بسیاری از خانم‌ها برخی علائم ناخوشایند و ناراحت‌کننده را در طول چرخه قاعدگی تجربه می‌کنند. سندروم بیش از قاعدگی به مجموعه‌ای از علائم جسمی، روانی و احساسات مرتبط با چرخه قاعدگی گفته می‌شود. در این مقاله به بررسی این سندروم، علائم و درمان آن می‌پردازیم.
فهرست مطالب
- سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
- چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سندروم پیش از قاعدگی هستند؟
- علائم و نشانه های سندروم پیش از قاعدگی
- کاهش علائم و نشانه‌های سندروم پیش از قاعدگی
- سندروم پیش از قاعدگی شدید، اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD)
سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
سندروم پیش از قاعدگی (PMS) بیماری است که بر روی احساسات، روان و جسم زن درست قبل از شروع قاعدگی تاثیر می‌گذارد. PMS یک بیماری بسیار شایع است. علائم سندروم حدود ۹۰ درصد از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علائم سندروم پیش از قاعدگی ۵ تا ۱۱ روز قبل از قاعدگی شروع می‌شوند و به طور معمول پیش از قاعدگی از بین می‌روند. علت ایجاد PMS هنوز مشخص نیست. اما بسیاری از محققان بر این باورند که این سندروم به دلیل تغییر در سطح هورمون‌های جنسی و سروتونین قبل از پریود رخ می‌دهد.
در بعضی از مواقع سطح هورمون استروژن و پروژسترون در ماه افزایش می‌یابد، که این افزایش باعث ایجاد بدخلقی، اضطراب و خلق تحریک‌پذیر در زنان می‌شود.
استروئیدهای تخمدانی همچنین فعالیت را در قسمت‌هایی از مغز فرد که با علائم قبل از قاعدگی مرتبط است تعدیل می‌کنند.
سطح سروتونین بر خلق و خوی تأثیر می‌گذارد. سروتونین یک ماده شیمیایی در مغز و روده است که بر روحیه، احساسات و افکار فرد تأثیر می‌گذارد.
مطلب بیشتر: ۱۰ نشانه شروع قاعدگی که باید بدانید
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سندروم پیش از قاعدگی هستند؟
- افرادی که سابقه افسردگی یا اختلالات روانی، مانند افسردگی پس از زایمان یا اختلال دو‌قطبی دارند.
- ژنتیک
- داشتن سابقه افسردگی در خانواده
- خشونت خانگی
- سوء مصرف مواد مخدر
- ضربه جسمی و ضربه روحی
علائم و نشانه های سندروم پیش از قاعدگی
چرخه قاعدگی زنان به طور معمول ۲۸ روز طول می‌کشد. طول دوره و علائم آن مانند درد در زنان متفاوت است. تخمک گذاری (دوره آزاد شدن تخمک از تخمدان‌ها) در روز ۱۴ چرخه اتفاق می‌افتد. قاعدگی یا پریود که همراه با خونریزی است در روز ۲۸ چرخه اتفاق می‌افتد. علایم PMS می‌تواند از حدود روز ۱۴ چرخه شروع شود، و تا ۷ روز پس از شروع قاعدگی ادامه یابد.
علائم PMS معمولا خفیف است. و تقریبا ۸۰ درصد زنان کار‌های روزانه‌شان را به طور معمول انجام می دهند.
۲۰ تا ۳۵ درصد از زنان، PMS متوسط یا شدید را تجربه می‌کنند. که این امر می‌تواند زندگی روزمره آن‌ها را مختل کند.
۳ تا ۸ درصد زنان اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD) را تجربه می‌کنند. شدت علائم می‌تواند در افراد مختلف، متغییر باشد.
علائم PMS شامل موارد زیر است:
- نفخ و درد در شکم
- درد در سینه‌ها
- آکنه و جوش
- علاقه زیاد به شیرینیجات
- یبوست، اسهال و سردرد
- حساسیت به نور و صدا
- خستگی
- تغییر در الگوی خواب
- ناراحتی، افسردگی و اضطراب
- طغیان عاطفی
مطالب بیشتر: رابطه جنسی در دوره قاعدگی
کاهش علائم و نشانه‌های سندروم پیش از قاعدگی
سندروم پیش از قاعدگی درمان دارویی خاصی ندارد. اما می‌توانید با مصرف قرص‌های تسکین‌دهنده و مصرف غذاهای سالم، علائم این بیماری را کاهش دهید.
-
مصرف لبنیات، کلیسیم و ویتامین
مصرف شیر و دیگر مواد لبنیاتی می‌تواند این دوره را برای شما آسان کند و علائم را به صورت قابل‌توجهی کاهش دهد. در مطالعه‌ای که بر روی ۳۰۰۰ زن انجام شد، محققان دریافتند که زنانی که ۴ وعده شیر چرب یا بدون چربی در طی روز می‌نوشند (یا معادل آن کلیسیم و ویتامین D که در آب پرتغال غنی شده، ماست و دیگر لبنیات کم چرب وجود دارد)، در مقایسه با زنانی که فقط یک وعده شیر در هفته مصرف می‌کنند، ۴۰ درصد کمتر به سندروم پیش از قاعدگی مبتلا می‌شوند.
مصرف روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم کلیسیم و ویتامین دی ۴۰۰ ( معادل ۴ لیوان شیر بدون چربی)، می‌تواند علائم سندروم پیش از قاعدگی را تا حد زیادی از بین ببرد.
-
اسفناج، دانه‌های سویا، غلات و منیزیوم
استفاده از سالاد اسفناج و حتی محصولات تهیه شده با آرد غلات، گندم سیاه یا آرد ذرت غلات کامل (که همه غنی از منیزیم هستند) می‌تواند به توقف علائم PMS کمک کند.
-
آجیل، جوانه گندم و ویتامین
خوردن محصولاتی مانند بادام و تخمه آفتابگردان می‌تواند به کاهش علائم PMS کمک کند. در یک مطالعه که بر روی ۴۶ زن مبتلا به PMS انجام شد، کسانی که از ویتامین E و یا معادل آن آجیل مصرف می‌کردند کمتر به علائم PMS دچار می‌شدند.
آهن بیشتری مصرف کنید
اگر در هنگام عادت ماهیانه، خونریزی شدیدی دارید آهن بیشتری در طی ماه استفاده کنید. گوشت قرمز و صدف منابع سرشار از آهن هستند.
نکته: مصرف بیش از حد گوشت قرمز می‌تواند خطر ابتلا به آندومتریوز (یک وضعیت دردناک که در آن بافت رحم روی اندام‌های خارج از رحم مانند تخمدان‌ها یا لوله‌های رحمی رشد میکند) را افزایش دهد. بنابراین در مصرف گوشت قرمز احتیاط کنید.
-
مصرف توفو (پنیر سویا)، بذر کتان و سایر فیتوستروژن ها
مصرف پنیر سویا در سالاد و سوپ می‌تواند درد PMS را به شدت کاهش دهد. سویا و بذر کتان حاوی فیتواستروژن‌ها هستند، که می‌تواند به تعادل هورمون‌ها در دوران قاعدگی کمک کند.
-
کربوهیدرات‌های موجود در میوه و سبزیجات
بسیاری از زنان قبل و در حین دوره قاعدگی هوس کربوهیدرات‌های شیرین مانند شکلات، بستنی و کیک را دارند. به جای مصرف این مواد قندی که درد قاعدگی را دو برابر می‌کنند، مصرف کربوهیدرات‌های طبیعی مانند سبزیجات و میوه می‌توانند در کاهش درد بسیار مفید باشد.
برای تسکین درد و علائم، می‌توانید از قرص‌های مسکنی چون ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید. داروها و مکمل‌ها را فقط طبق دستور پزشک و بعد از صحبت با پزشک خود مصرف کنید.
داروها و مکمل‌هایی که می‌توانند در تسکین درد موثر باشند شامل موارد زیر است:
- مکمل‌های اسید فولیک
- مکمل‌های ویتامین B6
- مکمل‌های کلسیم
- مکمل‌های منیزیم
- مکمل‌های ویتامین D
- ایبوپروفن و آسپرین
دمنوش برای سندروم پیش از قاعدگی
نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی برای هر خانمی ممکن است اتفاق بیفتد اما بروز علائم آن برای زنان ۳۰ تا ۴۰ سال بسیار شایع‌تر است. افرادی که مزاج سرد و خشکی دارند بیش از سایر افراد به این سندرم مبتلا می‌شوند. در ادامه دمنوش‌هایی را به شما معرفی خواهیم کرد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید درد و نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی را درمان کنید و بهبود بخشید.
- دمنوش بهارنارنج
یکی دیگر از علائم این سندروم عصبی بودن و داشتن استرس است. اگر به دنبال راهی هستید تا آرامش داشته باشید و استرس را از خود دور کنید، بی شک نوشیدن یک لیوان دمنوش بهارنارنج می‌تواند تسکین دهنده دردهای شما باشد. برای تاثیرگذاری بیشتر می‌توانید از ترکیب عسل و آویشن در این دمنوش استفاده کنید.
- دمنوش پنج انگشت
نوشیدن این دمنوش علاوه بر اینکه به از بین بردن استرس و اطراب کمک فراوانی میکند، می‌تواند در درمان عفونت‌های داخلی بدن و تنظیم چرخه قاعدگی بسیار تاثیرگذار باشد. خوشبختانه در حال حاضر هم می‌توان از دمنوش آن استفاده کنید و هم می‌توانید از قطره و قرص این گیاه را به صورت ناشتا میل کنید.
- دمنوش قاصدک
یکی از علائم سندروم پیش از قاعدگی جمع شدن آب در زیر پوست است، یکی از دلایل آن هم می‌تواند استفاده از نمک و عدم توانایی بدن در دفع آن باشد. با استفاده از دمنوش گل قاصدک می‌توان به دفع نمک در بدن کمک بسیاری کرد.
برای تهیه دمنوش گل قاصدک می‌توانید یک قاشق از آن را در یک لیوان آبجوش ترکیب کنید، سپس اجازه دهید دم بکشد و آن را ناشتا و قبل از صبحانه میل کنید.
- دمنوش زنجبیل
برای درمان تهوع و استفراغ که یکی از نشانه‌های سندروم پیش از قاعدگی هستند می‌توان از دمنوش زنجبیل استفاده کرد. این دمنوش می‌تواند به رفع اختلال قاعدگی و درمان برخی از علائم آن کمک بسیاری کند. علاوه بر این موضوع دمنوش زنجبیل قادر است تا تحریک‌پذیری و حساس بودن خانم‌ها را متعادل و درمان کند.
- دمنوش اسطوخودوس
افرادی که از مشکل بی‌خوابی و نداشتن خواب کامل رنج می‌برند می‌توانند از دمنوش اسطوخودوس استفاده کنند. علاوه بر این موضوع این دمنوش قادر است تا نفخ، ورم معده و مشکلات گوارشی ناشی از این سندروم را درمان کند.
- دمنوش گل مغربی
بدن انسان مقدار مورد نیاز اسید چرب را در بدن نمی‌تواند تولید کند. از این رو باید از دمنوشی استفاده کنید که تولید این اسید چرب را در بدن تحریک کند، به این ترتیب شدت علائم سندروم پیش از قاعدگی کاهش چشمگیری پیدا میکند.
برای جلوگیری از سندروم پیش از قاعدگی باید چه کرد؟
علت دقیق این سندروم هنوز مشخص نشده است اما می‌توان با کمک راه‌کارهایی از شدت یافتن علائم سندروم پیش از قاعدگی جلوگیری کرد. این راه‌کارها عبارتنداز:
- اصلاح رژیم غذایی
یک رژیم غذایی مناسب و استاندارد داشته باشید. مقدار نمک و غذاهای چرب را در برنامه غذایی خود کنترل کنید تا از نفخ و تشدید سندروم پیش از قاعدگی جلوگیری کند. استفاده از سبزیجات را افزایش و مقدار چربی و شکر را کاهش دهید.
- ورزش کردن
ورزش کردن برای سلامت جسمی بدن و برقراری تعادل در سستم ایمنی بدن اهمیت بسیاری دارد. داشتن یک برنامه روتین ورزشی می‌تواند از تنبلی تخمدان و ساخت بافت چربی در بدن جلوگیری کند. بهترین ترکیب ورزشی برای سلامت بدن انجام ورزش هوازی و پیاده‌روی است.
- استفاده از ویتامین‌ها و داروهای گیاهی
وجود ویتامین‌ها برای کاهش شدت گرفتن علائم سندروم پیش از قاعدگی بسیار مفید است. به طور کلی بدن باید از لحظا کلسیم، منیزیم، ویتامین بی و ویتامین ای غنی باشد تا بتواند از بروز علائم سندروم قاعدگی جلوگیری کند.
استفاده از داروهای گیاهی و طب سنتی هم می‌تواند تاثیر بسیاری روی سلامتی فرد داشته باشد و از بروز این علائم جلوگیری کند.
- استفاده از مسکن‌ها
اگر دردهای ناشی از سندروم پیش از قاعدگی شدت زیادی داشته باشند، می‌توانید برای تسکین درد کمر، شکن، سینه‌ها و… از مسکن‌ها استفاده کنید.
- درمان استرس و اضطراب
سعی کنید همیشه میزان استراحت و ساعت خواب شما کامل باشد. این موضوع می‌تواند روی استرس و اضطراب و سلامتی بدن فرد بسیار تاثیرگذار باشد. زمانی که بدن خسته نباشد و انرژی لازم برای انجام فعالیت را داشته باشد می‌تواند از شدت گرفتن علائم سندروم جلوگیری کند.
چه زمانی باید برای سندروم پیش از قاعدگی به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که یک فرد با وجود استفاده از روش‌های مختلف برای کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی باز هم این علائم شدت پیدا کردند باید به پزشک زنان مراجعه کند. شاید به دلیل یک مشکل داخلی و مهم این شدت علائم بیشتر شده است. به همین دلیل بهتر است در صورت عدم رفع مشکلتان به پزشک مراجعه کنید. پزشک زنان می‌تواند با داروهای قوی و انجام آزمایشات مختلف دلیل آن را پیدا کند.
آیا سندروم پیش از قاعدگی آزمایش بخصوصی دارد؟
معمولا پزشک در ابتدا معاینه کامل شما را انجام می‌دهد و در رابطه با عادات غذایی و روزهای عادت ماهانه شما سوالات مختلفی می‌پرسد. حتی از شما می‌خواهد برای چند دوره تاریخ روزهای عادت ماهانه خود را یادداشت کنید. این سندروم آزمایش خاصی ندارد اما می‌توان با بررسی علائم و ارائه راه‌های درمانی مختلف نسبت به درمان آن اقدام کرد. اگر با کمک این راه‌ها و داروهای مختلف نتوانستید سندروم خود را درمان کنید، بی شک مشکل از جای دیگر است. با استفاده از آزمایش خونی که پشک برایتان تجویز میکند می‌تواند به علت آن پی ببرد. در بیشتر مواقع اگر مشکل خاصی در بدن وجود نداشته باشد با دارو و راه‌های درمانی که پزشک توصیه میکند، مشکل فرد حل می‌شود.
خطرات سندروم پیش از قاعدگی چیست؟
از خطرات سندروم پیش از قاعدگی می‌توان به مواردی چون آسیب جسمی و روحی، استفاده از مواد مخدر و استعمال دخانیات، خشونت خانوادگی و… اشاره کرد.
سندروم پیش از قاعدگی شدید: اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD)
اختلال دیسفریک پیش از قاعدگی (PMDD) به ندرت در زنان رخ می‌دهد. این اختلال بسیار شبیه به PMS است، اما در این اختلال علائم به ویژه علائم عاطفی بسیار شدیدتر دیده می‌شود.
از علائم این اختلال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افسردگی
- افکار خودکشی
- وحشت زدگی
- اضطراب شدید
- گریه
- عصبانیت با تغییرات شدید خلقی
- عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره
- مشکل در فکر یا تمرکز
- بی‌خوابی
- پرخوری
- گرفتگی دردناک شکم
مطلب مرتبط: پریود مردانه چیست؟ | ایا مردان هم رحم دارند؟ (همه چیز درباره عادت ماهانه مرد)
منابع:
جهت رزرو نوبت از بهترین متخصصان زنان و زایمان، می‌توانید از پزشک خوب کمک بگیرید.
پرسش و پاسخ
سلام خیلی مفید بود ممنون