتی فقط یکبار رخ دهد. این نوع سردردها می‌توانند حدود نیم ساعت و یا حتی چند ساعت باقی بمانند.
سردردهای مزمن می‌توانند به طور مداوم رخ دهند. این نوع سردردها در بیشتر روزهای سال رخ می‌دهند و می‌توانند روزها باقی بمانند.
-
سردردهای تنشی
اگر به سردرد تنشی مبتلا باشید، ممکن است احساسی مانند منگی و درد شدید را در سر خود داشته باشید. سردردهای تنشی اصولا ضربان‌دار نیستند. حساس شدن گردن، پیشانی، پوست سر یا عضلات شانه ممکن است همراه با این نوع سردرد رخ دهند. هر فردی می‌تواند به سردرد تنشی مبتلا شود و محرک این نوع سردرد معمولا استرس می‌باشد. در زمان تجربه چنین دردی می‌توانید از مکمل‌های بدون نسخه مانند آسپرین، ادویل (Advil)، ناپروکسن (Aleve) و استامینوفن استفاده کنید. در صورتی که داروهای بدون نسخه نتوانند سردرد شما را درمان کنند، پزشک ممکن است از داروهای دیگری که نیاز به نسخه پزشکی دارند برای شما تجویز کند. این داروها می‌تواند شامل ایندومتاسین، ملوکسیکام (Mobic) و کتورولاک باشند. هنگامی که سردرد تنشی مزمن می‌شود، ممکن است یک درمان متفاوت برای حل این مشکل پیشنهاد شود.
سردردهای خوشه‌ای
این نوع سردردها اصولا احساسی مانند احساس سوزش یا سوراخ کننده ایجاد می کنند. سردردهای خوشه‌ای سردردهایی بسیار دردناک هستند. این نوع سردرد معمولا با ایجاد حس درد در یک چشم یا پشت چشم و یا در یک طرف صورت رخ می‌دهند. گاهی اوقات تورم، قرمزی، گرگرفتگی و تعریق می‌تواند در طرفی که تحت تأثیر سردرد قرار دارد، رخ دهد. گرفتگی بینی یا جمع شدن اشک در چشم نیز ممکن است در همان قسمت صورت رخ دهند. سردرد خوشه ای معمولا به سرعت در عرض ۵ الی ۱۰ دقیقه به حداکثر شدت خود می‌رسد. هر سردرد می‌تواند حدود ۱۵ دقیقه الی ۳ ساعت باقی بماند. تقریبا همیشه در یک طرف سر ایجاد می‌شود، وقتی یک دوره سردرد خوشه ای فروکش کرد و دوره بعدی شروع شد، درد می‌تواند سمت مقابل سر را درگیر کند اما این مسئله به ندرت اتفاق می‌افتد.
یک سری از سردردهای خوشه‌ای می‌توانند هر روز و برای ماه‌ها ادامه داشته باشند. سردردهای خوشه‌ای در ماه‌های پاییز و بهار بیشتر رخ می‌دهند و در مردان سه برابر بیشتر از زنان رخ می‌دهند. پزشکان مطمئن نیستند که چه عواملی موجب این نوع سردردها می‌شود. اما راه‌های موثری برای کاهش علائم این مشکل شناسایی کرده‌اند. پزشک شما ممکن است برای تسکین درد، اکسیژن درمانی، سوماتریپتان (Imitrex) یا بی‌حسی موضعی (لیدوکائین) را توصیه کند.
کورتیکواستروئیدها، ملاتونین، توپیرامات (Topamax) و مسدود کننده‌های کانال کلسیم ممکن است سردردهای خوشه‌ای شما را در یک دوره بهبودی قرار دهند.
سردردهای میگرنی
سردردهای میگرنی معمولا ماهیتی ضربان دار در عمق سر دارند. این نوع سردرد ممکن است روزها باقی بماند. این نوع سردرد توانایی انجام کارهای روزانه را در شما تا حد قابل توجهی محدود می‌کند. میگرن معمولا ضربان دار و در یک طرف صورت رخ می‌دهد. افرادی که سردرد میگرنی دارند اغلب به نور و صدا حساس هستند. حالت تهوع و استفراغ نیز در این نوع سردرد معمولاً رخ می‌دهد. میگرن می‌تواند با اختلالات بینایی همراه باشد. تقریباً از هر پنج نفر یک نفر این علائم را قبل از شروع سردرد تجربه می‌کند. و معمولا به آنها هاله گفته می‌شود. و ممکن است موارد زیر را ببینید:
- چراغ‌های چشمک زن
- چراغ درخشان
- خطوط زیگزاگ
- نقاط کور
- ستاره‌ها
هاله‌ها همچنین می‌توانند شامل سوزن سوزن شدن در یک طرف صورت یا در یک بازو و مشکل در تکلم باشند. با این حال، علائم سکته مغزی می‌تواند میگرن را نیز تقلید کند، بنابراین اگر هر یک از این علائم برای شما جدید است، باید فورا تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرید.
حملات میگرن ممکن است در خانواده شما رخ دهد، یا ممکن است با سایر شرایط سیستم عصبی همراه باشد. زنان سه برابر بیشتر از مردان به میگرن مبتلا می‌شوند. افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه همچنین خطر میگرن را افزایش می‌دهند. برخی از عوامل محیطی مانند اختلال در خواب، کمبود آب بدن ، نخوردن وعده‌های غذایی، نوسانات هورمونی و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی از عوامل شایع میگرن هستند.
شایعترین سردردهای ثانویه
سردردهای ثانویه به دلیل محرک‌های خارجی رخ می‌دهند. اگر سردرد ثانویه شما ادامه داشته باشد، می‌تواند مزمن شود. درمان علت اصلی به طور کلی باعث تسکین سردرد می‌شود.
سردردهای ناشی از آلرژی یا سینوسی
سردرد گاهی اوقات در اثر واکنش آلرژیک اتفاق می‌افتد. درد ناشی از این سردردها اغلب در ناحیه سینوس و جلوی سر شما رخ می‌دهد. سردردهای میگرنی معمولاً به عنوان سردردهای سینوسی تشخیص داده نمی‌شوند. اما در حقیقت، تا ۹۰ درصد “سردردهای سینوسی” در واقع میگرن هستند. افرادی که به آلرژی فصلی مزمن یا سینوزیت مبتلا هستند، مستعد ابتلا به این نوع سردردها هستند. اسپری‌های استروئیدی بینی، ضد احتقان‌های OTC مانند فنیل افرین (سودافید PE) یا آنتی هیستامین‌ها مانند ستیریزین (Zyrtec D Allergy + احتقان) ممکن است به درمان این نوع سردردها کمک کنند. سردرد سینوسی همچنین می‌تواند از علائم عفونت سینوسی باشد. در این موارد، پزشک ممکن است برای از بین بردن عفونت و تسکین سردرد و سایر علائم آنتی بیوتیک تجویز کند.
-
سردردهای هورمونی
زنان معمولاً سردردهایی را تجربه می‌کنند که با نوسانات هورمونی مرتبط است. قاعدگی، قرص‌های جلوگیری از بارداری و بارداری همگی بر میزان سطح استروژن شما تأثیر می‌گذارند که این امر می‌تواند باعث سردرد شود. آن دسته از سردردهایی که به طور خاص با چرخه قاعدگی مرتبط هستند به عنوان میگرن قاعدگی نیز شناخته می‌شوند. این نوع سردردهای می‌توانند درست قبل، حین یا بلافاصله بعد از قاعدگی و همچنین در حین تخمک گذاری رخ دهند. مسکن‌های OTC مانند ناپروکسن (Aleve) یا داروهای تجویزی مانند فرواتریپتان (Frova) می توانند برای کنترل این نوع سردرد تجویز شوند.
تخمین زده شده است که حدود ۶۰ درصد از زنان مبتلا به میگرن سردردهای قاعدگی را نیز تجربه می‌کنند، بنابراین داروهای جایگزین ممکن است در کاهش سردردهای کلی در ماه نقش داشته باشند. تکنیک‌های آرام سازی، یوگا ، طب سوزنی و داشتن یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به جلوگیری از سردردهای میگرنی کمک کند.
سردردهای ناشی از کافئین
کافئین بر جریان خون در مغز شما تاثیر می گذارد. مصرف بیش از حد باعث سردرد می‌شود و همچنین ترک کافئین باعث تجربه علائم ترک می‌شود. افرادی که میگرن مکرر دارند و از کافئین استفاده می‌کنند در معرض خطر ایجاد سردرد قرار دارند.
زمانی که به کافئین عادت می‌کنید و به طور روزانه آن را مصرف می‌کنید اگر روزی کافئین نخورید ممکن است سردرد را تجربه کنید. این امر ممکن است به این دلیل باشد که کافئین مواد شیمیایی مغز شما را تغییر می‌دهد و ترک آن می تواند باعث سردرد شود.
هر فردی که مصرف کافئین را کاهش دهد سردرد ترک را تجربه نخواهد کرد. نگه داشتن میزان کافئین در یک سطح ثابت، معقول یا ترک کامل آن می‌تواند از بروز این سردردها جلوگیری کند.
سردردهای حرکتی
سردردهای حرکتی پس از دوره‌هایی از فعالیت بدنی شدید به سرعت اتفاق می‌افتند. وزنه برداری، دویدن و مقاربت جنسی از عوامل اصلی ایجاد سردرد حرکتی است. تصور می‌شود که این فعالیت‌ها باعث افزایش جریان خون در جمجمه شما می‌شود، که می‌تواند منجر به سردرد ضربان دار در هر دو طرف سر شما شود.
سردرد حرکتی نباید خیلی طولانی شود. این نوع سردرد معمولاً طی چند دقیقه یا چند ساعت برطرف می‌شود. مسکن‌ها مانند آسپرین و ایبوپروفن (Advil) باید علائم شما را کاهش دهند. اگر سردردهای ناشی از ورزش یا مقاربت جنسی دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. در برخی موارد، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی زمینه‌ای باشند.
سردردهای فشار خون بالا
فشار خون بالا می‌تواند شما را دچار سردرد کند و این نوع سردرد نشانه یک وضعیت اضطراری است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که فشار خون شما به طور خطرناکی بالا برود. سردرد فشار خون بالا معمولاً در دو طرف سر شما ایجاد می‌شود و به طور معمول با هر فعالیتی بیشتر می‌شود. در اغلب موارد این نوع سردردها به صورت ضربانی است.
همچنین ممکن است تغییراتی در بینایی، بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن، خون دماغ، درد قفسه سینه یا تنگی نفس تجربه کنید. این نوع سردردها معمولاً بلافاصله پس از کنترل بهتر فشار خون از بین می‌روند. تا زمانی که فشار خون بالا کنترل شود، آنها نباید مجدداً بروز کنند.
سردردهای برگشتی
سردردهای مجدد یا برگشتی ناشی از مصرف بیش از حد دارو، برای درمان علائم سردرد است. این نوع سردرد شایعترین علت سردردهای ثانویه هستند. آنها معمولاً از اوایل روز شروع می شوند و در طول روز ادامه دارند. این سر درد ها ممکن است با داروهای درد بهبود پیدا کنند.
اگر مرتباً از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کنید، ممکن است مستعد ابتلا به این نوع سردرد باشید. استفاده بیش از حد از این داروها باعث سردرد بیشتر می‌شود، نه کاهش آن.
سردردهای پس از سانحه
سردردهای پس از سانحه می‌توانند پس از هر نوع آسیب به سر ایجاد شوند. این سردردها علائمی مانند سردردهای میگرنی یا تنشی دارند و معمولاً ۶ تا ۱۲ ماه پس از بروز آسیب شما ادامه می یابند. این نوع سردردها می‌توانند مزمن شوند. تریپتان‌ها، سوماتریپتان (Imitrex)، بتا بلاکرها و آمی تریپتیلین اغلب برای کنترل درد ناشی از این سردردها تجویز می‌شوند.
چه زمان به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد، سردردهای اپیزودیک طی ۴۸ ساعت از بین می‌روند. اگر سردرد شما بیش از دو روز طول کشید یا شدت آن افزایش یافت، باید برای کمک به پزشک خود مراجعه کنید. اگر بیش از ۱۵ روز از ماه در طول مدت سه ماه سردرد را تجربه می‌کنید، ممکن است دچار سردرد مزمن شده باشید. حتی اگر قادر به کنترل درد با آسپیرین یا ایبوپروفن هستید باید به پزشک مراجعه کنید تا به تشخیص علت سردرد بپردازد. سردرد می‌تواند نشانه‌ای از وجود بیماری‌های جدی‌تر باشد، و بعضی از آنها نیاز به درمان فراتر از داروهای بدون نسخه و داروهای خانگی دارند.
منابع
در صورت نیاز می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین متخصصان مغز و اعصاب در ایران نوبت بگیرید.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
دلیل سردرد هایی که همیشه در یک روز مشخص از هفته اتفاق میافته چیه ؟
مرسی از اطلاعات کامل و جامعتون