فواید ذهن آگاهی (مایندفولنس) چیست؟ چرا ذهن‌آگاهی را تمرین کنیم؟
از فواید ذهن‌آگاهی، ایجاد ظرفیتی درونی است که اگر آن را بپرورانیم، می‌تواند سلامتی و خوشبختی اصیل را در ما بیدار کند. مایندفولنس برای همه کسانی که می‌خواهند قدرت آگاهی ناب را درباره هیجان‌های دردناک، دردهای جسمانی و یا مشکلات ارتباطی خود به کار گیرند، هدیه خوبی است.
ذهن آگاهی سرشار از خرد عملی و ژرف است که ما را به زیستن در لحظات حقیقی زندگی همراه با حضور قلب کامل دعوت می‌کند. (تارا براک)
من میترا سیفان؛ مربی دوره‌های مایندفولنس، در مقاله قبلی به صورت کامل به تعریف مایندفولنس یا ذهن آگاهی پرداخته ام.
در این نوشته می‌خواهیم بررسی کنیم که تمرین های ذهن‌آگاهی چه فوایدی دارند؟
دنیای امروز، دنیای شلوغ و پر هیاهو و مشغله‌ای است.
اغلب در حالی که با یک چشم به بچه ها نگاه می‌کنید، نیم‌نگاهی هم به تلویزیون دارید، همزمان لباس‌ها را در لباسشویی می‌گذارید. روز خود را هنگام گوش دادن به رادیو و رفت و آمد برای کار برنامه ریزی می‌کنید و سپس آخر هفته خود را برنامه ریزی می‌کنید.
اما در حین عجله برای انجام کارهای ضروری، ممکن است متوجه شوید که ارتباط خود را با لحظه فعلی، تمرکز خود روی آنچه را که انجام می‌دهید و احساسات‌تان از دست می‌دهید و غرق افکار می‌شوید.
ذهن‌آگاهی (توجه‌آگاهی، بهوشیاری، مایندفولنس) علمی است که قصد دارد توجه شما را بر لحظه فعلی متمرکز کند، به طوری که بدون قضاوت، هر آنچه در لحظه اتفاق می‌افتد را بپذیرد.
ذهن آگاهی یا مایندفولنس ریشه در آیین‌های بودایی دارد اما در دهه‌های اخیر به صورت علمی مورد بررسی و تحقیقات فراوان قرار گرفته و مشخص شده است که یکی از عناصر اصلی در کاهش استرس و عامل افزایش رضایت عمومی از زندگی است.
فواید تکنیکهای ذهن آگاهی
با اینکه ذهن آگاهی ریشه در آیین بودا دارد، اما در اکثر مذاهب و ادیان و حتی ادبیات جهان ردپایی از انواع تکنیکهای مایندفولنس در قالب دعا یا حضور قلب و مراقبه وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا افکارتان را از مشغله های معمول خود به سمت قدردانی از لحظه و چشم انداز بزرگتر در زندگی سوق دهید.
استاد برجسته جان کابات زین (Jon Kabat-Zinn)، بنیانگذار و مدیر سابق کلینیک کاهش استرس بر مبنای ذهن‌آگاهی در مرکز پزشکی دانشگاه ماساچوست، فردی است که کمک کرد تا تمرین مدیتیشن ذهن آگاهی را به شکل تکنیکهای مورد استفاده در پزشکی و رواندرمانی دربیاید. و نشان داد که تمرین ذهن آگاهی می‌تواند علائم جسمی و روانی را بهبود بخشد و همچنین تغییرات مثبت در سلامتی، طرز نگرش و رفتارهای افراد ایجاد کند.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید،روی دکمه زیر کلیک کنید
در ادامه به فواید ذهن‌آگاهی اشاره خواهیم داشت:
۱. ذهن آگاهی باعث افزایش بهزیستی و رضایت از زندگی می‌شود
افزایش مهارت ذهن‌آگاهی به شما کمک می‌کند کاملا درگیر فعالیت‌های خود شوید، به طوری که فکر شما این سو و آن سو نرود و در لحظه حال و متمرکز بر کاری که در حال انجامش هستید، باقی بماند. به این ترتیب کارها و فعالیت‌های خود را با حداکثر کیفیت و بهره‌وری به انجام برسانید.
متمرکز ماندن در لحظه حال همچنین از شما فردی خلاق‌تر خواهد ساخت.
در اثر انجام تکنیکهای مایندفولنس، شما ظرفیت بیشتری را در خود برای مقابله با حوادث ناگوار ایجاد می‌کنید. زیرا با تمرکز بر اینجا و اکنون، متوجه می‌شوید که کمتر درگیر نگرانی در مورد آینده یا پشیمانی‌های گذشته می‌شوید، کمتر درگیر نگرانی در مورد موفقیت و عزت نفس هستید و توانایی بیشتری برای برقراری ارتباط عمیق با دیگران خواهید داشت.
بیشتر بخوانید: مهارت های زندگی چیست؟ آشنایی با مهارت های ده گانه زندگی
۲. ذهن آگاهی سلامت جسمی را بهبود می‌بخشد
دانشمندان تایید کردند که تکنیک های ذهن‌آگاهی از چند طریق به بهبود سلامت جسمی کمک می‌کند. تحقیقات زیادی ثابت کرده اند که ذهن آگاهی می‌تواند در درمان موارد زیر موثر باشند:
مطلب بیشتر: خودآگاهی و خودشناسی | خودآگاهی چه فوایدی دارد؟ چگونه آن را کسب کنیم؟
۳. ذهن آگاهی سلامت روان را بهبود می‌بخشد
در سال های اخیر، رواندرمانگران، مراقبه ذهن‌آگاهی را به عنوان عنصری مهم در درمان تعدادی از مشکلات روانشناختی به کار می‌برند.
مشکلات روانی ای که مایندفولنس قادر به کاهش علائم و یا درمان آنهاست، شامل موارد زیر می‌شود:
- افسردگی
- هجوم افکار
- سو مصرف مواد
- اختلالات خوردن (پرخوری و بی اشتهایی عصبی)
- مشکلات ارتباطی زوجین
- اختلالات اضطرابی
- وسواس فکری عملی
۴. بهبود مهارت توجه انتخابی
ذهن‌آگاهی مهارتی است که به شما کمک می‌کند؛ وقتی بیش از حد درگیر هیجان و یا افکار خود شدید، این توانمندی را داشته باشید که به راحتی از بند افکار منفی رها شوید و با افکار یا هیجانات خود درگیر نمانید.
به عنوان مثال، اگر فردی به شما حرف ناخوشایندی زده و ذهن شما را ساعت ها درگیر خودش کرده، یا رفتاری را انجام داده‌اید که بهتر بود انجام نمی‌دادید و مدت ها درگیر هیجانِ شرم، ترس، خشم یا ناامیدی شدید، تمرین های ذهن‌آگاهی به شما کمک می‌کند تا بتوانید درگیر افکار و هیجانات ناخوشایند نشوید و توجه خود را به سایر جنبه‌های مسائل، گشوده نگه دارید.
در نقطه مقابل، گاهی اوقات حواس‌پرتی و عدم تمرکز بر کاری که در حال انجام آن هستید، بهره‌وری شما را پایین آورده و کارهایتان با کیفیت مورد انتظار انجام نمی‌شوند. در چنین حالتی نیز انجام دادن مرتب تمرین‌های مایندفولنس به شما در ایجاد تمرکز و مستقر شدن در لحظه حال کمک می‌کنند.
ایجاد مهارت توجه انتخابی یعنی توانایی اینکه جایی که مورد نیاز است، توجه خود را متمرکز و جایی که به تمرکز نیاز نیست توجه خود را گشوده نگه دارید.
در نتیجۀ این مهارت، شما میتوانید میزان استرس‌های خود را به حداقل کاهش دهید. چرا که قدرت انتخاب توجه به نگرانی‌ها و دلشوره ها دست شماست.
مطلب بیشتر: خودباوری چیست؟ چگونه می‌توانم مهارت خودباوری را تقویت کنم؟
استفاده از تکنیک های مایندفولنس در جلسات رواندرمانی
علاوه بر تمرین های ساده ای که در مقاله انواع تمرین‌های ذهن‌آگاهی ذکر شد، تعداد بیشتری تمرین ها و مراقبه های مایندفولنس وجود دارد که بعضا در برخی جلسات رواندرمانی توسط متخصصین مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تکنیک هایی مانند:
- مراقبه های افکار
- مراقبه های متمرکز بر هیجان
- مراقبه برای پیدا کردن ارزش های اساسی زندگی
رویکرد درمانی پذیرش و تعهد (اکت)، رویکردی است که در آن بیشترین استفاده از تکنیک های مایندفولنس و ذهن آگاهی صورت می‌گیرد.
در صورتی که درگیر ذهن آگاهی هستید میتوانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین متخصص ها در زمینه مایندفولنس یا توجه آگاهی نوبت بگیرید.
اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید
نکته: اگر از لحاظ تیپ شخصیتی شما با مراقبه کردن راحت هستید و یا حتی سابقه انجام تمرینات مشابه از جمله یوگا را دارید و در عین حال قصد انتخاب روادرمانگر را هم دارید، بهتر است درمانگری را انتخاب کنید که از رویکرد پذیرش و تعهد (اکت) استفاده می‌کند.
نویسنده: میترا سیفان – روانشناس و مربی دوره های ذهن‌آگاهی
پزشک خوب، سامانه آنلاین رزرو اینترنتی نوبت از روانشناسان، پزشکان و سایر متخصصان حوزه سلامت است که به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در کوتاه ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کرده و وقت خود را به صورت “آنلاین” رزرو نمایید.
درود؛ خانم دکتر خدا قوت
سلام، سپاس.