امروزه اینترنت یک راه برای تسهیل ایجاد ارتباطات افراد در سراسر جهان و دسترسی سریع‌تر به اطلاعات است. با این حال، این تکنولوژی باعث شده که افراد وقت زیادی را صرف آن کنند، به طوری که مرکز زندگی آنها شود و زندگی آنها را تحت تاثیر قرار دهد. محوریت اینترنت در زندگی باعث ایجاد اختلال اعتیاد به رایانه شده است. اعتیاد به رایانه یک اعتیاد رفتاری است که در آن فرد به عنوان راهی نامناسب برای کنار آمدن با فشارهای زندگی، به استفاده از اینترنت و سوء مصرف آن می‌پردازد. در این مقاله به بررسی این اعتیاد و عوارض آن می‌پردازیم.
اعتیاد به اینترنت
اعتیاد به اینترنت یا رایانه به معنی استفاده بیش از حد از این دو تکنولوژی است. در آخرین ویرایش از کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-V) از آن به عنوان یک اختلال یاد کرده است. در نشریه‌ای در وب سایت مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی، این مطالعه که توسط گروه روانپزشکی بزرگسالان در دانشگاه پزشکی لهستان انجام شد، نشان داد که اعتیاد به اینترنت در بین جوانان و کودکان بسیار شایع است. آماری که در این نشریه چاپ شد بسیار هشدار دهنده است.
پنج نوع از اعتیاد به اینترنت
اعتیاد به رایانه اصطلاحی گسترده است که طیف وسیعی از رفتارها و اختلالات کنترل تکانه را شامل می‌شود. در حالی که هنوز معیارهای پذیرفته شده رسمی برای تشخیص اعتیاد به اینترنت وجود ندارد، محققان ۵ زیر مجموعه از انواع خاص اعتیاد به رایانه و اینترنت را شناسایی کرده‌اند.
۱- اعتیاد به سایبر سکس
اعتیاد به سایبر سکس یکی از انواع اعتیادهای مربوط به اینترنت است. این اختلال شامل جستجوی مداوم در وب سایت‌های بزرگسالان، اتاق گفتگوهای جنسی و استفاده از وب‌کم برای ارسال و انتشار محتواهای جنسی است. اعتیاد به هریک از این موارد می‌تواند بر توانایی جنسی و ارتباطات عاطفی فرد تاثیرگذار باشد. این اختلال قابل درمان است.
۲- سایت های قمار بازی و شرطبندی
سایت‌های قمار اجبارهای خالص مربوط به فعالیتهای تعاملی آنلاین است که می‌تواند بسیار مضر باشد. زیر شاخه‌های این زیر گروه شامل قمار آنلاین، معاملات سهام، حراج‌های آنلاین (مانند E-bay) و خرید آنلاین مداوم است. این عادت‌ها می‌توانند تأثیرات مخربی بر ثبات مالی فرد داشته و وظایف مربوط به شغل و کار روزانه او را مختل کنند.
صرف هزینه و درآمد فرد برای انجام هر یک از موارد زیر می‌تواند باعث ایجاد استرس در روابط فرد شود. دسترسی فوری و آسان به کازینوها و سایت‌های شرطبندی آنلاین برای کسانی که مستعد به اعتیاد به قمار هستند می‌تواند عوارض جبران ناپذیری ایجاد کند.
۳- دوستیابی آنلاین
افرادی که از سایت‌های آنلاین برای دوستیابی و حفظ رابطه خود استفاده می‌کنند، اغلب دوستان و خانواده خود را فراموش می‌کنند. به طور معمول، روابط آنلاین در نرم‌افزار‌های دوستیابی و سایت‌های آنلاین دوستیابی اتفاق می‌افتد. اغلب افرادی که از سایت‌های دوستیابی آنلاین استفاده می‌کنند، هویت واقعی خود را پنهان می‌کنند، به این فرد به اصطلاح “گربه ماهی” گفته می‌شود.
پس از اعتیاد به ایجاد روابط به صورت آنلاین، بعد از مدتی زندگی اجتماعی و واقعی فرد محدود می‌شود. در بسیاری از مواقع، این امر منجر به ناتوانی در ایجاد ارتباطات در دنیای واقعی می‌شود، و این امر باعث وابستگی بیشتر آنها به روابط سایبری می‌شود. برای درمان این اعتیاد و اطمینان از تغییرات رفتاری پایدار ، معمولاً مشاوره و رواندرمانی لازم است.
۴- جستجوی اطلاعات
اینترنت دانش و اطلاعات زیادی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. برای بعضی از افراد، فرصت یافتن اطلاعات به این راحتی به یک وسواس برای جمع‌آوری اطلاعات سازماندهی شده تبدیل می‌شود. در برخی موارد، جستجوی اطلاعات مظهر تمایلات اختلال وسواس فکری عملی است. به طور معمول، جستجوی اطلاعات به طور وسواسی همچنین می‌تواند بهره وری شغلی فرد را کاهش دهد و به طور بالقوه منجر به پایان کار وی شود. بسته به شدت اعتیاد، درمان این نوع از اعتیاد به اینترنت می‌توانند از روش‌های مختلف درمانی ( تغییر رفتار اجباری تا استفاده از استراتژی‌های مختلف برای ترک و مصرف دارو) متفاوت باشد.
۵- اعتیاد به بازی
اعتیاد به رایانه که گاهی اوقات به آن اعتیاد به بازی رایانه‌ی نیز گفته می‌شود، شامل فعالیتهای آفلاین و آنلاین است که می‌توان با رایانه انجام داد. با گسترده شدن رایانه‌ها، بازی‌های بسیاری در نرم افزار آنها نصب و برنامه‌ریزی شدند. امروزه اعتیاد به بازی رایانه‌ای یکی از بزرگ‌ترین معضل‌های کنونی است. افراد بسیاری در محل کار و یا دانشگاه وقت خود را برای بازی می‌گذارند و این امر باعث پایین آمدن عملکرد و بهره‌وری فرد می‌شود. امروزه نه تنها بازی‌های کلاسیک بلکه هزاران بازی جدید نیز به این تکنولوژی اضافه شده است.
همچنین بخوانید: اعتیاد به گوشی؛ علائم، عوارض و درمان اعتیاد به موبایل
علائم و نشانه‌های اعتیاد به اینترنت
در سال ۱۹۹۸، دکتر کیمبرلی یانگ «آزمایش اعتیاد به اینترنت» را تهیه کرد. این آزمایش شامل یک پرسشنامه ۲۰ ماده‌ای است که توسط پزشک در اختیار مراجع قرار می‌گیرد. این موارد شامل عباراتی جهت بررسی علائم روانی و علائم جسمی اعتیاد به اینترنت می‌شود.
علائم روحی و روانی اعتیاد به اینترنت
- احساس گناه
- اضطراب
- افسردگی
- دروغگویی
- اعتیاد به یک بازی خاص
- هدر دادن زمان
- انزوا
- حالت دفاعی داشتن
- خلق تحریک پذیر
- اختلال در عملکرد و انجام کارهای روزمره
علائم جسمی اعتیاد به اینترنت
علائم جسمی زیر به دلیل استفاده طولانی مدت از کامپیوتر رخ می‌دهد:
- سردرد
- کمردرد
- کاهش یا افزایش وزن
- آشفتگی در خواب
- سندروم تونل کارپال
- تاری دید یا فشار چشم
اعتیاد به اینترنت در کودکان
استفاده زیاد از اینترنت به ویژه برای کودکان و نوجوانان بسیار نگران کننده است. کودکان از دانش و آگاهی کافی برای مدیریت صحیح استفاده از رایانه برخوردار نیستند و هیچ تصوری از آسیب‌های احتمالی که اینترنت می‌تواند به آنها بزند ندارند. اکثر کودکان به رایانه دسترسی دارند و استفاده از تلفن همراه برای کودکان و نوجوانان امری عادی شده است. گرچه ممکن است از طریق تلفن همراه ارتباط میان والدین و فرزندان آسان‌تر شود اما مصرف اینترنت می‌تواند آنها را در معرض خطرهای متعددی قرار دهد. عوارض استفاده از اینترنت برای کودکان شامل موارد زیر است:
- عادت به اینترنت و قطع ارتباط با دنیای واقعی
- کودکانی که رایانه دارند و به اینترنت دسترسی دارند قربانیان مزاحمت‌های اینترنتی هستند.
- کودکانی که دسترسی کامل به اینترنت دارند می‌توانند محتواهایی که با سنشان مغایرت دارد را مشاهده کنند مانند دیدن محتوای جنسی که می‌تواند بعدها منجر به بیش فعالی جنسی و آسیب‌های جنسی در آنها شود.
علاوه بر این، کودکانی که به صورت آنلاین بازی می کنند، برای دریافت حمایت از گروهی که با آنها بازی می‌کنند و یا حفظ مهارت‌های خود، اغلب تحت فشار همسالان برای بازی در مدت زمان طولانی قرار دارند. عدم برقراری محدودیت در استفاده از اینترنت می‌تواند باعث ایجاد اعتیاد به بازی و رایانه در کودکان شود. به کودکان و نوجوانان توصیه می‌شود که بیشتر از دوساعت در روز از رایانه و تلویزیون استفاده نکنند زیرا باعث ایجاد اثرات مخرب در جسم و روح آن‌های می‌شود.
اگر به اینترنت اعتیاد داشته باشم چکار باید بکنم؟
اگر علائم اعتیاد به رایانه را دارید بهتر است هرچه سریع‌تر با یک روانشناس صحبت کنید. رواندرمانگر شما علاوه بر اینکه می‌تواند شما را به کلینیک‌های ترک اعتیاد به رایانه، روانشناسان و سایر درمانگران ارجاع دهد، بلکه می‌تواند برای درمان یک مشکل اساسی، مانند افسردگی یا اختلال اضطراب اجتماعی، داروها یا رواندرمانی برای شما تجویز کند. اعتیاد به رایانه همچنین می‌تواند به سایر اعتیادهای رفتاری مانند اعتیاد به کار، اعتیاد به تلویزیون و اعتیاد به تلفن‌های هوشمند نیز منجر شود.
منابع
در صورت نیاز به مراجعه به روانشناس می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین روانشناسان در ایران نوبت دریافت کنید.
متشکرم .عالی و کاربردی بود