سینوفوبیا یا ترس از سگ در دسته فوبیاهای خاص قرار می‌گیرد که بسیار شایع است. گرچه ترس از مار و عنکبوت رایج‌تر از ترس از سگ است، اما دیدن سگ بیشتر از این حیوانات رایج است. ترس از سگ می‌تواند زندگی روزمره فرد را مختل کند و رابطه فرد را با دوستانی که حیوان خانگی سگ دارند محدود کند. برخی از افراد پس از مورد حمله قرار گرفتن توسط سگ و یا گاز گرفتن به سینوفوبیا مبتلا می‌شوند. در این مقاله به بررسی ترس از سگ، علت ترس از سگ و راه‌های غلبه بر ترس از سگ می‌پردازیم.
سینوفوبیا چیست؟
سینوفوبیا (cynophobia) یک کلمه یونانی است که از (cyno) به معنای سگ و (phobia) به معنای ترس گرفته شده است. فردی که به سینوفوبیا مبتلاست به طور غیرمنطقی و شدیدی ترس از سگ را تجربه می‌کند و این تجربه یک تجربه مداوم است. ترس مربوط به سگ در این نوع فوبیا بسیار بیشتر از بودن در کنار سگ و یا پارس کردن آن است. این نوع ترس ممکن است در زندگی روزمره شخص مبتلا مشکلات مختلفی را بوجود آورد و باعث ایجاد علائمی مانند مشکلات تنفسی و سرگیجه شود. فوبیاهای خاص، مانند سینوفوبیا، حدود ۷ تا ۹ درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این نوع فوبیاها به قدری رایج هستند که در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) درباره آن‌ها توضیح داده شده است. سینوفوبیا از زیرشاخه‌های زوفوبیا (ترس از حیوانات) قرار دارد. یک سوم افرادی که تحت عنوان فوبیاهای خاص به دنبال درمان هستند ترس غیرمنطقی از سگ یا گربه دارند.
علائم سینوفوبیا
علائم مرتبط با فوبیاهای خاص بسیار منحصر به فرد هستند. هیچ دو نفری به یک شکل ترس از سگ را تجربه نمی‌کنند. علائم شما ممکن است جسمی، عاطفی یا هر دو باشد.
علائم جسمی شامل موارد زیر است:
- مشکلات تنفسی
- تپش قلب
- درد یا گرفتگی در قفسه سینه
- لرزیدن
- سرگیجه یا سبکی سر
- ناراحتی معده
- گرگرفتگی یا تعریق سرد
علائم عاطفی عبارت‌اند از:
- حملات وحشت
- نیاز شدید به فرار از موقعیت‌هایی که باعث ترس می‌شوند.
- از دست دادن کنترل
- احساس اینکه ممکن است از حال بروید یا بمیرید.
- احساس ناتوانی نسبت به ترس
کودکان نیز علائم خاصی را تجربه می‌کنند. زمانی که کودکان در معرض فوبیایشان قرار می‌گیرند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- لجبازی و نق نق کردن
- گریه کردن
- چسبیدن به والدین خود
علت ترس از سگ چیست؟
ممکن است به خاطر نیاورید که دقیقا چه چیزی باعث ایجاد ترس در شما شده است. ترس از سگ می‌تواند پس از مورد حمله قرار گرفتن توسط سگ ایجاد شود و یا اینکه به تدریج و به مرور زمان فرد به این فوبیا مبتلا شود. همچنین شرایط یا زمینه‌های خاصی مانند ژنتیک وجود دارد که می‌تواند ریسک فرد را برای ابتلا به این نوع فوبیا افزایش دهد.
عواملی که ریسک ابتلا به این فوبیا را افزایش می‌دهد عبارت‌اند از:
مذهب و نژاد
نوع مذهب و نژاد فرد هم می‌تواند روی این موضوع تاثیرگذار باشد. به عنوان مثال در دین اسلام سگ را موجودی نجس می‌دانند از این رو نمی‌تواند به راحتی وجود آن را در خانه بپذیرند. همین موضوع می‌تواند دلیل بر این باشد که فرد از سگ بترسد.
اختلال وسواس فکری عملی
از دیگر دلایل ترس از سگ، وسواس فکری-عملی بوده که با نام OBSESSIVE COMPULSIVE DISORDER شناخته شده است. به دلیل همراهی این دو اختلال بهتر است حتما از روانشناس کمک گرفته شود.
تجربه
آیا در گذشته تجربه بدی در مواجه با سگ داشته‌اید؟ مورد حمله قرار گرفتن یا گاز گرفتن؟ موقعیت‌های آسیب‌زا ممکن است شما را بیشتر در معرض ابتلا به این نوع فوبیا قرار دهد.
سن
فوبیاهای خاص هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در برخی از موارد فوبیاهای خاص ممکن است از سن ۱۰ سالگی خود را نشان دهند. و یا اینکه فرد بعدها به آن مبتلا شود.
خانواده
اگر یکی از افراد خانواده به فوبیا مبتلا شود احتمال اینکه شما نیز به فوبیا مبتلا شوید بسیار زیاد است. ممکن است از طریق ژنتیکی به ارث برسد یا با گذشت زمان به یک رفتار آموخته شده تبدیل شود.
محیط
اگر اطلاعات منفی در رابطه با سگ‌ها شنیده باشید احتمال اینکه به سینوفوبیا مبتلا شوید بسیار زیاد است. به عنوان مثال اگر خبری در رابطه با حمله سگ‌ها خوانده باشید احتمال اینکه به این نوع فوبیا مبتلا شوید بسیار بیشتر است.
تشخیص ترس از سگ
برای اینکه فوبیای خاصی مانند سینوفوبیا تشخیص داده شود، باید به مدت ۶ ماه علائم این فوبیا را داشته باشید. اگر متوجه شده‌اید ترس شما از سگ‌ها بر زندگی روزمره شما تاثیر گذاشته است، یک دفترچه تهیه کنید و سوالاتی را که در زیر گفته می‌شود از خود بپرسید و به آن جواب دهید و به درمانگر خود نشان دهید.
- آیا وقتی در کنار سگ هستم یا به سگ فکر می‌کنم بلافاصله احساس ترس می‌کنم یا دچار حمله وحشت می‌شوم؟
- آیا ترس من از سگ شدید و غیر منطقی است؟
- آیا از شرایطی که ممکن است با سگ روبرو شوم، اجتناب می‌کنم؟
اگر جواب شما به این سوال‌ها “بله” بود ممکن است طبق معیارهای DSM-5 به سینوفوبیا مبتلا باشید. که در این صورت روانشناس می‌تواند در درمان آن به شما کمک کند.
هنگامی که به روانشناس مراجعه می‌کنید، او احتمالاً سوالاتی را درباره علائمی که در طی فوبیا تجربه می‌کنید و همچنین سوالاتی در مورد سابقه اختلالات روانی از شما خواهد پرسید.
ترس از سگ در کودکان
همانطور که می‌دانید کودکان ویژگی‌های اخلاقی بسیاری متفاوتی دارند. بعضی از آن‌ها آرام هستند، برخی پرسر و صدا هستند و… به همین دلیل است که در زمان ترسیدن ممکن است واکنش‌های متفاوتی را از خود نشان دهند. در بسیاری از موارد کودکان به دلیل عدم شناخت و آگاهی کامل از سگ‌ها می‌ترسند، البته خود سگ هم در این موضوع بی تاثیر نیست. سگ‌ها در بسیاری از مواقع با پارس کردن و دویدن موجب ترس کودکان می‌شوند. این میزان ترس در کودکان پنج ساله بسیار بیشتر از دیگران خواهد بود. اما در ادامه با راه و روش‌هایی آشنا خواهید شد که موجب غلبه بر ترس کودکان می‌شود:
-
درک کردن کودک:سعی کنید ترس کودک خود را در رابطه با ترسیدن از سگ درک کنید. این موضوع منطقی است که کودکتان از حیوانات می‌ترسد اما شما باید این موضوع را برایش توضیح دهید و ترسیدن آن را درک کنید. سعی نکنید با خندیدن، تمسخر و قرار گرفتن در معرض خطر آن را بترسانید.
- به دنبال سگ‌های کوچکتر و فانتزی بروید: برای آشنا شدن با سگ‌ها بهتر است به دنبال سگ‌های کوچکتر و با لباس‌های فانتزی بروید که در چشم کودک زیبا و خیره کننده باشد. برای اولین بار بهتر است با سگ‌های کوچکتر و فانتزی شروع کنید تا کودکتان بتواند به دلیل کوچک بودنش ارتباط خوبی با آن برقرار کند.
- آموزش رفتار صحیح برخورد با یه به کودک: سعی کنید به کودک خود بیاموزید که در مواجه شدن با سگ چه واکنشی نشان دهد. سعی کنید مهربانی و نوازش سگ ها و حیوانات دیگر را به آن‌ها بیاموزید، البته در کنار این موضوع سعی کنید از خطرات و عواقب احتمالی حمله حیوانات هم کودکتان را آگاه کنید. سعی کنید این اطمینان را به کودکتان بدهید که سگ‌ها قرار نیست آسیبی به او برساند در در کنار آن نشانه های تشخیص خطر در مواقع خاص را به آن‌ها آموزش دهید.
ترس از سگ در دوران بارداری
ترسیدن از سگ می‌تواند برای یک انسان عادی هم آزار دهنده باشد، زمانی که فرد باردار باشد این موضوع می‌تواند به یک موضوع خطرناک و نگران کننده تبدیل شود. بسیاری از پزشکان بر این باور هستند که ترسیدن در دوران بارداری می‌تواند روی مغز جنین تاثیرگذار باشد، البته هوز پزشکان نتوانسته‌اند این موضوع را با قطعیت ثابت کنند. اگر شما هم از سگ می‌ترسید به منظور جلوگیری از خطر بهتر است از برخورد با سگ در دوران بارداری جلوگیری کنید. تنها راه درمان این موضوع در دوران بارداری همین امر می‌تواند باشد.
درمان ترس از سگ
برای درمان برخی از فوبیاها نیازی به مراجعه به روانشناس نیست. اما هنگامی که ترس به قدری شدید شود که مانع رفتن شما به پارک‌ها شود و با هنگام دیدن سگ حملات پانیک به شما دست دهد، گزینه‌های درمانی بسیار زیادی وجود دارد که می‌توانید برای غلبه بر ترس از سگ انجام دهید. درمان فوبیاهای خاص به طور کلی شامل ترکیبی از رواندرمانی و مصرف دارو می‌باشد.
رواندرمانی
رفتار درمانی شناختی (CBT) می‌تواند برای درمان فوبیاهای خاص بسیار موثر باشد. برخی از افراد طی ۱ تا ۴ جلسه انجام این رواندرمانی نتایج بهبودی خود را اعلام کرده‌اند.
مواجهه درمانی یکی از اشکال رفتار درمانی شناختی است. بسیاری از افراد می‌تواند با استفاده از مواجهه درمانی چه به صورت واقعی چه به صورت غیر واقعی با ترس خود مواجه شود و پس از مدتی ترس‌شان را از بین برند.
استفاده از علم NLP
برای درمان ترس از سگ می‌توان از برنامه‌ریزی عصبی کلامی استفاده کرد. بسیاری از افرادی که از سگ‌ها می‌ترسند نسبت به چهره آن‌ها هراس دارند. سگ‌ها را موجوداتی وحشی به همراه دندان‌های تیز و برنده تصور می‌کنند، در صورتی که اینگونه نیست و با استفاده از این علم NLP می‌توان این تصورات غلط را اصلاح کرد.
تشخیص علت اصلی
در بسیاری از موراد ممکن است ترس از یک موجود باعث ایجاد ترس از تمام موجودات شود. به همین دلیل ممکن است فرد از گربه ترس داشته باشد اما به مرور زمان ترس از سگ هم به آن اضافه می‌شود. از این رو می‌توانید با ریشه‌یابی و از بین بردن ترس اصلی، ترس از سگ را درمان کنید.
قرار گرفتن در معرض سگ‌های کوچک
یکی دیگر از روش‌های درمانی هراس از سگ، قرار گرفتن در کنار سگ‌های کوچک و برقراری ارتباط با آن‌ها می‌باشد. زمانی که فرد نظاره‌گر رشد یک سگ کوچک باشد به مرور زمان ترس از سگ از بین می‌رود و فرد می‌تواند آن‌ها را بیشتر بشناسد و به مرور زمان با آن‌ها ارتباط برقرار کند.
مصرف دارو
رواندرمانی به طور کلی در درمان هراس های خاص مانند سینوفوبیا موثر است. برای موارد شدیدتر که رواندرمانی به تنهایی موثر نیست افراد می‌توانند مصرف دارو را طبق تجویز پزشک برای مدت کوتاهی مصرف کنند. این داروها عبارت‌اند از:
بتابلاکرها
بتابلاکرها نوعی دارو هستند که باعث می‌شوند ترشح آدرنالین هنگام ترس علائمی مانند افزایش ضربان قلب و تنفس، فشار خون بالا یا لرزش ایجاد نکند.
آرامشبخش‌ها
این داروها برای کاهش اضطراب تجویز می‌شوند. بنابراین در شرایط ایجاد ترس آرامش را به شما باز می‌گردانند.
سخن پایانی پزشک خوب
اگر سینوفوبیا در شما خفیف باشد، ممکن است از گزینه‌های مختلف تغییر سبک زندگی که می‌تواند به کاهش علائم ناشی از ترس شما کمک کند، استفاده کنید. هنگام احساس اضطراب، روش‌های مختلف آرام‌سازی را امتحان کنید، مانند انجام تمرینات تنفس عمیق یا تمرین یوگا. ورزش منظم یکی دیگر از ابزارهای قدرتمندی است که ممکن است به شما کمک کند تا در دراز مدت فوبیای خود را مدیریت کنید. برای موارد شدیدتر این نوع فوبیا به روانشناس مراجعه کنید. رواندرمانی‌هایی مانند رفتار درمانی به طور کلی موثر هستند. اگر فوبیای خود را درمان نکنید ممکن است منجر به عوارض جدی‌تری مانند اختلالات خلقی، سوء مصرف مواد مخدر یا حتی خودکشی شود.
منابع
در صورت نیاز می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین روانشناسان در سراسر ایران به صورت اینترنتی نوبت بگیرید.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
مطلب مفیدی بود ممنون