افسردگی قبل از پریود نوعی افسردگی است که نشانه ای از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یا اختلال ملال پیش از قاعدگی شدیدتر (PMDD) محسوب می شود. افسردگی قبل از قاعدگی، حدود ۳ تا ۹ درصد زنانی که دوره قاعدگی دارند را تحت تاثیر قرار می دهد. افسردگی پیش از پریود با طیف وسیعی از علائم احساسی، از جمله احساس غم و اندوه، ناامیدی، تحریک پذیری، اضطراب و نوسانات خلقی مشخص می شود که می تواند به طور قابل توجهی بر عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. این علائم به دلیل تداخل و نوسانات هورمونی، به ویژه در هورمون های استروژن و پروژسترون رخ می دهند، که بر مواد شیمایی عصبی در مغز که مسئول تنظیم خلق و خو هستند، تأثیر می‌گذارند.
افسردگی قبل از پریود چیست؟
احساس افسردگی قبل از پریود و در طول دوره قاعدگی، شایع و رایج است و معمولاً به تغییرات خلقی و اختلالات عاطفی اشاره دارد که به عنوان بخشی از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یا به طور شدیدتر در اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD) رخ می دهند. افسردگی شدید قبل از پریود معمولا با احساس غم و اندوه همراه است که حتی منجر به گریه و عصبی بودن قبل از پریود خواهد شد. برای بعضی از افراد، این علائم افسردگی پیش از قاعدگی ممکن است خفیف و قابل کنترل باشد، اما برای برخی دیگر، به ویژه افرادی که سندروم اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) دارند، این افسردگی قاعدگی شدید است و به طور قابل‌توجهی بر عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تأثیر می گذارد.
افسردگی قبل از پریود چقدر طول می کشد؟
افسردگی قبل از پریود معمولا تا چند روز بعد از پریودی طول می کشد و علائم و حالت افسردگی قبل از پریود در مرحله لوتئال چرخه قاعدگی (معمولا یک یا دو هفته قبل از شروع قاعدگی) ظاهر می شوند و اغلب مدت کوتاهی پس از شروع قاعدگی برطرف می شوند. توجه کنید که افسردگی قبل قاعدگی می تواند باعث ناراحتی عاطفی قابل توجهی شود و در صورت عدم درمان ممکن است بر روابط و عملکرد روزانه تأثیر منفی بگذارد.
بیشتر بخوانید: چرا در دوره پریودی (قاعدگی) دچار سردرد می‌شویم؟
تفاوت افسردگی قبل از پریود با سندروم پیش از قاعدگی
تفاوت بین افسردگی قبل از پریود و سندروم پیش از قاعدگی عمدتا در شدت علائم عاطفی و سطح اختلالی است که در زندگی فرد ایجاد می کنند. باید بدانید، گرچه سندروم پیش از قاعدگی نیز می تواند افسردگی قاعدگی و اختلالات خلقی ایجاد کند، اما افسردگی قبل از پریود شدیدتر از سندرم پیش از قاعدگی است. افسردگی پیش از قاعدگی فرد را در انجام کارهای روزمره ناتوان می کند و احتمالا شامل احساس ناامیدی شدید و افکار خودکشی خواهد بود.
علائم افسردگی قبل از پریود
دوره افسردگی قبل از پریودی چالش برانگیز و اغلب ناتوان کننده است، یعنی با انجام فعالیت های روزمره تداخل ایجاد می کند. علائم افسردگی قبل از قاعدگی، درست چند روز قبل از خونریزی قاعدگی رخ می دهد. علائم افسردگی قبل از پریود عبارتند از:
- عدم علاقه به فعالیت ها و روابط روزمره
- خستگی مزمن و کم بودن انرژی
- احساس غمگینی یا ناامیدی
- افکار خودکشی
- اضطراب
- احساس خارج از کنترل
- پرخوری
- گریه کردن
- نفخ
- حساسیت ناحیه سینه
- سردرد
- درد مفاصل یا عضلانی
- اختلالات خواب مانند پرخوابی
- مشکل در تمرکز
این علائم اغلب در عرض چند روز پس از شروع پریود بهبود پیدا می کنند. گاهی این علائم موجب تجربه گریه قبل از پریود خواهد شد. اگر افسردگی قبل قاعدگی را تجربه می کنید، توصیه می شود برای ارزیابی و مدیریت مناسب علائم آن، به روانشناس خوب مراجعه کنید.
مطالعه بیشتر: علائم افسردگی زنان متاهل چیست؟ دلایل بروز افسردگی
از دست ندهید: پریود چیست؟ آنچه درباره قاعدگی در زنان باید بدانید
علت افسردگی قبل از پریود
متخصصان بر این باورند که اصلی ترین علت افسردگی قبل از پریود، تغییرات احساسی در نتیجه نوسانات سطح هورمون در بدن، می باشد. علت دقیق افسردگی قاعدگی دقیقا مشخص نیست، اما مطمئن هستیم که تغییرات هورمونی بر افسردگی پیش از قاعدگی تاثیر می گذارد. علل افسردگی قبل از پریود عبارتند از:
- تغییرات هورمونی
- نوسان در میزان سروتونین و دوپامین (دو ماده شیمیایی در مغز)
- استرس
- تغذیه ناسالم
- ژنتیک
تغییرات هورمونی؛ از علل افسردگی پیش از پریودی
نوسانات هورمونی در نیمه دوم چرخه قاعدگی، که فاز لوتئال (زمان بین آزاد شدن تخمک و پیش از شروع قاعدگی) نامیده می شود، ممکن است در برخی از افراد باعث افسردگی و تحریک پذیری شود. پس از تخمک گذاری، که در اواسط چرخه پریودی اتفاق می افتد، سطح هورمون های جنسی زنانه استروژن و پروژسترون شروع به کاهش می کند. این مسئله موجب ایجاد علائم افسردگی خواهد شد.
نوسان در میزان سروتونین و دوپامین
افزایش و کاهش سطح هورمون ها می تواند بر مواد شیمیایی مغز به نام انتقال دهنده های عصبی تأثیر بگذارد. نمونه هایی از این انتقال دهنده های عصبی سروتونین و دوپامین هستند که هر دو بر خلق و خو و احساس خوشحالی تأثیر می گذارند. سطوح پایین سروتونین با احساس غم و اندوه، تحریک پذیری، اضطراب و همچنین تغییر در اشتها و الگوهای خواب مرتبط است.
استرس؛ علت افسردگی قبل از قاعدگی
سطوح بالای استرس موجب بدتنظیمی هورمون ها و عدم تعادل مواد شیمیایی مغز و سیستم عصبی می شود. تاثیر استرس بر پریود موجب تشدید علائم افسردگی قبل از قاعدگی، خواهد شد. اگر تصور می کنید در زندگی خود استرس و اضطراب زیاد تجربه می کنید احتمالا در دوره های قاعدگی علائم آن افزایش پیدا می کند و با افسردگی قاعدگی همراه می شود.
مقاله مفید: افسردگی در زنان خانه دار؛ علائم، پیشگیری و درمان
تغذیه نامناسب
گاهی اوقات دلیل افسردگی دوران قاعدگی می تواند تغذیه نامناسب باشد. طبق مطالعات، مصرف زیاد کافئین و الکل می تواند علائم افسردگی پیش از قاعدگی را تشدید کند. مواد غذایی حاوی قندهای مصنوعی، مواد اولیه فرآوری شده و خوراکی های سرخ شده مواد مغذی کمی دارند و بر متابولیسم بدن و سیستم عصبی تاثیر منفی می گذارند.
ژنتیک؛ از علل افسردگی قاعدگی
برخی شواهد نشان می دهند که افسردگی پیش ار قاعدگی، به عوامل ژنتیکی نیز بستگی دارد. این یعنی اگر افسردگی قبل از پریودی در بستگان نزدیک وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به افسردگی قاعدگی بیشتر خواهد بود.
از دست ندهید: یبوست قبل از پریود چیست؟ روش های مقابله با آن
عوامل خطر افسردگی پیش از پریودی
برخی افراد که دارای شرایط یا ویژگی های منحصر به فردی می باشند، بیشتر در معرض افسردگی پیش از پریودی هستند. بر اساس بررسی های دانشمندان، عوامل خطر افسردگی قبل از قاعدگی عبارتند از:
- گروه خونی منفی
- سن شروع پریودی (هر چه پایین تر باشد، نوسانات هورمونی شدیدتر خواهد بود)
- مصرف کافئین بیشتر از ۳ بار در هفته
- سابقه و داشتن زمینه اختلالات خلقی مانند افسردگی یا اختلالات اضطرابی
- مصرف زیاد الکل
- ورزش نکردن
- اضافه وزن
- اختلالات تیروئید
این عوامل به تنهایی علت افسردگی قبل از پریود نیستند و صرفا احتمال ابتلا و تجربه آن را افزایش می دهند. همچنین توجه داشته باشید که معمولا چندین عامل در ایجاد افسردگی قاعدگی دخیل هستند.
مطالعه بیشتر: پریود و باورهای غلط در مورد آن | تابوهای اشتباه در مورد قاعدگی
درمان خانگی افسردگی قبل از پریود
حتما این سوال بری شما پیش آمده که باید با افسردگی قبل از پریودی چه کنیم؟ روش هایی برای بهبود علائم افسردگی پریود وجود دارد که می توانید آن ها را در خانه انجام دهید. راه های مقابله با افسردگی قبل از پریود عبارتند از:
- ورزش و فعالیت فیزیکی
- تغذیه سالم و مصرف مواد غذایی غنی
- تنظیم خواب
- مدیریت استرس
- دارو های گیاهی مکمل
- هیدراته (پر آب) نگه داشتن بدن
روش های درمان خانگی افسردگی پریود عمدتا شامل راهکارهایی برای اصلاح بهتر سبک زندگی است. پس می توان این عوامل، روش های جلوگیری از افسردگی قبل از پریود نیز، محسوب می شوند.
مطلب مرتبط: افسردگی در دوران یائسگی | عوارض روحی یائسگی
از دست ندهید: تفاوت علائم پریود و بارداری چیست؟ روش های تشخیص
ورزش و فعالیت فیزیکی
طبق پژوهش ها، درگیر شدن در فعالیت های بدنی منظم، مانند پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری یا یوگا می تواند به درمان افسردگی پریود کمک کند. ورزش باعث افزایش سطح اندورفین (ماده ای شیمایی در مغز مربوط به احساس خوشحالی و هیجان) می‌شود که موجب تنظیم خلق و خو می شود.
درمان افسردگی قبل از پریود با تغذیه
دانشمندان بر این باورند که حفظ یک رژیم غذایی متعادل که سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های بدون چربی است می تواند به تثبیت خلق و خو و درمان افسردگی قبل از پریودی، کمک کند. کاهش مصرف کافئین، الکل، نمک و شکر نیز می تواند نوسانات هورمونی، خلقی و نفخ را به حداقل برساند. مهم ترین مواد مغذی و خوراکی ها برای درمان افسردگی قبل از پریود عبارتند از:
- مواد غذایی حاوی اسید فولیک: لوبیا، بادام زمینی، تخم آفتابگردان، جگر و غذاهای دریایی
- خوارکی های حاوی ویتامین B12: تخم مرغ، غذای دریایی، گوشت مرغ، نخود فرنگی و عدس
- مواد غذایی با اسیدهای چرب امگا ۳: ماهی مانند سالمون، غذاهای دریایی، دانه چیا و روغن کانولا
- مواد غذایی حاوی ویتامین B6: تن ماهی، سالمون، نخود، سبزیجات با برگ های سبز تیره
- خوراکی هایی با ویتامین D: قارچ، تن ماهی، پنیر و ماهی سالمون
- مواد غذایی حاوی منیزیم: تخم کدو، بادام، اسفناج، سویا و غذاهای دریایی
- خوراکی هایی با سلنیوم: گوشت مرغ، بوقلمون، عدس و لوبیا
- مواد غذایی با روی (زینک): گوشت قرمز، صدف و گوشت مرغ
- مواد غذایی پروبیوتیک
تنظیم خواب
اطمینان از خواب کافی برای مدیریت نوسانات خلقی و تحریک پذیری بسیار مهم است. سعی کنید برنامه خواب ثابتی داشته باشید و در ساعت معینی بخوابید، حتی روز های تعطیل و آخر هفته ها. مطالعات نشان می دهند که افت کیفیت خواب می تواند علائم افسردگی پریود را در زنان تشدید کند.
مدیریت استرس
تمرین‌هایی مانند مدیتیشن، تمرین‌های تنفس عمیق و مایندفولنس می‌تواند به کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند و افسردگی قاعدگی را درمان کنند. مدیریت موثر استرس می تواند انعطاف پذیری عاطفی و توانایی تنظیم احساسات را افزایش دهد و آگاهی از حالات عاطفی را افزایش دهند. تکنیک های مدیریت استرس، راهبردهایی را برای مقابله با احساسات منفی و افسردگی پریود، به شیوه ای متعادل تر ارائه خواهند داد.
داروهای گیاهی و مکمل برای درمان افسردگی پیش از تغذیه
برخی از داروهای گیاهی و مکمل های تغذیه ای می توانند به بهبود علائم افسردگی قبل از پریودی، کمک کنند. برخی از دارو های گیاهی و قرص های مکمل برای افسردگی دوران قاعدگی عبارتند از:
- جینسینگ
- بابونه
- اسطوخودوس
- زعفران
- مکمل اس-ادنوزیل متیونین (SAMe)
- مکمل اسید چرب امگا ۳ (کپسول روغن ماهی)
- کپسول مکمل هیدروکسی تریپتوفان (۵-HTP)
مصرف کافی آب
پر آب نگه داشتن بدن نقش مهمی در سلامت جسمی و روانی ایفا می کند و می تواند برای مدیریت علائم افسردگی قبل از قاعدگی مفید باشد. هیدراته یا پرآب بودن بدن موجب تقویت عملکرد مغز، بهبود کیفیت خواب، افزایش سطح انرژی و تنظیم دمای بدن می شود. گرچه مصرف آب نمی تواند درمان قطعی افسردگی پیش از پریودی باشد، اما کم آبی بدن می تواند علائم افسردگی را تشدید کند.
همچنین بخوانید: افسردگی شدید در زنان | علائم و تاثیر افسردگی در زنان و درمان آن
درمان افسردگی قبل از پریودی
طبق پژوهش ها، تا به امروز اصلی ترین راه های مقابله با افسردگی قبل از پریود، شامل داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI) مانند سیتالوپرام، داپوکستین و اس سیتالوپرام و قرص های ضد بارداری می شود. در عین حال، باید بدانید که سبک زندگی سالم اولین قدم برای مدیریت افسردگی پیش از پریودی است. روش های درمان افسردگی قبل از پریودی عبارتند از:
- روان درمانی
- دارو درمانی
- هورمون درمانی (هورمون تراپی)
بیشتر بخوانید: علائم پریودی دختر؛ ۱۰ علامت شروع قاعدگی که باید بشناسید
روان درمانی
یکی از بهترین روان درمانی ها برای درمان افسردگی قبل از پریودی، درمان شناختی رفتاری (CBT) محسوب می شود. یک رویکرد درمانی پرکاربرد است که به افراد کمک می کند تا الگوهای فکری منفی و رفتارهایی را که ممکن است افسردگی قبل از قاعدگی را تشدید کنند شناسایی کند و به چالش بکشد. با تمرکز بر ارتباط بین افکار و احساسات و رفتارها، می تواند به مدیریت علائم عاطفی و روانی مرتبط با افسردگی پریود کمک کند.
دارو درمانی
یکی از روش های درمان این اختلال، استفاده از قرص برای افسردگی قبل از پریودی می باشد. داروها می‌توانند با تاثیر بر نوسانات هورمونی و تنظیم تعادل انتقال دهنده های عصبی (مواد شیمایی در مغز و سیستم عصبی) یا هر دو، به مقابله با افسردگی قبل از پریود بپردازند. دارو های موثر برای درمان افسردگی پیش از قاعدگی عبارتند از:
- دارو های مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI): فلوکستین، سرترالین و پاروکستین
- داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRI):ونلافاکسین و دولوکستین
- دارو های آگونیست هورمون آزادکننده گنادوتروپین: لوپرورلین و گوسرلین
انتخاب داروی افسردگی قبل از پریود برای هر فرد به علائم، سابقه پزشکی و نحوه پاسخ آنها به درمان بستگی دارد. برای برخی از زنان، ترکیب دارو با تغییرات سبک زندگی، درمان و تکنیک های مدیریت استرس، بیشترین اثربخشی را برای مدیریت افسردگی پیش از قاعدگی ارائه می دهد.
هورمون درمانی
هورمون درمانی باعث تنظیم چرخه قاعدگی، کاهش نوسانات هورمونی و در نتیجه بهبود علائم افسردگی می شود. یکی از بهترین راه های درمان افسردگی قاعدگی، استفاده از قرص ضد بارداری است. روش های دیگر هورمون درمانی شامل استروژن درمانی و پروژسترون تراپی است. توجه داشته باشید که هورمون درمانی یک راه حل مناسب برای همه نیست و ممکن است برای برخی افراد موثر نباشد. اثربخشی هورمون درمانی می تواند بر اساس عوامل فردی مانند شدت علائم، سایر سوابق پزشکی و نحوه واکنش بدن فرد به تغییرات هورمونی، متفاوت باشد.
مطالعه بیشتر: درمان افسردگی شدید در زنان
سوالات متداول
در این بخش به سوالات رایج شما در مورد افسردگی قبل از پرودی پاسخی خلاصه می دهیم.
علت گریه قبل از پریود چیست؟
علت گریه قبل از پریود عمدتا احساس افسردگی و اندوه قبل از قاعدگی است که به دلیل نوسانات هورمونی در دوره پریودی ایجاد می شود. گریه قبل از پریود می تواند یکی از نشانه های اصلی سندروم پیش از قاعدگی (PMS) نیز باشد.
چگونه هورمون سروتونین (شادی) را قبل پریود افزایش دهم؟
از مهم ترین مواد معدنی و مغذی که می تواند سطح هورمون شادی را افزایش دهد می توان به کلسیم، منیزیم و ویتامین های B6 و E اشاره کرد. منیزیم (۲۵۰ میلی گرم خوراکی در روز) به برخی زنان برای بهبود علائم افسردگی کمک می کند، به همین دلیل زنان مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی اغلب میل شدید به شکلات دارند که حاوی مقدار زیادی منیزیم است.
تاثیر سن بر افسردگی قبل از پریود چیست؟
علائم افسردگی قبل از پریود، معمولا با افزایش سن، تشدید می شود. این افزایش علائم زمانی خواهد بود که افسردگی پریودی درمان نشود.
منابع: Healthline, webmd, NHS, medline, mayoclinic, clevelandclinic
پزشک خوب، سامانه رزرو “آنلاین” روانشناس و روانپزشک و سایر حوزه های پزشکی و سلامت، به شما کمک می کند بهترین متخصصان را در محدوده زندگی خود در سراسر کشور، انتخاب نموده و وقت خود را بصورت آنلاین رزرو کنید.
واقعا سخته این دوران