به لطف پیشگیری از بارداری و در دسترس بودن گسترده فناوریهای باروری، امروزه زوجها نسبت به گذشته کنترل بیشتری بر روی زمان تشکیل خانواده دارند. تعیین زمان بارداری یک امر ممکن است، اگرچه میتواند این موضوع را کمی سختتر کند.
توانایی باروری در زنان به طور طبیعی با افزایش سن کاهش مییابد و بچه دار شدن در مراحل بعدی زندگی میتواند خطر عوارض بارداری را افزایش دهد. گفته میشود، هیچ عبارتی با عنوان”بهترین سن” برای باردار شدن وجود ندارد. تصمیم برای تشکیل خانواده باید با بررسی عوامل مختلفی انجام شود. از جمله سن زوجین و آمادگی برای پدر و مادر شدن.
افراید که بیش از ۳۰ یا ۴۰ سال دارند به این معنی نیست که نمیتوانند فرزند سالمی داشته باشند.
بارداری در ۲۰ سالگی
زنان در این سن قدرت باروری بسیار بالایی دارند، بهترین شانس برای باردار شدن در دهه ۲۰ زندگی است. در یان سن بدن زنان بیشترین تعداد تخمک با کیفیت خوب را دارد و خطرات بارداری بسیار کمتر است.
در سن ۲۵ سالگی، شانس زنان برای باردار شدن پس از ۳ ماه تلاش کمتر از ۲۰ درصد است.
بارداری در ۳۰ سالگی
باروری در سن ۳۲ سالگی کاهش پیدا میکند. پس از ۳۵ سالگی، این روند سرعت بیشتری مییابد. در این سن به مرور زمان تعداد تخمها کاهش پیدا میکند.
پزشکان بر این باورند که در سن ۳۷ سالگی، حدود ۲۵۰۰۰ تخمک باقی میماند. در سن ۳۵ سالگی، احتمال بارداری پس از ۳ ماه تلاش حدود ۱۲ درصد است.
در این سن خطر سقط جنین و ناهنجاریهای ژنتیکی نیز بعد از ۳۵ سالگی شروع به افزایش میکند. ممکن است در دوران بارداری یا در حین زایمان با عوارض بیشتری روبرو شوند. به همین دلیل، پزشک توصیه میکند که غربالگری و آزمایشات بیشتری را در این سن انجام دهند.
بارداری در ۴۰ سالگی
در سن ۴۰ سالگی کاهش شدیدی در توانایی یک زن برای باردار شدن وجود دارد. در سن ۴۰ سالگی، احتمال بارداری پس از ۳ ماه تلاش حدود ۷ درصد است. با گذشت زمان، کمیت و کیفیت تخمکها کاهش پیدا میکند. تخمکهای مسنتر میتوانند مشکلات کروموزومی بیشتری داشته باشند، بدین ترتیب احتمال تولد نوزادی با نقص مادرزادی را افزایش میدهد.
اکثر زنان در ۴۰ سالگی هنوز هم میتوانند باردار شوند و نوزادی سالم داشته باشند، اما خطرات در این دوران به میزان قابل توجهی افزایش مییابد. این خطرات عبارتند از:
- زایمان سزارین
- تولد زودرس
- وزن کم هنگام تولد
- نقائص هنگام تولد
- مرده زایی
شرایط پزشکی، مانند دیابت و فشار خون بالا، در زنان بعد از ۳۵ سالگی شایعتر است. این موارد میتواند منجر به عوارض بارداری مانند دیابت بارداری و پره اکلامپسی شود.
پس از ۴۰ سالگی، پزشک ممکن است آزمایشات و نظارت بیشتری را برای بررسی عوارض احتمالی انجام دهد.
راه های باروری زنان
اگر بیش از ۳۵ سال سن دارید و بیش از ۶ ماه برای باردار شدن تلاش کردهاید، ممکن است با مشکلات باروری دست و پنجه نرم کنید. پزشک یا متخصص باروری میتواند در تعیین اینکه چرا هنوز باردار نشدهاید و اقدامات بعدی را برای تلاش برای باردار شدن توصیههایی به شما کند.
فناوریهای کمک باروری (ART) میتوانند به زنان در باردار شدن کمک کنند، اما نمیتوانند به طور کامل کاهشهای مربوط به سن در باروری را جبران کنند.
پزشکان مشکلات باروری در زنان را با داروهایی که تولید تخمک را تحریک میکنند و تکنیکهایی مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) درمان میکنند. با افزایش سن، احتمال بارداری موفق با این روشها کمتر میشود.
گزینه دیگر استفاده از تخمک اهدایی سالم است. در این روش تخمک با اسپرم همسرتان بارور میشود و سپس به رحم مادر منتقل میشود.
مطالب مرتبط: علائم ناباروری مردان و زنان
فریز تخمک
اگر آمادگی تشکیل خانواده ندارید اما میخواهید در آینده باردار شوید، میتوانید در سنین اوج تخمکهای خود را فریز کنید.
برای این کار ابتدا هورمونهایی را برای تحریک تولید تخمک مصرف میکنید. سپس تخمها بازیابی و منجمد میشوند. آنها میتوانند چندین سال منجمد بمانند.
هنگامی که شما آماده استفاده از آنها هستید، تخمک ها ذوب میشوند و اسپرم برای بارور شدن به آنها تزریق میشود. سپس جنینهای به دست آمده در رحم شما کاشته میشوند.
یخ زدن تخمکها حاملگی را تضمین نمیکند. باردار شدن، حتی با تخمکهای جوانتر زمانی که در اواخر دهه ۳۰ و ۴۰ زندگی خود هستید دشوارتر است. اما میتواند اطمینان حاصل کند که تخمکهای سالمی دارید.
چه زمانی برای بارداری باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سعی کردهاید باردار شوید اما شانسی ندارید، وقت آن است که به یک متخصص باروری مراجعه کنید. در اینجا زمان مراجعه به پزشک آمده است:
- اگر زیر ۳۵ سال سن دارید، ظرف یک سال پس از تلاش
- اگر بالای ۳۵ سال سن دارید، ظرف ۶ ماه پس از تلاش
زوجهای مبتلا به بیماریهای ژنتیکی شناخته شده یا کسانی که سقط جنین متعدد داشتهاند نیز باید با پزشک خود یا متخصص باروری مشورت کنند. سالهای سپری شده میتواند باردار شدن را دشوارتر کند. با این حال هنوز هم ممکن است در سنین ۳۰ یا ۴۰ سالگی فرزندی سالم داشته باشید.
در نهایت، بهترین زمان برای باردار شدن زمانی است که از نظر شما مناسب است. اگر تصمیم گرفتید منتظر بمانید، ممکن است بخواهید با پزشک یا متخصص باروری مشورت کنید تا مطمئن شوید که پس از آماده شدن هیچ مشکلی بر سر راه شما قرار نخواهد گرفت.
مطالب مرتبط: زن تا چند سالگی میتونه ارضا بشه؟
سن زنان چه تاثیری روی بارداری یا باروری دارد؟
تعداد تخمکهای زنان به مرور زمان و با افزایش سن، کاهش پیدا میکند. تا سن ۳۷ سالگی، حدود ۲۵۰۰۰ تخمک باقی میماند. تا سن ۵۱ سالگی، فقط ۱۰۰۰ تخمک باقی میماند. ممکن است این تعداد زیاد باشد اما قدرت باروری آنها کاهش مییابد.
بدین ترتیب خطر ابتلا به شرایطی که میتواند بر باروری تأثیر منفی بگذارد، مانند آندومتریوز و بیماری لولههای رحمی نیز با افزایش سن افزایش مییابد. به همین دلیل است که باروری زنان در حدود ۳۲ سالگی به تدریج کاهش مییابد. از ۳۵ تا ۳۷ سالگی، باروری سریعتر کاهش پیدا میکند. پس از سه ماه تلاش، شانس باردار شدن در چرخه بارداری به شرح زیر است:
- ۱۸ درصد در ۲۵ سالگی
- ۱۶ درصد در ۳۰ سالگی
- ۱۲ درصد در ۳۵ سالگی
- ۷ درصد در ۴۰ سالگی
عوامل دیگری ممکن است شانس باردار شدن شما را کاهش دهند، از جمله:
- سیگار کشیدن
- درمان سرطان مانند پرتودرمانی و شیمی درمانی
- عفونت لگن
مزایای باردار شدن در سنین خاص چیست؟
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، میانگین سنی مادرانی که برای اولین بار فرزند به دنیا میآورند، نزدیک به ۲۷ سال است. نرخ زاد و ولد در میان زنان ۳۰ ساله افزایش یافته و در بین زنان ۲۰ ساله کاهش یافته است. از مزایای باردار شدن در سنین خاص میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- فواید تاخیر در تشکیل خانواده: انتظار برای تشکیل خانواده میتواند مزایایی داشته باشد. زوجین زمان بیشتری برای پس انداز پول، برقراری رابطه خود و تامین امنیت مالی فرزندتان خواهند داشت.
سن نیز میتواند خرد و صبر را به ارمغان بیاورد. و شواهدی وجود دارد که نشان میدهد کودکانی که از والدین بزرگتر متولد میشوند به سطوح بالاتری از تحصیلات میرسند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۲ نشان داد که زنانی که آخرین یا تنها فرزند خود را در سن ۴۰ سالگی یا بالاتر به دنیا آوردند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم بودند. - فواید بچه دار شدن در سنین پایینتر: مادر جوانتر بودن، برای سلامتی کودک مفیدتر است. احتمال باردار شدن زنان در اواخر دهه ۲۰ یا اوایل ۳۰ سالگی افزایش مییابد. باردار شدن در این دوران نیز احتمال بروز عوارض بارداری را کاهش میدهد.
- خطرات باردار شدن در سن ۳۵ سالگی و بالاتر: از سن ۳۵ سالگی، این خطرات بارداری شایعتر میشوند:
- دیابت بارداری
- فشار خون بالا
- پره اکلامپسی
- جفت سرراهی
- سقط جنین
- تولد زودرس
- مرده زایی
- نیاز به زایمان سزارین
- خونریزی شدید بعد از زایمان
- نوزاد کم وزن هنگام تولد
- ناهنجاریهای کروموزومی مانند سندرم داون
نکاتی برای لقاح
اگر برای بارداری آماده هستید، در اینجا چند کار وجود دارد که میتوانید تاثیر مثبتی روی بارداری داشته باشد:
- به وزن سالم برسید. شاخص توده بدن ایده آل بین ۱۹ تا ۲۴ است. اضافه وزن یا کمبود وزن میتواند بر توانایی زنان در تخمک گذاری تأثیر بگذارد.
- سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن میتواند به تخمک آسیب برساند و در صورت باردار شدن احتمال سقط جنین را افزایش دهد.
- مراقب رژیم غذایی خود باشید خوردن یک رژیم غذایی پرچرب میتواند به افزایش وزن کمک کند و چرخه باروری شما را مختل کند.
- کافئین و الکل را محدود کنید. تحقیقات نشان داده مصرف بیش از حد کافئین با سقط جنین ارتباط مستقیم دارد. مصرف مکرر الکل میتواند مدت زمان بارداری را طولانی کند و برای رشد جنین مضر باشد.
بدین ترتیب با رعایت این نکات میتوانید شانس خود را برای داشتن فرزند سالم افزایش دهید:
- دوری از هر شرایطی که میتواند حاملگی را خطرناک کند، از جمله دیابت و فشار خون بالا را درمان کنید.
- برای اطمینان از سلامت کافی برای باردار شدن، به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
- به خوبی از بدن خود مراقبت کنید. سیگار نکشید یا الکل ننوشید، یک برنامه غذایی سالم را دنبال کنید، اغلب ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید.
سوالات متداول
- بارداری در سنین بالای ۴۰ سال چه عوارضی برای مادر و جنین به همراه دارد؟
نازک شدن پوشش داخلی رحم، نقص تخمک، کاهش ورود خون به رحم، زایمان زودرس و… از عوارض خطرناک بارداری در سنین بالای ۴۰ سال است. - احتمال سندرم داون در بارداری بالای ۴۰ سال چقدر است؟
طبق نظر پزشکان احتمال متولد شدن نوزادی که سندرم داون دارد، حدود ۱ در ۳۸ است. - آیا احتمال نقایص کروموزومی در بارداری در سنین بالا بیشتر است؟
بله، با افزایش سن احتمال بروز این عارضه بیشتر خواهد شد. در حال حاضر احتمال بروز آن ۱ در ۶۶ است. - در بارداریهای بالای ۴۰ سال، جنین از چه لحاظی تحت نظر پزشک قرار میگیرد؟
در این شرایط جنین از نظر سقط جنین، دیابت بارداری، وزن کم نوزاد، حاملگی خارج از رحم، نقص نوزاد و… تحت نظر قرار میگیرد. - آیا راهی وجود دارد تا بتوان از آن طریق روند کاهش ذخیره تخمدان را به تعویق انداخت؟
متاسفانه برای این شرایط هیچ راه قطعی وجود ندارد اما میتوان از روشهای مختلف روند ذخیره آن را کاهش داد. تغذیه سالم، ورزش منظم، عدم مصرف دخانیات و مشروبات الکلی و…. همه از راههایی هستند که میتوان با کمک آن روند کاهش ذخیره تخمک را به تعویق انداخت.
پرسش و پاسخ
آیا زن ۴۴سال میتواند باردار شود
سلام من ۳۷سالمه سقط جنین هم نداشتم سه تا بچه سالم از ازدواج اولم دارم ازدواج دومم مجرد بودش شوهرم وسلما بچه میخاد بنظرتون میتونم یه بچه سالم به دنیا بیارم میترسم تو این سن باردار شم
سلام مقالتون عالی بود من متولد ۵۳ هستم درس سن ۴۰ سالگی باردارشدم ویک دختر ۷ساله دارم وحالا میخواهم باردار شوم چون دختر یکسر میگه من تنهام ۰ایا احتمال مشکلات کرومزونی ودیگر مشکلات هست ۰واقعا میترسم۰ زیر نظر متخصص برم باآزمایشات جدید اومده ۰ایا مشکلات رفع میشه یاامکان مشکلات هست
سلام من فرزند دوم میخوام ۷ ساله جواب نگرفتم نزدیک یائسگیم امیدی هست؟
سلام متولد ۵۱ هستم دوست دارم بچه دار بشم راهی هست
سلام خانمی دکتر من ۱۸سالم است دو سال از ازدواجم رت شده بچه دار نمیشم افغانستان بودم رفتم پیش دکتر گفت شوهرت ضعیفه کمی دیگه خودد ایزه چرک داری حالا این ایران بلد نستم نرفتم ای خواهش
با سلام ۴۵ سال دارم میخواهم بچه دار شوم ایا ممکن است مشکل پیش بیاید?
سلام اسمم زهرا است ممنون از شما ببخشید مه یک سال هشت ماه میشه عروسی کردم یک بچه هشت ماه سقط کردم دکتر میگفت شکمش آب داره بعد از سقط اون سری هشت ماه گی دو باره دو نیم ماه میشه عادت نشدم به دکتر هم مراجعه نکردم خودمم خیلی زیف هستم برام چه نظر دارین آیا مثلی قبل میشم خدای نکرده یانه ممنون میشم اگه نظرم رو بیدی
سلام من دوسال ونیم ازداوج کردم به متخصص مراجعه کردیم امابازم باردارنشدم ومشکل ازهمسرم بودحالا کمی خوب شده ولی یک سال دارو گیاهی استفاده میکنیم امابازم باردارنمیشم و۳۴چهارسالم هست هرکارکردم باردارنشدم ۱۷روز عقب انداختم میشه و۳۳ انداختم عقب اما ۱۲روز حالم بدشد
سلام ببخشید من واسه باردوم تازه ازدواج کردم وازازدواج قبلیم هم ۳فرزنددارم وبرای آینده نهایت دوالی سال هم باید دوباره باردارشم چون همسرم، اولین ازدواجشون هست وفرزندی ندارن وسنم هم ۴۰سال هستش لطفا من روراهنمایی کنید باتشکر
با سلام ، مقاله تون عالی بود چطور می تونم باهاتون تماس بگیرم
سلام من الان نزدیک ۲۰ سال فرزندی ندارم سن من هم ۴۰سال است اوایل زندگی مشگل از خودم بود با رژیم گرفتن ۱۵ کیلو کم کردم رفتم آزمایش دادم تمام آزمایشات سالم بود همسرم رفت آزمایش داد گفتن مشگل از همسرتون هست چیکار باید بکنم؟
باسلام کلیه مطالب عالی و خوب بود. من ۱۰سال درگیر ناباروری همسرم بودم به نتیجه نرسیدم.حتی ۶بارهم عمل آی وی اف انجام دادیم نشد و بچه دار نشدیم. خدادامن همه روسبز کنه
من کاری میتونم بکنم؟
سلام اگر لوله نداشته باشیم مادرزای چکاربایدکرد
سلام خسته نباشید من ۴۵ سالمه دو ماه ازدواج کردم عادت ماهیانه ام منظمه دوست دارم باردار شم قند خونم بالاست که تازه فهمیدم چکار کنم واقعا دوست دارم مادر شم ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام من ۵۳ سالم با تخمک اهدایی دوبار ای وی اف کردم ولی هیچکدوم مثبت نشد یا اگر دوباره ای وی اف کنم جواب میده
ممنون از مقاله خوبتون .من خودم ۳۹ سالم الان ۱سال بیشتر که اقدام به بارداری کردم ولی هنوز باردار نشدم
ممنون بابت این مقاله مفید: به نظرشمابچه دوم میتونه به مادرکمک کنه که پخته تروصبورتربشه؟
ممنون بخاطر این مقاله مفیدتون