آنچه که افراد در طول روز می خورند و رژیم غذایی نقشی مهم در کیفیت سلامت روان همه انسان ها دارد. این موضوع در مورد افراد مبتلا به وسواس فکری هم صادق است. غذای که خورده می شود می تواند به بهبود علائم وسواس کمک کرده و یا آن ها را تشدید کند. درمان خانگی وسواس فکری می تواند این باشد که افراد نسبت به رژیم غذایی خود حساس باشند و بدانند برای وسواس چه باید بخورند یا با خوردن چه چیزهایی علائم شدیدتر میشوند. البته باید به این نکته توجه کرد که برای درمان وسواس باید از متخصصان سلامت روان و روش هایی نظیر روان درمانی و دارو درمانی استفاده کرد و غذاهای مفید برای وسواس فکری به تنهایی نمی تواند وسواس افراد را درمان کند، بلکه تنها به عنوان راهی برای کنترل علائم و بهبود وضعیت سلامت جسمانی و کارکرد مغز هستند.
وسواس چیست؟
وسواس یا اختلال وسواس فکری عملی (OCD) یک وضعیت سلامت روان است که با افکار عود کننده، مزاحم و ناخواسته و رفتارهایی که اجباری هستند، مثل وسواس چک کردن مکرر چیزها، وسواس شستشو و وسواس تقارن مشخص می شود. این حالت می تواند به شکل های وسواس فکری، وسواس عملی و یا هردو باهم به عنوان وسواس فکری-عملی بروز پیدا کند. برخی از کارشناسان بر این باورند که رژیم افراد می تواند به مدیریت علائم وسواس کمک کند. به عبارتی افراد مبتلا به وسواس ضمن آن که لازم است برای درمان مشکل خود به روانشناسان مراجعه کنند، می توانند با توجه بیشتر به آن چیزی که می خورند نشانه های وسواس خود را مدیریت کنند.
اگر وسواس دارید می توانید از بهترین روانشناس برای درمان مشکلتان کمک و راهنمایی بگیرید
تاثیر مواد غذایی بر مغز
مواد غذایی که مصرف می شود با تاثیر بر مغز بر شدت وسواس فکری اثر میگذارد. مغز ساختاری است که تاثیر مواد غذایی بر آن در اغلب اوقات مشهود است، همانند کسی که الکل مصرف کرده و میتوان تاثیر این ماده بر روی مغز او را به وضوح مشاهده کرد. هرچند، شاید دیگر مواد غذایی تاثیری به این وضوح بر مغز نداشته باشند اما آن ها نیز تغییراتی در عملکرد مغز ایجاد خواهند کرد که نتایج این تغیرات در عملکرد روزانه مشخص می شود. پس یک رژیم غذایی سالم می تواند ساختار و عملکرد مغز را تغییر دهد.
افزایش مصرف برخی غذاها می تواند تولید سروتونین (یک انتقال دهنده عصبی در مغز که بر خلق و خو و شادی تاثیر دارد) در مغز افراد را افزایش داده و به طور موثری منجر به کاهش علائم وسواس فکری شود. اسید آمینه تریپتوفان تأثیر مستقیمی بر تولید سروتونین دارد، در انواع غذاها از جمله غذاهای غنی از پروتئین مانند بوقلمون، مرغ، شیر، تخم مرغ و پنیر وجود دارد. تغییرات در رژیم غذایی به شیوه زیر می تواند به کاهش علائم وسواس فکری کمک کند:
- تغذیه سالم، مواد غذایی مغذی و مفید مورد نیاز مغز را برای عملکرد بهتر فراهم می کند
- مشخص شده است که برخی مواد مغذی می توانند باعث کاهش اضطراب و بهبود خلق و خو شوند
- داشتن یک رژیم غذایی سالم می تواند به کاهش التهاب در سراسر بدن کمک کند. التهاب با اضطراب و وسواس فکری ارتباط دارد
- تغذیه سالم می تواند در بهبود کیفیت خواب موثر باشد. خواب کم و بی کیفیت یک عامل خطر برای وسواس و سایر مشکلات سلامت روان است.
مطلب مرتبط: برای تقویت حافظه چه بخوریم؟ ۲۳ خوراکی مفید برای حافظه
کمبود چه چیزی باعث وسواس فکری میشود؟
نتایج مطالعه ای نشان داد که وسواس ممکن است با کمبود ویتامین D مرتبط باشد و هرچه ویتامین D کمتر باشد، شدت علائم OCD بیشتر است. همچنین در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که OCD از نشانه های اولیه کمبود ویتامین B12 است.
غذاهای مفید برای وسواس فکری، درمان خانگی وسواس فکری
برای درمان وسواس فکری راه های زیاد و تایید شده ای وجود دارد، از جمله روان درمانی مانند درمان شناختی رفتاری (CBT) و دارو درمانی که باید به عنوان درمان های خط اول برای وسواس در نظر گرفته شوند. اما برخی مراقبت ها و درمان های خانگی و رژیم های غذایی نیز وجود دارند که اگر چه نمی توانند جایگزین درمان های اصلی برای وسواس فکری باشند اما در کنترل نشانه ها و علائم مفید هستند.
هجوم افکار یا وسواس فکری چیست و برای رهایی از آن چه باید کرد؟
در پاسخ به این سوال که برای وسواس فکری چه بخوریم، باید توجه کرد که هیچ رژیم غذایی یکسانی برای درمان وسواس وجود ندارد، زیرا نیازهای غذایی از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود. با این وجود، برخی از رژیم های غذایی و غذاهای مفید برای درمان وسواس و کنترل علائم می توانند کارآمد باشند. خوردن برخی از غذاها و مواد مغذی برای بهبود علائم وسواس فکری مفید هستند. افزودن سبزیجات، غلات و خوراکی های حاوی فیبر می تواند کمک کننده باشد. علاوه بر این، مواد غذایی زیر نیز مفید هستند:
غلات کامل
غلات کامل حاوی تمام قسمت های مغذی غلات هستند که تأثیر بهتری بر قند خون نسبت به غلات تصفیه شده دارند و یک غذای مناسب برای وسواس در نظر گرفته می شوند. غلات کامل به بدن شما کمک میکند سروتونین تولید کند که یک ماده شیمیایی مغز است که در تنظیم خلق و خو و درمان وسواس نقش دارد. نمونه‌های غلات کامل شامل جو، برنج قهوه‌ای و ذرت بوداده است.
لبنیات کم چرب
محصولات لبنی مانند شیر و ماست از جمله غذاهای مفید برای وسواس فکری هستند که حاوی مواد غذایی با ارزشی از از جمله اسید آمینه تریپتوفان پروتئین می باشند و باعث آرامش و تنطیم نوسانات خلقی و مدیریت وسواس می شود.
میوه ها و سبزیجات
میوه ها و سبزیجات، منابع اصلی آنتی اکسیدان هایی مانند بتاکاروتن و ویتامین C هستند که سیستم ایمنی بدن را تقویت میکنند. سبزیجات برگ دار، بروکلی، فلفل دلمه ای، کاهو، هویج و کدو حلوایی از بهترین مواد غذایی فیبر دار هستند. آنتی اکسیدان ها می توانند یک درمان جایگزین امیدوارکننده برای OCD باشند چرا که تحقیقات نشان می دهد که استرس اکسیداتیو (عدم تعادل بین رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان ها) به علائم OCD شما کمک می کند.
با مصرف آنتی اکسیدان ها، به بهبود فعالیت های ضد التهابی و آنتی اکسیدانی در داخل بدن خود کمک می کنید و در نتیجه منجر به سلامت بهتر مغز می شوید. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۰، غذاهای گیاهی به طور قابل توجهی آنتی اکسیدان بیشتری نسبت به غذاهای غیر گیاهی دارند.
شکلات تلخ برای وسواس فکری
شکلات تلخ حاوی فلاونوئیدها است که ضد التهاب بوده و با بهبود خلق و خو می تواند در درمان وسواس فکری موثر باشد. شکلات همچنین یک آنتی اکسیدان قوی است که موجب کاهش علائم وسواس می شود.
چای سبز
چای سبز یکی از مواد غذایی مفید برای وسواس فکری می باشد که سرشار از آنتی اکسیدان است و عمکرد سیستم عصبی مرکزی و مغز را بهبود میبخشد. می توان از چای سبز به عنوان یک ماده غذایی مفید در درمان وسواس استفاده کرد.
محصولات پروبیوتیک
پروبیوتیک ها باکتری های زنده ای هستند که در ماست، کلم ترش و کیمچی یافت می شوند. محصولات پروبیوتیک علاوه بر کمک به کنترل علائم و نشانه های وسواس به بهبود سلامت روده نیز کمک میکنند.
منیزیم
منیزیم یک ماده معدنی است که اضطراب و به تبع آن علائم وسواس را کاهش می دهد و کیفیت خواب را هم بهبود می بخشد. منیزیم را میتوان در شکلات تلخ، دانه کدو تنبل و اسفناج یافت.
جو دو سر برای وسواس فکری
استفاده از جو دو سر به عنوان یکی از بهترین شکل از غلات به خصوص به عنوان صبحانه می تواند باعث کاهش استرس، ایجاد حس آرامش و در نتیجه کاهش نشانه های وسواس فکری شود.
همچنین بخوانید: بهترین روش درمان وسواس فکری بدون دارو چیست؟ معرفی انواع روشها
روی یا زینک
روی یک ماده معدنی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرده و مشخص شده است که در کاهش اضطراب نیز مفید است و از آنجا که اضطراب خود به عنوان عاملی برای تشدید وسواس فکری است، با کنترل اضطراب میتوان وسواس را نیز کنترل و درمان کرد. گوشت گاو، نخود و صدف سرشاز از این ماده معدنی است.
اسیدهای چرب امگا سه
اسیدهای چرب امگا سه نیز ضد التهاب هستند و نشان داده شده است که اضطراب را کاهش می دهند. امگا ۳ در ماهی، گردو، دانه کتان و دانه چیا یافت می شود و با گنجاندن این مواد غذایی مفید در رژیم غذایی می توانید بدن خود را از امگا سه سرشار کرده و به درمان وسواس فکری خود کمک کنید.
درمان وسواس فکری با ویتامین
ویتامین ها در کنترل علائم و کمک به درمان وسواس فکری از جمله موارد مهم و دارای اهمیت هستند که به شکل های قرص یا مواد غذایی مصرف می شوند، از جمله ویتامین هایی که نقشی مهم در وسواس فکری دارند میتوان از ویتامین D که در ماهی، تخم مرغ، قارچ و بخصوص نور آفتاب یافت میشود و ویتامین B12 که برای سلامت و عمکلرد سالم مغز ضروری بوده و در خوراکی هایی مثل جگر، سویا، ماهی، لبنیات و تخم مرغ موجود است در درمان وسواس فکری با ویتامین استفاده کرد.
به یاد داشته باشید که مواد غذایی و خوراکی هایی که در بالا گفته شد به هیچ عنوان نمی توانند وسواس را درمان کنند، فقط می توانند تا سلامت جسمانی و عملکرد مغز شما را بهبود ببخشند، بلکه برای درمان وسواس فکری خود باید از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید.
می توانید بهترین روانشناس تهران برای درمان وسواس را در پزشک خوب پیدا کنید
مواد غذایی مضر برای وسواس فکری
در کنار مواد غذایی که به افراد توصیه می شود تا در رژیم غذایی خود داشته باشند که به کنترل و مدیریت علائم وسواس آن ها کمک کند، مصرف نکردن و حذف بعضی عادات غذایی غلط نیز می تواند از تشدید نشانه های وسواس جلوگیری کند. در ادامه به مواد غذایی مضر برای وسواس فکری اشاره کرده ایم.
کازومورفین
پروتئینی به نام کازومورفین که در محصولات لبنی یافت می شود، باعث افزایش اضطراب و تشدید علائم وسواس فکری می شود. کازومورفین محصول تجزیه یک نوع پروتئین شیر به نام کازئین است که به گیرنده های مواد افیونی در مغز متصل می شود.
کافیئین
کافئین که یک محرک است و مواد غذایی و خوراکی های حاوی کافئین می توانند علائم وسواس را تشدید کنند و شامل مواد غذایی مضر برای وسواس فکری هستند. محدود کردن مصرف خوراکی های کافئین دار می تواند برای درمان وسواس فکری مفید باشد.
الکل
پرهیز از مصرف الکل برای کنترل علائم وسواس فکری لازم است، چرا که الکل بر خلاف ظاهر آرامبخشی که بر روی افراد نشان می دهد، باعث تشدید احساس اضطراب می شود که زیربنای وسواس فکری است.
قند و شکر
خوراکی های شیرین که قند بالایی دارند باعث تحریک پذیری شده و خلق و خو را دچار نوسان می کنند. از آنجا که یکی از دلایل وسواس نوسانات خلق و خو است، خوردن مواد غذایی حاوی شکر و قند در کنترل وسواس فکری می تواند مشکل ساز باشد.
بیشتر بخوانید: وسواس در کودکان و انواع آن چیست؟ درمان، علائم و علل
غذاهای فرآوری شده
غذاهای فرآوری شده سرشار از قند، نمک و چربی های ناسالم هستند که تاثیر بدی روی بدن و مغز میگذارند. این غذاها با شیوه های ناسالم تهیه شده اند و میتوانند عمکلرد سالم بدن و مغز را مختل کنند.
مطلب مرتبط: نشخوار فکری چیست؟ علائم، علل، جلوگیری و درمان
رژیم غذایی برای وسواس فکری
در کنار مواد غذایی مفید برای وسواس فکری، چند رژیم غذایی معروف نیز وجود دارند که برای سلامت روان مفید بوده و می توانند به افراد مبتلا به وسواس در داشتن زندگی با کیفیت تر بهتر کمک کنند:
- رژیم غذایی مدیترانه ای: این رژیم غذایی سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات، ماهی و چربی های سالم است.
- رژیم غذایی گیاهخواری: این رژیم گیاهی است و شامل سبزیجات، میوه ها، غلات کامل، حبوبات، آجیل و دانه ها است.
- رژیم غذایی پسکاتاریا: این رژیم غذایی مشابه رژیم مدیترانه ای است اما شامل ماهی نیز می شود.
- رژیم کتوژنیک: این رژیم غذایی پرچرب و کم کربوهیدرات نشان داده است که عملکرد ذهنی را بهبود می بخشد و سطح انرژی را افزایش می دهد.
- رژیم غذاییDASH: این رژیم سرشار از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل و لبنیات کم چرب است.
جایگزین کردن یک رژیم غذایی غنی و مفید که می تواند به بهبود علائم وسواس فکری کمک کند کار چندان آسانی نیست اما با رعایت نکاتی میتوان رژیم غذایی مفید را جایگزین عادات بد غذایی کرد:
- با تغییرات کوچک شروع کنید: اگر تغییر اساسی در رژیم غذایی سخت به نظر می رسد، با تغییرات کوچک شروع کنید. برای مثال، سعی کنید هر هفته یک غذای سالم جدید به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- غذاهای ناسالم را به تدریج کنار بگذارید: هنگامی که بعضی از غذاهای سالم را به رژیم غذایی خود اضافه کردید، می توانید شروع به حذف تدریجی غذاهای ناسالم کنید.
- غذاهای سالمی را پیدا کنید که از خوردن آنها لذت می برید: پیدا کردن غذاهای سالمی که دوست دارید بخورید و از آن ها لذت میبرید مهم است چرا که باعث خستگی شما از رژیم غذایی نمی شود.
- از حمایت خانواده و دوستان استفاده کنید: تغییر رژیم غذایی می تواند بسیار سخت باشد، به خصوص اگر آن را به تنهایی انجام دهید. از اطرافیان خود بخواهید تا در این مسیر کنار شما باشند.
به این نکته توجه داشته باشید که در این تغییر رژیم غذایی دچار وسواس نشوید، هدف پیدا کردن راه حل هایی است که شما بتوانید در کنار درمان اصلی که از متخصص خود دریافت میکنید، با کنترل آن چیزی که میخورید نقشی مکمل و کمک کننده در درمان وسواس فکری خود داشته باشید. در عادات غذایی خود انعطاف داشته باشید، نیازی نیست که به خود خیلی سخت بگیرید.
مطالعه بیشتر: چه قرصی برای وسواس فکری خوب است؟ بهترین قرص برای وسواس فکری
سوالات متداول
در این بخش به سوالات متداول در مورد غذاهای مفید برای وسواس فکری پاسخ داده ایم.
آیا وسواس فکری قابل درمان است؟
بله، وسواس فکری را میتوان درمان کرد. روانشناسان و متخصصان سلامت روان می توانند به افراد کمک کنند تا وسواس فکری را درمان کنند.
آیا رژیم غذایی وسواس فکری را درمان میکند؟
رژیم غذایی تنها می تواند بدن و مغز افراد را در حالت سلامت و عملکرد بهینه نگه دارد تا بتوانید علائم وسواس را کنترل کنید. رژیم های غذایی به هیچ عنوان نمی توانند وسواس را درمان کنند. برای درمان وسواس باید از یک متخصص کمک گرفت تا با روان درمانی یا دارو درمانی وسواس را درمان کند.
آیا رعایت نکردن رژیم غذایی باعث ابتلای افراد به وسواس می شود؟
خیر، رژیم های غذایی تنها راهی برای کنترل علائم وسواس در کسانی است که از قبل مبتلا به وسواس هستند و به خودی خود موجب وسواس فکری نمی شوند.
آیا رژیم غذایی می تواند جایگزین روان درمانی برای درمان وسواس بشود؟
خیر، اولویت درمان وسواس روان درمانی است و رژیم غذایی نمی تواند جایگزین بشود، بلکه تنها یک راه کمکی برای پیشرفت بهتر در درمان وسواس است.
منابع: Mantra care , psychcentral , live strong , epain assist
پزشک خوب، سامانه رزرو “آنلاین” روانشناس و روانپزشک و سایر حوزه های پزشکی و سلامت، به شما کمک میکند بهترین متخصصان را در محدوده زندگی خود در سراسر کشور، انتخاب نموده و وقت خود را بصورت آنلاین رزرو کنید.
سلام من همسرم وسواس بدنی نسبت به‌خودش دار بطور مثال مدام در بدن خود مریضی راجسجو میکند وبعد وهمین امر باعث استرس واضطراب میشود واجبار کردن ما یکسر میخواد دکترش راعوض کنیم در صورتی که تمام آزمایشات ونوارقلب ها گرفته از کل بدن ایشون در سلامت هستن فقط مغز ایشون درگیر واسواس. بدنی هستش میخواستم ازتون تشکر کنم بابت اطلاعات پزشگی که جمع آوری کردین کمک زیادی به بیمار وخانوادهاشون میکنید واقعا عالی بودن
سلام و درود، سپاس از نگاه شما همراه گرامی. در صورتیکه آزمایش های پزشکی مشکلی را نشان ندهد و فرد صرفا درگیری مدام ذهنی با بیماری ها داشته باشد، اضطراب بیماری می تواند مطرح شود که با رواندرمانی و دریافت دارو می تواند تا حد زیادی مدیریت شود.
به خوراکی های خوبی اشاره شد سپاس