متخصص پرتو درمانی (رادیوتراپی) − همه حوزه‌های کاری - همه شهر‌ها

رادیو تراپی

رادیو تراپی یا پرتو درمانی به معنی استفاده از پرتوهای یونساز برای از بین بردن یا کوچک کردن بافت های  سرطانی است. در این روش در اثر آسیب دی ان ای ، سلول های بافت هدف تخریب می شوند وجلوی تقسیم و رشد آنها گرفته می شود. جهت انجام پرتو درمانی  از اشعه پرانرژی (عمدتا اشعه ایکس) استفاده می شود.

در رادیوتراپی هرچند بافت هدف سلول های سرطانی است، ولی سلول های سالم هم مورد اشعه قرار می گیرند، ولی از آنجایی که سلول های سرطانی حساس ترند، تخریب در آنها بیشتر است.

رشته رادیوتراپی که جز رشته های تجربی است ، در حال حاضر در کشور ما در مقطع لیسانس و فوق لیسانس وجود دارد ، که در آن علاوه بر دانش های پیراپزشکی، به دانش آموختگان آموزش هایی در رابطه با چگونگی استفاده از اشعه ها و کار با دستگاه برای درمان انواع بدخیمی ها داده می شود.

چه زمان از پرتودرمانی استفاده می شود؟

روش های مختلفی برای پرتودرمانی وجود دارد که همه آنها تقریبا مشابه عمل می کنند.

از رادیوتراپی بیشتر در درمان استیج (مرحله) های اولیه سرطان استفاده می شود یعنی زمانی که سلول های سرطانی به جاهای دیگر بدن متاستاز نداده اند (پخش نشده اند).در این مواقع اشعه نقش درمان کامل خواهد داشت.

هم چنین گاهی از پرتو درمانی به عنوان درمان کمکی برای درمان های دیگر استفاده  می شود.

ترکیب شیمی درمانی و رادیوتراپی در درمان بسیاری از کنسرها استفاده می شود.

هم چنین در درمان سرطان هایی که به جراحی نیاز دارند، از پرتودرمانی قبل از عمل به منظور کوچک کردن حجم توده سرطانی استفاده می شود.

کاربرد دیگر آن بعد از اعمال جراحی است. در این مواقع پرتودرمانی خطر بازگشت بدخیمی و رشد مجدد سلول های سرطانی را کاهش می دهد.

هم چنین در مواقعی که درمان مقدور نیست با رادیوتراپی علایم را تا حدودی کنترل می کنند.

انواع رادیوتراپی

همانطور که گفته شد روش های مختلفی برای پرتو درمانی  وجود دارد که اساس عمل همگی یکی می باشد.

رادیوتراپی خارجی: با استفاده از دستگاه صورت می گیرد و تاباندن اشعه به ناحیه هدف با دستگاه انجام می شود.

براکی تراپی: قطعه کوچک از فلز رادیواکتیو در داخل بدن و نزدیک محل سرطانی قرار می گیرد.

رادیوایزوتوپ تراپی: که به صورت تزریق یا خوردن مایعات حاوی رادیوایزوتوپ انجام می شود.

تعداد جلسات پرتودرمانی با توجه به تجویز پزشک معالج (انکولوگ) مشخص می شود.

عوارض جانبی پرتودرمانی

همانطور که گفته شد هرچند سلول های سرطانی مورد هدف اشعه ایکس قوی قرار می گیرند ولی به هر حال سلول های سالم نیز آسیب خواهند دید.

عوارضی که متعاقب پرتودرمانی برای فرد ایجاد می شود شامل احساس ضعف و خستگی،  ریزش مو، کاهش اشتها، قرمزی پوست، زخم های  دهانی، اسهال و ... می توانند باشد. اکثر این علایم بعد از پایان دوره درمان از بین می روند.

در طی دوره درمان باید از تماس با گروه های حساس مثل کودکان و زنان باردار خودداری شود.