اعتیاد به پورن؛ شناسایی علائم، عوارض و ترک آن

اعتیاد به پورن به وابستگی عاطفی به پورنوگرافی اشاره دارد که در زندگی روزمره، روابط و توانایی عملکرد اختلال ایجاد می کند. استفاده از پورنوگرافی  (pornography) وسیله ای گسترده برای مقابله با انگیزه های جنسی است. بیش از ۹۰ درصد از مردان جوان گزارش می دهند که به طور منظم فیلم های پورن را تماشا می کنند. بسیاری از این ویدئوها کارهایی را به تصویر می‌کشند که ممکن است هیچوقت آن ها را انجام ندهید. تنها دریکی از سایت های پورنوگرافی، روزانه بیش از ۹۰ میلیارد ویدیو توسط بیش از ۶۴ میلیون بازدیدکننده مشاهده می شود که ۲۶ درصد آن‌ها خانم هستند. اگرچه تماشای محتوای پورنوگرافی تقریباً در بین مردان رایج است، برخی از مردان و زنان تماشای پورن اینترنتی را بیمارگونه می دانند و معتقدند که زمان صرف شده برای انجام این کار ممکن است نشانه ای از “اعتیاد به پورن” باشد.

اعتیاد به پورن چیست؟

اعتیاد به پورن یا Porn addiction زمانی اتفاق می‌افتد که افراد، نمی‌توانند نگاه کردن به پورن را متوقف کنند، حتی اگر بخواهند، این وضعیت به حدی می رسد که در کار، روابط و سایر بخش های زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند. در سال های اخیر به دلیل افزایش دسترسی به محتوای پورنوگرافی اینترنتی، نحوه نگرش جامعه به رابطه جنسی و صمیمیت تغییر پیدا کرده است، نوجوانان و بزرگسالان جوان به ویژه در معرض فشار همسالان ناشی از تماشای پورن هستند. مطالعات مختلف نشان می دهد که پورنوگرافی اینترنتی ممکن است باعث تغییر در رفتارها، علایق و روابط جنسی شود.

پورنوگرافی یا (فیلم‌های جنسی)، ذهنیت افراد را از رابطه جنسی و اعمال مربوط به آن را تحت الشعاع قرارمیدهند، مطالعات نشان می‌دهد که بین تماشای پورنوگرافی و رابطه جنسی خطرناک یا ناایمن ارتباط معناداری وجود دارد.

آیا اعتیاد به پورن اختلال است؟

اعتیاد به پورن در حال حاضر به عنوان یک تشخیص رسمی در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) و انجمن روانشناسی آمریکا (APA) ثبت نشده است. با این حال، روانشناسان از اعتیاد به پورن به عنوان زیرمجموعه ای از اعتیاد جنسی یاد می کنند، یک اختلال سلامت روان که شامل تکانه ها و رفتارهای مختلفی است که بر زندگی فرد تأثیر منفی می گذارد.

کارشناسان موافقند که حتی اگر اعتیاد به پورن یک اختلال روانی نباشد، انجام آن مشکل ساز است. نظرسنجی ها نشان می دهد که حدود چهار درصد از مردان و یک درصد از زنان معتقدند که ممکن است به پورن معتاد باشند. برخی از محققان بر این باورند که درمانگران باید قبل از هر گونه تشخیص مبتنی بر استفاده از پورن، در مورد اعتقادات فرهنگی و مذهبی مراجع صحبت کنند و باورهای خود را در نظر بگیرند.

از دست ندهید: انواع انحرافات جنسی و علت آنها

علائم اعتیاد به پورن

نحوه بروز این علائم می تواند بسته به عوامل زیادی از جمله سابقه فرد، ژنتیک و سایر شرایط متفاوت باشد. در اعتیاد به پورن افراد نمی‌توانند به مدت ۶ ماه یا بیشتر، حتی زمانی که از آن لذتی نمی‌برند از تماشای پورن دست بردارند. با این حال، به طور معمول، علائم اعتیاد به پورن شامل موارد زیر است:

• ایجاد اختلال در فعالیت های روزمره و همچنین از دست دادن علاقمندی به فعالیت ها. به عنوان مثال: پورن به بخش اصلی زندگی شما تبدیل شود. شما از انجام کارهایی که واقعاً از آنها لذت می برید دست بردارید تا بتوانید بیشتر پورن ببینید و احساس نیاز بیشتر به تماشای پورن برای رسیدن به تجربه ی لذت بیشتردر طول زمان پیدا کنید.
• ایجاد احساس ناراحتی و علائم ترک هنگام تماشا نکردن فیلم های مستهجن و یا عدم دسترسی به آنها
• ادامه استفاده از پورن علیرغم تأثیر منفی آن بر زندگی شما. به عنوان مثال، ممکن است به دلیل رفتارهای جنسی پرخطر به یک بیماری مقاربتی مبتلا شوید یا به دلیل استفاده بیش از حد از پورنوگرافی شغل یا رابطه خود را از دست بدهید.
• وجود مشکلات جنسی، برای مثال، ممکن است مشکلاتی با انزال زودرس یا اختلال نعوظ داشته باشید.
• تماشای پورن برای پرت کردن حواس خود از احساسات و عواطف ناخوشایند یا کمک به تغییر خلق و خو که در افراد مبتلا به افسردگی و اضطراب (یا سایر مشکلات سلامت روان) رایج است.
• علاقه مندی کمتر به ارتباطات اجتماعی
• انجام خود ارضایی به شکلی افراطی
• آسیب به روابط اجنماعی، شغلی، تحصیلی و عاطفی.
• تماشای پورنوگرافی در محیط های نامناسب همچون مدرسه، محل کار و…

اگر فکر می کنید هر یک از علائم بالا را دارید، متخصصان ما در پزشک خوب می توانند به شما کمک کنند. برای مطالعه بیشتر میتوانید به: سکس تراپی: درمان مشکلات جنسی با مشاوره جنسی مراجعه کنید.

علت اعتیاد به پورن

همه اعتیادها چندعامل مشترک دارند، چه اعتیاد شما «رفتاری» باشد یعنی به پورن، قمار، خرید یا به یک ماده خاص مانند اعتیاد به الکل یا سو مصرف مواد. این عوامل عبارتند از:

• تروما یا سوء استفاده در اوایل دوران کودکی: اگر در معرض غفلت، آزار جسمی، عاطفی یا جنسی، یا سایر تجربیات نامطلوب دوران کودکی قرار گرفته اید، احتمال ابتلا به اعتیاد به پورن در زندگی بعدی شما بیشتر است.
• داشتن اختلالات شخصیت، عدم کنترل تکانه، بی نظمی عاطفی، رفتارهای پاداش جویانه و یا تکانشگری بالا
• شیوه های ناسالم مقابله با تنش های روانی: ممکن است یک فرد برای فرار از ناراحتی های روانی ازجمله اضطراب و استرس از پورنوگرافی استفاده کند.
• نداشتن یک رابطه زناشویی سالم.
• هنجارهای فرهنگی ناسالم مثل ایده هایی در مورد نحوه ظاهر و رفتار افراد در حین رابطه جنسی و انواع رابطه جنسی
• سابقه خانوادگی اختلالات روانی، از جمله اضطراب و افسردگی (برخی تحقیقات نشان می دهد که بین این دو وضعیت سلامت روان و اعتیاد به پورن ارتباط وجود دارد).
• افزایش سطح تستوسترون و استروژن (هورمون های جنسی): این موضوع می تواند منجر به رفتارهای تکانشی و استفاده بیش از حد از فیلم های مستهجن شود.

برخی از عوامل بیولوژیکی، از جمله تغییرات در تعادل شیمیایی مغز هنگام تماشای فیلم های پورن، ممکن است خطر اعتیاد را افزایش دهد. اعتیاد به پورن ممکن است در دوره ای شروع شود که احساس بی حوصلگی، تنهایی، اضطراب یا افسردگی می کنید. سطوح بالای انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین و نوراپی نفرین که خلق و خوی شما را کنترل می کنند؛ اغلب با رفتارهای جنسی اجباری، مانند استفاده پورن مرتبط است. اعتیاد به پورن همچنین بر مسیرهای پاداش مغزاز طریق تاثیر بر انتقال دهنده ی عصبی دوپامین که در احساس لذت نقش دارد تاثیر دارد.

همچنین بخوانید: اعتیاد به گوشی؛ علائم، عوارض و درمان اعتیاد به موبایل

مواردی که می توانند احتمال تماشای پورن را افزایش دهند

موارد زیر می توانند زمینه ساز اعتیاد به پورن باشند و احتمال تماشای فیلم پورن را افزایش دهند:

• سهولت دسترسی به اینترنت
• تنها بودن، مشاهده پورن به صورت خصوصی ساده تر از همیشه است
• استفاده از مواد مخدر یا مشروبات الکلی
• مسائل سلامت روان مانند اختلالات خلقی مانند افسردگی، اضطراب یا اعتیاد
• درگیری های خانوادگی
• تشویق همسالان

مراحل اعتیاد به پورن

۱. مواجه

بیشترین کاربران محتواهای پورن نوجوانانی هستند که دقیقا در سن کنجکاوی و تمایل نسبت به جنس مخالف هستند و راحت ترین راه پیش روی آن ها برای ارضای میل جنسی استفاده از محتوای آنلاین فیلم های پورن است که دراین شرایط با اولین صحنه های مربوط به پورن مواجهه میشوند که در صورت ادامه می‌تواند به اعتیاد به پورن تبدیل شود.

۲. اعتیاد

اعتیاد به پورن زمانی اتفاق میفتد که یک تمایل و کنجکاوی اولیه به یک وابستگی جسمی و روانی برای ارضای میل جنسی تبدیل شود و در این صورت افراد از تماشای تفریحی و گهگاه محتوای پورن رو به استفاده همیشگی و اجباری می‌آورند که نمی‌توانند در برابرمیل به تماشای پورن مقاومت کنند.

۳. حساسیت زدایی

همانند اعتیاد به مواد مخدر، الکل یا هر ماده شیمیایی که فرد بعد از مدتی برای رسیدن به همان میزان از لذت باید مقداربیشتری مصرف کند، در اعتیاد به پورن نیز افراد بعد از مدتی مثل قبل تحریک نشده و برای رسیدن به لذت باید به میزان و دفعات بیشتری از محتوای پورن استفاده کنند.

۴. افزایش

افراد دارای اعتیاد به پورن خواهان لذت بیشتری هستند، بنابراین میزان استفاده از فیلم وعکس های پورن را افزایش میدهند، در ننیجه افکار آن ها درگیر تصاویر، امیال و خیال پردازی های جنسی شده و جلوی تفکر سالم افراد گرفته شده و تعداد دفعات و زمان سپری شده برای تماشای پورن افزایش می‌یابد.

۵. عمل

در پی مرحله افزایش، عمل کردن اتفاق میفتد که در آن فردی که به پورن اعتیاد دارد به دنبال کسب لذت و تجربه‌ی جنسی در دنیای واقعی است، در نتیجه میتواند دست به اعمال مخاطره آمیزی مثل پرداخت پول به افراد تن فروش برای انجام عمل جنسی، استفاده از مشروبات الکلی برای افزایش شهامت، پرخاشگری و رابطه جنسی بی رویه بزند. از خطرناک ترین پیامدهای رفتار افراد معتاد به پورن در این مرحله احتمال بالای مبتلا شدن به بیماری های مقاربتی جنسی و از دست دادن زندگی متاهلی به دلیل عدم ارضا از طریق رابطه با همسران خود است چرا که به دنبال افراد دیگری برای انجام عمل جنسی هستند.

تاثیر اعتیاد به پورن بر مغز

تحقیقات نشان داده است که اعتیاد به پورن با تغییرات فیزیکی در مغز مرتبط است. محرک بصری پورنوگرافی سیستم پاداش مغز را درگیر می کند و آن را با میزان زیادی دوپامین در طولانی مدت دوپامین غرق می کند. نتیجه این است که مغز از نظر شکل، اندازه و تعادل شیمیایی مغز از نظر فیزیکی به هم میخورد.

تاثیر اعتیاد به پورن بر رابطه

همانطور که قبلا گفته شد، کسانی که اعتیاد به پورن دارند در معرض خطر مشکلات انزال زودرس و مشکل در نعوظ یا حفظ آن هستند. افراد همچنین به دلیل استفاده بیش از حد از فیلم های مستهجن در معرض خطر آسیب جسمی بیشتری قرار دارند.

• تمایل به آزمایش رفتارهای جنسی مختلف که ممکن است شامل پرخاشگری یا سلطه جویی افراطی باشد.
• دوری یا قطع ارتباط با شریک زندگی خود
• مشکل برانگیختگی بدون استفاده از پورن
• تمایل به ارضای جنسی از طریق تماشای پورن حتی بعد از داشتن یک رابطه جنسی واقعی

عوارض اعتیاد به پورن

اعتیاد به پورن در ابعاد مختلفی می تواند بر زندگی یک فرد تأثیر بگذارد که شامل عوارض روانی، اجتماعی و جسمی هستند. مانند هر اعتیاد دیگری، اعتیاد به پورن فقط بر فرد تأثیر نمی گذارد. تأثیر گسترده استفاده بیش از حد از پورن می تواند به طور قابل توجهی بر روابط صمیمی یک فرد از جمله خانواده، دوستان و جامعه گسترده تر تأثیر بگذارد. اعتیاد به پورن می تواند ازدواج ها را خراب کند و بسیاری از بخش های زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.

عوارض روانی

• احساس شرم، گناه، خشم وعزت نفس پایین
• رفتارهای تکانشی یا پاداش جویانه
• مشغولیت با افکار یا خیالات جنسی که در طول روز ادامه دارد
• تجربه علائم اضطراب، افسردگی یا سایر اختلالات همزمان
• داشتن یک تصویر بدن تحریف شده از خود به دلیل تماشای بازیگران فیلم های پورن

عوارض اجتماعی

• تمایل به منزوی بودن و کناره گیری از افراد و فعالیت های اجتماعی
• تصمیم و ترجیح به ماندن در خانه و تماشای پورن به جای رفت و آمد و معاشرت با دوستان و آشنایان
• عدم رفتن به جلسات کاری و امور برنامه ریزی شده قبلی
• به تعویق انداختن مسئولیت های شخصی و اجتماعی

فواید ترک اعتیاد به پورن

نتیجه گیری، ترک اعتیاد به پورن می تواند منجر به طیف وسیعی از تغییرات و مزایای مثبت شود، از جمله:

• بهبود قدرت بدنی، افزایش انرژِی و نشاط
• افزایش احساس اعتماد به نفس و عزت نفس
• افزایش قدرت تمرکز و توجه
• بهبود ارتباط عاطفی با شریک زندگی
• افزایش رضایت و برانگیختگی جنسی
• بهبود کیفیت خواب
• افزایش قدرت هدف گذاری و پیگیری اهداف

ترک پورن

خوشبختانه، گزینه های درمانی مختلفی برای ترک اعتیاد به پورن وجود دارد. ترک اعتیاد به پورن برای هر فردی متفاوت است، اما روش های درمانی مختلف موثر بوده اند. در ادامه به روش های ترک اعتیاد به پورن می پردازیم.

روان درمانی و ترک پورن

روان‌درمانی شامل درک و کاوش انگیزه ها، خواسته ها و تعارضات ناخودآگاه است. درمان شامل باز کردن وقایع دوران کودکی است که ممکن است منجر به رفتارهای اعتیاد آور یا عادات ناسالم شده باشد. هدف درمان کمک به شکستن چرخه های ناسالمی است که شما را در الگوهای مخرب مانند اعتیاد به پورن نگه می دارد. برنامه های روان‌درمانی مختلف می تواند به شما در مدیریت و غلبه بر اعتیاد کمک کند. این درمان ها شامل:

• خانواده درمانی
• درمان فردی
• گروه درمانی
• درمان های رفتاری، از جمله درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی روان درمانی است که در آن شما با یک متخصص سلامت روان کار خواهید کرد تا زمینه های مشکل در زندگی خود را شناسایی کرده و راه های غلبه بر آنها را بیاموزید. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) که بر پذیرش افکار و خواسته‌های شما و تعهد به اعمالی که بیشتر با ارزش‌های دیگر همخوانی دارد، تأکید می‌کند.

درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی (مایند فولنس) شامل افزایش آگاهی از افکار، احساسات و رفتارهای شماست. شما در نهایت بر هر تمایلی که برای تماشای پورن دارید، از طریق تکنیک های آموخته شده، کنترل خواهید داشت. علاوه بر این، شما یاد خواهید گرفت که احساسات بدنی را مشاهده کنید و به جای کنترل، به آنها اجازه عبور دهید.

روان درمانی پویشی بر آگاهی بیشترازافکارورفتارهای ناخودآگاه، یادگیری در مورد انگیزه های درونی و حل تعارض تمرکز دارد. در هر حال چنانچه اعتیاد به پورن عملکرد شما را مختل کرده است، مشورت یا یک روانشناس خوب؛ می تواند به افزایش بهره وری شما و ترک اعتیاد به پورن کمک کند.

دارو برای ترک اعتیاد به پورن

مطالعات مربوط به داروها برای درمان اعتیاد به پورنوگرافی عمدتاً بر روی داروی ضد افسردگی پاروکستین (پاکسیل) و داروی نالترکسون متمرکز است. استفاده از داروهای ضد افسردگی احتمالاً فقط برای افرادی که دارای اختلال اضطراب یا افسردگی همراه با اعتیاد به پورن تشخیص داده شده هستند مؤثر است. داروی نالترکسون (Naltrexone) نیزکه برای درمان اعتیاد به الکل و مواد افیونی استفاده می شود. بخشی از مغز شما را که از رفتارهای اعتیادآور لذت می برد، مسدود می کند. تثبیت کننده های خلق و خو که برای شرایطی مانند اختلال دوقطبی استفاده می شود، ممکن است میل جنسی  را کاهش دهند و به ترک اعتیاد پورن کمک کنند.

علائم ترک اعتیاد به پورن

اعتیاد به پورن می‌تواند یک مشکل جدی باشد که افراد را در هر سن، جنسیت و طبقات مختلف تحت تاثیر قرار می دهد. مانند هر اعتیاد دیگری، ترک پورن می تواند بسیار دشوار باشد و اغلب منجر به علائم ترک شود. در اینجا ۱۲ مورد از رایج ترین علائم ترک اعتیاد به پورن آورده شده است:

• اضطراب که یکی از رایج ترین علائم ترک است و می تواند به روش های مختلفی مانند احساس بی قراری یا هراس ظاهر شود.
• یکی دیگر از علائم رایج ترک اعتیاد، تحریک پذیری است.
• بسیاری از افراد دارای اعتیاد به پورن علاقه خود را به رابطه جنسی واقعی از دست می دهند. این به این دلیل است که آنها به لذت فوری که پورن در اختیار آن ها قرار میدهد عادت کرده اند و ممکن است برخوردهای جنسی واقعی را کمتر لذت بخش و جذاب بدانند.
• بسیاری از افرادی که با اعتیاد دست و پنجه نرم می کنند، مشکل خواب دارند. که ممکن است به دلیل اضطراب و نگرانی ناشی از ترک باشد، یا ممکن است یک عارضه جانبی از تغییرات شیمیایی مغز باشد که با اعتیاد همراه است.
• خستگی یکی از علائم رایج ترک اعتیاد است. این بی حالی احتمالاً به دلیل تغییر در الگوهای خواب و خستگی جسمی و روانی ناشی از اعتیاد به پورن است.
• اشتغال ذهنی با افکار مزاحم: این علامت طبیعی تر از آن چیزی است که شما فکر می کنید، زیرا بسیاری از افراد معتاد به پورن گزارش می دهند که افکار مزاحم در مورد پورن حتی زمانی که سعی در فکر کردن به آن ندارند، اتفاق می‌افتد. این مشکل می تواند بسیار ناراحت کننده باشد و ممکن است تمرکز روی چیزهای دیگر را دشوار کند.
• هوس یا تمایل شدید به استفاده از محتوای پورن یکی از دشوارترین علائم ترک اعتیاد است که می تواند شدید و طاقت فرسا باشد و در صورت عدم مدیریت مناسب ممکن است منجر به انجام دوباره ی تماشای پورن شود.
• نوسانات خلقی: طبیعی است که در هنگام ترک اعتیاد به پورن دچار نوسانات خلقی شوید. هنگام تلاش برای ترک اعتیاد، مغز شما تغییرات زیادی را تجربه می کند که منجر به بی ثباتی در خلق و خوی شما می شود.
• مشکل در تمرکز: بسیاری از افراد معتاد به پورن مشکل تمرکز بر موضوعات دیگر دارند که احتمالاً به دلیل وجود افکار مزاحم و کشش های ناشی از اعتیاد به پورن است.

آیا اثر پورنوگرافی بر مغز پس از ترک از بین می رود؟

پس از ترک اعتیاد به پورن مغز به سمت فعالیت سالم تر و بهبود عملکردهای خود پیش میرود. مشکلات تمرکز، ضعف حافظه و انگیزه کم که نتیجه اعتیاد به پورن هستند، پس از فرآیند ترک بهبود پیدا میکنند. میزان فعالیت دوپامین در مغز به سطح طبیعی خود باز میگردد. احساس تصویر بدنی تحریف شده ای که افراد در طول تماشای پورن پیدا میکنند بعد از ترک آن از بین میرود. همچنین سطحی از استرس، اضطراب و افسردگی که ناشی از اعتیاد به پورن هستند نیز بهبود پیدا میکند.

سوالات متداول درباره‌ی اعتیاد به پورن

در این بخش به سوالات متداول در مورد اعتیاد به پورنوگرافی پاسخ داده ایم.

چه خطراتی افراد معتاد به پورن و دیگران را تهدید میکند؟

افراد دارای اعتیاد به پورن با توجه به میزان استفاده از محتوای پورن و سطح اعتیادشان ممکن است دست به برخی از رفتارها و ناهنجاری های جنسی از جمله تجاوز، کودک آزاری، زنای با محارم و حتی قتل بزنند. تد باندی یکی از افرادی است که به دلیل اعتیاد به پورن و دیگر اختلالات روانی دست به یک مجموعه قتل زنجیره ای زده بود. وی در یک مصاحبه با دکتر جیمز دابسون که روز قبل از اعدام او انجام شد از اعتیاد به پورن خود به ویژه خشونت های جنسی صحبت کرد.

آیا وسواس میتواند منجر به اعتیاد به پورن شود؟

طی یک بررسی انجام شده، نشان داده شد که داشتن علائم وسواسی در کنار آمادگی روانی و شرایط محیطی آسیب زا منجر به شکل گیری اعتیاد به پورن و تشدید علائم وسواس شد که با کمک متخصصان این شرایط تحت کنترل درآمد.

آیا برای ترک اعتیاد به پورن باید به روانشناس مراجعه کرد؟

ممکن است بتوانید به تنهایی بر اعتیاد به پورن خود کنترل داشته باشید با استفاده از راهکارهایی مثل حذف آدرس های اینترنتی سایت های با محتوای پورن، پاک کردن تمام پورن های ذخیره شده، برنامه ریزی  برای طول روز خود، توجه به آثارمنفی اعتیاد به پورن بر روی زندگی شما وخسته کردن خود در طول روزتا هنگام خواب.

---

منابع: healthline, verywellmind, psychologytoday, medicalnewstoday

پزشک خوب، سامانه رزرو “آنلاین” روانشناس و روانپزشک و سایر حوزه های پزشکی و سلامت، به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان را در محدوده زندگی خود در سراسر کشور، انتخاب نموده و وقت خود را بصورت آنلاین رزرو کنید.