روانشناس یک متخصص سلامت روان است که از ارزیابی‌های روانشناختی و گفتگو درمانی برای کمک به افراد، برای مقابله بهتر با مسائل زندگی و روابط و شرایط سلامت روان استفاده میکند.
روانشناس چیست؟
یک روانشناس دارای مدرک عالی در علوم رفتار انسانی است. بسیاری از روانشناسان آموزش حرفه‌ای و مهارت‌های بالینی برای ارزیابی و درمان سلامت روان مراجعین با استفاده از روان درمانی، ارزیابی‌های روانشناختی و آزمایش را انجام میدهند. روانشناسان به افراد کمک می‌کنند تا یاد بگیرند که به طور مؤثرتری با مسائل زندگی و روابط و شرایط سلامت روان کنار بیایند.
روانشناسی بالینی چیست؟
روانشناسی بالینی یکی از رشته‌های روانشناسی است. مشخصه آن دانش کامل از حوزه وسیعی از حوزه‌های روانشناسی و خارج از آن است. روانشناسی بالینی شامل همه سنین، تنوعات متعدد و شرایط شدیدتر سلامت روان میشود.
روانشناس بالینی آموزش‌های تخصصی و گسترده‌ای برای ارائه مراقبت‌های بهداشتی روانی و رفتاری جامع برای افراد و خانواده‌ها دارد. روانشناسان بالینی می‌توانند در بسیاری از زمینه‌ها کار کنند، از جمله:
- مدارس
- بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها
- مراکز مشاوره
- سازمان‌های اجتماعی
تفاوت بین روانشناس مشاوره و روانشناس بالینی چیست؟
در حالی که همپوشانی‌های زیادی بین حرفه‌های یک روانشناس مشاوره و روانشناس بالینی وجود دارد، تفاوت اصلی این است که یک روانشناس بالینی بیشتر بر آسیب شناسی روانی (مطالعه شرایط سلامت روان) تمرکز میکند. در حالی که یک روانشناس مشاوره به افراد کمک میکند تا به استرس‌های عاطفی، اجتماعی و فیزیکی در زندگی خود رسیدگی کنند.
به عبارت دیگر، یک روانشناس بالینی میتواند در مورد مسائل بهداشت روانی نسبت به یک روانشناس یا روانشناس مشاوره کمک بیشتری کند.
برخی از کارشناسان فکر می‌کنند که نباید دو اصطلاح متمایز برای این متخصصان سلامت روان وجود داشته باشد.
آیا روانشناس بالینی پزشک است؟
با وجود کلمه “بالینی”، یک روانشناس بالینی به عنوان پزشک شناخته نمی‌شود. روانشناسان نمی‌توانند آزمایش‌های پزشکی مانند آزمایش خون، تصویربرداری، تجویز دارو را انجام دهند. روانشناسان بالینی دارای مدرک دکترا، مدرک دکترای فلسفه (PhD) در رشته روانشناسی، مدرک دکترای روانشناسی (PsyD) هستند و مدرک دکترای پزشکی (MD یا DO) ندارند.
تفاوت بین روانشناس و روانپزشک چیست؟
- روانپزشک، پزشکی است که میتواند شرایط سلامت روان را تشخیص دهد و آن را درمان کند. آن‌ها می‌توانند داروها و سایر درمان‌های پزشکی را تجویز کنند.
- یک روانشناس دارای مدرک دکترا (PhD یا PsyD) است و اغلب آموزش‌های گسترده‌ای در زمینه تحقیقات یا عمل بالینی دارد. روانشناسان شرایط سلامت روان را با روان درمانی (گفتگو درمانی) درمان می‌کنند. یک روانشناس نمی‌تواند دارو تجویز کند.
- روانپزشکان معمولاً نسبت به روانشناسان به درمان بیماری‌های روانی پیچیده‌تری می‌پردازند، به ویژه آن‌هایی که نیاز به دارو یا درمان‌های پزشکی دارند.
- برای ارائه دیدگاهی دیگر روانشناسی مطالعه ذهن، عواطف و رفتار است. در حالی که روانپزشکی رشته پزشکی است که بر تشخیص و درمان شرایط سلامت روان تمرکز دارد.
تفاوت بین روانشناس و مشاور چیست؟
- یک مشاور دارای مدرک کارشناسی ارشد در زمینه‌های مرتبط با سلامت روان مانند روانشناسی، روانشناسی مشاوره یا ازدواج یا خانواده درمانی است.
- یک مشاور واجد شرایط ارزیابی سلامت روان فرد و استفاده از تکنیک‌های درمانی مانند گفتگو درمانی است.
- یک روانشناس دارای مدرک دکترا (PhD یا PsyD) است و اغلب آموزش‌های گسترده‌ای در تحقیقات روانشناختی یا عمل بالینی دارد.
روانشناس چه میکند؟
روانشناسان به طیف گسترده‌ای از افراد کمک می‌کنند و می‌توانند انواع مختلفی از مشکلات رفتاری و سلامت روان را درمان کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند به مسائل زندگی و روابط کمک کنند.
برخی از افراد ممکن است به روانشناس مراجعه کنند زیرا احساس افسردگی یا اضطراب دارند یا برای مدت طولانی اعتماد به نفس ندارند. برخی دیگر ممکن است به روانشناس مراجعه کنند، زیرا مشکل کوتاه‌مدتی دارند که می‌خواهند برای آن کمک کنند، مانند احساس غرق شدن در شغل جدید یا مشکلات با یکی از عزیزان.
روانشناسان می‌توانند به افرادی که مشکلات خواب، درد مزمن یا رفتارهای غذایی دارند یا افرادی که با یک بیماری مزمن کنار می‌آیند کمک کنند.
روانشناسان می‌توانند آزمایش‌ها و ارزیابی‌هایی را ارائه کنند که میتواند به تشخیص یک بیماری کمک کند یا در مورد نحوه تفکر، احساس و رفتار یک فرد بیشتر توضیح دهد. مسائلی که در این آزمایش‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارتنداز:
- مهارت های فکری
- نقاط قوت و ضعف شناختی (استدلال و تفکر)
- ترجیح حرفه ای (شغلی)
- ویژگی های شخصیتی
روانشناسان از مجموعه‌ای از درمان‌های مبتنی بر شواهد برای کمک به مراجعین برای بهبود زندگی خود استفاده می‌کنند. اغلب آن‌ها از روان درمانی (که معمولاً به عنوان درمان یا گفتگو درمانی شناخته میشود) استفاده می‌کنند که شامل ایجاد یک رابطه گفتاری برای ایجاد و ارزیابی احساسات، افکار و رفتارهای افراد میشود. برخی از انواع رایج درمان عبارتند از:
- درمان شناختی رفتاری (CBT)
- رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
- درمان بین فردی
- درمان انسان گرایانه
- روان درمانی
درمان میتواند برای افراد، زوج‌ها یا خانواده‌ها باشد. روانشناس برای تعیین بهترین نوع درمان برای نیازها و اهداف با مراجعین همکاری خواهد کرد.
برخی افراد از ترکیبی از گفتگو درمانی و دارو برای مدیریت وضعیت سلامت روان خود استفاده می‌کنند. این روش درمانی تحت نظر روانپزشک انجام میشود.
آیا روانشناس میتواند دارو تجویز کند؟
به طور کلی، یک روانشناس نمی‌تواند دارو تجویز کند. اما در پنج ایالت در ایالات متحده، از جمله نیومکزیکو، لوئیزیانا، ایلینویز، آیووا و آیداهو، قوانینی دارند که به روانشناسان دارای مجوز با آموزش‌های تخصصی اضافی و تخصصی اجازه می‌دهد لیست محدودی از داروهایی را برای مراجعین تجویز کنند. این موضوع می‌توانند برخی از شرایط سلامت روان را بهبود بخشند، مانند افسردگی و اضطراب و….
برای چه دلایلی میتوان به روانشناس مراجعه کرد؟
روانشناس میتواند به درمان چندین بیماری مختلف روانی و رفتاری کمک کند و همچنین به شما کمک کند تا با استرس‌های مختلف زندگی کنار بیایید. این مسائل میتواند بلند مدت یا کوتاه مدت باشد. موقعیت ها و شرایطی که می توانید به روانشناس مراجعه کنید عبارتند از:
- اختلال مصرف الکل و سایر اختلالات مصرف مواد
- مسائل خشم
- اضطراب
- اختلال بدشکلی بدن
- مقابله با یک تشخیص جدید یا مدیریت یک بیماری مزمن
- افسردگی
- اختلالات اشتها
- مسائل خانوادگی و روابط
- اختلال قمار
- نارسایی جنسیتی
- اختلال احتکار
- اندوه و فقدان
- مشکلات مربوط به عملکرد کار یا مدرسه
- چاقی
- درد
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- افسردگی پس از زایمان
- اختلالات خواب
- مدیریت استرس
- مسائل مربوط به اعتماد به نفس
- فوبیاها
- عادات ناسالم
- ضربه
چگونه میتوانید روانشناس شوید؟
برای اینکه بتوانید یک روانشناس موفق شوید، باید یک مدرک لیسانس چهار ساله تمام وقت در روانشناسی (مانند لیسانس علوم (روانشناسی) یا لیسانس علوم روانشناسی) و دو سال بعد از آن یک دوره کارشناسی ارشد روانشناسی یا دکترای روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد تمام وقت را با موفقیت بگذرانید.
هنگامی که عنوان روانشناس واجد شرایط کار به شدید، باید در هیئت ثبت نام روانشناسان ثبت نام کنید. بسیاری از روانشناسان نیز عضو انجمن روانشناسی هستند.
چه بخواهید در مطب خصوصی کار کنید، چه در بیمارستان و چه در زمینه‌های آموزشی یا تحقیقاتی، برای ارتقا دانش خود باید دائماً در حال مطالعه فرآیندهای فکری انسان‌ها، ادراکات و شناخت اجتماعی آن‌ها باشید.
سوالات متداول
- چه مدت طول میکشد تا روانشناس شوید؟
ممکن است ۸ تا ۱۲ سال یا بیشتر طول بکشد تا یک روانشناس شوید. این موضوع به این بستگی دارد که با چه سرعتی میتوانید مدرک لیسانس و دکترا کسب کنید. همچنین باید یک دوره کارآموزی تمام وقت یک ساله را در دوران تحصیلات تکمیلی بگذرانید. - فوق تخصصهای روانشناسی چیست؟
تخصصهای روانشناسی عبارتند از: روانشناسی کودک، روانشناسی بالینی، روانشناسی مشاوره، علم مغز و روانشناسی شناختی، روانشناسی رشد، روانشناسی تجربی، روانشناسی پزشکی قانونی و خدمات عمومی، روانشناسی سلامت، روانشناسی توانبخشی، روانشناسی ورزش و عملکرد. - چگونه فردی روانشناس میشود؟
برای تبدیل شدن به یک روانشناس خوب باید چهار سال تحصیل در مقطع لیسانس در دانشگاه، چهار تا شش سال تحصیلات تکمیلی، یک سال کارآموزی تمام وقت، یک آزمون ملی و آزمون(های) اضافی را با موفقیت پشت سر بگذارید. - برای رفع اختلالات روحی و روانی، افسردگی و… باید به روانشناس مراجعه کنیم؟
تشخیص اینکه آیا روانشناس میتواند موجب بهبودی شما شود یا روانپزشک، کار هر کسی نیست. ابتدا بهتر است جهت مشاوره به یک روانشناس مراجعه کنید در صورت شدید بودن عارضه و نیاز به دارو درمانی، شما را به یک روانپزشک ارجاع میدهند. - آیا پذیرش در رشته روانشناسی بالینی سختتر از سایر رشتهها است؟
بله، در روانشناسی بالینی، فردی که به ایندرجه میرسد و مدرک فوقلیسانس روانشناسیبالینی میگیرد، میتواند مدرک دکترای روانشناسی بگیرد. و درنهایت اجازهی ویزیت کردن بیمار را داشته باشد. درواقع مثل پزشکیکه در شاخههای دیگر پزشکی فعالیتمیکند.
پرسش و پاسخ
واقعا هنوز خیلی ها تفاوت روانشناس با دکتر رو نمیدونن