اختلال دلیریوم، روان‌ آشفتگی یا delirium یک حالت روانی است که در آن فرد سردرگم است و به‌ سختی می‌ تواند تمرکز کرده و یا فکر کند. دلیریوم یک سندرم است نه یک بیماری. دلیریوم اغلب در افراد مسن اتفاق می‌ افتد، اما ممکن است در هر سنی رخ دهد. این اختلال به سرعت اتفاق می‌ افتد و اغلب موقتی و قابل درمان است.

دلیریوم یا روان‌ آشفتگی یک تغییر ناگهانی در عملکرد ذهنی فرد است که می تواند شامل طرز تفکر، رفتار یا سطح هوشیاری آنها باشد. متخصصان پزشکی هنوز دلیریوم را به طور کامل درک نکرده اند، اما به نظر می رسد که با سن بالاتر، ترک الکل و برخی شرایط پزشکی ارتباط دارد.

به گفته نویسندگان یک مقاله معتبر در سال ۲۰۱۳، بین دلیریوم و پیامدهای نامطلوب سلامتی، مانند بستری طولانی مدت در بیمارستان، زوال شناختی سریعتر، و احتمال بالاتر ابتلا به زوال عقل، ارتباط وجود دارد.در این مقاله به انواع مختلف روان آشفتگی و علائم مرتبط با آن می پردازیم. ما همچنین در مورد علل احتمالی دلیریوم، عوامل خطر و درمان دلیریوم در سالمندان صحبت می کنیم.

علائم دلیریوم

اگر فردی به طور ناگهانی هر یک از علائم زیر را تجربه کرد، با یک پزشک صحبت کنید. خانواده، دوستان و مراقبان، اغلب در بهترین موقعیت برای تشخیص و توصیف تغییرات هستند زیرا آنها فرد را بهتر می شناسند. فرد مبتلا به هذیان ممکن است از تغییرات بی اطلاع باشد و اغلب قادر به توصیف آنها نباشد. فرد مبتلا به دلیریوم یا روان اشفتگی می‌تواند علائمی را تجربه کند که در طول روز در نوسان باشند، علائم این اختلال غالباً در عصر و شب بارزتر هستند. از جمله:

  • سردرگمی ذهنی (به خصوص سردرگمی جدید که در طی چند ساعت یا روز ایجاد می‌شود)
  • مشکل در توجه، گوش دادن یا درک اطلاعات
  • عدم علاقه به محیط اطراف یا ظاهراً دور از جریان بودن
  • مشکل در فکر کردن یا به‌خاطر سپردن
  • خواب‌آلودگی یا بی‌حالی
  • احساس سردرگمی نسبت به زمان و مکان
  • حساس بودن به نور و صداها
  • ناتوانی در انجام کارهای روزمره مثلاً راه رفتن یا غذا خوردن
  • عدم توانایی برای صحبت واضح یا دنبال کردن مکالمه
  • تحریف در ادراک‌های حسی: دیدن یا شنیدن چیزها به طور متفاوت
  • نوسانات ناگهانی در خلق و خو
  • توهم: دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند. شخص ممکن است دستش را روی لباس‌های تخت خوابش تکان دهد و یا آنها را لمس کند تا خاک یا حشراتی را که در واقع وجود ندارند را بردارد.
  • هذیان: باور های ثابتی که بر اساس واقعیت نیستند. مثلاً، افراد مبتلا به دلیریوم ممکن است از این بترسند که اعضای خانواده سعی دارند به آنها آسیب بزنند.
  • سرخوشی، اضطراب یا آشفتگی

مطلب مفید: دژاوو چیست؟ نظریه‌های مختلف درباره دژاوو در روانشناسی

دلیریوم چیست

انواع دلیریوم

متخصصان، دلیریوم یا روان آشفتگی را بر اساس سایر علائمی که فرد دارد به سه نوع تقسیم می کنند. این سه نوع بیش فعال، کم فعال و مختلط هستند. در میان افراد مسن، از جمله افراد مبتلا به زوال عقل، دلیریوم یا روان آشفتگی کم‌فعال و مختلط شایع‌تر است. الگوهای نشانگان رفتاری در دلیریوم در ۳ گروه دسته‌ بندی شده است:

دلیریوم بیش فعال یا هایپر اکتیو

دلیریوم بیش فعال (Hyperactive delirium) شامل سطوح فعالیت بالاتری است که به آن “دلیریوم هایپراکتیو” هم گفته شده است. علائم این سطح از اختلال شامل موارد زیر است:

  • تحریک‌پذیری
  • پرخاشگری، روحیه جنگ‌طلبی داشتن یا امتناع از همکاری
  • نوسان‌های خلقی
  • کیفیت خواب پایین در ساعات شب
  • علائم روان‌پریشی، از جمله هذیان و توهم
  • کاهش رعایت ادب و باملاحظه صحبت کردن مانند استفاده از کلمات ناسزا به روشی که برای افراد عادی معمول نیست یا گفتن چیزهایی که معمولاً گفته نمی‌شود.

دلیریوم کم فعال یا هیپواکتیو

دلیریوم کم فعال یا هیپواکتیو (Hypoactive delirium) شامل سطوح فعالیت کمتری است. تشخیص این سطح از اختلال سخت‌ تر است؛ چراکه پزشکان یا کادر درمان ممکن است این حالت را با خستگی یا افسردگی اشتباه بگیرند. علائم این نوع از دلیریوم عبارت‌اند از:

  • کاهش حالت‌های چهره و صحبت کردن
  • کاهش واکنش و پاسخ‌ها به تغییرات در محیط
  • بی‌تفاوت بودن و یا عدم علاقه به اتفاقاتی که در اطراف اتفاق می‌افتد
  • سستی، کندی حرکات یا بی‌حال بودن
  • کاهش علاقه یا مشارکت در مراقبت از خود

حالت ترکیبی

همان‌طور که از نام آن پیداست، نوع ترکیبی دلیریوم، ترکیبی از ویژگی‌های انواع بیش فعال و کم فعال این اختلال است که می‌تواند شامل یکی از علائم زیر باشد:

  • سطح فعالیت معمولی: شما هنوز گیج هستید و کاملاً از محیط اطرافتان آگاه نیستید، اما سطح فعالیت‌تان شبیه زمانی است که برایتان عادی و معمولی است.
  • تغییر سطح فعالیت: رفتار و حالت‌های شما بین انواع دلیریوم بیش فعال و کم فعال در نوسان است. یعنی گاهی اوقات ممکن است علائم بیش فعالی را نشان داده و سپس علائم کم‌فعالی را بروز دهید. این حالت همچنین می‌تواند شامل علائم کم تحرکی و خوابیدن در طول روز و علائم بیش فعالی مانند بی‌قراری یا پرخاشگری در شب باشد.

دلیریوم ترمنس، دلیریوم ترک الکل

دلیریوم ترمنس، دلیریوم الکل یا دلیریوم ترک الکل نیز نامیده می شود، نوعی دلیریوم حاصل ترک شدید از الکل است. معمولاً حدود ۲ تا ۳ روز پس از اینکه فردی که به الکل وابسته است به مصرف طولانی مدت الکل پایان دهد، شروع می شود. دلیریوم ترمنس معمولاً ۲ تا ۳ روز طول می کشد، اما علائم ممکن است تا یک هفته باقی بمانند. حدود ۵ درصد از افرادی که الکل را ترک می کنند دچار دلیریوم ترمنس یا دلیریوم ترک الکل می شوند. در صورت عدم درمان، دلیریوم ترمنس می تواند باعث حمله قلبی، سکته مغزی و مرگ شود.

سندروم ترک الکل چیست؟ چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

دلیریوم ترک الکل

دلیریوم در DSM-5

در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانی یا dsm-5 هوشیاری تغییر یافته به عنوان ویژگی اصلی دلیریوم در نظر گرفته شده است. این واقعیت که خود هوشیاری باید از نظر فیزیولوژیکی به دلیل بیماری حاد مختل شود، ضرورت بالینی آن را تأیید می کند. اختلال در تمرکز و توجه؛ به معنی کاهش توانایی در هدایت مستقیم، تمرکز، حفظ و تغییر آن و همچنین در آگاهی؛ کاهش جهت‌گیری که به محیط اطراف به وجود آمده است ویژگی اصلی دلیریوم یا روان آشفتگی است.

DSM-5 اکنون “هوشیاری” را به عنوان “تغییر در توجه” تعریف می کند. باید دانست که توجه به محتوای هوشیاری مربوط می شود، اما برانگیختگی با سطح هوشیاری مطابقت دارد. کاهش برانگیختگی نیز با پیامدهای نامطلوب همراه است. توجه و برانگیختگی به صورت سلسله مراتبی مرتبط هستند. قبل از اینکه توجه به طور منطقی مورد آزمایش قرار گیرد، سطح برانگیختگی باید کافی باشد.

مطالعه بیشتر: مه مغزی چیست؟ ۱۷ علت اصلی، علائم و درمان آن 

علت دلیریوم چیست؟

این اختلال زمانی به وجود می‌آید که عوامل تنش‌زا مانند التهاب یا عفونت در عملکرد مغز فرد اختلال ایجاد کنند. دلایل احتمالی زیادی وجود دارد. این وضعیت در میان سالمندانی که نیاز به مراقبت در بیمارستان دارند بسیار شایع است. حدود یک سوم از بیماران بالای ۷۰ سال در بیمارستان در مقطعی از دورهٔ اقامتشان در بیمارستان دچار روان آشفتگی می‌شوند. اگر چه این اتفاق کمتر رایج است؛ اما افراد جوان‌ تر هم ممکن است این اختلال را تجربه کنند.
هر شرایط یا عاملی که عملکرد مغز را به طور قابل‌توجهی تغییر دهد می‌تواند باعث این اختلال شدید ذهنی شود. برخی از این شایعترین علت دلیریوم شامل موارد زیر است:

  • برخی داروها مانند آرام‌بخش‌ها، داروهای فشار خون، قرص‌های خواب‌آور و مسکن‌ها
  • بیماری‌های شدید
  • عفونت‌ها
  • بدتر شدن علائم یک بیماری طولانی مدت (مزمن)
  • کمبود اکسیژن، مثلاً، تجربه کردن مشکلات تنفسی ناشی از آسم
  • عروق مسدود شده (ایسکمی)، مثلاً، در مغز یا قلب
  • درد شدید
  • کم آبی بدن
  • کمبود خواب
  • مشکلات سوخت و سازی در بدن، مانند قند خون پایین یا عدم تعادل الکترولیتی
  • ترک الکل در افرادی که مصرف طولانی مدت و سنگین الکل داشتند
  • جراحی یا تجربه بیهوشی عمومی

عوارض جانبی دارویی یکی از دلایل اصلی دلیریوم است. طبق کتاب Delirium که منبعی قابل‌اعتماد است و در سایت سازمان NIH منتشر شده است؛ تا ۳۹% مواقع، دلیریوم توسط داروها ایجاد می‌شود.

علت فراموشی لحظه ای چیست؟ درمان فراموشی ناگهانی

تفاوت دمانس و دلیریوم

تفاوت دمانس و دلیریوم در این است که دلیریوم به طور ناگهانی با کاهش هوشیاری و آگاهی از محیط روبرو می‌شود، در مقابل آن دمانس، یک فرایند نورودژنراتیو پیش‌رونده است که منجر به اختلال در کارکردهای اصلی فرد می‌شود و تمرکز در مراحل بعدی این بیماری تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. دلیریوم و دمانس اختلال‌های جداگانه‌ای هستند؛ اما گاهی اوقات تشخیص آنها دشوار است. یکی از ویژگی‌های مشترک در هر دو اختلال آسیب رسیدن به عملکردهای شناختی در مغز است.

آلزایمر چیست؟ علائم، تشخیص و درمان بیماری فراموشی

دلیریوم که گاهی اوقات به آن سردرگمی حاد هم گفته می‌شود و زوال عقل یا دمانس شایع‌ترین علل اختلال شناختی هستند، اگرچه اختلال‌های عاطفی (مانند افسردگی) هم می‌توانند عملکردهای شناختی مغز را مختل کنند. در ادامه بیشتر با تفاوت‌های این دو اختلال آشنا می‌شویم:

دلیریوم عمدتاً بر روی توجه و آگاهی تأثیر می‌گذارد و معمولاً در اثر یک بیماری حاد، عوارض دارویی یا مسمومیت دارویی ایجاد می‌شود و اغلب برگشت‌پذیر است. دمانس بر روی حافظه و دیگر عملکردهای شناختی تأثیر می‌گذارد و معمولاً به خاطر تغییرهای آناتومیکی یا نورودژنراتیو (تخریب کننده عصب) در مغز ایجاد می‌شود. شروعی کند دارد و به‌طورکلی غیر قابل برگشت است و تاکنون درمان قطعی برای آن پیدا نشده است.

دلیریوم دمانس
هرچند وقت یک بار تکرار می‌شود؟ به‌سرعت.
در طول ساعت یا روز ظاهر می‌شود.
به‌آرامی.
ممکن است سال‌ها طول بکشد تا اینکه به اندازه کافی جدی شود.
در طول زمان چه اتفاقی می‌افتد؟ نوسان‌های خلقی می‌توانند بیایند و بروند، ساعت به ساعت بهتر یا بدتر شوند. به آرامی و به‌تدریج بدتر می‌شود.
آیا قابل پیشگیری است؟ بله. در بیش از یک‌سوم موارد امکان‌پذیر است. خیر
آیا قابل درمان است؟ بله. به‌خصوص در زمان‌هایی که علت رخداد درمان‌پذیر است. خیر. اما برخی علائم آن قابل‌درمان هستند.
آیا می‌تواند بهتر شود؟ بله اما احتمال بهبودی کمتر است یا بدون درمان طولانی‌تر خواهد بود. خیر. تاکنون دمانس یک اختلال همیشگی بوده است.

نحوه تشخیص دلیریوم

تشخیص دلیریوم بر اساس شرح‌حال بالینی، مشاهده رفتاری و ارزیابی شناختی انجام می‌شود. شرح حال یا سابقه فرد باید تأیید کند که یک تغییر حاد در عملکرد شناختی پایه رخ داده است.
یک متخصص می‌تواند دلیریوم را تشخیص دهد. معمولاً این کار توسط پزشک انجام می‌شود. پزشک علائم را مشاهده کرده و فرد را معاینه می‌کند تا ببیند چگونه فکر می‌کند، صحبت کرده و حرکت می‌کند.

تشخیص دلیریوم بر اساس مشاهده دقیق و بررسی وضعیت روانی انجام می‌شود. برای ارزیابی شیوه تفکر و به طور خاص دامنه توجه یک فرد، پزشکان ممکن است از مجموعهٔ ساده‌ای از تست‌ها و سؤالات استاندارد مشابه آنچه برای تشخیص دمانس استفاده می‌شود، استفاده کنند. نمونه‌هایی از سؤالات معمولی برای تشخیص دمانس عبارتند از:

  • یک محاسبه ساده ریاضی انجام دهید
  • یک کلمه کوتاه را برعکس هجی کنید
  • یک سری چهار یا پنج عددی را به ترتیب تکرار کرده و سپس آن را به‌صورت معکوس تکرار کنید
  • روزهای هفته را از آخر به اول نام ببرید

آزمون‌های دیگر برای ارزیابی سلامت شناختی عبارت‌اند از: آزمون کوتاه وضعیت ذهنی (MMSE)، روش ارزیابی سردرگمی (CAM) که نوعی آزمون غربالگری است و سایر آزمون‌های مشابه.
از آنجایی که بسیاری از موارد خفیف یا نوع کم‌فعال دلیریوم نادیده گرفته می‌شوند، متخصصان باید سلامت شناختی هر بیمار مسن‌تر که در بیمارستان بستری شده است را بررسی کنند. اگر فکر می‌کنید که ممکن است در یکی از اعضای خانواده یا یکی از نزدیکان شما، فردی مبتلا به این اختلال وجود داشته باشد، باید به یک متخصص مراجعه کنید تا عزیزتان مورد ارزیابی قرار بگیرد.

هنگامی که دلایل دلیریوم مشخص نیست، فرد متخصص باید یک شرح‌حال کامل گرفته و یک معاینه جسمانی انجام دهد. شرح‌حال فرد شامل مروری بر تمام داروهای مصرف شده، از جمله داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی خواهد بود. آزمایش خون و بررسی‌های دیگر می‌تواند کمک‌کننده باشد.

آزمایش‌های زیر توسط متخصص‌های مراقبت‌های بهداشتی برای تعیین علت‌های دلیریوم استفاده می‌شود:

  • معاینات عصبی شناختی شامل آزمون‌های عملکرد حسی، عملکرد شناختی و عملکرد حرکتی
  • آزمون‌های روان‌شناختی برای ارزیابی افسردگی یا سندرم‌های حاد روانپزشکی
  • آزمایش‌های خون (مانند آزمایش سوخت و سازی جامع یا جامع یا غربالگری سم شناسی)

سایر آزمایش‌ها بر اساس علائم فرد ممکن است شامل موارد زیر شود:

  • تصویربرداری x-ray از قفسه سینه
  • آزمایش ادرار
  • الکتروکاردیوگرام
  • آزمایش مایع مغزی نخاعی یا CSF
  • بررسی امواج مغزی به کمک الکتروانسفالوگرام (EEG)
  • تصویربرداری CT یا MRI از سر

نحوه تشخیص دلیریوم

درمان دلیریوم در سالمندان

دلیریوم از دسته اختلال‌های اورژانسی پزشکی محسوب می‌شود که نیاز به توجه و درمان فوری و حرفه‌ای دارد. هدف اصلی درمان، شناسایی و اصلاح علت‌های زمینه‌ای این سندرم با استفاده از آزمایش‌هایی است که در بخش «تشخیص دلیریوم» توضیح داده شده است. برخی از کارهایی که یک متخصص برای درمان دلیریوم انجام می‌دهد شامل موارد زیر است:

  • شناسایی شرایط و علت خاص اختلال در سریع‌ترین زمان ممکن
  • مدیریت کردن آشفتگی یا رفتار مخرب
  • ارائه دادن مراقبت‌های حمایت‌گرایانه عمومی

از دیگر اقدام‌های درمان دلیریوم، بررسی کردن هر دارویی است که قطع کردن یا کاهش میزان دوز آن می‌تواند در کنترل این اختلال نقش داشته باشند. با این حال، در پیشگیری و درمان این اختلال از راهکارهای مشابهی استفاده می‌شود.

مراقبت از سالمندان مبتلا به روان آشفتگی شامل مراقبت‌های بیمارستانی ویژه با توجه دقیق به موقعیت‌های پزشکی، محیطی و اجتماعی است. افراد مبتلا به دلیریوم به طور ویژه‌ای در برابر عوارض پزشکی مانند افتادن، کم آبی یا سوءتغذیه، زخم‌های فشاری، سفت شدن مفاصل، یبوست یا خیس کردن تخت آسیب‌پذیرتر هستند. این اتفاق به علت کاهش هوشیاری و یا عدم تحرک زیاد است.

افسردگی در سالمندان چیست؟ | علائم و علت افسردگی در سنین پیری

درمان خانگی دلیریوم

برای کاهش خطر ابتلا به دلیریوم، یا برای کمک به فردی که دارای علائم اولیه دلیریوم است، باید محیط به‌گونه‌ای مدیریت شود که به احساس فرد در تشخیص موقعیت و جهت‌یابی کمک کند. از انتقال و جابه‌جایی بی‌مورد فرد از یک اتاق یا فضایی به اتاق دیگر خودداری کنید و سعی کنید در صورت امکان تغییرات کارکنان و افرادی که مراقب فرد هستند را به حداقل برسانید. سعی کنید فرد یک برنامه منظم برای وعده‌های غذایی، آزمایش‌ها، ورزش داشته باشد. اعضای خانواده و دوستان نزدیک باید سعی کنند در کنار فرد بمانند تا به کاهش ترس و اضطرابی که اغلب در این اختلال دیده می‌شود، کمک کنند.

در صورت امکان، سعی کنید مشکلات خواب بدون دارو درمان شود. شیر گرم یا چای گیاهی، موسیقی و ماساژ را در شب امتحان کنید و صدا و حواس‌پرتی‌های شب را به حداقل برسانید. تحقیقات نشان داده است که این راهکارها از داروها مؤثرتر بوده و منجر به کیفیت خواب بهتری در شب می‌شود. روشن ماندن نورهای کم در شب می‌تواند به کاهش هذیان یا توهم کمک کند.

فرد را تشویق کنید سه بار در روز حرکت کرده و پیاده‌روی داشته باشد، ترغیب بیشتر به تمرین کردن انواع مختلفی از تمرین‌های حرکتی و کاهش استفاده از وسایلی که باعث کاهش حرکت یا عدم تحرک فرد می‌شوند. اگر عفونت، درد یا دیگر شرایط پزشکی به‌عنوان یک عامل تشدیدکننده شناسایی شده است، مطمئن شوید که به طور مناسب و کافی درمان شده است.

محدودیت‌های فیزیکی تنها به‌عنوان آخرین راه‌حل برای ایمن نگه داشتن فرد سالمند و جلوگیری از آسیب به خودشان، دیگران و محیط استفاده می‌شود. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه محدودیت‌های فیزیکی به کاهش افتادن یا سایر حوادث کمک کند وجود ندارد. بدتر از آن، این کار به بی‌تحرک نگه داشتن فرد دامن می‌زند که می‌تواند خطر ابتلا به ذات‌الریه یا زخم فشاری را افزایش دهد.

بهبود دلیریوم ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد؛ بنابراین، حتی پس از بازگشت یک فرد مسن مبتلا به دلیریوم به خانه، باید مراقبت و نظارت دقیق وجود داشته باشد تا این اطمینان حاصل شود که همه افراد درگیر در ایمنی هستند.

درمان دلیریوم

پیشگیری از دلیریوم

بهترین درمان دلیریوم، ‌پیشگیری از آن است. افرادی که قرار است تحت عمل جراحی قرار بگیرند، باید قبل از عمل یک ارزیابی از وضعیت روانی داشته باشند، به طوری که ارزیابی‌های بعد از عمل، مبنایی برای مقایسه وضعیت روانی فرد داشته باشند. اگر عوامل خطرناکی وجود داشته باشد که احتمال ابتلا به دلیریوم در بیمار را افزایش دهد، متخصصین این حوزه باید به این وضعیت توجه زیادی داشته باشند.

تحقیق‌ها نشان داده است که توجه به شش عامل خاص در پیشگیری از دلیریوم بعد از عمل در سالمندان بستری در بیمارستان می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد:

  1. کمک و راهنمایی کردن بیماران مبتلا به اختلال شناختی مرتبط با زمان و مکان‌ها (با استفاده از ساعت، تقویم، پنجره، تخته سیاه با نام پزشکان مراقب)
  2. زودتر بیدار کردن بیماران
  3. به حداقل رساندن استفاده از داروهای روان‌گردان با استفاده از درمان‌های غیردارویی
  4. به وجود آوردن یک چرخه خواب و بیداری سالم،‌ با استفاده از پنجره‌ها، نور صبحگاهی، کاهش صداها و فعالیت‌های شبانه و…
  5. بهبود و تقویت ورودی‌های حسی و ارتباطی فرد با استفاده از وسایل کمکی مناسب، به ویژه عینک‌های خوب، سمعک (بررسی کردن باتری‌ها) و در صورت نیاز، پروتزهای مصنوعی
  6. فراهم کردن و دادن مایعات فراوان به بیمار و اطمینان از اینکه بدن فرد دچار کم آبی نشده است

بهترین دارو برای دلیریوم

برای سالمندانی که اختلال دلیریوم را تجربه می‌کنند، اساس درمان ایجاد یک محیط ایمن، آشنا و حمایت‌کننده است. درمان دارویی در دلیریوم غالباً ضروری یا مطلوب نیست. اما اگر فرد مسن بسیار بی‌قرار یا پرخاشگر است و به‌گونه‌ای رفتار می‌کند که می‌تواند به خودش یا شخص دیگری آسیب برساند، استفاده از دارودرمانی می‌تواند مفید باشد.

می‌توان از داروهای ضد روان‌پریشی مانند هالوپریدول، بسیار بااحتیاط استفاده کرد. کوئتیاپین داروی ترجیحی برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون و انواع خاصی از دمانس است. آرام‌بخش‌هایی مانند لورازپام معمولاً برای درمان دلیریوم توصیه نمی‌شوند، اما می‌تواند در موارد خاص (از جمله ترک الکل) کمک کنند. داروهای آرام‌بخش تقریباً هرگز در افرادی که زمینه بی‌حالی و خواب‌آلودگی را دارند استفاده نمی‌شود.
داروهای رایجِ بدون نسخه که برای آلرژی استفاده می‌شوند یا داروهای خواب‌آور مانند دیفن‌هیدرامین می‌توانند باعث ایجاد دلیریوم یا تشدید آن شوند و نباید استفاده شوند.

جمع بندی در مورد دلیریوم

بهبودی از دلیریوم به زمان نیاز دارد. ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا فرد درست فکر کند، صحبت کند، و از نظر فیزیکی مانند قبل باشد. گاهی اوقات، برخی تغییرات ممکن است دائمی باشند. دوره بهبودی برای هر کسی متفاوت است. برای کاهش احتمال بازگشت روان آشفتگی، برنامه درمانی را به دقت دنبال کنید تا به علل زمینه ای رسیدگی شود. تمام تلاش خود را برای اجتناب از استرس و حفظ عادات ارتقا دهنده سلامتی مانند خوب غذا خوردن، نوشیدن آب زیاد و خواب با کیفیت انجام دهید.

دلیریوم اغلب ممکن است ناشناخته بماند. اگر متوجه تغییر وضعیت ذهنی یا سطح هوشیاری خود یا عزیزتان شدید، مهم است که با پزشک صحبت کنید. تغییرات ناگهانی ممکن است نشانه یک اورژانس پزشکی باشد.

سؤالات متداول

آیا عفونت باعث دلیریوم می‌شود؟

بله، دلیریوم می‌تواند توسط یک بیماری جدی مانند عفونت، عوارض برخی داروها و علت‌های دیگر مانند ترک دارو یا مسمومیت ایجاد شود.

آیا دلیریوم قابل درمان است؟

اگر علت دلیریوم به سرعت شناسایی شده و اصلاح شود، این اختلال معمولاً قابل درمان است. اگرچه بسیاری افراد از دلیریوم بهبودی کامل پیدا می‌کنند، اما برخی از افراد هرگز به حالت اولیه خود باز نمی‌گردند.

درمان دلیریوم چقدر طول می‌کشد؟

دلیریوم یک اختلال موقتی است. این اختلال می‌تواند فقط چند ساعت، چند هفته یا چند ماه طول بکشد. اگر علت‌های آن برطرف شوند، زمان بهبودی اغلب کوتاه‌تر است.

آیا دلیریوم باعث مرگ می‌شود؟

دلیریوم می‌تواند در طولانی‌مدت باعث آسیب دائمی به عملکردهای شناختی شود. همچنین این اختلال منجر به عوارضی مانند ذات‌الریه یا لخته شدن خون می‌شود که در ضعیف شدن بیماران نقش داشته و احتمال مرگ آنها را در عرض یک سال افزایش می‌دهد.


منابع: clevelandclinic, healthline, nih, hopkinsmedicine, medicalnewstoday

پزشک خوب، سامانه رزرو “آنلاین” روانشناس و روانپزشک و سایر حوزه های پزشکی و سلامت، به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در محدوده زندگی خود در سراسر کشور، انتخاب نموده و وقت خود را بصورت آنلاین رزرو کنید.