طلاق عاطفی عشق و علاقه‌ای را که بین زن و شوهر وجود دارد کم‌رنگ‌تر میکند و با مرور زمان آن را از بین می‌برد. طلاق عاطفی اثرات روانی و عاطفی را برای زوجین به همراه دارد که بسیار ناخوشایند است. به طور طبیعی طلاق عاطفی به عنوان سر منشایی برای طلاق قانونی مطرح میشود. در این مقاله به بررسی طلاق عاطفی در زوجین، علائم آن و همچنین راهکارهایی برای جلوگیری از آن می‌پردازیم.
طلاق عاطفی چیست؟
طلاق عاطفی یک مکانیزم روانشناختی است که برخی از زوجین هنگامی که فکر می‌کنند رابطه شادشان به پایان رسیده است با آن روبرو می‌شوند. زمانیکه از نظر عاطفی از همسرتان طلاق می‌گیرید، در واقع احساسات شما نسبت به شریک زندگیتان از بین می‌رود. برای برخی از زوجین قبل از طلاق این اتفاق خواهد افتاد و برای برخی دیگر این اتفاق طی فرایند طلاق رخ خواهد داد. بیشتر طلاق‌ها یک طرفه است. طلاق توافقی به ندرت بین زوجین رخ می‌دهد. به طور معمول همسری که از نظر عاطفی از شریک زندگی‌اش فاصله گرفته درخواست طلاق رسمی می‌دهد. او به طلاق عاطفی دچار میشود و بعد از آن تصمیم می‌گیرد که به طور رسمی نیز طلاق بگیرد و زندگی زناشویی‌اش را به پایان برساند.
چه عواملی باعث جدایی عاطفی میشود؟
نکات زیر برخی از دلایل بروز جدایی عاطفی در روابط را نشان می‌دهد. در حالی که این فهرست کامل نیست، اما متوجه خواهید شد که یک یا چند مورد از این موارد ذکر شده اغلب علت جدایی عاطفی یک فرد از همسرش است.
- تروما یا سوء استفاده در گذشته: هنگامی که با آسیب یا سوء استفاده گذشته به شیوه‌ای مثبت برخورد نمی‌شود، ممکن است فرد در عوض دیوارهای عاطفی بسازد تا از آسیب دوباره به خود جلوگیری کند. این دیوارها می‌توانند منجر به جدایی عاطفی در روابط شوند. بدین ترتیب جدایی عاطفی به یک عصا یا مکانیزم مقابله‌ای تبدیل می شود.
- اختلالات روانی: برخی از بیماری‌های روانی وجود دارند که به عنوان یک علامت، جدایی عاطفی را نشان می‌دهند. به عنوان مثال، ممکن است یک همسر از نظر عاطفی جدا شده است اما رفتار او نشان می‌دهد که نوع خاصی از بیماری روانی را تجربه می کند.
- ناتوانی در بیان احساسات: برای برخی افراد به طور طبیعی ابراز احساسات کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است.
- دارو: درست مانند بیماری روانی که میتواند منجر به جدایی عاطفی شود، برخی داروها نیز می‌توانند باعث جدایی عاطفی شوند. به عنوان مثال، مصرف داروهای ضدافسردگی به مرور زمان موجب جدایی عاطفی زوجین خواهد شد.
- عدم همدلی: هنگامی که یکی از همسران از نظر ذهنی قادر به قرار دادن خود به جای دیگری نیست، ممکن است به جای آن به جدایی عاطفی متوسل شوند. این افراد به سادگی نمی‌توانند همسر خود را درک کنند.
- تربیت/کودکی: در جایی که یکی از همسران با محبت زیادی رشد نکرده است یا احساسات زیادی را از اطرافیان خود تجربه نکرده است، نشان دادن احساسات نسبت به دیگران برای آن دشوار خواهد بود.
- ضرورت: گاهی اوقات در ازدواج، جدایی عاطفی ممکن است ضروری باشد. عمدتاً زمانی که نمی‌توانید بلافاصله یک ازدواج سمی را رها کنید. حتی زمانی همسرتان برای شما مناسب نیست و شما همچنان از همسرتان مراقبت می‌کنید، ممکن است این اتفاق بیفتد. در این صورت ممکن است نیاز به جدایی دلسوزانه در ازدواج باشد.
نشانههای طلاق عاطفی
تبدیل شدن به فردی دیگر
یکی از نشانههای طلاق احساسی تغییر در فرد است. در طول زمان افرادی که با هم ازدواج می‌کنند از نظر شخصیتی به هم شبیه می‌شوند. علایق، ویژگی‌ها و رفتارهای زن و شوهر مانند هم میشود. زمانیکه یکی از زوجین احساساتش نسبت به رابطه تغییر میکند، به یک فرد دیگر تبدیل میشود. و این امر آنقدر آشکار است که توسط شریک زندگی کاملا احساس میشود.
خیانت
خیانت میتواند هم از نظر جسمی و هم از نظر عاطفی رخ دهد و میتواند به یکسری مشکلات اساسی مانند مسافت و کاهش رابطه جنسی با همسر منجر شود. خیانت در حوزه مشکلات عاطفی قرار می‌گیرد. چراکه میتواند احساس فرد را نسبت به شریک زندگی از بین ببرد. حتی اگر بخواهید به همسرتان فرصت دوباره‌ای بدهید، آسیب روحی خیانت به سختی جبران خواهد شد.
عدم صمیمیت و اشتیاق (نه تنها از نظر جنسی)
شریک زندگی که طلاق عاطفی گرفته باشد دیگر درباره اتفاقاتی که در طی روز برایش افتاده صحبت نخواهد کرد. فردی که طلاق احساسی گرفته دیگر تمایلی به بروز احساسات و یا بغل کردن همسرش ندارد. دیگر به طوری رفتار نمی‌کند که انگار شما برایش اهمیت دارید و یا برای شما ارزش قائل است. به نظر می‌رسد امیدها، آرزوها و رویاهایی که شما هر دو به طور مشترک داشتید دیگر موضوع گفتگو روزمره‌تان نیستند. این مسئله میتواند در رابطه جنسی شما نیز تاثیرگذار باشد.
بحث و جدل همیشگی
مشاجرات دائم و همیشگی که هرگز حل نمی‌شوند نشانه یک رابطه ناسالم و سمی است. بدتر از همه درگیری دائم با شریک زندگی میتواند باعث خسته شدن از رابطه و در نتیجه طلاق شود.
رابطه برایتان دیگر رضایت بخش نیست
یکی دیگر از نشانههای طلاق احساسی این است که زندگی مشترک دیگر برای فرد رضایت بخش نیست. همسری که طلاق عاطفی گرفته است با افراد و در مکان‌های دیگر احساس خشنودی و رضایت را تجربه میکند.
احساس عشق در رابطه از بین رفته است
عشق پایه و اساس ازدواج است. هنگامی که عشق در ازدواج از بین برود، طلاق عاطفی رخ می‌دهد. زمانیکه در یک رابطه عشق از بین برود وقت آن است که یا حتما به رواندرمانگر مراجعه کنید و سعی کنید پایه و اساس ازدواجتان را از اول شکل دهید و یا اینکه به ازدواج پایان دهید و طلاق احساسی به طلاق رسمی تبدیل شود.
فواید جدایی عاطفی در ازدواج نادرست
- آزادی عاطفی و استقلال: وقتی از نظر احساسی جدا می‌شوید، کنترل بهتری بر احساسات خود دارید. بنابراین کنترل بهتری بر واکنش‌های خود به موقعیت‌های منفی نیز خواهید داشت. علاوه بر این، به دلیل اینکه برای هیچ حمایت عاطفی به همسرتان تکیه نمی‌کنید، استقلال خود را به دست می‌آورید.
- تاب آوری: با مستقل‌تر شدن و دانستن اینکه دیگر نمی‌توانید به همسرتان تکیه کنید، انعطاف پذیر می‌شوید. شما می‌دانید که برای زنده ماندن باید قوی باشید. به خصوص اگر بچه دارید، باید برای آن‌ها نیز قوی باشید.
- زمان شخصی: زمان بیشتری برای خودتان دارید تا هر طور که می‌خواهید آن را بگذرانید. دیگر مجبور نیستید با همسرتان وقت بگذرانید.
- فردیت: به دلیل اینکه زمان بیشتری را صرف خودتان می‌کنید، بنابراین زمان بیشتری برای توسعه حس فردیت خود خواهید داشت. به عنوان مثال، این میتواند به معنای تغییرات مثبت در سبک شخصی شما باشد. همچنین میتواند به معنای کشف دوباره چیزهایی در مورد خودتان باشد که دوست داشتید اما در زمان ازدواج آن‌ها را رها کردید.
- واقع گرایی: از آنجایی که اکنون شما تنها مسئول سلامتی خود هستید، مجبور هستید عملی‌تر و عمل گراتر شوید. شما نسبت به کارهایی که می‌توانید برای خود و خانواده خود انجام دهید، احساس واقع گرایی دارید.
مضرات جدایی عاطفی در ازدواج
جدایی عاطفی در روابط، چه دلسوزانه و چه غیر دلسوزانه، میتواند احساس ناراحتی کند و منجر به مسائل دیگری شود. از مضرات جدایی عاطفی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احتمال طلاق نهایی زیاد است.
- عصبانیت ممکن است در پایان زندگی با شریک زندگی شما ایجاد شود. چه به شیوه‌ای محبت آمیز جدا شوید یا نه، همسرتان همچنان ممکن است احساس رها شدن را تجربه کند و نسبت به شما خشمگین و عصبانی شود.
- کسالت، قطع ارتباط عاطفی شامل صرف زمان کمتر با همسرتان در حالی که هنوز با او زندگی می‌کنید.
- تنهایی، همان‌طور که می‌توانید در خانواده خود خسته شوید، جدا شدن از نظر عاطفی نیز میتواند برای فرد احساس تنهایی ایجاد کند.
- اضطراب و افسردگی، برای جدا شدن از کسی که خیلی دوستش دارید، انرژی عاطفی و سرکوب احساسات زیادی لازم است. قطع ارتباط عاطفی میتواند منجر به احساس اضطراب و افسردگی شود زیرا باید احساسات خود را سرکوب کنید. وقتی احساسات شما خروجی نداشته باشد، میتواند منجر به اضطراب و افسردگی شود.
همسری که طلاق عاطفی “همسر دور شونده” می‌گیرد در مقابل همسری که به رابطه همچنان پایبند است
برخی از زوجین قبل از اینکه بفهمند طلاق راه‌حل آن‌ها است، سال‌های طولانی در یک رابطه ناسالم با فاصله و طلاق عاطفی دست و پنجه نرم می‌کنند. به این همسر به اصطلاح “همسر دور شونده” گفته میشود. این فرد از لحاظ مختلف عاطفی از همسر خود دور میشود. معمولا طلاق احساسی روشی قاطعانه ذهنی است که همسر دور شونده با اتخاذ مرزهایی در رابطه احساس می‌کنند که رابطه برای او آسیب زا شده است و دیگر برای او امنیت ندارد.
این نوع طلاق از همسر، به فرد کمک میکند تا در صورت مواجهه با آنچه احساس میکند یک وضعیت طاقت فرسا است، احساس صداقت روانی را حفظ کند. اساسا طلاق عاطفی قبل از طلاق قانونی رخ می‌دهد.
“همسر پایبند” معمولا به فردی طلقی میشود که همچنان می‌خواهد که رابطه‌اش را حفظ کند و بعد از طلاق قانونی باید با احساسات خود مقابله کند. فارغ از جنسیت این فرد باید با پایان ازدواج خود کنار بیاید.
خصوصیات همسری که طلاق عاطفی گرفته است. “همسر دورشونده”
- از ارتباط با همسر خود کناره گیری میکند.
- کمبود عمومی اشتیاق، عدم رضایت، فرسودگی عاطفی، بی احساسی و کمبود علاقه.
- برای فرار از بودن در کنار هم زمان بسیاری را خارج از خانه می‌گذرانند.
- تحریک پذیر و بی‌تاب از تلاش همسر برای نجات ازدواج ناراحت است.
- می‌خواهد روند طلاق به سرعت پیش برود.
- کاهش وابستگی‌ها و گیرایی‌ها نسبت به همسر
- باز کردن مشکلات گذشته
خصوصیات همسری که همچنان به رابطه پایبند است
- شوکه شدن؛ هیچ تصوری از وجود مشکلات متعدد در ازدواج نداشته‌اند.
- به دنبال راه‌هایی برای نجات ازدواج هستند.
- بیشتر وابسته میشود، اغلب التماس می کند و خواهان فرصتی دیگر است.
- رفتارهای عجیب و غریب مانند پیگیری و آزار و اذیت را از خود بروز می‌دهد.
- احساس اضطراب و ترس از آینده و مجرد بودن دوباره.
- برای به تأخیر انداختن روند طلاق و نجات ازدواج، هر کاری را امتحان میکند.
راهکارهایی برای جلوگیری از طلاق عاطفی
- سعی کنید از تغییر همسرتان دست بکشید و او را آنگونه که هست بپذیرید.
- مهارت “گوش کردن” را یاد بگیرید. سعی کنید به مشکلات همسرتان گوش بدید و او را درک کنید.
- سعی کنید هنگام دعوا به دنبال راه‌حل باشید. مشکلاتتان را حل کنید به جای اینکه آن‌ها را فراموش کنید.
- از سرزنش هم دست بردارید. دائما گذشته را به رخ همدیگر نکشید. یا سرزنش و مقصر جلوه دادن همدیگر دعوا را افزایش می‌دهد و در نتیجه میتواند باعث طلاق عاطفی شود.
- برای همدیگر وقت بگذارید. سعی کنید فارغ از گذراندن وقت با فرزندان زمانی را برای همسر خود اختصاص دهید. با همدیگر یک “شام رمانتیک” داشته باشید. به مسافرت بروید. تفریحات دو نفره داشته باشید.
- اجازه ندهید دیگران برای رابطه شما تصمیم بگیرند و در رابطه‌تان دخالت کنند.
- ابراز علاقه را جدی بگیرید. سعی کنید در جمع و حتی خلوت خود از عبارات عاطفی برای صدا کردن همدیگر استفاده کنید.
- رابطه جنسی را جدی بگیرید و نسبت به آن بی‌تفاوت نباشید.
سخن آخر پزشک خوب
مشکلات عاطفی در هر دوره از رابطه زناشویی ممکن است رخ دهد. اما باید آن را به موقع شناسایی کرد و نسبت به آن غافل نبود. حل نکردن مشکلات عاطفی در رابطه میتواند باعث طلاق احساسی شود. این نوع طلاق امری است که بسیار سخت میتواند آن را حل کرد و متاسفانه بیشتر طلاق‌های عاطفی به طلاق قانونی منجر میشود. با آگاهی از راههای از بین بردن مشکلات عاطفی می‌توانید درصد ایجاد طلاق عاطفی را کاهش دهید و در نتیجه رابطه‌ای با کیفیت بهتر و شادتر را تجربه کنید.
سوالات متداول
- مهمترین و بارزترین نشانه جدایی عاطفی یا طلاق عاطفی در زوجین چیست؟
سردی در روابط عاطفی و روابط جنسی میتواند یکی از اصلیترین و مهمترین نشانههای جدایی عاطفی یا طلاق عاطفی باشد. - با کمک چه راهکارها و روشهایی میتوان از طلاق عاطفی زوجین جلوگیری کرد؟
احترام متقابل به یکدیگر، مشاوره قبل از ازدواج، آموزش به زوجین، صحبت کردن در رابطه با مشکلات به وجود آمده، ابراز محبت کردن و… از راههای جلوگیری از طلاق عاطفی است. - آیا اختلاف سنی بین زوجین روی این موضوع تاثیرگذار است؟
بله، اختلاف سنی زوجین اگر زیاد باشد قطعا احتمال بیشتری برای جدایی عاطفی یا طلاق عاطفی وجود دارد. به همین دلیل است که اختلاف سنی بین زن و شوهر نباید زیاد باشد. - طلاق عاطفی در زنان بیشتر است یا مردان؟
برای پاسخ به این سوال باید بگوییم که طلاق عاطفی به جنسیت فرد بستگی ندارد. بلکه به نوع رفتار و شرایط موجود و حاکم بین زوجین وابسته است. - ازدواج اجباری میتواند یکی از دلایل جدایی عاطفی باشد؟
بله، قطعا ازدواج اجباری هم یکی از دلایل جدایی عاطفی بین زوجین است.
منابع
شما می‌توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین روانشناسان و مشاوران خانواده به صورت اینترنتی نوبت بگیرید.
پرسش و پاسخ
من وشوهرم باهم زندگی میکنیم‌ولی عین دوتاغریبه هستیم انگارقهرباشیم
سلام تشکر بابت مطالب خوبتون