در زمان حاضر نظر و دید مردم به روانشناسان نسبت به ده سال پیش بسیار تغییر کرده است. شاید بتوان دلیل این تغییرات را افزایش سطح دانش و آگاهی مردم در رابطه با اهمیت و سلامت روح و روان دانست. در واقع ما در عصری قرار داریم که بسیاری از افراد برای حل موانع و مشکلات زندگی خود با روانشناسان مشورت میکنند؛ پس جایگاه و نقش ویژه یک روانشناس در ذهن مردم، موضوعی مهم و قابل اهمیت است. یک روانشناس خوب باید با آگاهی نسبت به تمامی امورات روز و درک بیمار خود، او را برای حرکت در مسیر صحیح زندگی هدایت کند؛ ما در این مقاله قصد داریم به یکی از پرطرفدارترین حوزه‌های سلامت یعنی روانشناسی بپردازیم. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
راهنمای انتخاب یک روانشناس خوب
هر کدام از ما ممکن است در برخی از برهه‌های زندگی خسته شویم و برای مقابله با مشکلات خود نیاز به کمک تخصصی داشته باشیم.
افراد زیادی برای مدیریت هیجانات و مشکلاتی که به نظر می‌رسد فراتر از کنترل آنها باشد، نیاز به کمک یک روانشناس خوب دارند.
مشکلاتی مثل:
- مسائل مربوط به ازدواج یا رابطه (زوج درمانی)
- مسائل خانوادگی (خانواده درمانی)
- کنار آمدن با مسائل ناشی از دست دادن شغل
- مرگ عزیزان (اختلال سوگ)
- افسردگی و انواع اختلالات اضطرابی
- استرس و فرسودگی روانی و ناامیدی
- سوء مصرف مواد
این از دست دادن‌ها و استرس‌های زندگی روزانه در برخی موارد می‌توانند به طور قابل توجهی فرد را ناتوان کند و یا به اصطلاح از کار و زندگی بیاندازد.
در واقع گاهی اوقات ما نیازمند کمک از بیرون از سمت یک فرد آموزش‌دیده، متخصص و معتبر برای مقابله با این مشکلات هستیم.
از طریق تراپی (روان درمانی) روانشناسان می‌توانند به میلیون‌ها نفر در هر سنی کمک کنند که زندگی سالم‌تر و پربارتری داشته باشند.
چطور یک روانشناس خوب پیدا کنیم؟
انتخاب روانشناس معمولا موضوعی زمانبر است که برای تمامی افراد مشترک نخواهد بود، چرا که ممکن است فردی با یک روانشناس احساس آرامش داشته باشد؛ اما فرد دیگری نظر مخالف آن داشته باشد. انتخاب یک روانشناس، به عوامل زیادی بستگی دارد که در ادامه به بیان هر یک می‌پردازیم.
تسلط بر روش درمانی
روشهای مختلفی برای درمان بیماران وجود دارد که هر روانشناس بسته به نوع بیماری و فرد و شرایط او، ممکن است یکی از آنها را انتخاب کند. انتخاب روانشناس با تجربه که بر تمامی روش‌ها و رویکردهای درمانی اشراف کامل داشته باشد، از جمله موارد مهم و ضروری است؛ چرا که این تجربه بر بهبود روند درمان بیمار تاثیرگذار خواهد بود. البته که انتخاب رویکردهای درمانی تا حد زیادی به نوع درمانی که فرد مایل به انجام آن است نیز بستگی دارد. یک روانشناس برای درمان بیماران خود ممکن است از روشهایی چون مشاوره، دارو درمانی یا هیپنوتیزم استفاده کند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که روانشناسان امکان و توانایی تجویز دارو را ندارند.
ارتباط نزدیک با بیمار
برای آن که درمان بیمار توسط روانشناس موثر واقع شود، بیمار باید با روانشناس خود احساس راحتی کند. داشتن رابطه خوب بین بیمار و متخصص باعث می‌شود تا در مورد موضوعات حساس راحت‌تر صحبت شود.
روانشناس می تواند با مراجع دوست باشد؟ اگر عاشق روانشناسم شدم چه کنم؟
هزینه جلسات مشاوره
همانطور که در بخش بالا هم بیان کردیم، هزینه‌های جلسات درمان و مشاوره به عوامل زیادی چون تخصص و تجربه روانشناس، طول درمان بیمار، مدت زمان جلسه مشاوره و روش درمانی بستگی دارد. بسته نمی‌توان یک هزینه یکسان برای تمامی افراد ارائه داد.
نشانه‌های یک روانشناس خوب
انتخاب یک روانشناس خوب موضوعی سخت و زمانبر است؛ حتی ممکن است در مواردی افراد در ظاهر روانشناس مدنظر خود را پیدا کنند و بعد از گذر چند سال متوجه شوند که رابطه خوبی با او ندارند. در این بخش قصد داریم برخی نشانه‌های یک روانشناس خوب را معرفی کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
برای ارتباط با بهترین روانشناسان تهران میتوانید از طریق سایت پزشک خوب اقدام کنید
۱. به حرف شما گوش می‌دهد
گوش دادن به بیمار ساده‌ترین کار یک روانشناس است. در واقع گوش دادن یک مهارت چند وجهی است که از جمله ویژگی‌های مثبت و ضروری یک روانشناس به حساب می‌آید. یک درمانگر خوب با گوش دادن دقیق و درست به شما نشان می‌دهد که تمامی کلمات شما را به درستی درک می‌کند. این احساس که روانشناس شما در هنگام صحبت‌هایتان حواسش در جای دیگری است یا به شما توجه نمی‌کند، نشان می‌دهد که شاید وقت آن رسیده باشد که فرد جدیدی را برای درمان خود انتخاب کنید. در واقع یک روانشناس باید نشانه‌های غیرکلامی گوش دادن، مانند تماس چشمی، حالات چهره و وضعیت بدنی خود را حفظ کند تا به شما بفهماند که به حرفهای شما گوش فرا می‌دهد.
۲. به شما احساس اعتبار و امنیت دهد
درمانگر شما باید افکار، احساسات، اعمال و تجربیات شما را درک کند. این بدان معنا نیست که آنها با هر چیزی که شما می‌گویید یا انجام می‌دهید باید موافق باشند؛ در واقع، تفاوت مهمی بین پذیرش و تایید شما وجود دارد. اعتبار بخشیدن به معنای تصدیق و پذیرش شما در جای صحیح است. روانشناسی که باعث می‌شود شما احساس اعتبار و ارزش کنید، آنچه را که به او می‌گویید را به عنوان تجربه شما تصدیق می‌کند. در واقع یک روانشناس خوب سعی می‌کند تا از قضاوت شما بپرهیزد و با گوش دادن به شما و راهنمایی کردن، به شما ارزش و اعتبار ببخشد.
مطالعه بیشتر: چه زمانی به روانشناس مراجعه کنیم؟ ۱۵ دلیل مراجعه به روانشناس
۳. بهترین چیز را برای شما می‌خواهد
یک روانشناس خوب هرگز شما را به انجام کاری که نمی‌خواهید، وادار نمی‌کند؛ بلکه با ارائه توصیه‌های مفید شما را به درستی راهنمایی و هدایت می‌کند. برای مثال در زمینه درمان، یک روانشناس حرفهای به شما کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید و برای او تفاوتی ندارد که پیش او یا همکاران دیگرش درمان شوید؛ بلکه آرامش و انتخاب صحیح شما برای او مهم است.
۴. یک ارتباط قوی بین روانشناس و بیمار وجود دارد
یک روانشناس خوب با توجه و ارزش قائل شدن برای بیمار بین خودش و فرد مورد نظر یک ارتباط قوی ایجاد می‌کند. در واقع روانشناس یک مربی است؛ پس باید به گونه‌ای با شما رفتار کند که متوجه درک و ارتباط قوی بین خودتان و او بشوید.
همچنین، یک درمانگر خوب با بیان سؤالاتی به شما ثابت می‌کند که عمیقا متوجه رفتار و خصوصیات شما است و اگر شما از بیان موضوعی امتناع می‌کنید او با داشتن رابطه قوی که بینتان حاکم است این مسئله را به خوبی درک کرده است.
۵. روند درمان را با شما چک می‌کند
بیان برخی موضوعات چون مسیر درمان برای بسیاری از بیماران دشوار است؛ اما یک روانشناس باتجربه باید مرتباً درباره رضایت بیمار از پروسه درمان، سوال کند تا مطمئن شود بیمار از شرایط حاکم رضایت لازم را دارد. یک روانشناس خوب شما را تشویق می‌کند تا تمامی مشکلات خود را با او در میان بگذارید و حتی در صورت نیاز شما را به همکار دیگر خود معرفی می‌کند.
۶. برای افزایش دانش و اطلاعات خود وقت می‌گذارد
هر روانشناسی ممکن است در یک زمینه خاص دارای تخصص و تجربه ویژه باشد؛ اما همچنان موضوعات جدید وجود دارد که ممکن است از چشم او پنهان مانده باشد یا در آنها دانش و اطلاعات کمتری داشته باشد. در واقع هر متخصصی باید با مطالعه کتاب‌های مرتبط با حوزه کاری خود، شرکت در سمینار و گفتگو با همکاران خود سطح دانش و اطلاعات خود را افزایش دهد. یک درمانگر متعهد به طور مداوم در حال افزایش دانش خود می‌باشد.
مطلب مرتبط: فرق روانشناس و روانپزشک چیست و با روانکاو چه تفاوتی دارند؟
۷. بین بیمار و روانشناس یک رابطه متحد حاکم است
همواره نباید روانشناس شما بهترین دوست یا همراه شما باشد؛ بلکه نقش یک روانشناس راهنمایی شما به سمت بهترینها است؛ حتی او نباید به شما بگوید که چه کاری را باید چگونه انجام دهید؛ بلکه باید شما را به طرف یک هدف خوب هدایت کند. یک روانشناس خوب از همان جلسه اول با شما یک رابطه متحد ایجاد می‌کند که بر پایه اعتماد و اطمینان است.
۸. اعتماد شما را جلب می‌کند
اعتماد مهمترین عنصر در رابطه بین بیمار و روانشناس است؛ که موضوعی مهم و ضروری تلقی می‌شود. اعتماد احساس امنیت و حمایت بین افراد است، مثل اینکه شما بتوانید بدون ترس از قضاوت با روانشناس خود حرف بزنید. اگر به روانشناس خود اعتماد نداشته باشید؛ مراجعه به او به امید ایجاد اعتماد، موضوعی اشتباه است؛ پس باید در مسیر انتخاب یک روانشناس دیگر گام بردارید.
۹. متوجه بروز تغییر در وجود خود شوید
بروز تغییرات در بیماران، معمولا موضوعی زمانبر است؛ چرا که نیاز به ایجاد استمرار در جلسات درمان دارد. در واقع طول درمان به فرد و شرایطی حاکم بر او وابسته است؛ اما بطور معمول بروز تغییرات اساسی در افراد نیازمند گذراندن ۱۵ الی ۲۰ جلسه مشاوره است.
۱۰. سبک درمانی روانشناس ممکن است بیمار را به چالش بکشد
سبک‌های مختلف درمانی با تاکتیک‌های متفاوتی همراه است. برخی از سبک‌های درمانی ممکن است بیمار را زیر سوال ببرد و الگوهای تفکر او را غیرمنطقی جلوه دهد. این کار باید توسط یک روانشناس با احترام کامل انجام شود تا احساس بدی برای بیمار به وجود نیاورد. اگر درمانگرتان به شما احساس حماقت، آسیب یا گناه می‌دهد، وقت آن است تا انتخاب خود تجدید نظر کنید.
۱۱. روانشناس باید طیف وسیعی از راه‌حل‌ها را ارائه دهد
هیچ برنامه درمانی یکسانی برای بیماران وجود ندارد. یک روانشناس خوب باید با تمامی روشهای درمانی جدیدی آشنا باشد و بیمار را ترغیب کند تا از روش های درمانی جدید استفاده کند؛ البته که نباید اجباری برای پذیرش صورت بگیرد.
۱۲. روانشناس باید به تغییر روشهای درمانی مسلط باشد
روانشناس باید نیازهای بیمار خود را شناسایی کند و گاهی اوقات ممکن است به اشتباه بیمار را به سمتی سوق دهد که تاثیری در بهبود شرایط بیمار نداشته باشد. پس یک روانشناس خوب باید به تغییر روشهای درمانی مسلط باشد و در صورت عدم سازگاری بیمار با یک روش درمانی، آن را به سرعت تغییر دهد.
۱۳. نباید برای درمان بیمار عجله کرد
بیمار و روانشناس باید در مورد اهداف درمان و جدول زمانی آن به بحث بپردازند و در طی گذشت زمان، ارزیابی‌های مجددی صورت گیرد. یک درمانگر خوب باید انعطاف‌پذیر و سازگار باشد و زمان زیادی را به بررسی مسیر درمانی بیمار اختصاص دهد. ممکن است هر چند ماه یکبار با تغییر نیاز و شرایط بیمار، روند درمانی او تغییر کند.
۱۴. باید به تمام جنبه‌های هویت بیمار توجه کند
اشکالی ندارد. یک درمانگر خوب تلاش می‌کند تا بفهمد بیمار او از کجا آمده و چگونه احساسات و تجربیات خود را بیان می‌کند. در واقع روانشناسان با توجه به تمام جنبه‌های هویتی بیمار، روش درمانی مناسبی را برای او ارائه می‌دهند. اگر احساس می‌کنید که روانشناس شما اطلاعات کافی از فرهنگ، باور و پیشینه شما ندارد، پس باید به فکر تغییر روانشناس خود باشید.
۱۵. روانشناس باید ابراز لازم برای حل مشکلات را به بیمار ارائه دهد
درمان کاری چالش برانگیز و دردناک است. یک روانشناس خوب باید نیاز و مشکلات بیمار را شناسایی کند و ابزاری را برای ایجاد بینش جدید، توسعه مهارت و رفع عادت‌های غلط به بیمار معرفی کند.
۱۶. ارزش کار بیمار را نادیده نمی‌گیرد
یکی از مهم ترین نشانه‌های یک روانشناس خوب این است که ارزش‌ها و احساسات بیمار را برای انجام کارهایش نادیده نگیرد. اگرچه مسیر درمان از همه جهات برای بیمار چالش برانگیز است، اما روانشناس باید برای پیشرفت بیمار در مسیر درمان به او احساس مثبت القا کند. یک درمانگر خوب اعتماد به نفس به بیمار القا می‌کند و باعث ایجاد احساس امیدواری در درون فرد می‌شود.
مطالعه بیشتر: تراپیست چیست و چه وظایفی دارد؟ فرق او با روانشناس
چه زمانی به روانشناس مراجعه کنیم؟
به روانشناس مراجعه کنید اگر…
- اگر برای یک مدت طولانی احساس تنهایی و ناراحتیِ ناتوان‌کننده دارید و مشکلاتتان علیرغم تلاش‌های شما و کمک خانواده و دوستان برطرف نمی‌شوند.
- انجام فعالیت‌های روزانه برایتان دشوار شده است:
برای مثال، نمی‌توانید در محل کار بر روی وظایف خود تمرکز کنید و عملکرد شغلی‌تان به شدت عذاب‌آور شده است. - بیش از حد نگران هستید، انتظار بدترین نتایج را دارید یا احساس می‌کنید در لبه پرتگاه قرار دارید.
- فعالیت‌های شما برای خودتان یا دیگران زیان‌آور است:
برای مثال: بیش از حد الکل می‌نوشید، دچار سوءمصرف مواد هستید یا با دیگران زیاد بحث می‌کنید و پرخاشگر شده‌اید.
روانشناس خوب کیست و روان درمانی چیست؟
- روانشناسانی که در زمینه رواندرمانی و سایر مقوله‌های درمان روانشناسی تخصص دارند، متخصصانی آموزش‌دیده با مهارت‌هایی در زمینه رفتار انسانی، ارزیابی سلامت روانی، تشخیص و درمان و تغییر رفتار هستند.
- روانشناسان با بیماران کار میکنند تا احساسات و رفتارهای آنها را تغییر دهند و کمک‌شان کنند که الگوهای رفتاری سالم‌تر و مؤثرتری را توسعه دهند.
- روانشناسان از رویه‌های معتبر علمی برای کمک به افراد جهتِ تغییر افکار، احساسات و رفتارهایشان استفاده میکنند. روان درمانی یک فرآیند مشترک (دوطرفه) بین فرد و روانشناس است.
- روانشناس یک محیط حمایتی ایجاد می‌کند تا به صورت بی‌پرده و محرمانه در مورد نگرانی‌ها و احساسات مراجع با او صحبت کند.
- روانشناسان حفظ محرمانگی اطلاعات مراجعین را ضروری می‌دانند و زمانی که به اطلاعات محرمانه نیاز باشد، به سؤالات شما درباره آن مواقع نادر پاسخ می‌دهند. (اصل رازداری)
انواع روانشناس
روانشناسی حوزه‌ای حساس و تاثیرگذار است که این روزها نقش پررنگی در تغییر شرایط روحی و روانی افراد ایفا کرده است. این حرفه مهم تنها به یک تخصص محدود ختم نمی‌شود و دنیای آن شامل تخصص‌های متنوعی است. در این بخش قصد داریم به معرفی انواع روانشناسان بپردازیم؛ پس تا پایان با ما همراه باشید.
روانشناس هوانوردی
واژه روانشناسی هوانوردی برای بسیاری از ما جدید و عجیب است. در واقع این نوع از روانشناسان وظیفه مطالعه و تحقیق درباره رفتار خلبان و سایر خدمه پرواز را دارند. در واقع این متخصصین درباره امنیت شرکت هواپیمایی تحقیق میکنند و در انتخاب کارمندان مناسب برای هواپیما، نقش پررنگی دارند.
حرفه خلبانی بسیار حساس و تخصصی است؛ پس لازم است تا افرادی انتخاب شوند که دارای ثبات روحی باشند و زیر فشارهای مختلف، عملکرد خوبی از خود نشان دهند. روانشناس هوانوردی با دانش خود، به انتخاب بهترین فرد برای این حوزه کمک می‌کند. جالب است بدانید روانشناسان هوانوردی در طراحی اجزای هواپیما مانند کابین یا عرشه پرواز نیز نقش بسزایی دارند؛ چرا که آنها با در نظر گرفتن روانشناسی انسانی، تضمین میکنند که محصولات هوایی با درک، توجه، حافظه و سایر توانایی‌ها و ویژگی‌های ذهنی انسان‌ها سازگاری دارد.
روانشناسان زیستی
روانشناس زیستی که به روانشناس بیولوژیک یا فیزیولوژیک نیز مشهور است؛ وظیفه مطالعه و تحقیق درباره مغز و رفتار انسان را دارد. در واقع این متخصص با بررسی منشا عصبی رفتار، به عوامل مختلف زیستی که بر تفکر، احساس و عمل فرد اثر می‌گذارد نیز پی می‌برد. همچنین به مطالعه درباره تاثیر بیماری و آسیب مغز بر رفتار انسان نیز می‌پردازند که این نتایج به درمان و کنترل بیماری‌های مغزی کمک می‌کند.
روانشناسان بالینی
روانشناس بالینی وظیفه معاینه و درمان افراد مبتلا به پریشانی روانی و بیماری روحی را دارد. این دسته از متخصصین غالبا در بیمارستان، کلینیک سلامت روان و مطب‌های خصوصی کار میکنند. روانشناسان بالینی در انواع روشهای درمانی آموزش دیدند؛ اما ممکن است در درمان گروهی از اختلالات خاص تخصص بیشتری داشته باشند. جالب است بدانید با وجود آن که روانشناس بالینی در حوزه پزشکی فعالیت می‌کند؛ اما پزشک نیست و امکان تجویز دارو برای آن فراهم نیست.
روانشناس شناختی
روانشناس شناختی وظیفه ارزیابی و شناسایی تفکر افراد مانند نحوه تصمیم‌گیری و حل مشکلات را بر عهده دارد. در واقع این دسته از روانشناسان به چگونگی بررسی و تشخیص اطلاعات توسط مغز می‌پردازند و وظایفی مانند رهبری تیم تحقیق بر روی بیمار را بر عهده دارند. این نوع از متخصصین در محیط دانشگاه، مرکز تحقیقات، موسسات بازپروری، بیمارستان و مطب خصوصی حضور دارند. روانشناس شناختی در حوزه‌هایی چون حافظه، تکامل زبان، توجه، حل مسئله یا اختلال در یادگیری به تخصص می‌پردازند.
روانشناس جامعه
روانشناس جامعه وظیفه تحقیق درباره مسائل سلامت جامعه را بر عهده دارد و در جهت افزایش سطح سواد جامعه، ارائه برنامه‌های پیشگیری و ایجاد تغییرات مثبت بر افراد جامعه تلاش میکنند. این نوع از متخصصین در جایگاه‌هایی چون استاد دانشگاه، نمایندگی‌های دولتی، موسسات اجتماعی و بیزینس‌های خصوصی مانند مشاور، مشاور سیاسی، مدیر برنامه و محقق فعالیت میکنند.
روانشناس تطبیقی
روانشناس تطبیقی به مطالعه بر روی رفتار گونه‌های مختلف و تفاوت رفتار انسان و حیوان می‌پردازد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، با وجود تفاوت‌های بارز در بین برخی خصوصیات گونه‌های مختلف، رفتار و واکنش حیوانات درک خوبی از رفتار انسان‌ها می‌دهد. در واقع مطالعه رفتار حیوانات روانشناسان تطبیقی را به درک بهتری نسبت به رفتار انسان می‌رساند.
روانشناسان مصرف کننده
روانشناسان مصرف‌کننده یا بازار وظیفه تحقیق درباره رفتار مصرف‌کننده و ارائه روشهای بازاریابی برای توسعه بیزینس را بر عهده دارند. در واقع این نوع از متخصصین به افرادی که مشغول به کار در بازار هستند، کمک میکنند تا متوجه شوند مصرف کنندگان به چه دلیل از محصولات و خدمات آنها استقبال میکنند. روانشناس مصرف‌کننده بر واکنش خریداران به تبلیغات تحقیق می‌کند و روشهای تصمیم‌گیری و نقش احساسات خریداران را در هنگام خرید بررسی میکنند.
روانشناس مشاور
روانشناس مشاور به درمان بیماری افراد مبتلا به اختلال روانی، مشکل رفتاری، مشکل عاطفی و استرس از طریق روان درمانی، می‌پردازد. این نوع از متخصصین شباهت زیادی به روانشناسان بالینی دارند.
روانشناس بین فرهنگی
روانشناس بین فرهنگی به مطالعه و بررسی تفاوت انسان‌ها در فرهنگ‌های مختلف و تاثیر تشابهات فرهنگی می‌پردازد. در واقع این نوع از متخصصین به بررسی شباهت یا تفاوت جنبه‌های مختلف رفتاری در فرهنگ‌های متنوع می‌پردازند.
روانشناس رشد
روانشناس رشد به تحقیق درباره رشد انسان در تمام طول عمر او می‌پردازد؛ در واقع هر یک از متخصصین این حوزه بر روی دوره خاصی از زندگی افراد مانند کودکی، نوجوانی، بزرگسالی یا سالمندی تمرکز می‌کند. همچنین معاینه کودکان دچار معلولیت یا تاخیر رشد، مشکلات مربوط به کهولت سن و مهارت‌های زبانی، بر عهده این متخصصین قرار دارد.
روانشناسان تربیتی
روانشناس تربیتی وظیفه بررسی نحوه یادگیری و آموزش افراد را بر عهده دارد و در طی تحقیقات، روشهایی برای تدریس و آموزش افراد ارائه می‌دهند. در واقع این متخصص تاثیر عوامل اجتماعی، شناختی و عاطفی را بر روی فرایند یادگیری افراد می‌سنجد.
روانشناس مهندسی
وظیفه روانشناس مهندسی، تمرکز بر کشف روشهایی برای افزایش توانایی انسان توسط توسعه ماشین‌آلات، تجهیزات، تکنولوژی و محیط کار است. این نوع از متخصصین برای حل مشکلاتی تلاش میکنند که در زندگی روزمره ما بسیار پرکاربرد است. همچنین از دیگر وظایف آنها ارائه تکنولوژی‌های صنعت پزشکی است تا به کمک آن بیماران سریع‌تر مراحل درمان را طی کنند.
روانشناس محیط
روانشناس محیط وظیفه کشف ارتباط بین افراد و محیط پیرامون آنها را بر عهده دارد. در واقع این نوع از متخصصین به عنوان محقق تاثیرات انسان را بر روی محیط پیرامون او، بررسی میکنند؛ همچنین برخی از روانشناسان محیط وظایف دولتی دارند و سیاست‌های محیطی را شکل می‌دهند.
روانشناس قانونی
روانشناس قانونی بر روابط میان انسان و قوانین تمرکز می‌کند. وظایف این نوع متخصص شامل اقدام به عنوان مشاور در پرونده‌های کیفری و بحث‌های مدنی، ارزیابی صلاحیت والدین برای گرفتن حق حضانت فرزند و ارائه خدمات روان درمانی به قربانیان جرایم می‌باشد. در واقع روانشناس قانونی غالبا به عنوان یک کارآگاه در نظر افراد تصویر بسته است که در دستگیری افراد مجرم همکاری می‌کند. روانشناس قانونی وظایفی چون ارزیابی وضعیت مجرمان نوجوان و بزرگسال در ارتباط با ارتکاب جرم و ارزیابی صلاحیت افراد برای شهادت دادن را نیز بر عهده دارد.
روانشناس سلامت
روانشناس سلامت به بررسی تاثیر روانشناسی بر زیست افراد، بیماری و وضعیت عمومی یک فرد و روانشناسی گروه‌های اجتماعی می‌پردازد. در واقع این نوع از متخصصین در جهت سلامت روح و جسم افراد تلاش میکنند.
روانشناس سازمانی
روانشناس سازمانی وظیفه بررسی رفتار افراد در محیط کار مانند انتخاب مناسب‌ترین کارمند برای یک شغل خاص را بر عهده دارد. در وافع این متخصص از دانش و اطلاعات خود برای طراحی پرسشنامه استفاده می‌کند تا به کمک آن، متقاضیان یک شغل را بطور کامل ارزیابی کند. روانشناس سازمانی وظیفه اجرای برنامه آموزشی برای کارمندان نیز را بر عهده دارد؛ چرا که با این کار دانش و عملکرد کارمندان به حداکثر رسیده و سطح آسیب آنها در محیط کار نیز کاهش پیدا می‌کند.
روانشناس نظامی
روانشناس نظامی وظیفه کار در محیط‌های نظامی و بهبود روحی افراد را بر عهده دارد. از جمله کارهای او شامل مواردی چون درمان سربازان مبتلا به بیماری روحی یا پریشانی عاطفی، تحقیق درباره جنبه‌های زندگی نظامی و کمک به سربازان برای بازگشت به زندگی عادی می‌باشد.
روانشناس شخصیت
روانشناس شخصیت وظیفه مطالعه بر روی جنبه‌های مختلف شخصیت افراد و تاثیر خصوصیات فرد بر زندگی را بر عهده دارد. همچنین این متخصص به بر مسائلی چون ارتباط خصوصیات شخصیتی با بیماری و اختلالات خاص، تاثیر شخصیت افراد بر روی تصمیم‌گیری آنها و عوامل تاثیرگذار بر شخصیت آنها می‌پردازد.
روانشناس مدرسه
روانشناس مدرسه به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا با مشکلات عاطفی، تحصیلی، اجتماعی و رفتاری خود کنار بیایند. این متخصصین نقش مهمی در نظام آموزشی کشور دارند و برای ایجاد محیطی سالم، امن و خلاق در مدرسه با والدین، معلمان و دانش‌آموزان همکاری میکنند.
روانشناس اجتماعی
روانشناس اجتماعی وظیفه مطالعه بر رفتار گروهی افراد در محیط‌های اجتماعی را بر عهده دارد؛ در واقع این متخصص به بررسی موضوعاتی چون نگرش، تعصب، روابط میان افراد و پرخاشگری می‌پردازد. افراد فعال در این حوزه به تحقیقاتی می‌پردازند که هدف آن افزایش سطح آگاهی افراد در زمینه رفتارهای اجتماعی است.
چطور یک روانشناس خوب پیدا کنم؟
برای پیدا کردن یک روانشناس میتوانید از یکی از راه های زیر اقدام کنید:
- از پزشک خود یا یک متخصص بهداشت مشورت بگیرید
- میتوانید با انجمن روانشناسی محل یا استان خود تماس بگیرید
- با یک دانشگاه روانشناسی یا دپارتمان روانشناسی یک دانشگاه مشورت کنید
- از خانواده و دوستان خود بپرسید
- یا از سرویس آنلاین رزرو روانپزشک و روانشناس “پزشک خوب” کمک بگیرید.
چه مواردی را هنگامِ انتخاب روانشناس در نظر بگیریم؟
روانشناسان و مراجعه‌کنندگان با هم کار میکنند. (نحوه کار جلسات بصورت اشتراکی است)
عامل مهم در تشخیص اینکه با یک روانشناس معتبر سر و کار دارید یا خیر، نوع مدرک دانشگاهی آن روانشناس است. همچنین داشتن حس تفاهم با روانشناس ضروری است. متخصصی را انتخاب کنید که با او احساس راحتی می‌کنید.
همه چیز درباره مشاوره فردی و جلسات روانشناسی
سؤالاتی که میتوانید از روانشناس خود بپرسید
- آیا شما مدرک روانشناسی دارید؟
- چند سال است که در زمینه روانشناسی کار می‌کنید؟
- من احساس (اضطراب، ناراحتی، افسردگی و…) می‌کنم و با (شغل، ازدواج، غذا خوردن، خوابیدنم و…) مشکل دارم. در کمک کردن به افرادی با این مشکلات چه تجربه‌ای دارید؟
- تخصص شما در چه زمینه‌ای است؟ مثلا کار کردن با بچه‌ها یا خانواده‌ها؟
- از چه مدل درمانی استفاده می‌کنید و آیا اثربخشی آنها برای مقابله با مشکلات و مسائلی که من دارم ثابت شده است؟
- مبلغ ویزیت شما چقدر است؟ (مبلغ ویزیت معمولا برای یک جلسه درمانی ۴۵ تا ۵۰ دقیقه‌ای است)
- آیا مبلغ ویزیت شما برای هر بیمار متفات است؟
- چه بیمه‌هایی را قبول می‌کنید؟
- آیا وابسته به سازمان‌های ذیربط مدیریتی هستید؟
هزینه جلسات روانشناسی چقدر است؟
هزینه جلسات مشاوره روانشناسی بسیار متفاوت است؛ چرا که این هزینه به نوع خدمات ارائه شده و نحوه مشاوره روانشناس با بیمار بستگی دارد. در واقع تعرفه جلسات روانشناسی هر سال به وسیله سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور تعیین می‌شود و در نهایت به تایید دولت می‌رسد. البته فراموش نکنید که عواملی چون میزان تحصیلات روانشناس، محل درمان، شهرت و تجربه درمانگر، طول جلسه درمان و تخصص روانشناس بر هزینه جلسات روانشناسی تاثیرگذار خواهد بود.
آیا دیدن یک روانشناس واقعا به حل مشکل من کمک می‌کند؟
بر اساس خلاصه یک کار تحقیقاتی که در مدرسه پزشکی دانشگاه استنفورد انجام گرفت، مشخص شد که بعضی از اَشکال رواندرمانی می‌توانند سطح افسردگی، اضطراب و نشانه‌های مرتبط مانند درد، خستگی و حالت تهوع را در بیمار کاهش دهند.
این تحقیق از این ایده حمایت می‌کند که سلامت جسمی و احساسی با هم مرتبطند و دیدار با یک روانشناس می‌تواند سلامت کلی فرد را بهبود بخشد.
شواهد قانع‌کننده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد بیشتر افرادی که حداقل چند جلسه با یک روانشناس دیدار میکنند، خیلی بهتر از افرادی هستند که مشکلات عاطفی و هیجانی دارند اما سراغ درمان نرفته‌اند.
یک بررسی کلی دیگر نشان داده است که ۵۰% از بیماران بعد از ۸ جلسه درمان به شکل قابل‌توجهی بهبود یافته‌اند، در حالی که ۷۵% از افراد تحتِ درمان، بعد از پایان تنها ۶ جلسه درمان شده‌اند.
از کجا بدانم رواندرمانی برای من مؤثر است؟
همین که روند درمان را آغاز می‌کنید، باید اهداف مشخصی را به کمک روانشناس برای درمان خود ایجاد کنید. (تعیین اهداف درمان)
شاید سعی می‌کنید بر احساس ناامیدی ناشی از افسردگی غلبه کنید یا ترسی که زندگی روزانه شما را مختل کرده از بین ببرید.
توجه داشته باشید که دستیابی به برخی اهداف نیازمند زمان بیشتری می‌باشد. شما و روانشناس‌تان باید تصمیم بگیرید که در چه مرحله‌ای از درمان انتظار پیشرفت داشته باشید.
اگر احساس آرامش و امید دارید، نشانه خوبی است.
افراد معمولا در طی درمان احساسات و هیجانات مختلفی را تجربه میکنند.
برخی از نگرانی‌هایی که در خصوص درمان وجود دارد، از تجربه‌های دردناک و مشکل‌ساز افراد نشأت می‌گیرند.
و اینکه به تدریج به احساس آرامش و امید دست یابید، یک نشانه مثبت است که نشان می‌دهد شروع به واکاوی افکار و رفتارهایتان کرده‌اید.
نویسنده: میترا سیفان – روانشناس
سوالات متداول
هزینه جلسات روانشناسی چطور محاسبه می‌شود؟
در واقع تعرفه جلسات روانشناسی هر سال به وسیله سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور تعیین می‌شود و در نهایت به تایید دولت می‌رسد. البته فراموش نکنید که عواملی چون میزان تحصیلات روانشناس، محل درمان، شهرت و تجربه درمانگر، طول جلسه درمان و تخصص روانشناس بر هزینه جلسات روانشناسی تاثیرگذار خواهد بود.
روانشناسان بر چه اساس روشهای درمان بیماران را انتخا میکنند؟
روشهای مختلفی برای درمان بیماران وجود دارد که هر روانشناس بسته به نوع بیماری و فرد و شرایط او، ممکن است یکی از آنها را انتخاب کند. البته که انتخاب رویکردهای درمانی تا حد زیادی به نوع درمانی که فرد مایل به انجام آن است نیز بستگی دارد. یک روانشناس برای درمان بیماران خود ممکن است از روشهایی چون مشاوره، دارو درمانی یا هیپنوتیزم استفاده کند.
روانشناس بالینی چه تخصصی دارد؟
روانشناس بالینی وظیفه معاینه و درمان افراد مبتلا به پریشانی روانی و بیماری روحی را دارد. این دسته از متخصصین غالبا در بیمارستان، کلینیک سلامت روان و مطب‌های خصوصی کار میکنند. روانشناسان بالینی در انواع روشهای درمانی آموزش دیدند؛ اما ممکن است در درمان گروهی از اختلالات خاص تخصص بیشتری داشته باشند.
آیا ارتباط نزدیک روانشناس با بیمار، در روند درمان میسر است؟
بله، برای آن که درمان بیمار توسط روانشناس موثر واقع شود، بیمار باید با روانشناس خود احساس راحتی کند. داشتن رابطه خوب بین بیمار و متخصص باعث می‌شود تا در مورد موضوعات حساس راحت‌تر صحبت شود.
مطلب مفیدی بود ممنون