سندرم تک فرزندی بر این باور است که کودکان تک فرزند افرادی ضد اجتماعی هستند، اما این باور در مورد کودکان درست نیست. گاهی اوقات اقدامات والدین می‌تواند به صفات منفی مرتبط با این سندروم در کودکان را افزایش دهد. شاید از آنچه محققان و دانشمندان در مورد سندروم تک فرزندی می‌گویند تعجب کنید. در این مقاله به بررسی این سندروم می‌پردازیم.
منشاء اصطلاح “سندروم تک فرزندی” از کجا می‌آید؟
اکثر مردم با کلمه کلیشه‌ایه سندرم تک فرزندی آشنایی دارند و در حقیقت ممکن است از این کلمه برای توصیف کسی استفاده کرده باشید و یا افراد به شما این کلمه را گفته باشند. اما اصطلاح سندروم تک فرزندی تا قبل از دهه ۱۸۰۰ وجود نداشت. در این زمان دو روانشناس کودک به نا‌م‌های استنلی هال و بوهانون از یک پرسشنامه برای مطالعه و دسته بندی کودکان با تعدادی از صفات مختلف استفاده کردند. هال نظارت بر این مطالعه را بر عهده داشت و هر دو نفر ایده‌های مبتنی بر آن را در اوایل دهه ۱۹۰۰ منتشر کردند.
اساسا، نتیجه گیری این بود که کودکان بدون خواهر و برادر دارای صفات منفی بیشتری نسبت به کودکان دیگر بودند. به طور گسترده از هاg نقل شده است که تک فرزندی خود می‌تواند یک بیماری باشد.
بوهانون نیز همچنین با استفاده از نتایج نظرسنجی (که اطلاعات کاملی نیست) استفاده کرد و به این نتیجه رسید که کودکان تک فرزند علاقه دارند که ویژگی‌های خاص از نوع نامطلوب را از خود نشان دهند. هردو این ایده را بیان کردن که داشتن خواهر و برادر می‌تواند در کاهش این ویژگی‌های نامطلوب موثر باشند.
مطلب بیشتر: مشکلات فرزندان تک والد | آسیب شناسی خانواده‌های تک والد
برخی از مطالعات و تحقیقات تا حدی با هال و بوهانون موافق است. با این حال، اتفاق نظر بر این است که یافته‌های آن‌ها غیر علمی بوده است. و سندروم تک فرزندی یک باور اشتباه است.
ویژگی‌های شخصیتی سندروم تک فرزندی
هال تصورات بدی نسبت به تک فرزندی داشت و آن‌ها را رئیس، خودخواه، لوس، رهبر و ضداجتماعی توصیف می‌کرد. بسیاری بر این باورند که تک فرزندی باعث ایجاد مشکلات رفتاری بسیاری در کودکان می‌شود و به گونه‌ای آن‌ها افراد خودخواهی هستند و جز خود به کس دیگری فکر نمی‌کنند. بسیاری از تحقیقات دیگر بر این باور است که اصولا تفاوتی میان کودکان تک فرزند و کودکانی که خواهر و برادر دارند وجود ندارد. و تک فرزندی به معنای ضداجتماعی و خودخواه بودن نیست.
مطلب بیشتر: دروغگویی کودکان | با فرزندی که دروغ می‌گوید چگونه رفتار کنیم؟
تحقیقات درباره تک فرزندی چه می‌گوید؟
محققان تحقیقات زیادی را در رابطه با تک فرزندی انجام داده‌اند تا صحت و یا عدم این کلیشه را تشخیص دهند. جالب است که نتایج مختلفی در این باره یافت شده است. و بسیاری از مطالعات وجود سندروم را رد کرده است. تحقیقاتی که در کبک از نمونه‌های جامعه انجام شد گزارش داد که کودکانی که خواهر و برادر ندارند و در رده سنی ۶ تا ۱۱ سال هستند بیش از سایر کودکان در معرض ابتلا به اختلالات روانی هستند.
گرچه کودکان تک فرزند ممکن است بیشتر از سایر مورد توجه والدین خود قرار گیرند اما این امر صرفا موجب خودخواهی آن‌ها می‌شود. اما در مجموع کودکان تک فرزند ممکن است پیوندها و وابستگی شدیدتری نسبت به والدین خود داشته باشند. پروفسور تونی فالبو روانشناس اجتماعی در ۴۰ سال گذشته تحقیقات زیادی در این باره انجام داده است.
وی در یکی از بررسی‌های خود به این نتیجه رسید که توجهی که کودکان تک فرزند می‌توانند از والدین خود دریافت کنند می‌تواند مثبت باشد. وی به این نتیجه رسید که کودکان تک فرزند بیش از کودکان خانواده‌های پرجمعیت توجه دریافت می‌کنند. فالبو در یکی دیگر از بررسی‌های خود ۱۱۵ تحقیق درباره کودکان تک فرزند انجام داد.
این مطالعات دستاوردها، شخصیت، هوش، سازگاری، جامعه پذیری و روابط والدین و کودک آن‌ها را بررسی کرد. براساس بررسی او از این تحقیقات هنگامی که تک فرزندی را با چند فرزندی مقایسه کرد به این نتیجه رسید که کودکان تک فرزند از نظر شخصیت، موفقیت و هوش به طور شگفت انگیزی از سایر کودکان پیشی گرفتند. و همچنین با والدین خود رابطه بهتری دارند.
یکی از مواردی که باید به خاطر داشته باشید این است که زمانی که هال تحقیقاتش را انجام داد بسیاری از افراد در مناطق روستایی زندگی می‌کردند. و در این موقعیت کودکان تک فرزند بیشتر تنها بودند و تنها دوستانشان والدین بودند. این انزوا به ویژگی‌های شخصیتی مانند رفتار ضداجتماعی، مهارت‌های اجتماعی ضعیف و خودخواهی منجر می‌شد.
کودکان تک فرزندی که امروزه در مناطق شهری زندگی می‌کنند از شرایط خوبی برای برقراری ارتباط با کودکان دیگر برخوردارند. روانشناسان معتقدند که عوامل مختلفی به شکل گیری شخصیت کودکان مرتبط است. و حقیقت این است که بسیاری از کودکان به طور طبیعی خجالتی، محافظ کار، خودخواه و درونگرا هستند. و این ویژگی‌ها ربطی به داشتن خواهر و برادر ندارد. در صورت بروز رفتارهای منفی در یک تک فرزند افراد اصولا آن‌ها به سندروم تک فرزندی ربط می‌دهند در صورتی که اینگونه نیست و این نوع رفتارهای منفی در سایر کودکان نیز ممکن است رخ دهند.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
نکاتی برای تربیت درست کودکان تک فرزند
هیچوقت به مقدار کافی بازی نمی‌کنند.
مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۴ در مجله ازدواج و خانواده به انجام رسید نشان داد که کودکان تک فرزند نسبت به سایر از مهارت‌های اجتماعی ضعیف‌تری برخوردار هستند. اما این قضیه به این معنا نیست که کودکان مجبور به کنار آمدن با این قضیه هستند. شرکت کردن کودک در شرایط اجتماعی مختلف و فرصت تعامل با همسالان از سنین پایین می‌تواند به شما کمک کند تا بخشی از مهارت‌های اجتماعی را یاد بگیرید. درباره مهارت‌های اجتماعی بیشتر بخوانید.
آزادی:
با داشتن چند فرزند، والدین حساسیت کمتری را نسبت به فرزندان خود دارند. اما والدین کودکان تک فرزند حساسیت بیشتری را درباره کودکان خود دارند. این امر می‌تواند در واقع برای رشد استقلال و احساسات شخصی نیز مفید باشد. اما همچنین می‌تواند نکات منفی نیز داشته باشند. به عنوان مثال ممکن است کودک نتواند به طور آزادانه فکر کند.
تشویق فردگرایی:
بر طبق گفته سوزان نیومن نویسنده کتاب پرونده تنها کودک، کودکان تک فرزند بیش از سایر افراد به دنبال اعتبار اجتماعی و موقعیت‌های مناسب هستند. به همین منظور امر فردگرایی را از همان کودکی به فرزندان خود آموزش دهید. به آن‌ها یاد دهید که به جای جلب نظر دیگران به ویژه بودن خودشان اهمیت بدهند.
این امر نه تنها به آن‌ها فرصتی برای معاشرت با همسالان می‌دهد بلکه به آن‌ها کمک می‌کند که علایق خود را شناسایی کنند و استعدادهایشان را بشناسند.
روابط سالم را به کودکان آموزش دهید.
طبق مطالعه دانشگاه ایالت اوهایو در سال ۲۰۱۳، احتمال طلاق در افراد تک فرزند بیشتر رخ می‌دهد. محققان بر این باورند که این به دلیل یاد نگرفتن مهارت‌های اجتماعی از همان کودکی است.
همدلی را تشویق کنید.
طبیعتا کودکانی که دارای خواهر و برادر هستند بیش از سایر افراد به همدلی و همدردی با خواهر و برادرشان می‌پردازند و تنها به خودشان فکر نمی‌کنند. اما روش های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند کودک شما را به یک فرد همدل تبدیل کند، و شما می‌توانید فرصت‌هایی را برای ایجاد این آگاهی دیگران ایجاد کنید.
برای مثال در مکانی به عنوان یک خانواده داوطلب شوید یا با یک حرکت بزرگ به دوستان خود کمک کنید. درباره سازش صحبت کنید، وقتی این احساس را مشاهده می‌کنید به نمونه‌های همدلی اشاره کرده و رفتارهایی را که می‌خواهید فرزندتان از آن‌ها بیاموزد به آن‌ها القا کنید.
سخن آخر پزشک خوب
اگر تنها فرزند هستید و یا اینکه قصد دارید تنها یک فرزند داشته باشد لازم نیست نگران این قضیه باشید. بسیاری از کودکان تک فرزند مهربان، دلسوز هستند. همچنین پیوندهای محکمی با والدین خود دارند. در صورت نگران بودن در این باره می‌توانید با مراجعه به مشاور کودک بسیاری از تاثیرات منفی در این رابطه را کاهش دهید.
منابع
در صورت نیاز می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین مشاوران کودک در ایران به صورت اینترنتی نوبت بگیرید.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
ممنون کاربردی بود