تا به حال برای شما پیش آمده که دچار اضطراب و ترس بیش حد شوید؟ این حالت خاص ممکن است چند دقیقه بیشتر طول نکشد و در طی آن ضربان قلب شما افزایش می‌یابد و بدنتان به شدت عرق می‌کند؛ حتی انگار دیگر قادر به نفس کشیدن نیز نیستید. اگر هر یک از علائم ذکر شده برای شما رخ داده است؛ پس باید بگوییم شما دچار اختلال اضطرابی به نام حمله پانیک یا اختلال هراس شدید. در این مقاله قصد داریم به بیان مفاهیم مرتبط با اختلال پانیک بپردازیم؛ پس تا پایان آن با ما همراه باشید.
پانیک چیست؟
اختلال پانیک یا هراس، یکی از انواع اختلالات اضطرابی است که ممکن است در تمام سنین برای افراد رخ دهد. اما شایع‌ترین سن برای وقوع این اختلال بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی است. در واقع پانیک بصورت حملات اضطرابی در فرد بروز می‌کند و دارای نشانه‌هی زیادی است. این بیماری در افرادی وجود دارد که حملات مکرر و ناگهانی را به دلیل ترس و هراس به دفعات تجربه می‌کنند. اگر فرد بیشتر از یک بار دچار حمله پانیک شود، در اصطلاح حمله پانیک در او عود کرده است. حملات رخ داده در فرد مبتلا به بیماری پانیک زمانی رخ می‌دهد که یک شرایط قابل پیش‌بینی بصورت مدام برای فرد بیمار تکرار شود.
روش‌های درمان قطعی پانیک
اختلال پانیک با دو روش دارویی و غیردارویی قابل درمان خواهد بود و هر یک از این روش‌ها از بروز حملات این اختلال پیشگیری می‌کنند. استفاده همزمان از روش‌های دارویی و غیردارویی برای کنترل بیماری پانیک موثر و مفید است؛ البته که استفاده از دارو اطمینان بخش‌تر است.
دارودرمانی
در درمان دارویی از گروه‌های دارویی متفاوت و ترکیب آن‌ها می‌توان استفاده کرد. گروه‌های دارویی چون آلپرازولام و کلونازپام به علت تاثیر سریع آن‌ها برای درمان پانیک، در ابتدای این اختلال توسط پزشک مربوطه برای بیمار تجویز خواهد شد. اما باید بدانید که پس از کنترل حملات این اختلال توسط داروهای ذکر شده، در اسرع وقت باید از میزان و دفعات مصرف آن‌ها کاسته شود و در صورت مساعد بودن وضع بیمار باید مصرف آن نیز قطع شود.
همچنین گروه‌های دارویی چون فلاکستین، سیتالوپرام و پاروکستین از داروهای موثر برای درمان این اختلال هستند که نیاز است تا به مدت طولانی مصرف شوند.
درمان غیردارویی
روش‌های درمان‌غیردارویی زیادی برای بهبود این اختلال وجود دارد که در ادامه به بیان هر یک می‌پردازیم.
- نفس عمیق کشیدن باعث کاهش علائم حمله پانیک در فرد بیمار می‌شود و هراس او را کاهش می‌دهد. بر روی نفس عمیق کشیدن از طریق دهان خود تمرکز کنید و هوا را به آرامی داخل سینه و شکم خود کنید و مجدد آن را ترک کنید.
- حمله پانیک را درست تشخیص دهید و آن را با حمله قلبی اشتباه نگیرید. حمله پانیک موقتی است و بعد از گذشت زمان کوتاهی، حال شما خوب می‌شود. به علائم حمله پانیک مسلط باشید و با این کار اضطراب و استرس متفرقه را به خود راه ندهید.
- برخی از حمله‌های پانیک به دلیل تحرکات روزمره‌ای است که فرد آن را تجربه می‌کند. قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ ممکن است باعث تقویت حمله پانیک در فرد بیمار شود. برای کاهش این اختلال، در هنگام حمله چشمان خود را ببندید؛ این کار باعث می‌شود تا سایر عوامل و محرکات از بین برود و از تمرکز شما کاسته نشود.
- ذهن آگاهی به شما کمک می‌کند تا واقعیت‌های اطراف خود را درک کنید. حملات اختلال پانیک ممکن است باعث جدایی فرد بیمار از واقعیت شود؛ پس تمرین ذهن آگاهی با حمله وحشت شما مبارزه می‌کند.
- در برخی افراد تمرکز بر روی یک شیء خاص در حین حمله می‌تواند مفید و موثر باشد. در واقع فرد در طی این حمله باید یک شیء را با چشمان خود انتخاب کند و همه چیز را در رابطه با آن بطور آگاهانه یادداشت کند.
- تکنیک شل کردن عضلات تا حد امکان در کنترل حمله پانیک موثر خواهد بود. در واقع فرد بیمار باید بطور آگاهانه یک عضله را شل کند؛ می‌تواند از عضلات ساده‌ای چون دست خود کمک بگیرد.
علائم
علائم پانیک
اختلال پانیک در کنار اضطراب و استرس دارای علائم زیر خواهد بود:
- تعریق و گرگرفتگی
- تپش قلب
- بیقراری و لرزش بدن
- سنگین شدن نفس و احساس خفگی
- درد قفسه سینه و قلب
- احساس سرگیجه و نداشتن تعادل
- ترس از بروز مرگ به صورت ناگهانی
- ترس از بین رفتن کنترل روانی در فرد
تعداد حملات در فرد مبتلا به پانیک ممکن است چند بار در هفته تا چند بار در سال متغیر باشد. در بین حملات، با آن که فرد دچار حمله شدید پانیک نشده؛ اما مدام نگران است که نکند دوباره حملات برایش تکرار شود یا نکند دچار سکته قلبی یا مغزی شود و حتی عقل و شعور خود را از دست دهد. این نگرانی‌ها ممکن است تا حمله بعدی در فرد بیمار ادامه پیدا کند.
برای درمان پانیک به چه پزشکی باید مراجعه کنیم؟
یک فرد متخصص در عرصه سلامت روان می‌تواند به فرد بیمار در درمان اختلال پانیک کمک کند. مراجعه به پزشک، روانپزشک و روانشناس به شما کمک خواهد کرد تا از روند درمانی خود آگاهی پیدا کنید. در واقع هر یک از متخصص‌ها به شما کمک می‌کنند تا با تغییر تفکر و رفتار خود، این بیماری را در وجود خود تسکین دهید و در مسیر درمان آن گام بردارید.
موثرترین دارو برای درمان پانیک
پس از مراجعه فرد بیمار به پزشک متخصص و ارزیابی سطح و شدت بیماری او، در نهایت پزشک مربوطه براساس شرایط بیمار داروهایی را برای او تجویز می‌کند. داروهایی مانند آلپرازولام، کلونازپام، فلوکستین، سیتالوپرام و پاروکستین به دلیل سرعت العملی که در بهبود علائم اختلال پانیک دارند؛ در گام اول برای بیمار تجویز می‌شوند. این دسته از داروهای ذکر شده در ابتدای درمان بسیار مفید و موثر هستند. مصرف داروهای بیان شده باید زیر نظر پزشک متخصص باشد و پس از کنترل حملات به تدریج و با برنامه‌ریزی باید مصرف آن کم و در نهایت قطع شود.
دلایلی که باعث حمله پانیک می‌شود؟
متاسفانه علت بروز بیماری پانیک بطور کامل روشن نیست؛ اما عوامل و دلایل زیر در بروز آن موثر هستند:
- بیخوابی یکی از دلایل ابتلا به اختلال پانیک است.
- ژنتیک و ارث، شانس ابتلا به پانیک را در افراد برابر می‌کند.
- مصرف سیگار باعث افزایش احتمال ابتلا به این اختلال در افراد می‌شود.
- مصرف چای و قهوه بروز این اختلال را در افراد مستعد به این بیماری افزایش می‌دهد.
- برخی بیماری‌های جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت احتمال ابتلا افراد به این اختلال را افزایش می‌دهد.
- مصرف مواد مخدری چون حشیش، شیشه و سایر مواد محرک احتمالا ابتلا به این اختلال را در افراد افزایش می‌دهد.
سخن پایانی
عوامل و دلایل زیادی ممکن است بطور مستقیم یا غیرمستقیم در بروز این اختلال موثر واقع شوند؛ اما خوشبختانه روش‌های درمانی زیادی برای کاهش و بهبود این اختلال موجود است. اگر شما یک فرد مبتلا به اختلال پانیک هستید؛ هرگز مراجعه به پزشک را فراموش نکنید؛ چرا که سختترین اختلالات روانی و شخصیتی هم قابل درمان است.
پرسش و پاسخ
همسرم چند وقته دچار حمله پانیک شده و گاهی بی دلیل حالش درحد ۲۰ تا نیم ساعت بد میشه خیلی نگران هستم ب چ دکتری مراجعه کنه و چ کنم ک خوب بشه ۳۹ سالشه
خوب بود
مقاله مفیدی بود ممنون