ازدواج سفید چیست؟ مضرات و ویژگی های آن برای جوانان

در طول تاریخ بشری و در جامعه و فرهنگهای مختلف، رابطه با جنس مخالف، اشکال و ابعاد متنوعی به خود گرفته است. یکی از انواع جدید و رو به گسترش آن که در سالهای اخیر در کشورمان بخصوص در کلان شهرها شاهد آن هستیم، ازدواج سفید است.

تعریف ازدواج سفید

شروع زندگی مشترک زیر یک سقف، با توافق دو طرفه بین زن و مرد و بدون ثبت رسمی، قانونی و حقوقی ازدواج سفید گفته می‌شود. ازدواج سفید، پیوندی غیرقانونی و غیررسمی است که در آن دو طرف هیچ تعهد برای کنار هم ماندن ندارند.

تاریخچه ازدواج سفید در غرب

شروع زندگی مشترک بدون تبعیت از رسوم و قوانین قضایی و تنها با توافق طرفین، یکی از شیوه‌های مرسوم زندگی در غرب است. اين پديده نخستين بار در ایالات متحده آمریکا و در پي جنبشي پديدار شد که “جنبش آزادي زن” نام داشت. اين جنبش ظاهرا با هدف ايجاد تحول در نظام اجتماعي، اقتصادي و سياسي جامعه آمريکا انجام شد و هدف آن برقراري شرايط عادلانه و برابر براي زنان بود. اما آنچه واقعا اتفاق افتاد پديده‌اي بود که بعدها “انقلاب جنسي” نام گرفت و نتيجه آن رواج رفتارهاي ناهنجار و نامتعارفی بود که به غلط آزادي زنان نام گرفت.

آمارهای ازدواج سفید

بیش از دوسوم زوج‌های آمریکایی قبل از ازدواج رسمی، مدتی با یکدیگر زیر یک سقف زندگی می کنند. در سال ۱۹۹۴، حدود ۳/۷ میلیون زوج آمریکایی بدون ازدواج با یکدیگر زندگی می‌کردند و نزدیک به اواخر دهه ۱۹۹۰، حداقل ۵۰ تا ۶۰ درصد زوج‌ها پیش از ازدواج رسمی، با هم زندگی می کردند. این در حالی است که تا پیش از ۱۹۷۰، زندگی بدون ازدواج در ایالات متحده غیرقانونی بود. طبق آمار آمریکا، از ۱۹۶۰ تا ۲۰۰۰ ، تعداد زوج‌هایی که بدون ازدواج رسمی با یکدیگر زندگی کرده‌اند، ده برابر شده و در حال حاضر، زندگی مشترک بدون ازدواج، به مرحله‌ای عادی در روند آشنایی دو فرد تبدیل شده‌ است.

دلایل گرایش جوانان به ازدواج سفید چیست؟

ازدواج سفید در جوامع امروزی بسیار بیشتر از گذشته رواج پیدا کرده است؛ که علت اصلی آن عدم مسئولیت پذیری یکی از طرفین  یا هر دوی آن‌ها می‌باشد. در واقع ازدواج سفید به معنای هم خانه شدن دختر و پسر بدون وجود پیوند شرعی ازدواج بین آن‌هاست؛ که باعث می‌شود فرد همواره احساس شناور بودن داشته باشد. چرا که نمی‌داند آیا زوج او نسبت به رابطه بینشان وفادار می‌ماند یا خیر و  همواره ترس از اینکه این فرد برای او می ماند یا می‌رود را با خود به دوش می‌کشد. همین موضوع باعث می‌شود تا امنیت روانی صحیح و سالمی برای آنان فراهم نشود.

دلایل متعددی باعث تن دادن جوانان به ازدواج سفید شود؛ که در ادامه به بیان هر یک می‌پردازیم.

عدم تعهد و فرار از مسئولیت پذیری

یکی از دلایل تمایل افراد به ازدواج سفید، نداشتن هیچگونه تعهد و مسئولیت پذیری در این نوع از ازدواج است؛ در طی این نوع از ازدواج هر زمان هر یک از زوجین می‌توانند زندگی را ترک کنند. همین موضوع باعث می‌شود تا افراد سرمایه گذاری عاطفی، مالی، زمانی و روانی خود را محدود به شرایط کنند و با یک تغییر کوچک در فرد مقابل، خود را از ادامه مسیر کنار کشند.

وجود مشکلات اقتصادی و هزینه های گزاف زندگی

با بالا رفتن هزینه‌های زندگی، قدرت خرید افراد بسیار پایین آمده است و به تبع آن امرار معاش برای خیلی از افراد دشوار است. همانطور که می‌دانید پیدا کردن شغل مناسب با درآمد معقول در جامعه امروز بسیار سخت شده و هیچ امنیت شغلی برای افراد وجود ندارد. همین موضوع باعث بالا رفتن سطح استرس افراد شده است. در واقع بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند که با وجود مشکلات اقتصادی و هزینه‌های گزاف با ازدواج شرعی و رسمی خداحافظی کرده و زیر بار این مسئولیت بزرگ نروند.

تاثیر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی

با پیشرفت تکنولوژی و دسترسی گسترده افراد به سبک زندگی جوامع غرب، همانندسازی با آنان بسیار بیشتر و راحت‌تر شده است. ماهواره، اینترنت، وسایل چت و یوتیوپ نمونه‌هایی از این رسانه‌ها هستند. در واقع این شبکه‌های اجتماعی باعث سست کردن ارزش‌های یک جامعه و عادی سازی ازدواج سفید در بین افراد شده است و تنوع طلبی و عدم تعهد را به صورت پنهان در بین افراد آموزش می‌دهند.

وجود اختلالات شخصیتی

بروز اتفاقاتی در کودکی بعضی از افراد، باعث می‌شود تا مشکلات جدی برای آن‌ها در دوران بزرگسالی پیش آید و این مشکلات در انتخاب سبک زندگی آنان بسیار تاثیر‌گذار است. طلاق والدین، تنبیه و عدم توجه از سوی والدین باعث شده تا افراد در بزرگسالی دچار اختلالات شخصیتی چون بی‌ثباتی، تنوع طلبی، بی‌مسئولیتی، هوس بازی و شکاکی شوند. در واقع افراد مبتلا به اختلالات ذکر شده ممکن است به سو استفاده‌گری از سایر افراد بپردازند و تن به ازدواج سفید دهند.

فرار از تحمیل نظر والدین برای ازدواج

گاهی اصرار والدین برای تحمیل نظر خود به فرزندان درباره ازدواج و انتخاب شخص مورد نظر، باعث می‌شود تا آزادی فرزندان در خانواده گرفته شود و احساس ناخوشایندی به آن‌ها دست دهد. همین موضوع باعث می‌شود تا فرزندان برای مقابله یا لجبازی با والدین خود، به ازدواج سفید تن دهند.

عدم وجود تعهدات مربوط به مهریه و جهیزیه

در ازدواج سفید هیچ اجباری برای انجام تعهدات شرعی چون مهریه‌های سنگین، خرید جهیزیه گرانبها و پرداخت شیربها، وجود ندارد. این موضوع باعث شده تا بسیاری از جوانان امروزی به سمت ازدواج سفید کشیده شوند.

ترس از طلاق به دلیل ناهمخوانی اخلاقی، رفتاری و عدم تفاهم

گاهی ترس بیش از حد افراد از عدم تفاهم یا شناخت کامل اخلاق و رفتار طرف مقابل، باعث می‌شود تا به سراغ ازدواج سفید بروند. در واقع همین احساس عدم اطمینان و به دنبال آن ترس از طلاق، باعث شده تا ازدواج سفید این روزها در بین افراد بسیار رایج شود.

گریز از مراسم رسمی ازدواج و هزینه‌های مربوط به آن

این روزها توقع خانواده‌ها یا یکی از زوجین برای برگزاری مراسم عقد، حنابندان، نامزدی و عروسی بسیار بالا رفته است و شرایط بد اقتصادی باعث شده که هزینه برگزاری این مراسم‌ها روز به روز افزایش پیدا کند. از آنجا که افراد همیشه به دنبال راحتی بیشتر هستند و از رسم و رسومات و تشریفات سنگین فراری هستند، ازدواج سفید این روزها تبدیل به انتخاب رایج بسیاری از افراد شده است.

بالا رفتن سن ازدواج در جوانان ایرانی

با توجه به وجود مشکلات متعدد در جوامع امروزی، متاسفانه سن ازدواج در بین دخترها و پسرها بالا رفته است. همین موضوع باعث شده تا بسیاری از جوانان به ازدواج سفید روی آورند.

ازدواج سفید چه تبعات و مضراتی دارد؟

شاید عجیب باشد؛ اما نام دیگر ازدواج سفید، تجاوز سفید است. طبیعتا هر اقدام غیر‌شرعی و غیرقانونی، تبعاتی را با خود به همراه خواهد داشت. پنهان نگه داشتن یک رابطه باعث ایجاد پیامدهای فردی و روانی در هر یک از زوجین می‌شود. به علاوه غیر شرعی بودن این نوع از ازدواج نیز باعث ایجاد یکسری مشکلات و تبعات اجتماعی خواهد شد. در ادامه به بررسی نمونه هایی از مضرات ازدواج سفید خواهیم پرداخت.

•       طرد شدن از خانواده و فامیل و بروز احساس سرخوردگی
•       ایجاد احساس گناه و عذاب وجدان در هر یک از زوجین
•       از بین رفتن دوشیزگی و ایجاد مشکلاتی برای ازدواج قانونی
•       بوجود آمدن مشکلات روحی و روانی در هر یک از افراد  و ایجاد افسردگی
•       نامشخص بودن تکلیف فرزند حاصل از ازدواج سفید
•       از بین رفتن احساس آرامش و امنیت روانی در افراد
•       بالا رفتن احتمال خیانت بین زوجین و گسترش فساد در جامعه
•       عدم حمایت قانون قانون ازدواج سفید
•       عدم وفاداری و تعهد
•       کم اهمیت شدن ازدواج رسمی
•       جایگزینی روابط سالم زناشویی با بی‌بند و باری و خوشگذرانی
•       از بین رفتن امنیت روانی دختر و پسر
•       ایجاد حس دوگانگی در افراد

در نظر داشته باشید که در ازدواج سفید بیشترین آسیب نصیب دخترها خواهد شد و ممکن است مشکلات متعدد دیگری نیز نصیب هر یک از زوجین شود که به راحتی قابل پیش‌بینی نخواهد بود.

 

مطلب بیشتر: فواید ازدواج چیست؟

ازدواج سفید در فرهنگ ایرانی

با توجه به ریشه های فرهنگی و مذهبی در ایران، ازدواج به شکل رسمی و سنتی با حضور پررنگ خانواده ها روال رایج و مطلوب رابطه بین زوجهای جوان است که از آداب و رسوم خاص فرهنگی هر منطقه تبعیت می کند به همین دلیل هرگونه عدم تجانس با این شیوه پذیرفته شده در جامعه ایرانی مذموم به شمار می آید.

با این حال تغییرات اجتماعی و تبعیت از فرهنگ غرب راه را برای ورود شیوه های غیرسنتی به جامعه ما باز کرده است. از جمله عواملی که می‌تواند جوان‌ها را به این شکل از روابط بکشاند می تواند به موارد زیر اشاره کرد:

مشکلات اقتصادی، بالا رفتن سن ازدواج، بالا رفتن آمار طلاق، محک زدن رابطه، شناخت بیشتر و نداشتن اعتقاد به ازدواج، عدم مسئولیت پذیری و حدود و قواعد ازدواج.

آنچه که از نظر اکثر جوانانی که اقدام به ازدواج سفید می کنند دور می ماند، عدم آگاهی یا بی توجهی به مشکلاتی است که این سبک از زندگی در پی دارد.

آمارهای ازدواج سفید در ایران

هر چند آمار رسمی در این زمینه منتشر نشده است اما شنیده‌ها حاکی از رواج نسبی این ازدواج در مناطقی از تهران به ویژه شمال شهر است. از حدود اواسط دهه نود شمسی تعداد این نوع از روابط افزایش یافته و به گزینه‌ای برای ادامه رابطه به خصوص برای افرادی با تمایلات کمتری مذهبی تبدیل شده است.

احتمال جدایی در ازدواج سفید

در کشورهای غربی نیز ازدواج‌های سفید عمری کوتاه دارند و معمولاً حدود یک سال یا کمی بیشتر طول می‌کشند که یا به ازدواج رسمی و یا جدایی ختم می‌شوند. احتمال بر هم خوردن ازدواج‌های سفید بسیار بالاتر از ازدواج‌های رسمی است؛ اما پذیرش این شیوه غیرمرسوم در کشور ما اغلب موارد به جدایی می انجامد.

مشکلات ازدواج سفید

عدم تعهد و وفاداری، خیانت جنسی، وقت گذرانی و تفریحات مجردی، بروز مشکل در روابط خانوادگی و عدم پذیرش و حمایت عاطفی و مالی از طرف خانواده ها  از جمله مواردی است که در ازدواج سفید بیشتر از ازدواجهای رسمی گزارش می شود. روال آزمایشی، موقت و بی‌تعهد ازدواج سفید مانع می‌شود که بسیاری فواید ازدواج رسمی را برای دو طرف داشته باشد. بسیاری از روانشناسان معتقدند که عدم قطعیت درمورد ثبات و طول عمر این روابط، سرمایه‌گذاری در آن را برای هر دو طرف پرخطرتر می‌کند. از طرفی زندگی کردن با یک نفر به جای ازدواج کردن با او، جذابیت ازدواج را برای افراد کاهش می دهد و حتی در صورت پذیرش ازدواج دائم با همان فرد یا فرد دیگر، احتمال موفق شدن این افراد کمتر است.

عوامل ترجیح طرفین بر ازدواج سفید به جای ازدواج رسمی

تصور رایج این است که طی یک دوره آزمایشی می تواند اطمینان طرفین را به موفقیت در رابطه بیشتر کند و دلیلی که اکثر این زوج‌ها برای ازدواج سفید ارائه می‌دهند این است که بفهمند به اندازه کافی با هم سازگار هستند که ازدواج کنند یا خیر. شاید تعجب‌آور باشد که بدانید برخلاف باور عموم، احتمال طلاق و شکست رابطه در زوج‌هایی که قبل از ازدواج رسمی با هم زندگی می‌کرده‌اند بسیار بالاتر است. دلیل آن می‌تواند این باشد که زندگی زیر یک سقف بدون عقد ازدواج رفتار دو طرف را طوری تغییر می‌دهد که باعث می‌شود در ازدواج کمتر متعهد شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که آنهایی که تصمیم به ازدواج سفید می‌گیرند ویژگی‌هایی دارند که راضی به ازدواج سفید می‌شوند که اغلب باعث بروز مشکلات بعدی در زندگی مشترک می شود. در صورتی که زوجی نسبت به ازدواج و موفقیت آن در آینده تردید دارند می‌توانند با مراجعه به مشاوره ازدواج در تهران از روانشناس و متخصصان این حوزه کمک بگیرند.

ازدواج رسمی: سلامت بالاتر

سلامت جسمی و جنسی افرادی که ازدواج رسمی می‌کنند به مراتب بالاتر از دسته‌ای است که فقط با مردی هم‌خانه می‌شوند. همچنین سلامت روانی در زوج‌هایی که ازدواج سفید کرده‌اند در مقایسه با آنهایی که ازدواج رسمی کرده‌اند بسیار کمتر است. این زوج‌ها به مراتب افسرده‌تر بوده و سطح رضایت از زندگی بسیار پایین‌تری دارند. اینکه زندگی آنها ممکن است خیلی زود بر هم بخورد، فشار عصبی سنگینی هم بر مرد و هم زن خواهد داشت و به همین دلیل است که علائم افسردگی به شدت در این افراد به چشم می‌خورد.

مشخص نبودن مرز مسئولیتها و تعهدات در زندگی مشترک و توقع مشارکت مالی و تقسیم درآمد، هدفمند نبودن افراد برای سرمایه گذاری اقتصادی و رشد مالی از دیگر مسائلی است که افراد در ازدواج سفید با آن مواجه می شوند.

البته بررسی ابعاد مختلف این موضوع و علل رواج آن در جامعه در این مجال کوتاه نمی گنجد و نیازمند واکاوی مباحث فقهی، روانشناسی و اجتماعی است.

رابطه سالم با همسر: شدنی است؟ چگونه؟؟

سوالات متداول

ازدواج سفید چیست؟

در واقع ازدواج سفید به معنای هم خانه شدن دختر و پسر بدون وجود پیوند شرعی ازدواج بین آن‌هاست؛ که باعث می‌شود فرد همواره احساس شناور بودن داشته باشد. چرا که نمی‌داند آیا زوج او نسبت به رابطه بینشان وفادار می‌ماند یا خیر و  همواره ترس از اینکه این فرد برای او می ماند یا می‌رود را با خود به دوش می‌کشد.

آیا ازدواج سفید می‌تواند راه حل اساسی برای رفع مشکلات مربوط به ازدواج جوانان باشد؟

خیر. شاید ازدواج سفید به صورت موقت بعضی از مشکلات مانند هزینه مسکن و ترس از جدایی و طلاق را از بین ببرد؛ اما در طولانی مدت مشکلات جدی‌تری مانند بی‌وفایی و عدم تعهد، سرخوردگی، طرد شدن از سمت والدین و جامعه و مشکلات قانونی برای هر یک از افراد را به همراه خواهد داشت.

نکات منفی و مثبت ازدواج سفید چیست؟

در مجموع تبعات ازدواج سفید از فواید آن بیشتر است. فرار از مشکلات مالی، شناخت زوجین از یکدیگر و مشکلات مسکن از فواید آن می‌باشد. اما عدم احساس امنیت روانی، طرد شدن از سمت خانواده و ایجاد احساس گناه و عذاب وجدان در هر یک از افراد از نکات منفی و قابل تامل آن خواهد بود.

برخورد قانون و جامعه با ازدواج سفید چگونه است؟

رابطه نامشروع در جامعه اسلامی جرم به حساب می‌آید و مجازاتی به همراه دارد. جالب است بدانید در صورت اثبات حکم زنا ۹۹ ضربه شلاق به عنـوان مجازات قانونی برای افراد در نظر گرفته می‌شـود. این نوع از ازدواج از نظر شرعی نیز گناه محسوب می‌شود و به هیچ عنوان از سمت جامعه قابل پذیرش نخواهد بود.