در این مقاله می‌خواهیم درباره علائم تیروئید پرکار صحبت کنیم؛ چرا که شناسایی به موقع این علائم و گرفتن درمان مناسب می‌تواند در جلوگیری از بروز مشکلات جدی دیگر موثر باشد. زمانی که غده تیروئید بیش از حد نرمال هورمون تولید می‌کند پرکاری اتفاق می‌افتد. در صورتی که این بیماری به موقع تشخیص داده شود به سادگی قابل درمان است. اما اگر درمان به موقع انجام نشود می‌تواند باعث بیماری‌های چشمی، طوفان تیروئیدی، سکته و مشکلات قلبی جدی شود.
فهرست مطالب
- پرکاری تیروئید چیست؟
- علائم تیروئید پرکار چیست؟
- سایر علائم فیزیکی تیروئید پرکار
- علائم چشمی تیروئید پرکار
- طوفان تیروئیدی
- تشخیص پرکاری تیروئید
- درمان
- عوارض پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید چیست؟
تیروئید غده کوچک پروانه‌ای شکلی است که جلوی نای قرار گرفته است. این غده هورمون‌هایی را تولید می‌کند که روی ضربان قلب و دمای بدن اثر می‌گذارند. پرکاری تیروئید یا تیروئید پرکار زمانی اتفاق می‌افتد که غده تروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید کند. مقادیر بالای هورمون تیروئید می‌تواند منجر به بروز مشکلات ناخوشایند و حتی خطرناکی برای انسان شود.
تیروئید پرکار هم در خانم‌ها و هم در آقایان اتفاق می‌افتد؛ اما احتمال بروز آن در خانم‌ها ده برابر بیشتر است. درمان‌های مختلفی برای این بیماری وجود دارد. عدم درمان به موقع می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در بدن انسان شود.
علائم تیروئید پرکار چیست؟
پرکاری تیروئید علائم زیادی را از خود نشان می‌دهد. از جمله:
- بی قراری، اضطراب و پرخاشگری
- تغییرات خلق و خو
- بی خوابی
- خستگی دائمی
- احساس گر گرفتگی
- بیش فعالی (در این حالت فرد انرژی زیادی دارد و آرام و قرار ندارد.)
- ضعف عضلانی
- اسهال
- تکرر ادرار
- تشنگی دائمی
- کاهش میل جنسی
- به هم خوردن نظم چرخه قاعدگی
- خارش پوست
این علائم گاهی به تدریج و گاهی به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند. در برخی افراد علائم خفیف هستند و در برخی دیگر ممکن است آنقدر شدید باشند که زندگی روزمره‌شان را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهد.
سایر علائم فیزیکی تیروئید پرکار
غیر از علائم گفته شده، برخی نشانه‌های فیزیکی و قابل مشاهده را هم می‌توان جزو علائم تیروئید پرکار به حساب آورد. این علائم عبارتند از:
- تورم گلو (به علت بزرگ شدن غده تیروئید که به آن «گواتر» گفته می‌شود.)
- ضربان قلب نامنظم یا خیلی سریع
- لرزش دست‌ها
- تعریق و گرمای بیش از حد پوست
- قرمزی کف دست‌ها
- خشکی و خارش پوست
- شکننده بودن ناخن‌ها
- کهیر
- ریزش موی سکه‌ای
- کاهش وزن (گاهی علیرغم افزایش اشتها وزن فرد کاهش می‌یابد.)
- مشکلات چشمی مثل قرمزی، خشکی چشم یا اختلالات بینایی
علائم چشمی تیروئید پرکار
همانطور که در بخش قبل گفته شده مشکلات چشمی جزو علائم پرکاری تیروئید به شمار می‌آیند. تیروئید چشمی یکی از عوارض پرکاری تیروئید و بیماری «گریوز» (‘Graves) است. علائم چشمی پرکاری تیروئید عبارتند از:
- حساسیت به نور
- خشکی و خارش چشم
- اشک ریختن از چشم
- دوبینی یا تاری دید
- قرمزی چشم
- بیرون زدن چشم از حدقه
- قرمزی، تورم و برگشتن پلک‌ها
معمولاً با درمان پرکاری تیروئید این علائم هم از بین می‌روند.
طوفان تیروئیدی
اگر تیروئید به موقع تشخیص داده و کنترل نشود می‌تواند منجر به مشکلات جدی مثل طوفان تیروئیدی (Thyroid Storm) شود. این مشکل باعث می‌شود علائم پرکاری تیروئید به طور ناگهانی و در اثر عفونت، بارداری، عدم مصرف به موقع داروها و وارد آمدن ضربه به گلو و آسیب دیدن غده تیروئید ظاهر شوند.
علائم طوفان تیروئیدی عبارتند از:
- ضربان قلب سریع
- بالا رفتن دمای بدن
- اسهال
- تب شدید
- زردی پوست و چشم
- عدم تمرکز و احساس گیجی
- از دست دادن هوشیاری
- هذیان گویی
طوفان تیروئیدی یک وضعیت اورژانسی است؛ بنابراین اگر این علائم را در خود مشاهده کردید با اورژانس تماس بگیرید.
تشخیص پرکاری تیروئید
پیش از مراجعه به پزشک غدد، لیست علائم پرکاری تیروئید را دوباره نگاه کنید. در صورتی که یک یا چند تا از این علائم را در خود مشاهده می کنید آن‌ها را روی کاغذی یادداشت کنید تا با پزشک در میان بگذارید.
پزشک برای تشخیص مشکل از آزمایش خون (جهت اندازه‌گیری هورمون‌های غده تیروئید) کمک می‌گیرد. این آزمایش‌ها عبارتند از:
- آزمایش TSH
- آزمایش T3
- آزمایش T4
مقادیر کمتر از حد نرمال TSH و مقادیر بالای T3 و T4 نشان‌دهنده پرکاری تیروئید است. البته فرایند تشخیص بیماری فقط به همین آزمایش‌ها ختم نمی‌شود. پزشک ممکن است برای تشخیص بهتر و شناسایی مشکلات دیگر از تست‌های دیگری مثل آزمایش خون ESR یا اسکن تیروئید هم کمک بگیرد.
درمان
بعد از تشخیص علائم تیروئید پرکار و شناسایی مشکل بیمار باید نسبت به درمان آن اقدام کرد. عدم درمان به موقع می‌تواند منجر به مشکلات چشمی، طوفان تیروئیدی و سقط جنین، زایمان زودرس و پره اکلامپسی در خانم‌های باردار شود. در درمان این بیماری از موارد زیر کمک گرفته می‌شود:
- دارودرمانی: این داروها تیروئید را از تولید بیش از حد هورمون‌ها باز می‌دارند.
- درمان با یُد: این درمان نوعی رادیوتراپی است که سلول‌های غده تیروئید را نابود کرده و توانایی غده را در تولید هورمون‌ها کاهش می‌دهد.
- جراحی: در این عمل بخشی یا تمام تیروئید برداشته می‌شود.
عوارض پرکاری تیروئید
از کنار علائم تیروئید پرکار به سادگی نباید گذشت. عدم درمان به موقع این بیماری می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های دیگری شود. این مشکلات عبارتند از:
- بیماری‌های قلبی: افزایش ضربان قلب، افزایش ریسک بروز سکته و نارسایی احتقانی قلب
- پوکی استخوان: پرکاری تیروئید می‌تواند در توانایی تولید کلسیم توسط بدن اختلال ایجاد کرده و باعث شکننده شدن استخوان‌ها شود.
- مشکلات چشمی: در صورتی که بیماری درمان نشود می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
- التهاب پوست
- طوفان تیروئیدی
منابع:
در صورتی که به تازگی علائم پرکاری تیروئید را (مثل کاهش وزن بی علت، افزایش ضربان قلب، تعریق غیرطبیعی، تورم گلو و سایر علائم گفته شده در این مقاله) تجربه می‌کنید به پزشک متخصص مراجعه کنید و علائم خود را برای او شرح دهید تا درمان مناسب را برای شما به کار گیرد. برای رزرو نوبت ویزیت از پزشکان متخصص روی دکمه زیر کلیک کنید:
پرسش و پاسخ
مقاله کاربردی بود ممنون