تمام افراد در طول زندگی گاهی دچار اضطراب می‌شوند. اما اضطراب مزمن و همیشگی میتواند زندگی فرد را مختل کند. اضطراب شاید بیش‌ترین تاثیر را بر روی رفتار و روان فرد بگذارد، اما میتواند عواقب جدی بر روی سلامت جسمی نیز داشته باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اضطراب و تاثیرات آن بر روی سلامت جسم، مطلب زیر را بخوانید.
تاثیرات اضطراب بر روی سلامت فیزیکی
استرس بخشی از زندگی همه انسان‌ها است. ممکن است قبل از مصاحبه کاری و یا ارائه کنفرانس استرس را تجربه کرده باشید. در کوتاه مدت، اضطراب باعث افزایش ضربان قلب و سرعت بخشیدن به تنفس می‌شود.
این اختلال ممکن است در هر سنی اتفاق بیافتد. اما معمولا از سنین میانسالی شروع می‌شود. موسسه ملی سلامت روان (NIMH) میگوید: زنان بیشتر از مردان دچار اختلال اضطراب می‌شوند.
زندگی پر استرس ممکن است خطر ابتلا به اختلال اضطراب را افزایش دهد. علائم این اختلال ممکن است بلافاصله یا بعد از سال‌ها بروز دهد. داشتن یک بیماری جدی و یا اختلال مصرف مواد مخدر میتواند منجر به اختلال اضطراب شود.
اضطراب همچنین میتواند علائم جسمی ایجاد کند. مثلا هنگامی که استرس دارید معمولا دستانتان عرق می‌کنند و یا پاهایتان می لرزند.
اگر اضطراب درمان نشود، میتواند به اختلالات مختلف روانی تبدیل شود و زندگی شما را مختل کند.
مطلب مرتبط: اختلال روان تنی (سایکوسوماتیک) چیست؟ بهترین روش های درمانی کدامند؟
انواع مختلف اضطراب
- اختلال پانیک یا وحشت زدگی: حملات ناگهانی ناشی از ترس و استرس. علائم جسمی شامل تپش قلب، درد قفسه سینه و تنگی نفس است.
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD): داشتن استرس بیش از حد و اغراق شده و نگرانی دائم در مورد حوادث و اتفاقات روزمره .
- اختلال اضطراب جدایی (SAD): اختلالی که فرد نسبت به جدایی از خانه و یا افرادی که از نظر عاطفی به آن‌ها وابسته است مضطرب می شود.
- اختلال اضطراب اجتماعی: این نوع از اختلال باعث ترس شدید از موقعیت‌های اجتماعی می‌شود. در این اختلال فرد برای اینکه از تحقیر و قضاوت شدن از سوی دیگران می‌ترسد منزوی می‌شود.
- فوبیا (هراس): از جمله ترس از فضاهای تنگ (کلاستروفوبیا)، ترس از ارتفاع (اکروفوبیا) و موارد دیگر. فرد در مواجه با فوبیا احساس وحشت میکند.
- اختلال وسواس فکری-عملی (OCD): افراد مبتلا به این اختلال ممکن است دچار وسواس فکری و عملی غیر قابل کنترل شوند و کاری را بارها و بارها انجام دهند. مانند: شستن مکرر دست ها
علائم استرس چیست؟
استرس می تواند بر تمام بخش‌های زندگی تأثیر بگذارد، از جمله احساسات، رفتارها، توانایی تفکر و سلامت جسمانی و.. هیچ بخشی از بدن مصون نیست. اما از آنجا که افراد استرس را به طور متفاوتی کنترل می‌کنند، علائم استرس میتواند متفاوت باشد. علائم ممکن است مبهم باشد و ممکن است مانند علائم ناشی از شرایط پزشکی باشد. بنابراین مهم است که آن‌ها را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است یکی از علائم استرس زیر را داشته باشید.
علائم عاطفی استرس عبارتند از:
- به راحتی آشفته، ناامید و بد خلق می‌شوند
- احساس غرق شدن می‌کنید، گویی در حال از دست دادن کنترل هستید یا نیاز به کنترل دارید
- به سختی می‌توانید ذهن خود را آرام کنید و آرام کنید
- احساس بد نسبت به خود (عزت نفس پایین) و احساس تنهایی، بی‌ارزشی و افسردگی
- اجتناب از دیگران
علائم فیزیکی استرس عبارتند از:
- انرژی کم
- سردرد
- ناراحتی معده، از جمله اسهال، یبوست و حالت تهوع
- درد، درد و گرفتگی عضلات
- درد قفسه سینه و ضربان قلب سریع
- بیخوابی
- سرماخوردگی و عفونت های مکرر
- از دست دادن میل یا توانایی جنسی
- عصبی بودن و لرزش، زنگ زدن در گوش‌ها و سردی یا عرق کردن دست‌ها و پاها
- خشکی دهان و سختی در بلعیدن
- فک فشرده و دندان قروچه
علائم شناختی استرس عبارتند از:
- نگرانی دائمی
- افکار مسابقه‌ای
- فراموشی و بی نظمی
- ناتوانی در تمرکز
- قضاوت ضعیف
- بدبین بودن یا دیدن فقط جنبه منفی
علائم رفتاری استرس عبارتند از:
- تغییر در اشتها یا نخوردن یا زیاد خوردن
- به تعویق انداختن و اجتناب از مسئولیت
- استفاده بیشتر از الکل، مواد مخدر یا سیگار
- داشتن رفتارهای عصبی بیشتر، مانند جویدن ناخن، بی قراری و قدم زدن
چگونه اضطراب روی بدنتان تاثیر می‌گذارد؟
سیستم عصبی مرکزی:
اضطراب و حملات پانیک طولانی مدت باعث می‌شود مغز به طور منظم هورمون استرس آزاد کند. این کار باعث افزایش علائمی چون سردرد، سرگیجه و افسردگی می‌شود.
هنگامی که احساس ترس و استرس می‌کنید، مغز شما برای پاسخ به عامل استرس بیرونی، هورمون‌ها و مواد شیمیایی ترشح میکند. آدرنالین و کورتیزول دو نمونه از این هورمون‌ها هستند.
برخی اوقات استرس میتواند برای بدن مفید باشد، اما قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هورمون‌های استرس میتواند برای سلامتی بدن مضر باشد. به عنوان مثال افزایش هورمون کورتیزول در بدن باعث چاقی می‌شود.
سیستم قلبی عروقی:
اختلالات اضطراب میتواند باعث افزایش ضربان قلب، تپش قلب و درد در قفسه‌سینه شود. همچنین ممکن است خطر فشار خون بالا و دیگر بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد.
اگر شما بیماری قلبی دارید، اضطراب برای بدن شما مانند سم عمل میکند و باعث ایجاد بیماری عروق کرونر قلب می‌شود.
سیستم گوارش و هضم غذا:
اضطراب بر روی سیستم گوارش نیز تاثیرگذار است و میتواند باعث ایجاد معده درد، حالت تهوع، اسهال، از دست دادن اشتها و سایر مشکلات گوارشی شود.
اضطراب میتواند باعث ایجاد سندروم روده تحریک پذیر (IBS) شود. سندروم روده تحریک پذیر باعث ایجاد حالت تهوع، اسهال یا یبوست می‌شود.
سیستم ایمنی بدن:
همانطور که گفته شد استرس باعث ترشح هورمون‌هایی مانند آدرنالین و کورتیزول در بدن می‌شود. در کوتاه مدت، این امر ضربان قلب و میزان تنفس شما را افزایش می‌دهد، بنابراین مغز شما میتواند اکسیژن بیشتری دریافت کند. این امر مغز شما را برای پاسخگویی مناسب به یک موقعیت شدید آماده میکند. که ممکن است در کوتاه مدت باعث تقویت سیستم ایمنی شما شود، و پس از کاهش استرس بدن شما به عملکردی طبیعی‌اش برمیگردد.
اما اگر زندگی پر تنشی دارید و دائما استرس را تجربه می‌کنید، بدن شما هرگز سیگنال بازگشت به عملکرد طبیعی را دریافت نخواهد کرد. با گذشت زمان سیستم ایمنی بدنتان تضعیف می‌شود و در برابر عفونت‌های ویروسی و بیماری های مکرر آسیب پذیر می‌شود.
مطالب بیشتر: اضطراب و استرس ناشی از کرونا
دستگاه تنفسی:
اضطراب باعث افزایش تنفس و نفس‌های کوتاه می‌شود. اگر به بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) مبتلا هستید، داشتن استرس و اضطراب میتواند شما را راهی بیمارستان کند. و یا علائم آسم را بدتر کند.
سیستم عضلانی بدن:
زمانی که استرس دارید ماهیچه‌های شما برای جلوگیری از صدمه خود را منقبض می‌کنند. هنگامی که آرام می‌شوید، ماهیچه‌ها دوباره منبسط می‌شوند. اما اگر به طور دائمی استرس داشته باشید عضلات ممکن است فرصت منبسط‌شدن را نداشته باشند.
عضلات سفت و منقبض شده باعث ایجاد سردرد، کمردرد، گردن درد و بدن درد می‌شود. در گذر زمان درد مکرر میتواند عوارض بدی در بدن بوجود آورد و شما را به مصرف قرص های ضد درد وادار کند.
دستگاه تولید مثل:
اضطراب هم برای جسم و هم برای ذهن مضر است. داشتن اضطراب مداوم باعث از بین رفتن تمایلات جنسی در فرد می‌شود. استرس در کوتاه مدت باعث می‌شود مردان بیشتر هورمون تستسترون تولید کنند اما این امر مداوم نیست.
اگر استرس ادامه یابد سطح تستسترون در طی زمان شروع به کاهش میکند، که ممکن است در تولید اسپرم تداخل ایجاد کند و باعث اختلال ناتوانی جنسی یا نعوظ شود.
استرس مزمن همچنین میتواند خطر ابتلا به عفونت‌های پروستات و بیضه را در مردان افزایش دهد.
در زنان استرس مداوم میتواند بر چرخه‌ی قاعدگی تاثیر بگذارد، و باعث چرخه‌های نامنظم پریودی، و قاعدگی طولانی‌تر و دردناک‌تر شود. استرس مزمن در زنان میتواند باعث یائسگی زودرس شود.
از دیگر اثرات استرس بر روی سلامتی جسم میتوان به خستگی، خشکی پوست اطراف لب، تعریق مفرط، بیخوابی، بی‌رمقی و حس سوزن سوزن شدن بدن اشاره کرد.
عواقب استرس طولانی مدت چیست؟
گاهی کمی استرس چیزی نیست که نگران آن باشید. اما استرس مزمن مداوم میتواند باعث ایجاد یا بدتر شدن بسیاری از مشکلات سلامتی شود، از جمله:
- مشکلات سلامت روان مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات شخصیتی
- بیماری های قلبی عروقی، از جمله بیماری قلبی، فشار خون بالا، ریتم غیرطبیعی قلب، حملات قلبی و سکته مغزی
- چاقی و سایر اختلالات خوردن
- مشکلات قاعدگی
- اختلالات جنسی مانند ناتوانی جنسی و انزال زودرس در مردان و کاهش میل جنسی در مردان و زنان
- مشکلات پوست و مو، مانند آکنه، پسوریازیس و اگزما و ریزش موی دائمی
- مشکلات گوارشی، مانند GERD، گاستریت، کولیت اولسراتیو و روده تحریک پذیر
خود درمانی برای مقابله با اضطراب
ورزش کنید
ورزش میتواند به کاهش استرس و بهبود سلامت جسمی کمک کند. اگر نمی‌توانید تحرک داشته باشید، سعی کنید هر روز پیاده‌روی کنید. تحقیقات به طور فزاینده‌ای نشان می‌دهد که پیاده روی میتواند برای سلامت روان سودمند باشد.
از مصرف کافئین، نیکوتین و الکل خودداری کنید.
مصرف کافئین و نیکوتین میتواند باعث افزایش اضطراب شود. الکل نیز به عنوان یک محرک برای آن عمل میکند.
از تکنیک‌های آزاد‌سازی ذهن و روان استفاده کنید:
تنفس عمیق میتواند به آرام سازی بدن کمک کند. سعی کنید در طول روز یوگا کنید یا از تکنیک‌های مدیتیشن استفاده کنید.
خواب را در اولویت قرار دهید
مشکلات خواب اغلب با استرس همراه است. سعی کنید تا جایی که می‌توانید بخوابید. احساس آرامش میتواند به شما کمک کند تا با علائم اضطراب کنار بیایید. همچنین خواب بیشتر می‌واند علائم را کاهش دهد.
سخن آخر
اضطراب و استرس درمان نشده میتواند عواقب بدی روی سلامت جسم و روان داشته باشد. اگر شما استرس مداوم دارید و زندگی و روابط عاطفی‌تان تحت تاثیر استرس قرار گرفته است با یک روانشناس صحبت کنید.
هیچ درمان قطعی برای اضطراب وجود ندارد اما روان‌‌درمانی و مصرف دارو میتواند بسیار تاثیر گذار باشد و سطح اضطراب شما را کاهش دهد.
سوالات متداول
- نشانه استرس و اضطراب شدید چیست؟
بی قراری، نگرانی، احساس ترس، اختلال خواب، مشکل تمرکز، خستگی و… از نشانههای استرس و اضطراب شدید هستند. - آیا دارودرمانی میتواند در کاهش استرس و اضطراب فرد تاثیرگذار باشد؟
بله، دارو درمانی یکی از روشهای درمان استرس و اضطراب شدید در فرد است. قطعا میتوان با استفاده به موقع از دارو و زیر نظر پزشک آن را درمان کرد.
منابع
در ادامه در صورت نیاز می توانید با مراجعه به سایت پزشک خوب با بهترین مشاوران فردی ایران در ارتباط بوده و از آن ها به صورت آنلاین نوبت بگیرید.
پرسش و پاسخ
من با افراد و خانواده سختگیر و شکاکی زندگی میکنم ، برای انجام کوچکترین کارها هم به مشکل بر میخورم و همیشه استرس دارم با اینکه هیچ کار بد و خطرناکی هم انجام نمیدم و روی تمام اعضای بدنم اثر گذاشته تنگی نفس شدید دارم و دچار یبوست یا اسهال شدید میشم ، راه حل چیه ؟ :((
چقد درکت میکنم:)
سلام من یک خانم ۴۰ساله هستم که فرزند اخر خانواده بودم با مشکلات پیری پدر و مادر بزرگ شدم و ازدواج کردم با اضطراب جدایی و مرگ پدر و مادرم تشکیل رندگی دادم بچه دار شدم و‌پسرم که الان ۱۰سالش هست تمام اعلایم اضطراب و استرس شدید و داره روانشناس بعد از سه جایه بازی درمانی بهم گفت خیلییی سدید اضطرابش که باید حد اقل بیاد واسه باز پروری یا همون بازی درمانی اما این منو نگران کرده که دکتر بهم گفت انقدر شدید شاید درمان نشه لطفا راهنمایی ایم کنید چیکار کنم
من بخاطر کنکور خیلی استرس داشتم و باعث شده بود سیستم هاضمه ام بهم بخوره اسهال و یبوست داشتم
ولی حالا کنکور گذشته ولی هنوزم همونطوری ام ممکنه ادامه همان استرس باشه؟!
من بعد دارو درمانی یه مدت بهتر شدم ولی دوباره امد سراغم دست خود ادم نیست همش بخاطر افکار غلطی که داریم میاد سراغمون تنها راه حل بنظرم تغییر افکار هست
استرس طولانی مدتی که از بچگی داشتم و الان ۱۹ سالمه باعث عود اگزمام شده + موهای پر پشتی که داشتم ریخت و شوره و چربی هم بهش اضافه شد+ افت تحصیلی + مشکلات اجتماعی + ریفلاکس شدید معده و مشکلات گوارشی تا حدی که کونوسکوپی لازم شدم + تیروئید و اختلالت هورمونی و مشکلات پوستی و …. هی خواهش میکنم هر کسی مشکل استرس و اضطراب داره زودتر مراجعه کنه به پزشک و این مسئله رو کوچیک نشمره تورو خدا اشتباه منو شما نکنین
وای عزیزم منم الان ۲۰ سالمه تازه به مشاورمراجعه کردم ومیگع اضطراب دارم .راستم میگه مدام دهنم میخشکه واطراف لبم و مدام فکر میکنم یه مریضی ای گرفتم ومدام نگرانمو ناراحت و….بعضی مواقع دلم میخواد بمیرم راحت شم 😭😭😭همیشگیم نمی‌فهمه حالمو
اون اینفوگرافی کافی بود تا بدونم چقدر اسیب زده بهم استرس
میخ تابوتمه این بیماری
سلام خسته نباشید من خیلی از تاریکی میترسم بعضی وقتا از ترس گریم میگیره ممنون میشم کمکم کنید
سلام من خیلی استرس دارم دیگه خسته شدم هر وقت که یه چیزی میشه من فورا ناراحت میشمو بدنم سست میشه دستام پاهام یخ میکنه من همیشه در هیجانم خیلی ناراحتم بابت این موضوع
منم همینطورم
عالی بود متشکرم
واقعا همشون حقیقت بودند
اطلاعات خوبی بود
سپاسگزارم