بعد از ترک مواد و بهبودی کم کم علائم افسردگی و بی‌حوصلگی از بین می‌روند. و فرد می‌تواند دوباره از کارهای لذت بخش از جمله لذت بردن دوباره از فعالیت‌های روزمره برای فرد لذت بخش می‌شود. اما مواد مخدر بر روی سلول‌ها تاثیر می‌گذارند. در بسیاری از موارد ترک مواد با احساس کسلی همراه است. گاهی اوقات یادآوری شرایط بدی که بیمار در آن بوده است، شرایطی که زندگی او را مختل کرده است همگی باعث ایجاد افسردگی بعد از ترک مواد می‌شوند. البته لازم به ذکر است که با گذشت زمان و پرهیز از مصرف برطرف می‌شوند. در این مقاله به بررسی افسردگی پس از ترک مواد می‌پردازیم.

‌

افسردگی بعد از ترک اعتیاد چقدر طول میکشد؟

بیشتر افرادی که به مصرف الکل و مواد مخدر اعتیاد دارند علاقمند به ترک این مواد هستند؛ اما ترس از عدم مصرف آن‌ها مانع از اقدام برای ترک اعتیاد می‌شود. در واقع یکی از متداول‌ترین سوالات افرادی که تصمیم به ترک مصرف الکل و مواد مخدر دارند، این است که چقدر زمان نیاز است تا تاثیرات الکل یا ماده مخدر از بدن خارج شود.

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که مدت زمان از بین رفتن اثر الکل و مواد مخدر در بدن به مواد مصرفی، ویژگی‌های آن و مدت زمان مصرف بستگی دارد. پس برای آن که مصرف الکل و مواد مخدر را بطور کلی ترک کنیم، به هیچ وجه نباید به پروسه ترک و مدت زمان آن فکر کنیم؛ چرا که این روند بر عهده مرکز ترک اعتیاد یا پزشک متخصص است.

ترک مصرف الکل

علائم ترک مصرف الکل معمولا چند ساعت پس از قطع نوشیدن آن شروع می‌شود و در مدت سه روز به اوج خود خواهد رسید. همچنین در طی قطع مصرف الکل به مدت دو تا سه روز نیز ممکن است برخی افراد دچار دلیریوم ترمنس شوند. دلیریوم ترمنس یک سندرم حاد است که در افراد مبتلا به مصرف الکل مزمن رخ می‌دهد و به عنوان سندرم ترک شناخته می‌شود که دلیل قطع ناگهانی مصرف الکل در افراد ایجاد می‌شود. در طی فرآیند ترک ممکن است علائم مصرف الکل تا چند هفته با فرد همراه باشد و او را آزار دهد؛ اما در نهایت از بدن او خارج خواهد شد.

دلیریوم یا روان‌ آشفتگی چیست؟ علائم، علت و درمان دلیریوم در سالمندان

ترک مصرف مواد افیونی

مواد افیونی شامل داروهایی چون هیدروکودون(Percocet)، اکسی کدون(OxyContin) و داروهای غیرقانونی مانند هروئین است. در حالت کلی علائم ترک این مواد مخدر پس از خروج دارو از بدن، شروع شده و در طی این روند به اوج خود می‌رسد؛ سپس رفته رفته این علائم در بدن فرد کاهش می‌یابند.

برای مواد افیونی که اثر آن‌ها کوتاه مدت است مانند هروئین، علائم ترک ممکن است به مدت چند ساعت تا یک روز پس از آخرین مصرف ادامه داشته باشد و در عرض چند روز به اوج خود برسد؛ سپس در طی مدت دو هفته رفته رفته این علائم کاهش پیدا کنند. برای مواد افیونی که اثر آن طولانی‌تر است مانند اکسی کدون یا متادون، علائم ترک ممکن است تا چند روز ادامه یابد و در طی چند هفته رفته رفته کاهش پیدا کند.

ترک مصرف بنزودیازپین

بنزودیازپین‌ها از جمله داروهای تجویزی برای کاهش اضطراب و بی‌خوابی هستند که مصرف کوتاه مدت آن‌ها بر اساس تجویز پزشک خطری ندارد. اما در صورتی که این دارو در طولانی مدت مصرف شود، ترک آن علائم زیادی به همراه دارد. دو ماده استازولام(با نام تجاری Prosom ) و تریازولام(با نام تجاری Halcion ) به عنوان بنزودیازپین‌هایی شناخته می‌شوند که اثر آن‌ها کوتاه مدت است و در صورتی که فرد در طی مصرف به آن‌ها وابسته شود، پس از قطع مصرف در طی چند ساعت علائم آن از بدن خارج می‌شود.

همچنین در برخی مواقع علائم ترک مصرف استازولام و تریازولام پس از چند روز به اوج خود می‌رسد و در عرض یک هفته یا کمی بیشتر نیز این علائم کاهش می‌یابد. همچنین ماده والیوم نیز به عنوان بنزودیازپینی شناخته می‌شود که اثر آن طولانی مدت است و علائم ترک آن ممکن است چندین روز تا یک هفته زمان ببرد. در واقع علائم ترک این ماده در هفته دوم به اوج خود می‌رسد و حتی ممکن است تا یک ماه یا بیشتر در بدن فرد وجود داشته باشد.

مصرف طولانی مدت مواد بنزودیازپین موجب ایجاد تغییرات شیمیایی عمیقی در مغز می‌شود که روند ترک آن کمی طولانی خواهد بود و علائم ترک آن تا طولانی مدت با فرد همراه است. حتی ممکن است علائم ترک بنزودیازپین چند ماه یا یک سال زمان ببرد و در نهایت از بدن فرد خارج شود. برای جلوگیری از این اتفاق فرد حتما باید به یک پزشک متخصص مراجعه کند؛ چرا که پزشک مورد نظر با ارائه یک برنامه ترک، کاهش تدریجی مصرف بنزودیازپین را به فرد توصیه می‌کند تا علائم ترک آن به حداقل برسد.

چه داروهایی تست اعتیاد را مثبت می کنند؟ قبل از تست اعتیاد بخوانید

ترک مصرف محرک

محرک‌ها شامل موادی چون آدرال و داروهای غیرقانونی چون مت آمفتانی و کوکائین هستند که در بیشتر مواقع فرآیند ترک این مواد در افراد با شکست روبرو است. همچنین روند ترک مصرف محرک‌ها با افسردگی نیز همراه است؛ چرا که این مواد باعث بروز تغییرات شیمیایی در مغز می‌شوند.

براساس تحقیقات انجام شده، تغییرات روانی مانند افسردگی که به دلیل مصرف محرک‌ها در فرد ایجاد می‌شود؛ ماه‌ها زمان نیاز دارد تا درمان شود. علائم ترک مصرف محرک از چند روز پس از آخرین مصرف شروع شده و پس از یک یا دو هفته به اوج خود می‌رسد؛ سپس علائم فیزیکی مربوط به ترک نیز به مرور زمان کاهش می‌یابد. اما علائم روانی مانند هوس به مصرف مجدد محرک‌ها ممکن است تا ماه‌ها با فرد همراه باشد؛ به همین دلیل نمی‌توان یک مدت زمان دقیق برای از بین رفتن علائم محرک‌ها از بدن اعلام کرد.

مطلب مرتبط: بازسازی مغز بعد از ترک شیشه؛ مراحل و مدت زمان

افسردگی چیست؟

طبق گزارشات سازمان بهداشت جهانی (WHO) افسردگی عامل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است. افسردگی می‌تواند افراد را در هر طیف سنی تحت تاثیر قرار دهند. افسردگی در اصل یک اختلال خلقی است که باعث ایجاد احساس غم و اندوه مداوم و از بین رفتن علاقه به انجام کارهای مختلف شود. تعریف و شرایط ایجاد افسردگی با نوسانات خلقی که ممکن است در زندگی هر کسی رخ دهد متفاوت است.

وقایع مهم زندگی مانند از دست دادن عزیزان و یا  پایان رابطه عاطفی می‌توانند محرک اصلی افسردگی باشند. افسردگی یک مشکل مداوم است نه یک مشکل گذرا و در صورت عدم درمان ممکن است عوارض جدی را به دنبال خود داشته باشد. افسردگی می‌تواند چندین هفته، ماه یا سال ادامه داشته باشد.

‌مطلب مرتبط: افسردگی بعد از ترک شیشه چیست؟ علل و درمان

‌

علائم افسردگی

افراد ممکن است اپیزود (دوره)های مختلف افسردگی را تجربه کنند. در طی این دوره‌ها علائم بیشتر روز و تقریبا هر روز رخ می‌دهند و شامل موارد زیر است:

  • احساس غم،گریه ، پوچی یا ناامیدی
  • طغیان احساسات، تحریک پذیری یا ناامیدی حتی در مواجه با مسائل کوچک
  • از دست دادن علاقه یا لذت در بیشتر یا همه فعالیت‌های روزمره، مانند رابطه جنسی، سرگرمی یا ورزش
  • اختلالات خواب، از جمله بی‌خوابی یا خواب زیاد
  • خستگی و کمبود انرژی، بنابراین حتی کارهای کوچک نیز خسته کننده به نظر می‌رسند و برای انجام نیاز به انرژی زیادی دارند.
  • کاهش اشتها و کاهش وزن یا افزایش میل به غذا و افزایش وزن
  • اضطراب و استرس
  • گفتار و حرکات بدن کند
  • احساس بی‌ارزشی یا گناه
  • مشکل در تفکر، تمرکز و تصمیم گیری
  • حافظه ضعیف
  • افکار مکرر درباره خودکشی و یا اقدام به آن
  • مشکلات جسمی غیرقابل توضیح، مانند کمر درد یا سردرد

برای بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی، علائم معمولاً به قدری شدید هستند که می‌توانند در فعالیت‌های روزمره مانند کار، مدرسه، فعالیت‌های اجتماعی یا روابط با دیگران مشکلات قابل توجهی ایجاد کنند. برخی از افراد ممکن است بدون اینکه واقعاً بدانند چرا، احساس بدبختی یا ناراحتی را تجربه کنند.

افسردگی بعد از ترک مواد

‌

ترک مواد مخدر

اعتیاد به مواد مخدر که ممکن است شامل اعتیاد به الکل، کوکائین، حشیش، هروئین، اکستازی، حشیش یا داروهای تجویز شده باشد، باعث ایجاد طیف وسیعی از تغییرات فیزیکی در بدن فرد می‌شود و می‌تواند کنترل دفعات مصرف و دوز مصرفی را تحت تاثیر قرار دهد و ترک مواد مخدر را به چالش بکشد.

ترک مواد مخدر به فرایندی گفته می‌شود که در آن بدن شما در حال مبارزه با عامل مصرفی برای ترک آن است. گرچه ترک مواد مخدر یک تجربه موقتی است اما دریافت کمک و پشتیبانی حرفه‌ای در این دوره بسیار مهم است.

ترک دارو اصطلاحی است که مجموعه علائمی را که بدن شما تجربه می‌کند پس از قطع ناگهانی مصرف مزمن داروها و الکل، کاهش می‌دهد. علائم ترک در نوع و شدت آن بر اساس ماده مورد استفاده و زمان مصرف متفاوت است.

پزشک خوب به شما کمک میکند بهترین روانشناسان و مشاوران ترک اعتیاد را در کوتاه‌ترین زمان و در نزدیکی محل زندگی خود پیدا کنید

رزرو آنلاین نوبت

‌

برخی از علائم ترک اعتیاد (از جمله افسردگی بعد از ترک مواد) ممکن است برای افرادی که تصمیم به ترک به تنهایی و خود درمانی می‌کنند تهدید کننده زندگی و خطرناک باشند؛ اما دریافت کمک از دیگران می‌تواند به شما کمک کند تا با استفاده از درمان‌هایی مانند سم زدایی پزشکی و درمان به کمک دارو یک درمان امن و راحت را تجربه کنید.

‌تست اعتیاد چیست؟ انواع آزمایش اعتیاد و تفسیر آنها

علائم ترک مواد مخدر

۱- ماریجوانا

  • تحریک پذیری
  • مشکلات خواب
  • کاهش اشتها
  • اضطراب

‌

۲- داروهای افیونی تجویز شده

  • بی‌قراری
  • درد عضلات و استخوان
  • بی‌خوابی
  • اسهال
  • استفراغ
  • سرمازدگی
  • برجستگی غاز
  • سندروم پای بی‌قرار

‌

۳- آرامبخش‌ها

  • تشنج
  • لرزش
  • اضطراب
  • تحریک پذیری
  • بی‌خوابی
  • رفلکس‌های بیش از حد
  • افزایش ضربان قلب، فشار خون و دمای بدن یا تعریق
  • توهم

‌

۴- محرک‌ها

  • افسردگی
  • خستگی
  • مشکلات خواب

‌

۵- استروئیدها

  • نوسانات خلقی
  • خستگی
  • بی قراری
  • از دست دادن اشتها
  • بی‌خوابی
  • کاهش میل جنسی
  • افسردگی

‌

۶- تنباکو

  • تحریک پذیری
  • مشکلات توجه
  • مشکلات خواب
  • افزایش اشتها

بهترین روش ترک قرص ب۲ چیست؟ روش های ترک قرص b2‌

افسردگی بعد از ترک مواد

علائم افسردگی که افراد در حین ترک تجربه می‌کنند معمولا از غم و اندوه روزمره شدیدتر است و ممکن است علائم را مانند افسردگی ماژور در نظر بگیرند اما لازم به ذکر است که این عارضه کاملا موقتی است.

افرادی که به تازگی مواد مخدر را ترک می‌کنند آن را به حالت تهی و ناامید کننده توصیف می‌کنند. مصرف مواد مخدر باعث ایجاد احساس سرخوشی کاذب می‌شود و افسردگی پس از ترک امری کاملا طبیعی و گذرا است که به مرور زمان از بین می‌رود و اثرات مثبت ترک الکل و مواد مخدر بعد از آن پدیدار می‌شود.

احساسات افسردگی می‌تواند با کمبود انرژی یا اشتیاق به زندگی همراه باشد. به خصوص اگر مصرف مواد مخدر و الکل در صدر و مرکز زندگی شما باشد ترک یکباره آن ممکن است ترسناک باشد اما باید به این قضیه توجه داشته باشید که مصرف مواد مخدر می‌تواند زندگی شما را به تباهی بکشاند.

افرادی که مواد مخدر را ترک می کنند اغلب احساس ناامیدی و بی‌ارزشی شدیدی را تجربه می‌کنند و آن‌ها ممکن است مرتبا گریه کنند در تمرکز مشکل داشته باشند و بی‌اشتهایی و یا اختلالات خوردن را تجربه کنند. در صورت امکان قبل از ترک مواد خود را برای افسردگی ترک آماده کنید.

افراد حامی اعم از دوستانی که مواد مخدر و الکل مصرف نمی‌کنند و باعث آرامش شما می‌شوند و خانواده را در کنار خود داشته باشید. ایجاد سرگرمی مانند دیدن فیلم‌های مورد علاقه بدون وجود مواد مخدر و الکل و انجام اقدامات خود مراقبتی می‌تواند این احساسات ناراحت کننده ناشی از ترک را کاهش دهد.

دائماً به خود یادآوری کنید که احساساتی که در این دوره با آن مواجه می‌شوید کاملا گذرا و موقتی هستند و جز روال طبیعی این قضیه هستند. به یاد داشته باشید، افسردگی ترک موقتی است و فقط در چند روز اول پس از قطع مصرف ادامه دارد.

دلیل ایجاد احساسات افسردگی را می‌توان در نتیجه ایجاد تغییرات شیمیایی و بیولوژیکی در مغز دانست. علائمی مانند افسردگی از نشانه‌های طبیعی برگشت بدن از حالت سرخوشی و هیجان به یک حالت سالم‌تر و طبیعی‌تر است. اگر احساس افسردگی در نتیجه ترک برای شما غیرقابل تحمل است به یک روانشناس مراجعه کنید و سعی کنید در این دوره روند ترک خود را در کنار یک روانشناس دنبال کنید.

رواندرمانی در این دوران می‌تواند بسیار کمک کننده باشد چرا که روانشناسان نحوه برخورد صحیح با افراد بیماری که ترک اعتیاد داشته‌اند را می‌دانند و از آن گذشته می‌دانند که چگونه علائم افسردگی را کاهش دهند.

اگر احساس افسردگی شما ادامه یابد، ممکن است شما یک اختلال خلقی ناشی از مواد را تجربه کرده باشید، یا ممکن است سابقه ایجاد اختلالات خلقی را داشته باشید که با استفاده از مواد مخدر پوشانده شده باشد. در هر صورت، پزشک یا درمانگر می‌تواند به شما کمک کند تا کیفیت زندگی خود را در این دوره بهبود دهید.

 

استراتژی برای مقابله با علائم سندرم ترک اعتیاد

در این بخش قصد داریم به معرفی ۱۰ استراتژی موفقیت‌آمیز برای مقابله با علائم سندرم ترک اعتیاد بپردازیم؛ پس تا پایان این بخش با ما همراه باشید.

برای مراقبت‌های روانی و کنترل علائم سندرم ترک اعتیاد، حتما به روانشناس، روانپزشک یا مشاور ترک اعتیاد مراجعه کنید.

با خودتان خوب رفتار کنید و برای مراقبت از خودتان حتما غذا بخورید، ورزش کنید و روابط مثبتی با خود داشته باشید.

درباره احساساتی که تجربه می‌کنید با روانشناس، روانپزشک و مشاوره ترک اعتیاد صحبت کنید؛ همچنین با افرادی که از شما انتقاد نمی‌کنند نیز می‌توانید صحبت کنید.

موضوعاتی که پیش از تشدید علائم سندرم ترک اعتیاد ذهن شما را به خود درگیر می‌کند را مرور کرده و به واکنش خود فکر کنید؛ با این کار دیگر در دفعات بعد غافلگیر نمی‌شوید و می‌دانید چه واکنشی از خود نشان دهید.

تجربیات خود را یادداشت کنید و به راه‌های جایگزین برای مقابله با علائم سندرم ترک اعتیاد فکر کنید.

اگر علائم سندرم ترک اعتیاد مانع از تمرکز شما می‌شود، در انجام هر کاری فکر خود را به مدت ۱۵ دقیقه به آن متمرکز کنید.

با انجام کارهای متفاوت چون صحبت با یک دوست صمیمی، گوش دادن به موسیقی و پیاده‌روی چرخه تفکر دایره‌ای را قطع کنید.

اگر به خاطر سپردن موضوعات مختلف برای شما دشوار است؛ پس نکات مهم را یادداشت کنید یا بر روی تلفن همراه خود آلارم بگذارید.

اگر دچار بی‌خوبی می‌شوید، به هیچ وجه قبل از خواب کافئین مصرف نکنید یا مقدار آن را به حداقل برسانید. همچنین سعی کنید هر شب سر ساعت مشخصی به رختخواب بروید و در ساعت معینی در صبح از خواب بیدار شوید.

واقع‌بین باشید و برای ترک اعتیاد عجله نکنید؛ چرا که ممکن است روزهای تلخ زیادی را تجربه کنید. اما بدانید که تمام این تلخی‌ها تمام می‌شود.

اگر شما یا هر یک از عزیزانتان برای مدیریت علائم سندرم ترک اعتیاد دچار مشکل هستید؛ پیشنهاد می‌کنیم در سریع‌ترین زمان ممکن به روانشناس، روانپزشک یا مشاور مراجعه کنید.

 

در صورتی که بعد از ترک مواد احساس افسردگی میکنید، میتوانید با مراجعه به سایت پزشک خوب از بهترین متخصص ها در زمینه افسردگی نوبت بگیرید.

اگر نیاز به دریافت راهنمایی در این زمینه دارید، روی دکمه زیر کلیک کنید

متخصص خوب برای افسردگی

 

چرا سم زدایی از مواد مخدر برای ترک مهم است؟

براساس تحقیقات انجام شده ترک مواد مخدر یا الکل می‌تواند به اندازه مصرف بیش از اندازه آن خطرناک باشد. هروئین، مسکن‌ها، الکل و بنزودیازپین‌ها از خطرناک‌ترین داروهایی هستند که شیوه ترک نادرست آن برای بدن خطرناک است؛ چرا که این مواد بر بدن اثر گذاشته و با گیرنده‌های خاص مغز تعامل دارند.

افراد معتاد به این داروها با مراجعه به کلینیک‌های ترک اعتیاد و به کمک روش‌های سم‌زدایی حرفه‌ای می‌توانند خطر مصرف بیش از حد این مواد مخدر، مرگ ناشی از آن‌ها و احتمال تشنج را به حداقل رسانند. همچنین جالب است بدانید بیشتر افراد معتاد به مواد مخدر بر این باورند که ترک برخی مواد مخدر خاص می‌تواند آن‌ها را بکشد و عدم ارتباط با سایر افراد در دوران ترک نیز ممکن است باعث مرگ آن‌ها شود. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که هر فرد ممکن است دوران ترک اعتیاد متفاوتی را تجربه کند و علائم آن نیزمی‌تواند تا روزها و هفته‌ها ادامه یابد.

شاید در ظاهر ترک اعتیاد موضوع بسیار ترسناکی باشد؛ اما سم‌زدایی از مواد مخدر و الکل کمک می‌کند تا عوارض جسمی و روانی مصرف این مواد در بدن افراد از بین برود. زمانی که ترک اعتیاد تحت نظارت یک متخصص انجام نشود، علائمی چون کم‌آبی، افزایش فشار خون و تشنج سلامت فرد معتاد را تهدید خواهند کرد و ممکن است باعث مرگ او شوند.

سم‌زدایی زیر نظر پزشک کمک می‌کند تا فرد معتاد با مراقبت و نظارت متخصصین وابستگی به مواد مخدر را ترک کند و برای تسکین و کاهش علائم درد از دارو استفاده کند. تمامی مراکز ترک اعتیاد و مشاوران به افراد کمک می‌کنند تا مصرف موادی چون الکل، بنزودیازپین‌ها، مواد افیونی، مت آمفتامین‌ها و کوکائین را ترک کنند.

 

سخن آخر پزشک خوب

مواجهه با افسردگی، اضطراب و سایر علائم روانی هنگام ترک ممکن است بسیار دشوار باشد. این امر برای همه رخ می‌دهد و تقریباً برای همه چالش برانگیز است. با این حال، گذر از این دوره کاملا موقتی است و بعد از ترک زندگی با کیفیتی را خواهید داشت. ترک مواد مخدر و الکل تصمیم بزرگی است که می‌تواند زندگی از دست رفته شما را به شما برگرداند.

 

سوالات متداول

  • آیا ترک اعتیاد به الکل و مواد مخدر باید زیر نظر متخصص انجام شود؟
  • بله، زمانی که ترک اعتیاد تحت نظارت یک متخصص انجام نشود، علائمی چون کم‌آبی، افزایش فشار خون و تشنج سلامت فرد معتاد را تهدید خواهند کرد و ممکن است باعث مرگ او شوند.
  • دلیریوم ترمنس چیست؟
  • دلیریوم ترمنس یک سندرم حاد است که در افراد مبتلا به مصرف الکل مزمن رخ می‌دهد و به عنوان سندرم ترک شناخته می‌شود که دلیل قطع ناگهانی مصرف الکل در افراد ایجاد می‌شود.
  • مصرف بنزودیازپین‌ها در چه شرایطی خطرناک هستند؟
  • بنزودیازپین‌ها از جمله داروهای تجویزی برای کاهش اضطراب و بی‌خوابی هستند که مصرف کوتاه مدت آن‌ها بر اساس تجویز پزشک خطری ندارد. اما در صورتی که این دارو در طولانی مدت مصرف شود، ترک آن علائم زیادی به همراه دارد.
  • محرک‌ها شامل چه موادی هستند؟
  • محرک‌ها شامل موادی چون آدرال و داروهای غیرقانونی چون مت آمفتانی و کوکائین هستند که در بیشتر مواقع فرآیند ترک این مواد در افراد با شکست روبرو است.
  • مصرف طولانی مدت مواد بنزودیازپین موجب ایجاد چه تغییراتی در بدن می‌شود؟
  • مصرف طولانی مدت مواد بنزودیازپین موجب ایجاد تغییرات شیمیایی عمیقی در مغز می‌شود که روند ترک آن کمی طولانی خواهد بود و علائم ترک آن تا طولانی مدت با فرد همراه است.

منابع

verywell mind

NIH