خونریزی غیرطبیعی واژینال که بین پریودها رخ می‌دهد را خونریزی بین قاعدگی، لکه بینی و متوراژی (metrorrhagia) نیز می‌نامند. علل مختلفی می‌تواند موجب خونریزی‌های بین قاعدگی شود. در حالی درمان تعدادی از این علل می‌تواند ساده باشد، برخی دیگر میتوانند نشانه یک مشکل جدی برای فرد مبتلا باشد. اگر در طول دوره بین قاعدگی لکه بینی یا خونریزی شدید داشتید، مراجعه فوری برای تشخیص مشکل، انجام آزمایشات لازم و گزینه‌های درمانی مختلف لازم است. دلایل عمده خونریزی بین قاعدگی عبارت‌اند از: استرس، تغییرات دارویی، سقط جنین، خشکی واژن، عدم تعادل هورمونی، سرطان و افزایش اندازه دهانه رحم. در این مقاله به بررسی خونریزی بین قاعدگی و علل احتمالی آن می‌پردازیم.
علت های خونریزی خارج از پریودی
خونریزی بین دو قاعدگی یا متوراژی روندی طبیعی از چرخه قاعدگی نیست. چرخه طبیعی هر زنی به طور متوسط بین ۲۱ تا ۳۵ روز طول می‌کشد. خونریزی طبیعی که به آن پریود یا قاعدگی نیز گفته می‌شود، می‌تواند بین چند روز تا یک هفته ادامه داشته باشد. هرگونه خونریزی خارج از این حالت غیرطبیعی در نظر گرفته می‌شود و می‌تواند در اثر عوامل مختلفی رخ دهد. این عوامل عبارت‌اند از:
عدم تعادل هورمونی
استروژن و پروژسترون دو هورمون تنظیم کننده چرخه قاعدگی شما هستند. عدم تعادل این دو هورمون می‌تواند موجب لکه بینی شود. تمام مواردی که در زیر به آن اشاره می‌کنیم همگی میتوانند به گونه‌ای تعادل هورمونی را تحت تاثیر قرار دهند:
- عدم عملکرد صحیح تخمدان‌ها
- مشکلات غده تیروئید
- شروع یا قطع قرص‌های جلوگیری از بارداری
همچنین، برخی از زنان در طی تخمک‌گذاری در اثر تغییرات هورمونی لکه بینی را تجربه می‌کنند. طبق گفته (NHS) هنگام شروع هر نوع پیشگیری از بارداری هورمونی، خونریزی غیرطبیعی در سه ماه اول معمول است. راه‌های جلوگیری از بارداری که موجب خونریزی غیرطبیعی می‌شوند عبارت‌اند از:
- قرص‌های جلوگیری از بارداری
- آی یو دی (IUD)
- پچ ضدبارداری
- کاشت کپسول ضد بارداری
استفاده از داروهای ضد بارداری
خونریزی بین قاعدگی یا لکه بینی ممکن است زمانی اتفاق بیافتد که شما شروع به مصرف داروهای ضد بارداری هورمونی می کنید. این به این دلیل است که سطح هورمون شما کاهش می یابد. به آن خونریزی ناگهانی نیز می گویند و معمولاً حدود ۲ هفته پس از آخرین قاعدگی اتفاق می افتد.
خونریزی اولیه باید پس از ۱ یا ۲ ماه متوقف شود. عادت ماهانه شما معمولاً در عرض ۶ ماه منظم تر می شود. همچنین اگر مصرف یکی از قرص های ضد بارداری خوراکی خود را فراموش کنید، خونریزی بین پریودها نیز ممکن است اتفاق بیفتد. با این حال، اگر خونریزی در سایر نقاط در طول چرخه قاعدگی شما رخ دهد، باید با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض بارداری
می توانید انتظار داشته باشید که در زمان بارداری پریودتان متوقف شود. اما ۱۵ تا ۲۵ درصد زنان در سه ماهه اول مقداری خونریزی یا لکه بینی دارند. خونریزی خفیف ممکن است ۱-۲ هفته پس از بارور شدن تخمک در رحم شما اتفاق بیفتد، همچنین عوارض ناشی از بارداری می‌تواند موجب لکه بینی شود. سقط جنین و حاملگی خارج رحمی هم میتوانند باعث خونریزی شوند. حاملگی خارج رحمی زمانی اتفاق می‌افتد که تخمک بارور شده خود را به جای رحم در لوله رحمی قرار دهد. لکه بینی در دوره بارداری ممکن است به معنی سقط جنین نباشد. با این حال اگر بارداری هستید و هرگونه خونریزی واژینال را تجربه کردید باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
سرطان
این مشکل کمتر معمول است و سرطان هر یک از اندام‌ها می‌تواند باعث خونریزی شود. سرطان رحم، سرطان دهانه رحم و سرطان تخمدان همگی موجب خونریزی بین قاعدگی می‌شوند. همچنین احساس درد یا فشار لگن در سرطان های تخمدان و رحم شایع است.
فیبروم رحم
فیبروم رحم یک توده غیرسرطانی است که در رحم تشکیل می‌شود. این مشکل در زنانی که زایمان داشته اند طبیعی است. در ۳۰ درصد از بیماران، فیبروم رحم باعث خونریزی شدید قاعدگی می شود و بیش از نیمی از بیماران علائمی مانند خونریزی بین دو قاعدگی، درد لگن یا ناباروری را تجربه می کنند.
عفونت
خونریزی واژینال بین دوره‌ها ممکن است نشان دهنده عفونت تناسلی در شما باشد. عفونت می‌تواند باعث التهاب و خونریزی شود. علل عفونت عبارت‌اند از: عفونت‌هایی که در اثر مقاربت بوجود می‌آیند، دوش واژینال، مقاربت و بیماری التهابی لگن، که با التهاب اندام‌های تولید مثل که منجر به زخم می شود مشخص می‌شود.
تغییرات در دهانه رحم
خونریزی قبل از پریود ممکن است ناشی از تغییرات در سلول های دهانه رحم باشد. این ممکن است به دلیل التهاب، تغییرات هورمونی، عفونت ویروس پاپیلومای انسانی یا سرطان دهانه رحم باشد. اگر بین دوره‌های قاعدگی خونریزی دارید، پزشک می‌تواند دهانه رحم شما را با استفاده از اسپکولوم معاینه کند و نمونه‌ای از سلول‌ها را برای آزمایش غربالگری دهانه رحم بگیرد.
درمان های باروری
خونریزی واژینال یا لکه بینی ممکن است در طی برخی از روش های باروری رخ دهد. به عنوان مثال، در مرحله جمع آوری تخمک در درمان IVF. معمولاً خونریزی خفیف تا متوسط همراه با کمی درد است. با این حال، اگر خونریزی شدید داشتید، باید برای مشاوره با کلینیک باروری یا پزشک خود تماس بگیرید.
زخم یا آسیب به واژن
آسیب به فرج، واژن یا دهانه رحم می تواند باعث خونریزی بین قاعدگی شود. صدمات می تواند از روش های مختلف، از جمله در اثر فعالیت جنسی خشن یا وارد کردن یا خارج کردن نادرست چیزی در واژن، مانند تامپون، ایجاد شود.
علل نادر
دیگر دلایل احتمالی خونریزی بین قاعدگی یا متوراژی نادر است استرس، قرار دادن یک شیء در واژن، دیابت، اختلالات تیروئید و از دست دادن قابل توجه وزن و یا افزایش شدید وزن همگی میتوانند باعث خونریزی بین قاعدگی شوند.
چه زمان برای خونریزی بین قاعدگی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
هر زمان که متوجه خونریزی غیرطبیعی شدید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. علت خونریزی‌های بین قاعدگی میتوانند مشکلی جدی باشند و به همین دلیل باید سریعا مشخص شوند. اگر بارداری هستید و خونریزی واژینال دارید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. اگر علاوه بر خونریزی علائم جدی دیگری نیز دارید، ممکن است به مراقبت های پزشکی فوری نیاز داشته باشید. درد، خستگی، گیجی و تب همگی میتوانند بسیار خطرناک باشند و به همین دلیل سریعا باید به پزشک مراجعه کنید.
در معاینه پزشکی چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
در هنگام مراجعه به پزشک برای بررسی دلایل احتمالی خونریزی بین قاعدگی آماده پاسخگویی به سوالات مربوط به علائم خود باشید. بهتر است زمان‌های دوره قاعدگی خود را یادداشت کنید. از زمان شروع تا پایان قاعدگی، شدت و مدت زمان خونریزی و اینکه چه وقت و چه میزان خونریزی بین پریود دارید یادداشت برداری کنید. پزشک شما می‌خواهد از علائم دیگری که تجربه کرده اید و هر دارویی که مصرف می‌کنید مطلع شود. پزشک همچنین احتمالاً معاینه فیزیکی از جمله معاینه لگن را برای شما انجام می‌دهد. آزمایش‌های تشخیصی به پزشک کمک می‌کند تا علت خونریزی را پیدا کند. پزشک همچنین ممکن است برای بررسی سطح هورمون از شما آزمایشات خون بگیرد. ممکن است برای آزمایش نیاز به کشت یا برداشتن بافت از دهانه رحم یا پوشش رحم داشته باشید که به آن بیوپسی می‌گویند. همچنین سونوگرافی نیز برای تشخیص بهتر انجام خواهد شد.
هیچ نوع درمان خاصی برای درمان خونریزی‌های بین قاعدگی وجود ندارد. درمان بیشتر بستگی به علت خونریزی بین قاعدگی در شما دارد. برای درمان خونریزی بین قاعدگی اول از همه باید علتی را که موجب به خونریزی شده است را درمان کنید.
پیامدهای نادیده گرفتن خونریزی بین دو قاعدگی
در برخی از موارد خونریزی‌های بین قاعدگی به خودی خود برطرف خواهند شد. با این حال برای برخی دیگر از زنان درمان خونریزی بین قاعدگی به درمان علت اصلی بستگی دارد. عدم توجه به مشکل و عدم مراجعه به پزشک می‌تواند مشکل را بدتر کند. اگر علت خونریزی عفونت، سرطان یا اختلال جدی دیگری باشد، عواقب آن می‌تواند تهدیدکننده زندگی فرد باشد.
جلوگیری از خونریزی خارج از پریودی
بسته به علت ممکن است نتوانید از خونریزی بین دوره‌ها جلوگیری کنید. با این حال، در برخی موارد، اقدامات پیشگیرانه می‌تواند کمک کنند باشند. داشتن یک سبک زندگی سالم و کنترل وزن برای رسیدن به یک وزن ایده‌آل می‌تواند بسیار موثر باشد چرا که اضافه وزن می‌تواند منجر به خونریزی‌های بین قاعدگی شود. اگر از قرص‌های ضدبارداری استفاده می‌کنید، آن را به طور دقیق و طبق دستورالعمل مصرف کنید تا باعث عدم تعادل هورمونی در شما نشود. برای حفظ سلامتی و کاهش استرس سعی کنید به طور منظم ورزش کنید. برای مدیریت درد، از ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve ، Naprosyn) استفاده کنید، این داروها در واقع میتوانند به کاهش خونریزی کمک کنند. از مصرف آسپیرین (بوفرین) خودداری کنید، چرا که ممکن است خطر خونریزی شما را افزایش دهد.
منابع: healthline, webmd, healthdirect
در صورت نیاز می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین متخصصان زنان و زایمان در ایران نوبت بگیرید.
پرسش و پاسخ
سلام خانمی ۴۶ساله فیبروم ۵سانتی درهرسه موقعیت دارم. خونریزی شدید طولانی دارم دکتر۶تاامپول هیدروکسی پروژسترون میده روزی ۲تامیزنم قطع میشه الان ۳ماهه که باهمین امپول خونریزی قطع میشداینبار۵روزازقطع خونریزی گذشته دوباره خونریزی دارم ممنون میشم راهنمایی کنید
تشکر دکتر عزیز 🌷از مطالب آموزنده ومفید شما
مطلب مفیدی بود ممنون