تریمیپرامین یا تریمونتیل یک داروی ضد افسردگی است که با بقیه دارو های این دسته کمی متمایز است. این دارو از سال ۱۹۷۹ برای درمان افسردگی تایید شد و تا به امروز موفق عمل کرده است. از مهم ترین عوارض آن می توان به خواب آلودگی و افزایش وزن اشاره کرد. داروی تریمیپرامین مشابه داروی ایمی پرامین عمل می کند، اما اثر آرام بخشی بیشتری نسبت به آن دارد. در این راهنمای جامع، به موارد استفاده، نحوه مصرف، عوارض جانبی و ملاحظات مهم در مورد این دارو می پردازیم.
تریمیپرامین برای چیست؟
تریمونتیل یا تریمیپرامین (trimipramine) توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان افسردگی تایید شده است و نوعی داروی ضد افسردگی، از دسته داروهای سه حلقه ای محسوب می شود. دیگر موارد استفاده داروی ترمیپرامین بجز درمان افسردگی عبارتند از: درمان اختلالات اضطرابی، درمان بی خوابی و بهبود علائم روان پریشی.
بیشتر بخوانید: آیا نوروفیدبک یک درمان موثر برای افسردگی است؟
تریمیپرامین و میگرن
قرص تریمیپرامین هنوز برای بهبود علائم میگرن به طور رسمی تایید نشده است و با توجه به عوارض آن، استفاده از مسکن های دیگر برای درمان میگرن بیشتر از تریمونتیل توصیه می شود. در برخی از پژوهش ها، تریمیپرامین برای درمان میگرن مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس مطالعات، مصرف داروی تریمیپرامین با برخی داروهای میگرن مانند ریزاتریپتان، سوماتریپتان، ترامادول، ایموترکس منجر به افزایش عوارض آن ها و تداخل دارویی خواهد شد. پس برای مصرف تریمیپرامین با دارو های میگرن، احتیاط کنید.
مکانیسم اثر تریمیپرامین
مکانیسم اثر تریمیپرامین یا تریمونتیل با بقیه دارو های ضد افسردگی سه حلقه ای کمی متفاوت است. طبق بررسی ها، داروی تریمیپرامین منجر به افزایش مقدار دو ماده شیمایی در مغز با نام های نوراپی نفرین و سروتونین (مسئول احساس خوشحالی و هیجان های مثبت) خواهد شد. مواد شیمایی درون سیستم عصبی و مغز، پس از مصرف داروی تریمیپرامین، به تعادل می رسند و به این صورت علائم افسردگی بهبود پیدا می کند. طبق بررسی های اخیر، این دارو همچنین مقدار ماده ای به نام گابا (نوعی ماده شیمایی در مغز که اثر آرام بخش دارد) را در مغز افزایش می دهد. در نتیجه مکانیسم اثر تریمپیرامین، علائم و عوارض مصرف تریمیپرامین منحصر به فرد می شود و از دیگر دارو های ضد افسردگی سه حلقه ای، متمایز می شود.
از دست ندهید: ۱۲ ویتامین برای مقابله افسردگی: مکمل های غذایی مهم
روش مصرف تریمیپرامین
قرص یا شربت تریمیپرامین را طبق دستور پزشک همراه با غذا یا به تنهایی مصرف کنید. این دارو حدودا ۲ تا ۳ بار در روز مصرف می شود، اما باید دستورالعمل پزشک را دقیقا رعایت کنید. اگر دارو را یکبار در روز مصرف می کنید، بهتر است قبل از خواب مصرف کنید تا خواب آلودگی ناشی از آن، آزار دهنده نباشد.
از مصرف مقادیر بیشتر یا کمتر قرص تریمیپرامین به صورت خودسرانه، اجتناب کنید. احتمالا ۴ هفته یا حتی بیشتر از یک ماه طول بکشد تا تاثیرات مثبت این دارو را بر علائم خود ببینید، پس صبور باشید و مقدار مصرف یا تعداد دفعات مصرف آن را تغییر ندهید. اشکال داروی تریمیپرامین شامل قرص و شربت یا قطره می شود.
طریقه مصرف قطره تریمیپرامین
قطره تریمپیرامین را می توانید همراه با غذا یا بدون خوراکی و به تنهایی، مصرف کنید. قطره تریمیپرامین در مقادیر ۲۵ میلی گرم و ۴۰ میلی گرم برای مصرف تجویز می شود که باید طبق دستور پزشک آن را را مصرف و سعی کنید ساعت های مشخصی را انتخاب کنید که هرروز در همان ساعت، شربت ترمیپرامین یا قطره را بخورید. با توجه به اینکه ترمیپرامین خواب آور محسوب می شود بهتر است آن را قبل از خواب یا زمان هایی بخورید که نیاز به هشیاری ندارید.
قطره تریمیپرامین برای کودکان و افراد زیر ۱۸ سال به طور کلی توصیه نمی شود، مگر اینکه پزشک آن را تنها راه درمان بداند. کودکان و نوجوانان پس از مصرف تریمونتیل، خصوصا در اوایل دوره درمان، با احتمال بیشتری دچار افکار و رفتارهای خودکشی می شوند. پس اگر پزشک این دارو را برای کودک یا نوجوان تجویز کرده است، علائم او را تحت نظر داشته باشید و در صورت مشاهده تغییرات در خلق و خو به متخصص گزارش دهید.
آمپول تریمیپرامین
آمپول تریمیپرامین یا تزریق این دارو معمولا رایج نیست و توصیه نمی شود. بهترین روش مصرف داروی تریمیپرامین به صورت قرص و کپسول است و استفاده از این دارو به صورت خوراکی همواره بهتر از تزریق است. مصرف آمپول تریمیپرامین و تزریق آن می تواند خطرناک باشد و عوارض جانبی زیادی را به همراه دارد.
بهترین زمان مصرف تریمیپرامین
بهترین زمان مصرف قرص تریمیپرامین، با توجه به اثر خواب آلودگی این دارو، شب قبل از خواب است. سعی کنید ساعت های مصرف هر نوبت در روز با بقیه روز ها یکسان باشد تا تنظیم هورمونی، به درستی و با دقت بیشتری اتفاق بیفتد. بهتر است پس از مصرف این دارو رانندگی یا فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارند، انجام ندهید.
زمان اثر تریمیپرامین
مدت زمان اثر قرص تریمیپرامین یا تریمونتیل به منظور بهبود علائم افسردگی، ممکن است تا ۴ هفته یا حتی بیشتر، طول بکشد. با این حال، تریمیپرامین یک دارو با جذب سریع محسوب می شود و پس از مدت کوتاهی پس از مصرف، وارد گردش خون خواهد شد. حداکثر غلظت این دارو در خون تقریبا بین ۲ تا ۴ ساعت پس از مصرف خواهد بود. نیمه عمر تریمیپرامین با توجه به وزن فرد، متابولیسم او و سن بین ۱۱ تا ۱۸ ساعت خواهد بود، یعنی ۱۱ تا ۱۸ ساعت طول می کشد تا نصف این ماده از سیستم بدن خارج شود.
چقدر طول می کشد تا تریمیپرامین از بدن خارج شود؟
خارج شدن تریمیپرامین به طور کامل از بدن حدودا ۵ روز طول می کشد. با توجه به اینکه نیمه عمر تریمیپرامین ۱۱ تا ۱۸ ساعت است، خروج کامل این دارو از بدن حدودا ۱۲۶ ساعت طول می کشد. یعنی برای اینکه این ماده در خون و بدن وجود نداشته باشد، باید ۵ روز از آخرین مصرف، صبر کنیم.
مطالعه بیشتر: انواع قرص اعصاب و افسردگی | عوارض و مصرف دارو ضد افسردگی
عوارض تریمیپرامین
به دلیل مکانیسم اثر منحصر به فرد این دارو، عوارض تریمیپرامین نیز کمی با بقیه دارو های ضد افسردگی متفاوت است. طبق مطالعات، رایج ترین عوارض تریمیپرامین عبارتند از:
- افزایش فشار خون
- بی حس شدن یا احساس گز گز در دست و پا
- خشکی دهان
- حالت تهوع
- اسهال
- خواب آلودگی
- سردرد
- بی خوابی
- افزایش وزن
- اختلال در عملکرد جنسی
- تورم ناحیه سینه (در مردان و زنان)
- معده درد
- احساس ضعف
- اختلال در ادرار کردن
- تعرق زیاد
عوارض این دارو در ۲ یا ۳ هفته اول به وجود می آیند و ممکن است آزاردهنده باشند، اما با گذشت زمان کمرنگ خواهند شد و بهبود پیدا می کنند.
مطالعه بیشتر: درمان افسردگی شدید در خانه | ۱۵ درمان خانگی بدون دارو
عوارض جدی تریمونتیل
برخی از عوارض تریمیپرامین یا تریمونتیل نسبت به بقیه عوارض جدی ترند، شیوع کمتری دارند و در صورت مشاهده آن ها باید حتما با متخصص برای ادامه مصرف این دارو، مشورت شود. عوارض جدی تریمیپرامین عبارتند از:
- اسپاسم عضلات فک، گردن و پشت
- اختلال در گفتار
- لرزش غیرقابل کنترل بدن
- تب و گلودرد
- مشکل در تنفس
- اختلال در بلع
- کهیر زدن پوست
- زرد شدن پوست یا چشم ها
- تشنج
- درد در قفسه سینه
- ضربان قلب نامنظم
عوارض مصرف این دارو در هر فرد متفاوت است و ممکن است منجر به ایجاد علائمی شود که متمایز از دیگران است. اگر مشکل یا اختلالی پس از مصرف قرص تریمیپرامین داشتید که در لیست عوارض نبود، حتما آن را به متخصص خود اعلام کنید.
عوارض مصرف بلند مدت
مصرف تریمیپرامین در بلند مدت می تواند منجر به عوارضی شود که در کوتاه مدت مشاهده نمی شود. عوارض مصرف بلند مدت تریمیپرامین عبارتند از:
- افزایش یا کاهش وزن
- اختلال در عملکرد کبد
- اختلال در عملکرد جنسی
- افزایش یا کاهش میل جنسی
- بی خوابی
- تحریک پذیری
- افکار یا رفتارهای خودکشی
در صورت استفاده بلندمدت از داروی تریمیپرامین و مشاهده عوارض بلند مدت برای ادامه درمان با پزشک خود مشورت کنید.
آیا تریمیپرامین خواب آور است؟
بله، طبق بررسی های انجام شده، قرص تریمیپرامین خواب آور است و خستگی یکی از مهم ترین عوارض جانبی آن محسوب می شود. به همین دلیل بهتر است این دارو را قبل از خواب مصرف کنید و پس از مصرف آن رانندگی یا فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری دارند، انجام ندهید. یکی از مزایای تریمیپرامین این است که کیفیت خواب را افزایش می دهد و موجب سرحالی بیشتر در طول روز خواهد شد.
بیشتر بخوانید: افسردگی شدید دارم چیکار کنم؟ | رهایی از افسردگی شدید
قرص تریمیپرامین چاق کننده است؟
طبق پژوهش ها، قرص تریمیپرامین در برخی افراد، چاق کننده است. به طور کلی با توجه به اینکه دسته دارویی تریمیپرامین، جزو داروهای سه حلقه ای محسوب می شود و این دارو ها بیشتر از بقیه دارو ها منجر به افزایش وزن می شوند، بین تریمیپرامین و چاقی، رابطه وجود دارد. برای کنترل افزایش وزن ناشی از مصرف این دارو می توانید با مشورت متخصص از داروهای کاهش اشتها یا جایگزین، استفاده کنید.
تریمیپرامین و فشارخون
با توجه به اینکه افزایش فشارخون یکی از عوارض داروهای سه حلقه ای محسوب می شود، می توان گفت بین تریمیپرامین و فشاخون رابطه ای مستقیم برقرار است. اگر قرص تریمیپرامین مصرف می کنید، باید فشارخون خود را تحت نظر داشته باشید و در صورت مشاهده هرگونه تغییر یا نوسان در فشارخون با متخصص خود مشورت کنید. نوسان فشارخون بر اثر مصرف تریمیپرامین در افراد مسن بیشتر خواهد بود پس تجویز این دارو برای افراد با سن بالا، باید با احتیاط بیشتری صورت گیرد.
دوز تریمیپرامین
قرص تریمیپرامین طبق گفته Medscape، در دوز های متفاوتی شامل قرص تریمیپرامین ۲۵ میلی گرم، ۵۰ میلی گرم و ۱۰۰ میلی گرم وجود دارد. دوز تریمیپرامین برای درمان افسردگی معمولا از روزی ۵۰ تا ۷۵ میلی گرم شروع می شود که در چند نوبت مصرف شود، یعنی با توجه به شدت علائم در روز های اول ۲ یا ۳ قرص تریمیپرامین ۲۵ تجویز می شود.
اثر این دارو بر علائم افسردگی پس از ۲ تا ۳ هفته بعد از مصرف ارزیابی می شود و در صورت لزوم دوز تریمیپرامین، تا ۱۵۰ میلی گرم در روز افزایش پیدا می کند یا حتی در مواردی ۲۰۰ میلی گرم نیز تجویز می شود که در این صورت توصیه می شود ۲ عدد قرص تریمیپرامین ۱۰۰ میلی گرم در روز، مصرف شود. دوز این دارو برای کودکان یا نوجوانان، به هیچ عنوان نباید از ۱۰۰ میلی گرم بیشتر باشد.
اطلاعات مربوط به دوز تریمیپرامین فقط شامل دوزهای متوسط این دارو است. اگر دوز شما متفاوت است، آن را تغییر ندهید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که این کار را انجام دهید.
اگر یک نوبت مصرف تریمیپرامین را فراموش کردم چه کنم؟
اگر مصرف یک نوبت از تریمیپرامین یا تریمونتیل را فراموش کردید، سعی کنید در اولین فرصت آن را مصرف کنید. با این حال، اگر زمان مصرف دوز بعدی نزدیک است، فقط دوز بعدی را مصرف کنید و سپس طبق دستور پزشک مصرف را ادامه دهید. به هیچ عنوان در یک نوبت، دو دوز قرص تریمیپرامین را همزمان مصرف نکنید. اگر بیشتر از دو دوز پشت سرهم را فراموش کرده اید، برای ادامه مصرف با پزشک مشورت کنید.
عوارض قطع ناگهانی تریمیپرامین
مصرف نکردن یا قطع مصرف ناگهانی بسیاری از داروها، منجر به علائم و عوارضی خواهد شد. عوارض قطع ناگهانی تریمیپرامین شامل حالت تهوع، اسهال، دل درد، خواب آلودگی و خستگی، سردرد و سرگیجه، اضطراب و … می باشند. باید بدانید که قطع ناگهانی هر داروی ضد افسردگی منجر به عوارض خواهد شد و توصیه نمی شود. اگر به هر دلیلی با مصرف این دارو مشکل دارید برای جایگزین کردن دارو های دیگر یا کم کردن تدریجی دوز آن، به روانپزشک خوب مراجعه کنید.
مسمومیت با تریمیپرامین
طبق پژوهش ها، معمولا حداکثر دوز تریمیپرامین، ۲۵۰ میلی گرم محسوب می شود و مصرف مقادیر بیشتر این دارو ممکن است منجر به علائم اوردوز تریمیپرامین شود. علائم مسمومیت با تریمیپرامین عبارتند از:
- خواب آلودگی شدید
- احساس گیجی
- تحریک پذیری شدید
- توهم
- تشنج
- غش کردن
- مشکل در تنفس
- گشاد شدن مردمک ها
- تب شدید
- افت دمای بدن
- انقباض عضلات
- افت شدید فشارخون
- استفراغ
در صورتی که تصور می کنید شخصی مقادیر زیاد از این دارو را مصرف کرده یا علائم مسمومیت با تریمیپرامین را تجربه می کند، باید هر چه سریع تر به درمانگاه یا متخصص مراجعه کنید.
موارد منع مصرف
برخی از افراد با شرایط و ویژگی های خاص هنگام مصرف تریمیپرامین باید نسبت به دیگران، بیشتر احتیاط کنند یا داروی دیگری را جایگزین کنند. به این شرایط موارد منع مصرف یا هشدار های تریمیپرامین می گوییم. موارد منع مصرف تریمیپرامین عبارتند از:
- سابقه حمله قلبی
- بزرگی پروستات
- مشکل در ادرار کردن
- بیماری های مربوط به تیروئید خصوصا پرکاری تیروئید
- سابقه تشنج
- سابقه بیماری های قلبی
- بیماری های کلیوی
- سابقه مشکل کبدی
- سن بالای ۶۵ سال
- سابقه فشارخون
- مشکلات تنفسی
- دیابت
- سابقه اختلالات روانی مانند دو قطبی و روان پریشی
- گلوکوم (نوعی اختلال چشم)
در صورتی که موارد منع مصرف را تجربه کرده باشید، متخصص قرص تریمیپرامین را تجویز نخواهد کرد. با این حال برای برخی از افراد این دارو با احتیاط بیشتر یا دوز های متفاوت تجویز خواهد شد. اهمیت زیادی دارد که سوابق پزشکی خود را با دقت به متخصص اطلاع دهید و سپس دستورالعمل او را دنبال کنید.
تداخل داروی تریمیپرامین
تریمیپرامین می تواند با داروهای زیادی تداخل داشته باشد، به همین دلیل، اهمیت زیادی دارد داروهایی که مصرف می کنید یا در گذشته مصرف کرده اید را با متخصص در میان بگذارید. یکی از مهم ترین تداخلات دارویی تریمیپرامین، داروهای مهار کننده مونوآمین اکسیداز محسوب می شوند. اگر در ۱۴ روز گذشته از دارو های مهار کننده مونو آمین اکسیداز (MAO) مانند ایزوکاربوکسازید، لینزولید، فنلزین، رازاگیلین و … استفاده کرده اید، مصرف داروی تریمیپرامین به هیچ عنوان توصیه نمی شود. دیگر تداخلات تریمیپرامین عبارتند از:
- دارو ها یا موادی که سروتونین را افزایش می دهند: اکستازی، فلوکستین، پاروکستین، دولوکستین، ونلافاکسین و …
- داروهایی که بر عملکرد قلب تاثیر می گذارند: دیزوپرامید، دروندارون و ….
- داروها یا موادی که منجر به خواب آلودگی می شوند: کدئین، هیدروکودون
- داروهای خواب آور و آرام بخش: آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم
- داروهای شل کننده عضلات: کاریسوپرودول و سیکلوبنزاپرین
- آنتی هیستامین ها: سیتریزین و دیفن هیدرامین
- دارو های بیماری پارکینسون: لوودوپا، پرامی پکسول، روتیگوتین و …
- داروهای بیماری های مثانه: تولترودین، فسوترودین، سولیفناسین و …
- داروهای بیماری تنفسی و آسم: سالبوتامول، سالمترول و فورمترول
- آباتاسپت (نوعی دارو برای درمان بیماری خودایمنی)
- آبیراترون استات (نوعی دارو برای درمان سرطان پروستات)
ممکن است تداخل های دارویی دیگری نیز وجود داشته باشد که منجر به تشدید عوارض داروهای شما شود. پیشنهاد می کنیم لیست کاملی از داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید و داروهایی که در یک ماه گذشته مصرف کرده اید، تهیه کنید. این لیست را به متخصص خود نشان دهید تا احتمال تمام تداخل های دارویی بررسی شود.
تریمیپرامین و الکل
ترکیب تریمیپرامین و الکل منجر به تشدید عوارض جانبی این دارو خواهد شد، زیرا هرکدام از این دو ماده موجب افزایش احساس خواب آلودگی و کاهش هشیاری می شوند. با توجه به اینکه اثر خواب آلودگی ناشی از ترکیب تریمیپرامین و الکل بسیار شدید خواهد بود، در صورتیکه این دو را همزمان مصرف کردید به هیچ عنوان رانندگی یا فعالیتی که نیاز به هشیاری دارد، انجام ندهید. برای به حداقل رساندن خطر عوارض، اکیدا توصیه می شود که از مصرف تریمیپرامین با الکل خودداری کنید.
تریمیپرامین در بارداری
طبق گفته Pubmed، قرص تریمیپرامین در بارداری جزو داروهای دسته c محسوب می شود، یعنی خوردن تریمیپرامین در بارداری باید با احتیاط زیاد انجام شود و فقط در صورتی تجویز شود که مزایای تریمیپرامین، نسبت به ضرر ها و ریسک های آن برای جنین، بسیار بیشتر باشد. اگر در دوره مصرف این دارو باردار شده اید یا باردار هستید و به مصرف این دارو فکر می کنید، باید حتما در این مورد با متخصص مشورت کنید.
تریمیپرامین در شیردهی
در مورد تاثیر تریمیپرامین در دوران شیردهی، مطالعات و بررسی های زیادی انجام نشده است. با اینکه ضرر این دارو بر جنین هنوز ثابت نشده است، اما توصیه می شود از مصرف تریمونتیل در شیردهی اجتناب کنید یا حداقل در این مورد با یک متخصص مشورت کنید.
جایگزین تریمیپرامین
داروهای دیگری وجود دارند که می توانند به عنوان جایگزین تریمیپرامین محسوب شوند. هر دارو برای هر فرد اثربخشی و عوارض متفاوتی خواهد داشت، پس اگر عوارض این دارو برایتان آزاردهنده است با مشورت متخصص می توانید از جایگزین های آن استفاده کنید. نمونه داروهای جایگزین تریمیپرامین عبارتند از:
به هیچ عنوان نباید این دارو ها را به صورت خودسرانه جایگزین تریمیپرامین یا تریمونتیل کنید یا همزمان با آن مصرف کنید. برای کنترل عوارض، قطع مصرف، جایگزینی هر دارو باید حتما باید متخصص مشورت کنید.
نام تجاری تریمیپرامین
تریمیپرامین در قالب قطره و قرص، با نام های تجاری مختلفی وجود دارد. برخی از اشکال تریمیپرامین عبارتند از:
- قطره خوراکی تریمیپرامین ۴ درصد
- قرص تریمونتیل ۲۵ میلی گرم
- قرص تریمیپرامین ۲۵ میلی گرم
- قطره سورمونتیل ۴ درصد
- قطره تریمیپرامین ۴۰ میلی گرم
- قرص تریمیپرامین ۱۰۰ میلی گرم
- قرص تریمونتیل ۱۰۰ میلی گرم
نگهداری تریمیپرامین
این دارو را در ظرف در بسته، در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگهداری کنید. با توجه به اینکه بیشتر بسته بندی های داروها محکم نیستند و کودک می تواند آن ها را باز کند، پیشنهاد می کنیم قرص تریمونتیل را در طبقات بالای یک کمد قرار دهید تا در دسترس کودک و نوزاد نباشد. اگر تصمیم داشتید این دارو را دور بریزید به گونه ای این کار را انجام دهید که قابل دسترسی برای کودک یا حیوانات خانگی نباشد.
از دست ندهید: افسردگی و اضطراب | رهایی از افسردگی و اضطراب
سوالات متداول
در این بخش سعی می کنیم به سوالات رایج شما در مورد تریمونتیل یا تریمیپرامین پاسخ دهیم.
ترکیبات تریمیپرامین چیست؟
فرمول تریمیپرامین C20H26N2 می باشد و ترکیبات آن شیمیایی محسوب می شود. این دارو از دسته دارو های سه حلقه ای است از کلاس دی بنزپین هاست.
آیا تریمیپرامین اعتیاد آور است؟
خیر، داروی تریمیپرامین اعتیاد آور نیست. با این حال قطع ناگهانی این دارو می تواند منجر به علايم ناخوشایند شود، پس بهتر است برای قطع مصرف این دارو با متخصص مشورت کنید.
آیا تریمیپرامین باعث یبوست می شود؟
تریمیپرامین یا تریمونتیل می تواند باعث یبوست شود، اما جزو عوارض جانبی شایع آن نیست. اگر پس از مصرف این دارو دچار یبوست شده اید بهتر است از رژیم غذایی با فیبر بالا استفاده کنید.
منابع: drugs ,Mayoclinic, medline, webmd, drugbank, medscape
پزشک خوب، سامانه رزرو “آنلاین” روانشناس و روانپزشک و سایر حوزه های پزشکی و سلامت، به شما کمک می کند بهترین متخصصان را در محدوده زندگی خود در سراسر کشور، انتخاب نموده و وقت خود را بصورت آنلاین رزرو کنید.
این دارو برای من جواب داد
سلام..واسه چی مصرف میکردید دوز مصرفیتون چقدر بود ..چند روز طول کشید علائم بهبودی رو احساس کنید